Endokrynologia cz. I

Question 1

Podaj przykład ektopowego wydzielania hormonów.

Answer 1

Gruczolakorak gruczołów apokrynowych zatok przyodbytowych wydziela peptyd podobny do parathormonu PTH-rP, w konsekwencji - hiperkacemia.

Question 2

Podaj przykład zaburzenia spowodowanego nieprawidłową degradacją hormonów.

Answer 2

“Nadczynność”
- hiperestrogenizm i zespół feminizacji zwierząt spowodowane marskością wątroby (obniżenie degradacji estrogenów produkowanych w normalnych ilościach)

Question 3

Nazwa nowotworu szyszynki i szyszynka po łac.

Answer 3

Szyszyniak pinealoma
Szyszynka - corpus pineale, epiphysis cerebri

Question 4

Karłowatość przysadkowa po łac.

Answer 4

Karłowtość przysadkowa - nanosomia pituitaria
prowadzi do niedoczynności przysadki - hipopituitaryzm, panhipopituitaryzm

Question 5

Co to jest czaszkogardlak i po łac.?

Answer 5

Czaszkogardlak (craniopharyngoma) wymieniony jako postać mikroskopowa nieczynnego guza przysadki, to guz niezłośliwy wywodzący się z pozostałości kieszonki Rathkego (ektodermy jamy ustno-gardłowej).

Question 6

Wybrane choroby przysadki

Answer 6

• niedoczynność przysadki: karłowatość przysadkowa, nieczynne guzy przysadki (gruczolaki, raki, czaszkogardlak)
• nadczynność przysadki hiperpituitaryzm: gruczolaki części pośredniej
• moczówka prosta (diabetes insipidus)

Question 7

Wybrane choroby kory nadnerczy

Answer 7

• niedoczynność kory nadnerczy (choroba Addison’a), zapalenie kory nadnerczy (adrenalitis), idiopatyczny zanik kory nadnerczy młodych psów
• nadczynność kory nadnerczy (choroba Cushinga - gruczolak kortykotropowy przysadki, zespół Cushinga - objawy), rozrost kory nadnerczy, gruczolaki kory nadnerczy, gruczolakoraki kory nadnerczy

Question 8

Jaki jest drugi najczęściej występujący guz (gruczołów dokrewnych) u fretek?

Answer 8

Guz nadnerczy

Question 9

Wybrane choroby rdzenia nadnerczy

Answer 9

• rozrost rdzenia nadnerczy
• guz chromochłonny - barwiak (pheochromocytoma)
• nerwiak zarodkowy (neuroblastoma)
• nerwiak zwojowy (ganglioneuroma)

Question 10

Jaki jest najpowszechniejszy nowotwór rdzenia nadnerczy? U jakich gatunków najczęściej występuje?

Answer 10

Guz chromochłonny, barwiak (pheochromocytoma), najczęściej u psów i bydła.

Question 11

Co to jest amyloidoza wysp trzustkowych i w którym typie cukrzycy występuje?

Answer 11

Amyloidoza wysp trzustkowych - odkładanie się amyliny (IAPP - islet amyloid polypeptide) w wyspach trzustkowych w cukrzycy typu II.

Question 12

Który typ cukrzycy najczęściej u kotów, a który u psów?

Answer 12

Koty: cukrzyca typu II
Psy: cukrzyca typu I

Question 13

Patologia trzustki

Answer 13

• cukrzyca
• wyspiaki: insulinoma, gastrinoma, glukagonoma

Question 14

Co to jest gastrinoma?

Answer 14

Guz z komórek G, guz neuroendokrynowy (neuroendocrine tumor - NET) produkujący gastrynę (hipergastrinemia), prowadzący do nadmiernego wydzielania soku żołądkowego i w konsekwencji powodujący owrzodzenie żołądka i dwunastnicy z wymiotami (Zollinger-Ellison Syndrome). Gastrinoma lokalizuje się w dwunastnicy lub trzustce.

Question 15

Jakie jest działanie kalcytoniny? Jakie parathormonu?

Answer 15

Kalcytonina - hamuje osteoklasty, obniżenie Ca2+ we krwi
Parathormon - pośrednio działa na osteoklasty, przez osteoblasty, podwyższa poziom Ca2+ we krwi

Question 16

Czym jest spowodowana niedoczynność tarczycy u młodych zwierzą i dlaczego prowadzi do wola?

Answer 16

Niedoborem jodu, tarczyca stymulowana przez TSH, rozrost, wole (goiter)

Question 17

Jakie są najczęstsze przyczyny niedoczynności tarczycy u zwierząt dorosłych?

Answer 17

• plazmocytarno-limfocytarne zapalenie tarczycy
• zanik idiopatyczny tarczycy

Question 18

Wymień nowotwory tarczycy i u jakich gat. najczęściej występują.

Answer 18

• gruczolak komórek pęcherzykowych (najczęściej u kotów)
• rak komórek pęcherzykowych (najczęściej u psów)
• guz z komórek C (dorosłe i stare byki, szczury laboratoryjne) - gruczolak, rak (rak rdzeniasty)

Question 19

U jakiej rasy psów pierwotna nadczynność przytarczyc jest wadą dziedziczną autosomalną dominującą?

Answer 19

U szpiców wilczych.

Question 20

Jakiego tła może być wtórna nadczynność przytarczyc?

Answer 20

• tła żywieniowego: niedobór Ca2+, nadmiar P
• tła nerkowego: przewlekła niewydolność nerek, prowadząca do zatrzymywania P we krwi - hiperfosfatemia - stymulacja przytarczyc

Question 21

Czym jest rzekoma nadczynność przytarczyc?

Answer 21

Rzekoma nadczynność przytarczyc - hiperkalcemia nowotworowa, spowodowana przez produkcję substancji o działaniu PTH poza przytarczycami np.
- guz gruczołów apokrynowych zatok przyodbytowych produkujący PTH-rP
- przerzuty nowotworów do kości (liza)
- chłoniak (naciek kości/cytokiny)

Question 22

Czym jest chemodectoma?

Answer 22

Chemodectoma - guz ciałka aortalnego, lokalizacja u podstawy serca, brachycefaliczne wydają się być predysponowane

Question 23

Czym jest rakowiak?

Answer 23

Rakowiak - carcinoid, to guz z komórek wewnątrzwydzielniczych ukł. pokarmowego, ale też innych narządów wywodzących się z pierwotnej cewy nerwowej (trzustka, płuca, nadnercza, tarczyca), produkuje głównie serotoninę (nasilenie przemian tryptofanu w serotoninę)

Question 24

Co to: mnoga gruczolakowatość wewnątrzwydzielnicza?

Answer 24

Mnoga gruczolakowatość wewnątrzwydzielnicza - MEN (multiple endocrine neoplasia) - rzadka choroba, o charakterze dziedzicznym autosomalnym recesywnym, powoduje zmiany nowotworowe w różnych gruczołach dokrewnych.

Question 25

Jaki jest obraz patomorfologiczny hiperestrogenizacji samców?

Answer 25

Hiperestrogeniazacja dot. najczęściej psów samców.
Obraz patomorfologiczny:
- powiększenie jednego z jąder (guz kom. Sertoliego)
- cechy feminizacji (ginekomastia z możliwą laktacją, powiększenie napletka, atrakcyjność dla innych samców)
- cechy metaplazji i torbielowatości prostaty
- zanik skóry i przebarwienia
- symetryczne wyłysienia, okolice narządów płciowych i ud
- hiperkeratoza naskórka i mieszków włosowych, włosy w fazie telogenu
- mielotoksyczność: niedokrwistość, trombocytopenia, limfopenia