Egzamin Flashcards
Czego NIE będzie w bezpiecznym modelu przywiązania?
Żywe i emocjonalne rozmawianie o sytuacjach w rodzinie (bo to w ambiwalentnym)
W bezpiecznym:
- Rozmowa o chorobie
- Przyjmowanie pomocy
- Emocjonalne reakcje przy wspomnieniach historii rodziny, ale nie bezkrytyczne
- Oddawanie chorego do instytucji, gdy wiadamo że nie jest się w stanie zapewnić opieki
Jaka dawka Metadonu spowoduje wydłuzenie odcinka QTc?
100mg
- też może → częstoskurcz komorowy o typie torsade de pointes
METADON
• silny opioid, + rec. μ, ▬ NMDA
• ↑lipofilny, 5-10x silniejszy od Mf
• można stosować przy NN/dializie jako 1 opioid
• tendencja do kumulacji
• Pw: otępienie, splątanie, RF, ↓cz.tarczycy, ch. Addisona, przerost prostaty, ↑ICP, NN+NW
Antagonista rec. NMDA
Metadon
Którzy pacjenci spełniają kryteria GLIM
- Pacjent z otępieniem je 700kcal/d, łydka 28cm
- Pacjent 75l., BMI 20 ?? (nie ma fenotypowego)
- Pacjent z ↓BMI + ch. reumatyczna
NIE
- pacjentka 65l., BMI 21
(do rozpoznania 1 fenotypowwe + 1 etiologiczne)
Suchość w ustach, zaparcia, ↑HR, upadki - jakie leki powodują
antymuskarynowe
Plaster buprenorfiny 52,5ug/h → morfina p.o.
2x/d 60mg
Odleżyna III st. z martwicą rozpływną z wysiękiem bez infekcji
???
Hydrokoloid + hydrożel
Gaza wet to dry
Zakażona odleżyna zainfekowana
Hydrofiber z solami Ag i C aktywnym
Co NIE należy do standardowego zsp. depresyjnego?
Nadmierna senność
Należy do zsp. depresyjnego • przeżuwanie (ruminancja) zdarzeń • anhedonia • uczucie przygnębienia i smutku >50% czasu przeznaczonego na sen (w prezce jest że NIEprzeznaczonego na sen) • uczucie beznadziei/bezradności
Metoklopramid
- antagonista D2 obwodowo (PP) i ośrodkowo w CTZ (chemoreceptor trigger zone?)
- antagonista HT3 i HT4
- nie wpływa na wydzielanie soków trawiennych i motorykę dalszej części jelit
- prokinetyk, który działa na LES (↑ skurcz) i na sam żołądek zapobiegając wymiotom
Metoklopramid
• ▬ D2 obwodowo → ↑wydz. Ach → rec. M2 → skurcz jelit
• działa na GOPP
• X: spowolnienie/pobudz. psychoruch., bóle i zawroty głowy,
zaburzenia pozapiramidowe i objawy zespołu Parkinsona (stosować do 5 dni!!!), mlekotok, ginekomastia (prolaktyna), senność
• Pw: niedrożność mechaniczna, przetoki, krw. z PP
78l., leczy na ↑BP, w wywiadzie upadki, ma AF
dać mu p/krzepliwe
Mięsak na udzie, jak zmodyfikować leczenie?
