Examen Eind 5e Les C Flashcards
Coalitieverbod
Het vormen van coalitie of samenwerking tussen bepaalde groepen of partijen verboden
De wet-Le Chapelier
=> grondwet heeft beroepsverenigingen verboden
=> vrijheid om beroep uit te oefenen is belangrijker dan groepsbelang
=> werkgevers profiteren (kunnen zo ook ongeschoolden aannemen)
Paternalisme
Persoon of instantie neemt beslissing over iemand anders zonder hun medeweten of instemming (om hun welzijn te bevorderen)
Werkboekje
Hierin staat geschreven dat de arbeider zijn verplichtingen aan de vorige werkgever heeft volbracht
=> bescherming van de werkgever
=> arbeider overgeleverd aan de willekeur van de werkgever
Mutualiteit
Ziekenfonds
Vakbond
Vakbonder vertegenwoordigen en steunen werknemers (lonen, arbeidsomstandigheden, sociale bescherming)
Eerste Internationale
Een van de eerste vakbonden (onder invloed van socialisme opgericht)
Rerum Novarum
Van nieuwe dingen (of zaken), letterlijke vertaling van de eerste woorden van de encycliek
Encycliek
Zendbrief aan alle bisschoppen waarin de paus godsdienstige of maatschappelijke dwalingen veroordeelt of aangeeft hoe men in grote maatschappelijke vraagstukken moet handelen. De encyclieken worden naar de beginwoorden vernoemd, bijvoorbeeld Rerum Novarum
Bourgeoisie
Midden- en hoge klassen in de samenleving (vaak economische macht)
Labourpartijen
Politieke partijen die gericht zijn op de belang van arbeiders en werknemers (arbeidsrechten)
Marx’ analyse van de kapatilistische samenleving
In de kapatilistische samenlevind buit de kapatilistische bourgeoisie het arbeidsproletariaat uit.
De kapatilisten bezitten de grondstoffen en productiemiddelen.
Winst ontstaat doordat zij de arbeiders te weinig betalen.
De winst van al die jaren creëert het kapitaal van de ondernemers.
Systeem draagt eigen ondergang
-> kleine bedrijven weggeconcurreerd
-> capitaal naar steeds minder mensen meer
-> verarming neemt toe
-> opstand
-> socialisme overwint kapitalisme
-> staat overbodig, klassen verdwijnen
Drie wettelijke instrumenten waarmee in België de werkgever zijn werknemer in zijn macht heeft
- burgerlijk wetboek
- werkboekje
Vijandige houding van de overheid tegenover de arbeiders en de vakbonden aantonen + situeren in tijd
- vroeg 19e eeuw: ziekenkassen
België steunt ziekenkassen waarvan ze macht krijgt - overheid verbod bij minste vermoeden van samenspannen
- 1860: eerste echte vakbonden
- 1866 coaltitieverbod opgheven en vervangen door artikel 310 strafwetboek
Effect van artikel 310 van het strafwetboek op stakingen
Vakbonden niet langer illegaal. Stakersposten en andere manieren van druk wel nog vervolgd
- internationaal niveau: arbeiders samenwerken -> de Eerste Internationale
