Epilepsie Flashcards
Wat is de definitie van een epileptische aanval?
Tijdelijk optreden van symptomen door abnormale excessieve of synchrone neurale activiteit in de hersenen
Vanaf wanneer mogen we spreken van epilepsie?
-2 of meer ongeprovoceerde/reflexmatige aanvallen met interval van >24 uur
-1 ongeprovoceerde/reflexmatige aanval met een herhalingskans van >60% in 10 jaar
-Epilepsiesyndroom
Hoeveel % van de bevolking krijgt tijdens het leven een epileptisch insult?
5%
Tussen welke leeftijden treden koortsstuipen op?
Tussen 6 maanden en 6 jaar
Vanaf welke temperatuur treden koortsstuipen op?
> 38 graden C
Wat is het herhalingsrisico na 1 resp. 2 febriele epileptische aanvallen?
Na 1 aanval = 30%
Na 2 aanvallen = 50%
Wat is een belangrijk risico van een - in principe verder onschuldige - febriele epileptische aanval?
Status epilepticus
Heeft MRI of CT de voorkeur bij beeldvorming bij mensen met epilepsie?
MRI -> betere details
Hoeveel % van de epilepsie bij kinderen is genetisch?
30-40%
Wat is de belangrijkste oorzaak van epilepsie, ontstaan bij volwassenen?
Trauma
Wat zijn de 2 groepen redenen van abnormale prikkelbaarheid van de hersenen, die kan leiden tot epilepsie?
- Epileptische neuronen
- Epileptische neuronale netwerken
Op welke manier kan een neuronaal netwerk epileptisch zijn?
Verstoorde balans tussen excitatie en inhibitie
Welke factoren bepalen de prikkelbaarheid van een neuron? (3)
- Ionconcentratie binnen en buiten de cel
- Ionkanalen
- Synpatische inputs
Welke eigenschappen van ionkanalen zijn van invloed op de prikkelbaarheid van neuronen? (4)
- Type
- Eigenschappen
- Dichtheid
- Verdeling
Wat is de evenwichtspotentiaal/Nernstpotentiaal?
Potentiaal waarbij de netto stroom van een bepaald ion 0 is
In welke verhoudingen transporteert Na/K-ATPase de ionen over de celmembraan, en in welke richting? Hoeveel ATP wordt hiervoor gebruikt?
Efflux van 3 Na+, influx van 2 K+ tegen hydrolyse van 1 ATP
Onder normale omstandigheden is de evenwichtspotentiaal voor kalium [negatief/positief] en voor natrium [negatief/positief]
Negatief
Positief
Welke factoren spelen mee om de membraanpotentiaal te bepalen? (2)
- Permeabiliteit voor een ion
- Concentratie binnen en buiten de cel voor een ion
Tijdens depolarisatie staan vooral [kaliumkanalen/natriumkanalen] open, hetgeen zorgt dat de membraanpotentiaal zich in de richting van [kalium/natrium] beweegt
Natriumkanalen
Natrium
Welke ionen zijn van belang voor het bepalen van de membraanpotentiaal?
K+, Na+, Cl-
Welke vergelijking wordt gebruikt om de membraanpotentiaal te berekenen aan de hand van concentratie en permeabiliteit van de membraan voor verschillende ionen?
Goldman vergelijking
Hoe kan de permeabiliteit van de membraan voor een bepaald ion worden verhoogd?
Openen van kanalen
Een [loss/gain] of function van natriumkanalen leidt tot verhoogde prikkelbaarheid
Een [loss/gain] of function van kaliumkanalen leidt tot verhoogde prikkelbaarheid
Gain
Loss
De drijvende kracht voor ionstroom is afhankelijk van
Verschil tussen de membraanpotentiaal en de evenwichtspotentiaal
Wat wordt bedoeld met activatie van een kanaal?
Het openen van een ionkanaal onder de juiste prikkel
Wat wordt bedoeld met deactivatie van een kanaal?
Het sluiten van een ionkanaal door het wegvallen van de activerende prikkel
Wat wordt bedoeld met de inactivatie van een kanaal?
Sluiten van een kanaal door een andere factor dan het wegvallen van de activerende prikkel
Welke twee factoren veroorzaken de refractaire periode van neuronen?
- Na-kanalen moeten herstellen van inactivatie
- K-kanalen staan nog open (prikkel voor deactivatie treedt pas op bij volledige repolarisatie) en voorkomen depolarisatie
Een inwaartse stroom van kationen is een [positieve/negatieve] stroom
Negatieve
Een uitwaartse stroom van kationen is een [positieve/negatieve] stroom
Positieve
Een inwaartse stroom van anionen is een [positieve/negatieve] stroom
Positieve
Wat is het EEG patroon tijdens de tonische fase van een insult?
Langdurige depolarisatie + snel vuren
Wat is het EEG patroon tijdens de clonische fase van een insult?
Ritmische bursts met actiepotentialen
Welke twee soorten synapsen zijn er?
- Elektrische synaps
- Chemische synaps
Hoe wordt een signaal doorgegeven via een elektrische synaps?
Gap-junctions verbinden de cellen en maken dat de actiepotentiaal van de ne naar de andere kant van de membraan kan lopen
Vuistregel: hoe meer subunits hoe [selectiever/aselectiever]
Meer subunits = aselectiever
Wat zijn de eigenschappen van gap-junctions? (6)
- Gevormd door connectie met aanliggende gap-junction kanalen
- Weinig selectief
- Bidirectionele transmissie
- Korte delay
- Geen prikkeldrempel
- Geen selectieve blockers
Onder welke omstandigheden presteren elektrische synapsen beter dan chemische synapsen?