- Odstawić tramadol
- Dać morfinę i pregabalinę w dawce początkowej 75
- Zostawić ketoprofen i paracetamol
Kombinacje leków, które spowodują zespół serotoninergiczny
- Tramadol i SSRI
- Tramadol i dekstrometorfan
- Paroksetyna i klarytromycyna
NIE
- paracetamol i tramadol
- morfina i metoklopramid
↑Ca2+
- Najczęstsze zab. elektrolitowe u chorych z neo
- Leczymy forsując diurezę, bisfosfoniany
- Mierzymy Ca2+ zjonizowany, bo związany z albuminami może dawać fałszywe wyniki
NIE
- u kardiologicznych → ↑HR (bo ↑Ca2+ → ↓HR)
LECZENIE ↑Ca2+:
- Nawadnianie - Na+ → ↑wydalanie Ca2+ przez N
- Forsowanie diurezy
- GKS
- Kalcytonina - ↓resorpcję kości, ↑wydalanie Ca2+
- Bisfosfoniany (i.v.) - ↓resorpcję
Fentanyl
- Lek z wyboru przy niewydolności nerek st. 4 i 5
- Wydalany przez N w 90% postaci niezmetabolizowanej
- Lipofilny
NIE
- w czasie ↑T → skurcz naczyń i gorsze wchłanianie
- w przypadku badanie MRI nie ma konieczności ściągania plastra z fentanylem
FENTANYL: • niewskazany z nstab. zsp. bólowym, zwł. neuropatycznym • plastry zmieniamy co 72h • ryzyko toksyczności przy ↓albuminemii • + rec μ
Gastropareza
zaburzenie opróżniania żołądka do XII bez występowania przeszkód mechanicznych
GASTROPAREZA:
• przyczyny - idiopaty., opoidy, operacje Ż, zaparcia, DM
• leczenie - - prokinetyki (↑perystaltykę np metoklopramid i Cisapryd)
Strefa chemowrażliwa i ośrodek wymiotny
znajdują się na dnie komory IV (area postrema), ale NIE w obrębie BBB
- o ile dobrze zrozumiałem to leżą obok siebie, ale VC jest w obrębie BBB, a CTZ NIE
Morfina
- Morfino-3-glukoronian jest neurotoksyczy
- Po podaniu P.O. stosunek stężenia M3G/M6G jest znacznie WYŻSZY niż u pacjentów otrzymujących morfinę parenteralnie (tu było napisane że wyższy i trzeba było zaznaczyć fałsz wtedy)
- Stosowanie morfiny → wydzielanie histaminy
- NLPZ hamują glukoronidazę i pogarszają wydalanie
Mf - interakcje:
• BDZ → ↑ryzyko głębokiej sedacji, depresji ośr. odd, ↓BP, delirium
• a/choliner, antag. HT3 → nasilenie zab. defekacji
• fenotiazyny, NLPZ, p/depresyjne → ↑ryzyko mioklonii
Przerzuty do mózgu
- 10x częściej niż pierwotne
- Najczęściej w półkulach
NIE
- mnogie do mózgu daje JG, sutek i nerka (bo te powodują częściej POJEDYNCZE)
- najcz. objawem guza mózgu są N, W (bo chyba bóle głowy?)
Przerzuty mnogie to prędzej - czerniak 10%, płuco 50%
Limphangitis
- Źle rokujący objaw
- Leczy się sterydami, rozszerzającymi oskrzela i coś tam
NIE
- najczęściej w neo głowy i szyi
- najczęściej → bóle kręgosłupa
- k. neo zajmują pęcherzyki płucne i stąd obrzęk
PRZYCZYNY LYMPHANGITIS CARCINOMATOSA:
Rak sutka, płuca, żołądka, trzustki, jelita grubego,
tarczycy, pęcherzyka żółciowego, prostaty (80% adenoca)
Wysięki w opłucnej
- W raku sutka przeżycie rok, a w jakimś w płucu pół roku
- Używamy wideotorakoskopii i pleurodezy i czynne/bierne drenowanie
- Przejściowo ↑T i ból po zabiegu
NIE
- najczęściej używana bleomycyna, rzadziej talk
Behawioralne objawy bólu duchowego
odmowa przyjmowania leków
NIE
- ↑lęk
- fascynacja cudownymi lekami
- poczucie beznadziejności i bezsilności
Leki wiążące się z podjednostką alfa-2-delta kanałów wapniowych (Gabapentyna, Pregabalina)
- Pregabalina ma liniową farmakokinetykę
- NLPZ hamują glukoronidyzację
- U starszych chętnie używa się Pregabaliny, bo daje mało X
- Jak nie działa gabapentyna to spróbować można pregabalinę
- Morfina ZWIĘKSZA metabolizm gabapentyny (do zaznaczenia fałsz że hamuje) ???
Gabapentyna
• mniej specyficznie wiążę się z tym receptorem
• Tylko do OBWODOWEGO bólu neuropatycznego (Pregab i tu i tu)
• NIEliniowa farma
• Mf → ↑stęż. osocz. Gabapentyny
Zmowa milczenia
- Marnowanie energii na zatajanie prawdy przed pacjentem
- Rodzina myśli, że robi dobrze
- Pacjent jest izolowany i odbiera się jakąkolwiek szansę na komunikację
- Coś tam jeszcze
Pan, wzmożone symetrycznie napięcie mm., mioklonie i cechy otępienia z zaburzeniami wzrokowymi i przestrzennymi.
DLB
Majaczenie - 2 zdania
Prawdziwe:
- Haloperidol krótko i w małych dawkach
- Dopiero jak inne działania nie przynoszą skutku
Skala stosowana w majaczeniu
CAM
Pani, skala Norton 16, ADL 6, IADL 14/16??
