Filipino Quiz 3 Module 13 - 16 Flashcards
Isang paraan ng pang-araw-araw na pagpapahayag
na dapat matutunan. Nauuri ayon sa pakay o layunin ng pagpapahayag na inihahatid ng instrumentong ginamit dito.
Paglalarawan
Ano ang dalawang uri ng paglalarawan?
Karaniwang Paglalarawan at Masining na Paglalarawan
UriPaglalarawan. Ang layunin ay makapaghatid o makapagbigay ng dagdag na kaalaman.
Karaniwang Paglalarawan
UriPaglalarawan. Ang guni-guni ng bumabasa ay pinagagalaw upang makita ang isang buhay na buhay na larawan.
Masining na Paglalarawan
Ano ang limang hakbang sa masining na paglalarawan?
- Pagpili ng Paksa
- Pagbuo ng Pangunahing Larawan
- Pagpili ng Sariling Pananaw
- Pagkakaroon ng Kaisahan
- Pagpili ng Angkop na Pananalita
HakbangPaglalarawan. Isinasaalang-alang ang malawak na kaalaman o pagkakilala sa tao o lugar na ilalarawan; Ito ang laging unang isinasaisip.
Pagpili ng Paksa
HakbangPaglalarawan. Ito ang pangkalahatang
kabuuan ng isang tao, hayop, bagay, pook o pangyayari na nais agad maitanim sa isip.
Pagbuo ng Pangunahing Larawan
HakbangPaglalarawan. Pansariling pagtingin ng
tagapaglarawan.
Pagpili ng Sariling Pananaw
HakbangPaglalarawan. Bawat detalyeng babanggitin sa teksto
ay tumutulong sa pagbuo ng kabuoan ng isang pangunahing bagay.
Pagkakaroon ng Kaisahan
HakbangPaglalarawan. May kasanayan sa pagpili ng
mga salitang maaaring magpagalaw ng imahinasyon ng kanyang tagatanggap.
Pagpili ng Angkop na Pananalita
Ito ay nagsasaad ng mga pangyayari o karanasang
magkakaugnay; Itinuturing ito na pinakamasining,
pinakatanyag at tampok na paraan ng pagpapahayag; Ito ay sinasabing pinakamatandang uri ng pagpapahayag sapagkat dito nagsimula ang
alamat, epiko at mga kwentong bayan.
Pagsasalaysay
Mga Katangian ng Salaysay:
Kaakit-akit na pamagat may orihinalidad, makahulugan at di pangkaraniwan
Mahalagang paksa, makabuluhan, may mabuting aral at kaisipan
Makatawag-pansin sa simula, gumagamit ng iba’t ibang teknik tulad ng salitaan, pagtatanong, paglalarawan sa tauhan, lugar o pangyayari
Angkop na pananalita gumagamit ng mga salitang babagay sa salaysay, dapat nakadarama o nararanasan ng bumabasa ang isinasalaysay
Maayos na pagkakasunod-sunod o pagkakabuo ng salita may sapat na dahilan ang bawat pangyayari, gumamit ng mga upang maging kaakit-akit tulad ng parang patumbalik (flashback) sa pag-uusap
Kasukdulan kapana-panabik na bahagi ng isang salaysay.
Magandang wakas na nag-iiwan ng magandang aral, kakintalan at di agad mahuhulaan ang huling bahagi o ilang mga eksena.
Isang anyo ng pagpapahayag na naglalayong mabigyang-linaw ang isang konsepto o kaisipan, bagay o paninindigan upang lubos na maunawaan ng nakikinig o bumabasa.
Paglalahad
Ano ang 4 na katangian ng paglalahad?
Kalinawan, Katiyakan, Kaugnayan, Diin
KatangianPaglalahad. Dapat maunawaan ng nakikinig o bumabasa ang anumang pahayag.
Kalinawan
KatangianPaglalahad. Dapat nakatuon lamang sa paksang tinatalakay.
Katiyakan
KatangianPaglalahad. Kailangang may kaugnayan ang lahat ng bahagi ng talata o pangungusap at magkakaugnay sa bagay na pinag-uusapan.
Kaugnayan
KatangianPaglalahad. Dapat may wastong pagpapaliwanag sa pagtalakay.
Diin
Ano ang tatlong bahagi ng paglalahad?
Panimula, Gitna, Pangwakas
BahagiPaglalahad. Kailangang may magandang _____ na makatawag-pansin sa mambabasa.
Panimula
BahagiPaglalahad. Ito ang magbibigay ng detalye sa
isang paksa.
Gitna
BahagiPaglalahad. Sa bahaging ito matatagpuanang pangngusap na magtatapos sa paliwanag tungkol sa paksa o kaisipan.
Pangwakas
5 paraan para sa magandang panimula (paglalahad):
a. Tanong
b. Makatawag-pansin na pangungusap
c. Paggamit ng kuwento
d. Gamit ang Diyalogo
e. Paggamit ng tuwirang-sipi
10 uri ng paglalahad:
- Pagbibigay Katuturan
- Pagsunod sa Panuto/Pamamaraan
- Pangulong Tudling/Editoryal
- Sanaysay
- Pitak
- Ulat
- Buod
- Balita
- Tala
- Suring-basa
UriPaglalahad. Napalilinaw nito ang pag-unawa sa kahalagahan ng isang bagay, tao, pangyayari, dinarama o konsepto.
Pagbibigay Katuturan
UriPaglalahad. Halimbawa nito ang pagsunod sa isang resipi o paraan ng paglalaro ng isang uri ng laro
Pagsunod sa Panuto/Pamamaraan
UriPaglalahad. Nagpapahayag ng opinyon o palagay ng
editor ng isang pahayagan o magasin tungkol sa napapanahong isyu.