Hoogfrequent vuren -> chemische synapsen raken uitgeput
In welk gebied van een neuron moet er een prikkeldrempel worden overschreden om een actiepotentiaal te genereren?
Initieel segment
Wat is het proces van doorgeven van een signaal via een chemische synaps?
- Actiepotentiaal bereikt synaps en opent calciumkanalen
- Verhoging van [Ca2+] leidt tot fusie van vesicles met de membraan van het neuron (docking op docking-locaties)
- Neurotransmitter komt vrij in de synapsspleet middels exocytose
- Neurotransmitter bindt aan postsynaptische receptoren
Welke groep eiwitten is belangrijk voor docking van vesicles op de juiste locatie op de presynaptische membraan?
Snare eiwitten
Neurotransmitter wordt heropgenomen in neuronen en glia onder invloed van iongradiënten. Welk ion is hier hoofdzakelijk voor verantwoordelijk?
Na+
Welk effect heeft botox op neuronen?
Doorknippen van het snare-complex -> docking van vesicles neurotransmitter onmogelijk
Waar worden clear core vesicles geproduceerd?
Lokaal in de synaps
Waar worden dense core vesicles geproduceerd?
In het soma
Wat zijn de voorwaarden aan een neurotransmitter? (3)
- Moet aanwezig zijn in presynaptisch neuron
- Moet afgegeven worden na synaptische depolarisatie
- Specifieke receptoren voor de neurotransmitter zijn aanwezig op de postsynaptische cel
Wat zijn de eigenschappen van klassieke neurotransmitters? (3)
- Werken snel
- Verpakt in clear core vesicles
- Lokaal gerecycled
Wat zijn de eigenschappen van niet-klassieke neurotransmitters? (4)
- Modulerende functie
- Verpakt in dense core particles
- Niet gerecycled
- Geproduceerd in het soma
Op welke soort receptor werkt acetylcholine op de neuromusculaire eindplaat?
Nicotinereceptor
Wat voor soort receptor is de nicotinereceptor?
Aspecifiek kationkanaal (Na+, K+ en Ca2+)
Welk enzym is verantwoordelijk voor afbraak van acetylcholine in de neuromusculaire overgang?
Acetylcholinesterase
Op welke twee soorten receptor werkt acetylcholine?
- Nicotinereceptor (neuromusculaire eindplaat)
- Muscarinereceptor
Wat voor type receptor is de muscarinereceptor?
GPCR
Tot welke stoffen wordt acetylcholine afgebroken door acetylcholinesterase? (2)
Acetyl
Choline
Hoe wordt choline opgenomen uit de synapsspleet?
Door een Na+/choline transporter
Wat is de belangrijkste excitatoire neurotransmitter?
Glutamaat, aanwezig in >50% van alle excitatoire synapsen
Welk enzym produceert glutamaat?
Glutaminase
Glutamaat is toxisch en wordt in de glia weer omgezet tot een niet-toxisch product. Welk product is dit en welk enzym regelt deze omzetting?
Glutamine, glutamine synthetase
Wat is de belangrijkste inhiberende neurotransmitter?
GABA
Welke groep neuronen zijn bovengemiddeld vaak GABA-erg?
Interneuronen
Wat voor soort kanaal is de GABA-A-receptor?
Chloridekanaal
Wat voor soort receptor is de GABA-B-receptor?
GPCR
Welke groepen stoffen interfereren met de werking van de GABA-A-receptor? (4)
- Benzodiazepines
- Alcohol
- Barbituraten
- Anesthetica
Is de functie van glycine vaker inhiberend of exciterend?
Inhiberend
Wat voor soort kanaal is de glycinereceptor?
Chloridekanaal
Waar vinden epileptische aanvallen door glycine plaats, en welk soort verschijnselen treden dan op?
Mn. in het ruggenmerg -> geeft motorische verschijnselen
Wat voor soort reactie geeft een exciterende neurotransmitter?
EPSP -> excitatoire postsynaptische potentiaal (iets depolariserend)
Maakt het waarschijnlijker dat een actiepotentiaal wordt afgegeven
Wat voor soort reactie geeft een inhiberende neurotransmitter?
IPSP -> inhiberende postsynaptische potentiaal
IPSP maakt de conductantie voor Cl- groter -> cel minder snel genegen om o.b.v. influx van natrium te depolariseren
Voor welke reactie zorgt afgifte van acetylcholine in de neuromusculaire eindplaat?
EPP -> excitatoire eindplaatpotentiaal
Waar integreert een neuron het totaal van EPSP’s en IPSP’s?
Axonheuvel
Wat is het doel van anti-epileptica?
Herstellen van verstoorde verhouding tussen excitatie en inhibitie?
Op welke manieren kunnen anti-epileptica de prikkelbaarheid verminderen? (5)
- Modulatie spanningsafhankelijke ionkanalen
- Versterken inhibitie
- Remmen excitatie?
- Remmen transmitterafgifte
- Remmen metabolisme
Op welke 3 manieren kan modulatie van ionkanalen bijdragen aan verminderen van prikkelbaarheid?
- Remmen Na+ kanalen
- Remmen Ca2+ kanalen
- Openen K+ kanalen
Welke middelen zorgen voor remming van Na+ kanalen? (5)
- Fenytoïne
- Carbamazepine
- Lamotrigine
- Oxcarbazepine
- Valproaat
Welke middelen zorgen voor remming van Ca2+ kanalen? (2)
- Ethosuximide
- Gabapentine
Welk middel zorgt voor opening van K+ kanalen?
Retigabine (nauwelijks gebruikt i.v.m. bijwerkingen)