- Nie ma ryzyka odleżyn
2. Niezależność w podstawowych czynnościach, częściowa zależność w zaawansowanych czynnościach
Coś o nieinformowaniu chorego
- Lekarz boi się nagłych emocji
- Rodzina nie pyta
- Własny nieuświadomiony lęk przed śmiercią
Skutki uboczne NLPZ
- Krwawienie z PP
- Retencja wody
- ↑BP
NIE
- ↓BP
Działania niepożądane IPP u starszych
- Zapalenie płuc
- Anemia z ↓Fe
- Anemia z ↓B12
- Osteoporoza
Antagonista D2 na wymioty w ośrodkowym mechanizmie ↑Ca2+/podrażnienia CTZ
Haloperidol
Wiele leków m.in. spironol, ACEi, amlodypina, b-bloker
Najbardziej prawdopodobne zaburzenie z tej kombinacji?
↑K+ (spironol, acei)
Otępienie, mieszka sam, gubi się jak wychodzi, źle zażywa swoje leki (w domyśle Barthel>40?)
Wniosek do pracownika socjalnego o przyznanie miejsca w DPS
Kiedy można przyjąć do domu opieki społecznej bez zgody?
Za zgodą sądu rodzinnego
Pani z lekkim otępieniem w przebiegu AD, co zrobić?
Włączyć AChEi
Pan z MCI
- Nic nie robimy
2. Kontrola za 6mcy
Co się dzieje u starszych osób z wiekiem
- ↑HR (tu był ↓hr i to był fałsz)
- ↓nieswoistych reakcji zapalnych
- ↓tętna max (wysiłek)
- ↑insulinooporności
- ↓siły mm.
Na zmianę apetytu u starszych osób NIE wpływa
Relaksacja żołądka i późne odczuwanie sytości?
Wpływa
- zmiany rozkładu tk. tłuszczowej
- zab. węchu i smaku
- ↓relaksacji adaptacyjnej dna żołądka
Zapotrzebowanie kaloryczne
- ↓ się bardziej u ♂ niż u ♀
- zapotrzebowanie na białko >1g, u chorych 1,2-1,5
NIE
- ↓ryzyko niedożywienia w związku ze ↓zapotrzebowaniem
Pw do trzymania pacjenta w instytucji
- Uzależnienie od alko
- Ostry stan psychotyczny
- Zaawansowana ch. neo
Pierwszy rzut u pacjenta z zaawansowaną ch. neo i bólem z komponentą trzewną
Oksykodon
OKSYKODON:
• + rec. μ i κ
• w porównaniu z Mf ma: ↓dział. na μ, ale ↑stężenie w mózgu i szybciej przechodzi przez BBB
• z wyboru w trzewnym, skutecznym też w neuropatycznym
↓Na+ z ↑V
NIE
- SIADH (jest ↓Na+, ale V musi być w normie)
Jest
- zastoinowa HF
- PChN
- zabiegi na pęcherzu i prostacie, przezcewkowe
Nietrzymanie moczu
Upadek, zab. chodu
Lekkie otępienie
triada Hakima
- w wodogłowiu normotensyjnym
Ból o silnym natężeniu - lekami pierwszego wyboru wymiareczkujesz
Morfina i Oksykodon
Zaparcia
- Najczęsciej <3/tydzień
- Trudności i ból
- Uczucie niepełnego wypróżniania
- Wysiłek
Najczęstsze powikłanie upadków
Zespół poupadkowy
TRIF
stosujemy u pacjenta w razie bólu przebijającego, który przewlekle jest leczony silnymi opioidami min. 7 dni, o dawce min. 60mg MF, miareczkujemy osobno
COG
- Obejmuje 4 podstawowe obszary - zdrowie fizyczne, psychiczne, sprawność funkcjonalną, uwarunkowania społeczno-środowiskowe
- Może mieć aspekt całościowy, przesiewowy, specjalistyczny
NIE
- na jej podstawie wszystkie decyzje terapeutyczne
Które z poniższych poprawiają przestrzeganie zaleceń co do leków przez pacjenta? (drug adherence)
Tłumaczenie lekarza
NIE
- zab. kognitywne
- choroba bezobjawowa
- wiele leków
- długi czas stosowania leku
Które opioidy są dostępne w Polsce w formie transdermalnych plastrów?