Naglalagay sa kaniyang sarili sa katayuan ng mambabasa.
Pangulong Tudling/Editoryal
UriPaglalahad. Naglalahad ng kuro-kuro, pananaw,
paniniwala at damdamin ng manunulat hango sa kanyang experiences and beliefs.
Ginigising ang damdamin tungkol sa mahalagang isyu.
Sanaysay
UriPaglalahad. Uri ng paglalahad na makikita sa mga pahayagan o magasin. Tinatawag ring kolum.
Pitak
UriPaglalahad. Nagbibigay ng mahahalagang impormasyon at mga dapat gawin sa mga bagay na maaaring nangyari
Ulat
UriPaglalahad. Tinatawag din itong lagom na pinaikling akda o katha
Buod
UriPaglalahad. Uri ng paglalahad kung saan malalaman ang pangyayari sa loob at labas ng bansa.
Balita
UriPaglalahad. Maaaring isulat sa maikling salita, pangungusap, parirala o pabalangkas.
Paggawa ng Tala
UriPaglalahad. Matatagpuan ang kuro-kuro, palagay, damdamin at sariling kaisipan ng sumulat sa binibigyang suri.
Suring-basa
Isang pagpapahayag na nagbibigay ng sapat na katibayan o patunay upang ang isang panukala ay maging katanggap - tanggap o kapani-paniwala.
Pangangatwiran
5 Dahilan ng Pangangatwiran:
- Upang mabigyang - linaw ang isang mahalagang usapin o isyu.
- Maipagtanggol ang sarili sa mali o masamang propaganda laban sa kanya.
- Makapagbahagi ng kanyang kaalaman sa ibang tao.
- Makapagpahayag ng kanyang saloobin.
- Mapanatili ang magandang relasyon sa kanyang kapwa.
5 Kasanayang Nalilinang sa Pangangatwiran:
- Wasto at mabilis na pag-iisip
- Lohikong paghahanay ng mga kaisipan
- Maayos at mabisang pagsasalita
- Maingat na pagkilala at pagsusuri ng tama at maling katwiran
- Pagpapahalaga sa kagandahang asal gaya ng pagtitimpi, pag-unawa sa mga karaniwang inilahad ng iba, o pagtanggap sa nararapat na kapasyahan.
Ano ang 2 Uri ng Pangangatwiran:
Pangangatwirang Pabuod (Inductive Reasoning)
Pangangatwirang Pasaklaw (Deductive Reasoning)
UriPangangatwiran. Nagsisimula sa maliit na katotohanan tungo sa isang panlahat na
simulain o paglalahat. (Specific to General)
Pangangatwirang Pabuod (Inductive Reasoning)
Tatlong bahagi ng inductive reasoning:
- Gumagamit ng pagtutulad
- Pag-uugnay ng pangyayari sa sanhi.
- Pamamagitan ng mga katibayan at pagpapatunay.
UriPangangatwiran. Humahango ng isang pangyayari sa pamamagitan ng pagkakapit ng isang simulang panlahat. (General to Specific)
Nagsisimula sa malaki patungo sa maliit na kaisipan o katotohanan.
Pangangatwirang Pasaklaw (Deductive Reasoning)
Isang payak na balangkas ng pangangatwiran ang _________.
Silohismo
2 Elemento ng Pangangatwiran:
Proposisyon
Paksa
ElementoPangangatwiran. Panukala (Maaaring sang-ayon o di sang-ayon)
Proposisyon
ElementoPangangatwiran. Ang mismong isyu o usapan ng pangangatwiran.
Paksa
3 Uri ng Proposisyon:
Pangyayari, Kahalagahan, Patakaran
UriProposisyon. Ito ay pagpapatunay o pagsasalawang-katotohanan ng isang bagay.
Pangyayari
UriProposisyon. Ito ay pagtatanggol sa kahalagahan ng isang bagay o kaisipan.
Kahalagahan
UriProposisyon. Ito ay paghaharap ng isang pagkilos sa isang suliranin.
Patakaran
Ang _______________ ay tumutukoy sa paglalahad ng makatarungan, patas o balanseng panghuhusga o
assessment sa mga sitwasyong may kinalaman sa mga tao, bagay, pook at mga pangyayari.
Reaksyong Papel o Panunuring Papel
Ang ________ ay nagmula sa pinaniniwalaang
panig ng manunulat.
reaksyon
Tatlong bahagi ng reaksyong papel:
Introduksiyon, Katawan, Konklusyon
BahagiReakPapel. Pambungad na pahayag ng reaksyong papel.
Introduksiyon
BahagiReakPapel. Bahagi na magsisilbing kaluluwa ng reaksyong papel.
Katawan
BahagiReakPapel. Maikli lamang ngunit naglalaman ng
impormasyon tungkol sa mga pangunahing ideya na nasaad sa reaksyong papel.
Konklusyon
Ang isang layunin ng __________ ay pagtibayin ang mga dahilan kung bakit mo isinulat ang iyong papel.
konklusyon
Ang _____________ ay nararapat na maging pormal at organisado ang ideya upang maayos na maunawaan ng bumabasa ang mga ideyang nais patunayan ayon sa mga ebidensyang mapagkakatiwalaan na inilahad
sa katawang bahagi ng ginawang papel.
reaksyong papel
3 Katangian ng Reaksyong Papel:
- Ang unang pangungusap na talata ay kaugnay ng naunang talata
- Ang mga suportang ideya ay magkakasama sa loob ng talata
- Malinaw at lohikal na talata upang suportahan ang paksa.