Examenvragen Flashcards
Nathan’s argumenten voor wel/niet kunnen objectiveren van seksuele problemen
- Het is lastig vast te stellen wat de SD is in de populatie data
- Lab studies hebben waarschijnlijk niet voldoende capaciteit om een norm te stellen
- Common knowledge bevat te veel seksuele mythes
Daarom beter een functionele benadering gebruiken, en dus pas behandelen als een probleem een probleem is
Binik & Bergeron’s manier om pijnstoornissen te benaderen
(+ hoe was dit voorheen)
Voorheen → gyneacologisch en fysiologisch perspectief met focus op oorzaken en symptomen, nauwelijks aandacht voor psychologische en relationele aspecten
Binik & bergeron → introduceerde biopsychosociaal perspectief, dus ook psychologische en sociale componenten. Nadruk op een geïntegreerde behandeling met pain management, physical therapy + gyneacologische zorg. Het wordt een multidisciplinaire behandeling met gyneacologen, psychologen en seksuologen
Essentialisme, sociaal-constructionisme & etnocentrisme → verband, overeenkomsten en verschillen
Gelijkenissen →
- Beide benaderingen erkennen dat er een breed scala aan seksuele voorkeuren en gedragingen bestaat.
- Beide zien seksualiteit wel als een complex fenomeen
Verschillen →
- Bij sociaal-constructionisme is er ruimte voor meer fluïditeit, bij essentialisme staat seksualiteit vast
- Bij sociaal-constructionisme heeft de (sociale) omgeving invloed op seksualiteit, bij essentialisme niet
- Bij essentialisme worden seksuele voorkeuren en gedragingen beschouwd als biologisch bepaald en universeel. Bij sociaal-constructionisme is het niet universeel, en is dit afhankelijke van sociale aspecten
Link →
- Etnocentrisme bepaalt welke visie je aanneemt en hoe je naar andere visies kijkt
Waarom zijn relaties belangrijk voor M&J in sekstherapie?
- Als men een seksueel probleem heeft, dan moeten ze samen in therapie
- M&J leggen nadruk op het verbeteren en meer open communicatie tussen partners om seksuele ervaringen te verbeteren
- Het “Sensate focus program” is dan ook gericht op dat een koppel samen het seksuele probleem oplost. Het is de bedoeling dat het koppel samen werkt
- M&J zagen seksuele problemen vaak in de context van bredere relatieproblemen, en werkten daarom aan het verbeteren van de algehele relatiekwaliteit.
Bijvraag;
- Mannen mogen wel alleen in therapie, zij krijgen een surrogaat vrouw
- Vrouwen mogen niet alleen in therapie
“Psychologie” in model van ziekte en seksualiteit
(gebruik borstkanker)
Psychologische elementen die seksualiteitsbeleving beïnvloeden:
- zich gewaardeerd voelen door je partner op 3 vlakken
1. emotioneel → zich geliefd/graag gezien voelen
2. seksueel → zich aantrekkelijk/begeerlijk voelen
3. cognitief/wereldbeeld → zich in eigen en gedeelde projecten gedragen voelen
Psychologie in ziekte:
- Hoe ga je mentaal om met je ziekte
- Hoe beïnvloedt het je psychologisch welzijn, lichaamsbeeld en zelfwaarde
In context van borstkanker:
- Hoe ga jezelf mentaal om de diagnose en prognose van borstkanker + hoe gaat de partner hier mee om
- Voel je je aantrekkelijk (met de gevolgen van borstkanker) + vindt je partner je nog aantrekkelijk?
- Voel je je nog geliefd door je partner?
Verschillen tussen sekstherapie van M&J, Kaplan en Molinski
Masters & Johnson ⇒ Heeft een gedragsmatige aanpak, doet hotelopname, duurt 2 weken, sensualiteitstraining
Kaplan ⇒ Geen aandacht voor gedragsmatige aanpak, kortdurende therapie die zich richt op angsten dmv gedragstherapeutische en psychodynamische technieken. Dus ze voegde exploratie van intrapsychische & interactionele afweer toe aan de sensualiteit training
Molinski ⇒ sekstherapie met sensualiteitstraining met soepelheid voor intensiteit & sociale isolering. Werd uitgevoerd door één therapeut & deed aan ambulante raadpleging ipv hotelopname. Daarbij focuste Molinski op gedetailleerde beschrijving van het gedrag van beide partners bij de streeloefeningen
De fysiologische processen voor seksueel functioneren
(+ link responscyclus & disfuncties)
Vasocongestie = verhoogde doorbloeding in genitalieën
Myotonie = neuromusculaire tensie → relaxatie en contractie
Elk proces linken aan een fase van seksuele responscyclus bij mannen en vrouwen M&J;
- vasocongestie: opwinding (lubrificatie en zwellingsrespons bij vrouw, erectie bij man)
- myotonie: orgasme bij zowel man als vrouw
Elk proces linken aan seksuele dysfunctie bij mannen en vrouwen;
- vasocongestie vrouw: female sexual arousal disorder
- vasocongestie man: erectiele dysfunctie
- Myotonie vrouw: vaginisme
- Myotonie man: premature ejaculatie
Pijncirkel van Spano
Pijn (of de herinnering hieraan) zorgt voor een toename aan angst en een afname in opwinding. Dit zorgt ervoor dat er minder lubricatie en meer spierspanning is. Dit leidt tot vestibulair erytheem (pijn en overgevoeligheid vulva/vagina).