- Fentanyl
2. Buprenorfina
Długodziałające NLPZ nie spowodują u starszych
↓BP
Spowodują
- uszkodzenie nerek
- gib i chorobę wrzodową
- retencje płynów
- ↑BP
Po jakim czasie od zastosowania plastrów przezskórnych fentanylu można obserwować efekt przeciwbólowy?
12h
Którego pacjenta z bólem przebijającym NIE wolno leczyć TIRFem?
40l. z zaawansowanym rakiem płuca, który był leczony plastrami przezskórnymi fentanylu 12,5ug/h przez ostatnie 2 mce
Wymagania kwalifikacji do TIRF: 1. 18 lat 2. Opioidy od min. 1 tygodnia 3. Dawka opioidu min: • 60mg/d morfiny p.o. • 25ug/h fentanyl transd. • 30mg/d oksykodonu p.o. • 8 mg/d hydromorfonu • równoważna dawka innego opioidu
Pacjent z rakiem płuca odczuwa ciężki ból z powodu zajęcia ściany KP (NRS 7-8). Rozpoczęto terapię i osiągniętą optymalną ulgę bólu za pomocą 40mg oksykodonu w kontrolowanym uwalnianiu w postaci tabletek co 12h. Okazjonalnie pacjent zgłasza silne nasilenie bólu NRS 9 trwajace ok. 20 min. bez jasnej przyczyny.
Jaki to typ bólu?
Spontaniczny ból przebijający
Co rośnie z wiekiem?
pH żołądkowe
NIE
- CO
- beztłuszczowa masa mm.
- przepływ wątrobowy
- poziom albumin
Co odpowiesz na:
- Jeśli tylko lekarz mnie słuchał, to powiedziałbym mu co naprawdę czuje.
Dlaczego sądzisz, że lekarz cię nie słuchał?
72l. ♂, z ↑BP kontrolowanym 2,5mg indapamidu z historią 6mcy duszności podczas spaceru z psem i pracy w ogrodzie. Echo: łagodna koncentryczna hipertrofia LV, EF 40%. Jaki lek najprawdopodobniej polepszyłby jego długość życia?
ACEi
Wtórna gastopareza NIE jest wynikiem
uogólnionej miażdżycy
Jest:
- zaparcia
- DM
- obstrukcji jelitowej
- dystrofii mięśniowej
Lekiem z wyboru w leczeniu biegunki spowodowanej przez C. difficile jest
Wankomycyna p.o. (lub chyba Metronidazol p.o.)
Gładka, czerwona powierzchnia języka (atrofia brodawek języka) z zaburzeniem smaku jest charakterystyczne dla grzybicy
przewlekłej atroficznej?
Powodem zaburzonej komunikacji ze starszym pacjentem NIE jest
↑czułość na wysokie częstotliwości
JEST:
- zniekształcona mowa
- zaburzona lokalizacja dźwięku
- cocktail party effect
- ↑czułość na niskie częstotliwości
Jak Cię pacjent z RJG z M pyta czy umiera, to odpowiadasz
Powiedz mi proszę, dlaczego pytasz?
Mnogie przerzuty do mózgu najczęściej występują w przebiegu
raka płuca drobnokomórkowego
Cecha kliniczna rozróżniająca demenzję z ciała Lewyego (LBD) z chorobą Alzheimera (AD) jest
- Fluktuacyjny przebieg ze zmienną uwagą i czuwaniem
- ↑czułość na neuroleptyki
- halucynacje wzrokowe
Opioidy w terapii duszności
- Opioidy ↓wrażliwość ośrodka oddechowego na ↑CO2
- ↓RR do poziomu tolerowanego przez pacjenta
- Modulacja procesu zapalnego i gojenia przez wpływ na komórki neuroendokrynne płuc
- Zmniejszają niepokój
Najczęstsza przyczyna napadu u pacjentów z zaawansowanym neo
- Guz mózgu (pierwotny/wtórny)
2. Zaburzenia elektrolitowe (↓Na+)
80l. ♀ z historią ↑BP i zastoinową HF zgłasza częste epizody nietrzymania moczu. Występują bez sygnałów ostrzegawczych, zazwyczaj przy kaszlu/kichaniu. Jakie postępowanie będzie najkorzystniejsze w jej przypadku?
Ćwiczenie mięśni miednicy
5 głównych składowych COG
- Medyczne
- Poznawcze
- Funkcjonalne
- Żywieniowe
- Aspekty socjalne
Które neo najczęściej powodują nawracające wysięki opłucnej?
