Einde van WO I Flashcards
de vrede van Brest-Litovsk
Alle inwoners van Estland en Lijfland, die door de bolsjewieken waren gearresteerd (waaronder veel Duitssprekende edellieden) moeten worden vrijgelaten. Rusland erkent ook de onafhankelijkheid van de Oekraïne. De Russische troepen en de Rode Garde moeten zich daar volledig terugtrekken
Blitzkrieg
Belang van snelheid en verrassing
Duits-lenteoffensief
lente 1918 (centralen in aanval)
succesvol door nieuwe strategie : Blitzkrieg
Maart 1918 (centralen in aanval) : Pariser Kanone beschiet Parijs!
Synoniem Duits-lenteoffensief
Kaiserschlacht (centralen in aanval)
ommekeer Kaiserschlacht
Zomer 1918: Geallieerde troepen gaan in de tegenaanval
- tanks
- groter aantal troepen dankzij steun Amerikanen
- Dui leger al verzwakt door lange Kaiserschlacht
Betekenis voor de geschiedenis offensieven 1918
De offensieven in 1918 zijn een voorafspiegeling van de militaire tactieken die zullen worden toegepast tijdens de Tweede Wereldoorlog.
uitkomst Kaiserschlacht
geen winnaar
geallieerden en centralen verzwakt
muiterij
opstand van soldaten of schepelingen
na Kaiserschlacht Dui
nederlaag
oktober 1918: muiterij van matrozen in Noord-Dui
november 1918: Wilhelm II ontvlucht Dui
11 november 1918: wapenstilstand
na wapenstilstand Dui
legt zich niet neer bij vredesverdrag
Kaiserschlacht: Dui waren ah winnen tot net voor vredesverdrag
Dui werd in de steek gelaten door bondgenoten zoals Oostenrijk-Hongarije
Niet het leger, maar de Duitse nieuwe (sociaaldemocratische) regering beëindigde WO I, onder druk van muiterij en protesten
sociaaldemocratisch
socialistische beweging die door middel van verkiezingen EN hervorming van het kapitalisme tot een nieuwe samenleving met meer gelijkheid wil komen
Vredesverdagen van Parijs
Verdrag van Versailles
(nog 4)
Verdrag van Versailles
getekend door
(+ wrm winnaars)
Architecten vd vrede:
Lloyd George voor Groot-Brittannië: conflicten vermijden in de toekomst en Duitsland insluiten / ontwapenen –> herstel machtsbalans
Vittorio Orlando voor Italië: gebiedsuitbreiding Italië
Georges Clemencau voor Frankrijk: Duitsland straffen via herstelbetalingen en overdravht Elzas-Lotharingen
Woodrow Wilson voor de Verenigde Staten (haalt Veertienpuntenplan binnen) : zelfbeschikkingsrecht volkeren (op termijn ook Europese kolonies) en oprichting Volkenbond (nemen zelf niet deel)
andere winnaars: democratisering + sociale hervormingen EU
(vrouwenstemrecht, 8-uren week, algemeen enkelvoudig stemrecht)
Voordelen / redenen Verdrag van Versailles
Zorgen voor zelfbeschikkingsrecht, democratie en toekomstvrede (door oprichting volkerenbond)
zelfbeschikkingsrecht
elk volk krijgt zijn eigen natie of land
oorzaak WO I
volkeren willen eigen natie
volkerenbond
internationale organisatie van landen met het oog op duurzame vrede (voorloper van de Verenigde Naties).
Verliezers Verdrag van Versailles
gevolg
Italië: niet gehoopte gebiedsuitbreiding
Japan: wou deelnemen aan Verdrag v V en raciale gelijkheid vooropstellen in alle landen van Volkerenbond, mocht niet meedoen (van GB, VS, …)
Dui: vernederd door VvV
andere verliezers: einde oude regime
- Einde grote rijken in Europa (Ottomaanse rijk en Oostenrijk-Hongarije verdwijnen)
- vorsten verliezen macht in alle Europese landen
- Nieuwe staatsvormen en ideologieën komen in de plaats
–> Italië, Duitsland en Japan zijn bondgenoten WO II
nieuwe bewegingen: Italiaanse zwarthemden (links) en vroege Duitse Nazibeweging (rechts)
links
sociale gelijkheid
grotere rol staat
rechts
individuele verantwoordelijkheid
vrije markt
aanzet WO II
Gemoderniseerde militaire technieken (Kaiserschlacht), rancune (emotie: wanhoop / woede / afkeer) bij de verliezers van de oorlog (Japan, Italië en Duitsland) en ideologische tegenstellingen die ontstaan na de ondergang van het “oude regime” in Europa (communisme vs. fascisme vs. democratie) geven de aanzet tot een nieuw conflict.
fascisme
een extreme vorm van autoritair nationalisme en is antidemocratisch, anticommunistisch, antiliberaal en antiparlementair
SU
‘landmark’ / houvast voor wereldrevoltie