De partner speelt een versterkende of verminderende rol
Het aspect ‘relatie’ in ziekte schema (adhv dwarslaesie)
Relatie beïnvloed het psychologisch welzijn, acceptatie (effect) v/d ziekte, het seksueel functioneren & seksualiteitsbeleving
Dit omvat de relatie met een partner, maar ook de relatie met jezelf
Dus bij een dwarslaesie kan dit betekenen → je partner je kan helpen met het accepteren van de gevolgen van de dwarslaesie en het nieuw leven dat je nu hebt. Wanneer je partner supportive is kan dit helpen met het psychologisch welzijn, maar wanneer dit niet zo is, kan dit het psychologisch welzijn juist negatief beïnvloeden. De partner kan de seksualiteitsbeleving beïnvloeden door open te staan voor een nieuwe vorm seks aan te nemen en te helpen onderzoeken hoe jullie seksleven er nu uit komt te zien
Wat zijn parafilieën? + voorbeelden
Parafilieën zijn seksuele stoornissen die worden gekenmerkt door gespecialiseerde seksuele fantasieën en intense seksuele driften en praktijken die vaak repetitief en verontrustend zijn voor de persoon. De specifieke seksuele fantasieën zijn een pathognomisch element, en seksuele excitement en opwinding zijn geassocieerd met deze phenomena
Voorbeelden
- Fetisjisme → seksuele opwinding door een niet-levend object
- Frotteurisme → seksuele opwinding van het aanraken of het wrijven tegen een niet consent gevend individu
- Pedofilie → seksuele opwinding van seksuele activiteiten met prepuberale kinderen of kinderen jonger dan 13 jaar
- Voyeurisme → seksuele opwinding door het bekijken van niksvermoedend individu terwijl diegene naakt is, aan het uitkleden is of seksuele handelingen uitvoerd
De klassieke benaderingen voor seksuele stoornissen
- Objectieve benadering → Gedrag vergelijken met standaarden. Ze hebben markeerpunten die normaal functioneren en disfunctie aanduiden. Een vergelijking geeft aan welk functioneren ‘slecht’ is.
- Functionele benadering → Wat promoot bevrediging of wat veroorzaakt problemen voor de patiënt, partner of de relatie? Dus niet zozeer goed/fout
Bancroft linken met spectatorship van M&J
Spectatorship heeft een negatief effect op de cognities in het model van Bancroft, omdat de gedachten niet gericht zijn op het seksuele plezier. Dit heeft een negatief effect op het limbisch systeem (emoties, ervaringen). Dit verstoort de cirkel waardoor orgasme niet of lastiger behaald zou worden.
Invloed psychiaters en maatschappelijk gezondheidsdebat op beeld van seksualiteit
Maatschappelijk gezondheidsdebat;
- Taak van de overheid om seksuele gezondheid te bevorderen
- Bijvoorbeeld door het stimuleren en/of verplichten van vormen van seksuele voorlichting
Jongeren leren dat seks ‘veilig’ hoort te zijn ter voorkoming van seksueel overdraagbare aandoeningen en ongeplande zwangerschap & dat seks = ‘seks met een condoom’ - Er is een paradox zichtbaar in de gezondheidsvisie:
De ‘zwakke(re)’ partij wordt verantwoordelijk gesteld voor de eigen veiligheid
diegene met de SOA moet zijn verantwoordelijkheid nemen om de andere te beschermen
vrouwen moeten zich beschermen tegen verkrachting
Psychiaters;
- Psychiaters bepalen wat gezien wordt als normaal en abnormaal rondom seksualiteit
- Bijvoorbeeld; homoseksualiteit, werd als ziekte/fout gezien toen het door psychiaters werd gediagnosteerd als stoornis
Seksuele dysfuncties, seksuele problemen en seksuele zorgen
Seksuele dysfuncties;
- Link DSM
- In relatie met seksuele respons cyclus → problemen in verlangen, opwinding, orgasme of pijn
Seksuele problemen;
- Gebrek aan fysiek plezier
- Er wordt rekening gehouden met de context
- Ook problemen rondom seksualiteitsbeleving
(seksuele belevingsproblemen, seksuele relatieproblemen, seksuele aanpassingsproblemen, praktische seksuele problemen en seksuele integratieproblemen) [Jim Bender]
Seksuele zorgen;
- de “te” problemen
- moeilijk weg te praten
Bancroft vs. sensate oefeningen
Sensate oefeningen zullen invloed hebben op het onderdeel “attitudes, verwachtingen, angsten” van het model van Bancroft