- Płuco
2. Pierś
Kompresja RK
- Występuje u 5% chorych na neo
- Najczęściej w odcinku piersiowym
- Najczęściej neo płuca, piersi, prostaty
- Objawy autonomiczne są późno
NIE
- 70% szyjny
W różnicowaniu AD i VaD, VaD charakteryzuje się
???
- “skocznym” przebiegiem objawów
- przeważają liczne udary
Częstość spoczynkowej duszności u chorych z zaawansowanym rakie oskrzela to
80%
75l. ♀, wielochorobowość, skarży się na brak energii i uczucie narastającej słabości. Straciła 6kg w czasie ostatnich 3 miesięcy. Co jeszcze potrzebujesz do rozpoznania zespołu frailty?
- ↓aktywność fizyczna
- ↓chodu
- ↓siła mięśniowa
Zespół frailty charakteryzuje się występowaniem min. 3 z: • ↓ m.c. - >5kg/12mcy • osłabienie • wyczerpanie • spowolnienie chodu • ↓ aktywność fizyczna
80% pacjentów z kompresją RK od kilku tygodni pierwszym objawem jest
Ból korzeniowy
78l. ♂ z: suchość j. ustnej, zaparcia, ↑HR, upadki bez znanej przyczyny, splątanie
Jaki lek mógłby być przyczyną?
Antycholinergiczny
Pacjent z mięsakiem lewego uda zgłasza bólu mieszany (nocyceptywny/neuropatyczny) w lewym udzie promieniujący do uda. NRS 9/10 i najgorzej gdy stoi. Do tej pory otrzymywał tramadol 400mg/d, paracetamol 3g/d, ketoprofen 200mg/d.
Jakie jest właściwe postępowanie?
- Odstaw tramadol
- Wprowadź morfinę o kontrolowanym uwalnianiu 40mg/d, morfinę o natychmiastowym uwalnianiu w razie potrzeby oraz pregabalinę 75mg/d
- Kontynuuj leczenie paracetamolem i ketoprofenem
Które z poniższych typów zaopatrzenie jest najlepsze wobec odleżyny III stopnia z tkanką martwiczą oraz infekcją?
Gaza
Jaki typ ćwiczeń zaleciłbyś osobie która chciałaby poprawić swoją wytrzymałość w wieku +65?
Nordic walking
Które z poniższych typów leków jest najlepszy wobec bólu o charakterze neuropatycznym?
Kwas walproinowy
Gabapentyna
Pregabalina
NIE
- escitalopram
- paroxetyna
Jakie farmakodynamiczne zmiany występują u starszych jeśli chodzi o ACEi i b-blokery?
↑odpowiedź na ACEi
↓ odpowiedź na b-bloker (w związku z ↑[adrenaliny])
Pregabalina i Gabapentyna - mechanizm działania
inhibtory alfa-2-delta podjednostki napięcio-zależnych kanałów Ca2+
Patomechanizm naglącego nietrzymania moczu
???
“decreased innervation and loss of bladder function resulting in bladder atrophy”
Tramadol
- 40% nieselektywny agonista μ, κ, δ
- 60% inh. wychwytu zwrotnego 5-HT, NA
- Jego metabolitem jest O-demetylotramadol, który wykazuje silniejsze działanie.
- Max dawka to 400mg/d
- Stwarza ryzyko zsp. serotoninowego np. z Paroxetyną (SSRI)
Jaki rodzaj immunizacji jest rekomendowany wszystkim starszym osobom?
Żadne z poniższych nie jest prawdą.
Pacjent z bólem neo, do tej pory nie brał opioidów. Decydujemy sie wprowadzić morfinę. Zaczynami miareczkowanie, podajemy 1mg i.v. morfiny co 5 minut i dochodzi do ulgi przy dawce 10mg. Jakie jest dzienne zapotrzebowanie?
60mg i.v.
75l. ♀ z osteoporozą zgłasza się z infekcją dr. moczowych. Przyjmuje alendronian, wit. D, Ca2+. Które z poniższych leków jest mniej efektywne, biorąc pod uwagę leki które przyjmuje
Cyprofloksacyna
- kationy wielowartościowe ↓wchłanianie tego Atb
79l. ♀ z demencją, po upadku, rozwija lewostronną żylną zakrzepicę biodrowo-udową. Lekarz zdecydował ocenić ją w skali Barthel. Czego NIE zawiera ta skala?
Oceny funkcji poznawczych
Ocenia • kąpanie • ubieranie • toaletę • przemieszczanie się
- kontrola stolca/moczu
- jedzenie
74l., ♀, z odleżyną na pięcie III st. z tkanką martwiczą i lekkim wysiękiem, bez cech zapalenia. Jakie jest właściwe zaopatrzenie rany?
?
Hydrożel lub hydrokoloid
70l. ♂, mieszka w “mieszkalnictwo wspomagane - assisted living” przyjęty do szpitala z licznymi złamaniami ręki po upadku. 2l. historia postępujących zab. pamięci. W badaniu jest pobudzony fizycznie i niespokojny. Komunikuje się werbalnie, ale nie przypomina sobie gdzie jest i dlaczego. MMSE 15/30, uwaga w normie. Źle śpi w nocy w szpitalu, z tendencją do snu w dzień, ale łatwo się przebudza. Badanie fizykalne, obrazowe mózgu i laboratoryjne nie identyfikują przyczyny odchyleń. Co jest najbardziej prawdopodobną przyczyną pobudzenia pacjenta?
ch. Alzheimera - AD
Pacjent z ciężkim bólem NRS 9 po miareczkowaniu morfiny osiągnięto ulgę przy dawce 40mg/d s.c.. Po testach laboratoryjnych zdiagnozowano niewydolność nerek. Najlepszym opioidem w tej sytuacji będzie
Transd. Buprenorfina 35ug/h
Co NIE jest składową testu Mini Mental?
Interpretacja przysłowia
Jest MMSE:
- Zapamiętywanie słów
- Liczenie
- Rysowanie pentagonów
- Wykonywanie 3-etapowych poleceń
MMSE • norma 28-30 • MCI 24-27 • otępienie lekkie 20-23 • otępienie umiarkowane 10-19 • otępienie znaczne 0-9
94l. ♂, AD, rezydent domu opieki. Przeszkadzała innym pacjentom krzycząc o pomoc i uderzając? pielęgniarkę przez ostatnie 4 tygodnie. Która grupa leków najprawdopodobniej ↓pobudzenie pacjentki.
Leki p/psychotyczne 2 generacji (neuroleptyk atypowy)
Octan megestrolu
- Syntetyczny progestagen
- ↑m.c. przez ↑tk. tłuszczowej, retencje wody przez stymulację neuropeptydu Y
- Może → ↑BP, ↑glc, Biegunka (??NIE - zaparcia), zakrzep-zator
- Przy długim stosowaniu może zahamować korę nadnercza
- ↑apetyt (przez ↑neuropeptydu T, który hamuje ośrodek sytości)
- Zalecana dobowa dawka to 400-800mg/d
Poliuria to oddawanie moczu
według testu:
- >7x/dzień i 2x/noc
według prezki
- >3l/24h (>40ml/kg m.c.)
a to wyżej to co najwyżej polakisuria (częstomocz)
Który lek działa p/wymiotnie przez blokowanie rec. D2 w CTZ i może ↓nudności i wymioty spowodowane ↑Ca2+?
Haloperidol
Działanie uboczne leków antycholinergicznych to poniższe z wyjątkiem
- ↑pocenie
- Biegunka
Działania uboczne
• suchość w ustach
• ↑HR
Różnice między depresją u starszych a u młodszych
- Częstsze objawy psychotyczne
- Ekspresja niepokoju w formie nadmiernego martwienia się, zaburzeń koncentracji, zaburzeń pamięci
- Wydłużony epizod depresyjny
85l. ♀, leczy na depresję, ↓8% m.c./3mce. Co robisz?
- MNA, ocena stanu odżywienia
- Ocena leczenia a/depresyjnego, zmiany w diecie
- Suplementy doustne wysokokcal
NIE
- sonda nos-żoł / gastrostomia
- żywienie parenteralne
Depresja, ból neuropatyczny, niepokój, ↑wiek → ?
Duloksetyna (SNRI)
Matką modern hospice była
Cicely Saunders
↑wiek, leczy na ↑BP, arytmie, przerost prostaty, zwyrodnienie stawów, bierze leki: ACEi, b-bloker, diuretyk, alfa-bloker, a/koagulant, NLPZ. Czego największe ryzyko?
upadki (?)
Paliatywny, 1 dzień po zmianie słaby opioidów na mocne. Ból przebijający. Obecnie Mf 60mg/d p.o., jako dawkę dodatkową dasz:
?
morfina s.c. 5mg
Skala CAM do oceny delirium NIE obejmuje
- Wiek starczy
- Płeć męska
- Zapalenie płuc
Obejmuje: • ostry początek • fluktuujący przebieg • zaburzenia koncentracji, uwagi • myślenie zdezorganizowane • zmieniony poziom świadomości
Paliatywny 49l., rak okrężnicy z M do W, jest w domu. Żona dzwoni, że silny ból pleców i problem z chodzeniem. Co najprawdopodobniej?
Ucisk na RK (/przerzut do kręgosłupa)
Kandydatem do włączenia paliatywnej sedacji będzie
Pacjent z terminalnym glejakiem, silne bóle głowy OPORNE na leczenie, nie działają opioidy w najwyższych dawkach
Wskazania do sedacji to oporne na leczenie objawy:
• somatyczne - duszność, ból, wymioty, krwioplucie
• neuropsychiczne
• umieranie w wielkim cierpieniu
• krótkotrwałe bolesne zabiegi - endoskopia, ręczne wydobycie stolca itd., przewóz
Który lek pogorszy overflow incontinence (z przelewania)
Bloker wapniowy (bo osłabiają napięcie wypieracza → ↑V zalegającego moczu)
Patomechanizm OUI:
• zwężenie drogi odpływu moczu
• niedostateczna aktywność mięśnia wypieracza (neuropatie, uszk. neurogenne, anemia złośliwa z uszk. rogów tylnych, ↑leków cholinergicznych)
Para, w której NIE powinno się stosować danego leku w danej chorobie
- SSRI - ↓Na+
- Metformina - NN
- NLPZ - HF
- demencja - antycholinergiczne
Nieustępująca czkawka, jaki lek podasz?
Haloperidol
Ból przebijający
- Przemijające nasilenie bólu
- Zawsze występuje podczas leczenia p/bólowego
Ból przebijający
• napadowy, przemijający
• szybkie narastanie
• większe natężenie w stosunku do bólu podstawowego
• występuje pomimo właściwego leczenia silnym opioidem
• krótki 30-90 min
• do kilku epizodów na dobę
Poprawne metody leczenia zastoju moczu w przypadku obstrukcji moczowodu
- Nefrostomia
- Pigtail, double J stent do moczowodu
NIE
- cewnik Foleya
- nakłucie nadłonowe
Czy bisfosfoniany pomagają w leczeniu bólu?
Tak
♀, MNA 22, skala depresji 5, MMSE 24
- MCI
- Ryzyko niedożywienia
- Bez depresji
Skala MNA - mini nutritional assessment:
• 24-30 prawidłowo
• 17-23,5 ryzyko niedożywienia
• 0-16,5 niedożywienie
Wstępne leczenie choroby Alzheimera - zaburzenia zachowania
Terapia behawioralna
Zespół neuroleptyczny
- ↑CPK, ↑leuk
- Może być po neuroleptykach/szybkim odstawieniu agonistów dopaminy
- Może być po neuroleptykach bez działania p/psychotycznego - metoklopramid, promazyna, amfetamina
Przyczyny zsp. neuroleptycznego
• neuroleptyki I gen - haloperidol, pernazyna, chlorpromazyna
• rzadziej atypowe - klozapina
• zbyt szybkie zwiększanie dawki
• częściej przy i.m. depot
• polipragmazja - neuroleptyk + Li / karbamazepina
• nagłe odstawienie p/PD
• przyjmowanie neuroleptyków bez działania p/psycho - Metoklopramid, Tietylperazyna, Rezerpina, Promazyna, Amfetamina, Kokaina
Przyczyna wysiłkowego nietrzymania moczu u ♂
Prostatektomia
Ból przebijający u 23l. ♂ z niezróżnicowanym rakiem nosogardła leczony dobrze morfiną 60 mg, ból 8/10 przy przełykaniu
fentanyl 100 TIRF
U kogo fentanyl w plastrach?
???
Pacjent z rakiem z dysfagią z dobr
Ocena upadków u pacjenta
- Tinetti
- Time and Go
NIE
- iADL
Czego NIE zrobisz u pacjenta z rozpoznaniem MCI?
Od razu włączę donepezyl
Zrobię
- ewaluację co pół roku
- badanie TSH
- CT/MRI mózgu
- MMSE + bad. neuropsych
- rozmowa z rodziną/opiekunem na temat tego jak wygląda zapominanie
I stopień odleżyn
Zaczerwienienie nieblednące pod uciskiem
Stopnie odleżyn
I st. - nieblednące zaczerwienienie skóry (rumień trwały)
II st. - ubytek częściowy skóry (b. płytkie owrzodzenie) obejmujące naskórek i/lub skórę właściwą // pęcherz z płynem surowiczym
III st. - pełny ubytek skóry i tk. podskórnej (widoczna tk. tłuszczowa, powięź nieprzekroczona)
IV st. - ubytek tk. mm., widoczne ścięgna lub kość, martwica nie wypełnia w całości odleżyny
Onkologiczny z kacheksją, 400 mg/d tramadol. Chcesz zmienić na silniejszy. Dawkę morfiny po przeliczeniu:
zmniejszamy ze względu na polimorfizm CYP2D6 i kacheksję
Starszy pacjent, zab. pamięci, halucynacje, objawy pozapiramidowe
LBD
LBD: otępienie + • fluktuacje zab. poznawczych • nawracające omamy wzrokowe • objawy parkinsonowskie (drżenie, bradykinezja, sztywność) • zab. snu
1/4 - możliwe
2/4 - prawdopodobne
mogą być też upadki?
Czym się różni HF u starszych?
Często nierozpoznane, bo zmęczenie uznawane za normalne w starzeniu
Pacjent paliatywny, rozsiany neo, niewystępujące wcześniej arytmie, od 24h słyszy głosy. Co zbadasz?
Ca2+ w surowicy
Objawy ↑Ca2+
• ogólne - odwodnienie, polidypsja, poliuria, świąd
• PP - anorexia, ↓mc, N, W, zaparcia, żółtaczka
• neuro - osłabienie, senność, męczliwość mm., halucynacje, psychozy
• ♥ - ↓HR, arytmie, asystolia, ↑wrażliwość na naparstnicę
Poliurię powoduje
- ↑Ca2+
- leczenie onkologiczne
NIE - opioidy
Przyczyny poliurii: • mechaniczny ucisk neo • silny ból • ↓wydz. ADH • ↓odpowiedzi cewek na ADH (w ↑Ca2+, ↓K+) • diuretyki • ↑płynów • zmiany popromienne • infekcje • ↑osm płynu w cewkach nerkowych z powodu ↑glc,mocznika, białka szpiczakowatego
Pani z ↑HR, sztywnością mm., lekką ↑T, inne → zsp. serotoninowy. Po jakich lekach mogła to mieć?
Ginkgo biloba (gingseng/żeń-szeń) + tramadol
Leki ↑ przekaźnictwo 5-HT:
• SSRI - fluoksetyna, fluwoksamina, sertalina, paroksetyna, citalopram, escitalopram
• SNRI - Wenlafaksyna, Duloksetyna, Klomipramina (TCA) Amitryptylina (TCA)
• koanalgetyki - VPA
• p/ból - Tramadol, nefopam, fentanyl, pentazocyna, petydyna
• p/migren - poch. ergotaminy, tryptany
• antag. NMDA - Dekstrometorfan
• p/wymiotne - Metoklopramid, Prometazyna, Ondasetron itd.
• inh. MAO - Moklobemid, Selegilina
• Atb - Linezolid
• preparaty - dziurawiec, żeń-szeń …
Rozpoznanie niedożywienia
- BMI < 18,5
- BMI <22 przy >70rż
- Beztłuszczowa masa ciała
Ucisk na RK może być spowodowany przez
Złamanie kompresyjne
Babcia z AF, 2 upadki w ostatnim roku. Co weźmiesz pod uwagę przy wypisie?
??????
- doustne antykoagulanty
- heparyna tak żeby inr 1,5-2
- ryzyko krwawienia z uwagi na upadki i urazy głowy, chadvasc???
Z morfiny 40mg/d s.c., NN co podasz?
Buprenorfina 35ug/h transd.
Które raki najczęściej dadzą przerzuty do kości?
Sutek prostata płuco
Jeśli chodzi o ucisk na rdzeń:
“Najczęstsze neo, które mogą być przyczyną objawów ucisku na rdzeń to sutek 21%, płuco 17%, chłoniaki 9%, stercz 9%, szpiczak 6%, inne 40%)
Pacjent nie chce jeść, psychiatra zbadał i mówi że pacjent poczytalny, a lekarz na siłę mu wciska
Ingerencja w autonomię pacjenta
Przyporządkowanie objawów zachowania/psychicznych
- Psychiczne - spanie
2. Behawioralne - drżenie rąk, ton głosu
Gdzie najbardziej prawdopodobobne nietrzymanie stolca?
Biegunka
Delirium pooperacyjne
↑t hospitalizacji
↑ryzyko demencji itd.
NIE
- od razu halo / małe dawki benzo
Delirium pooperacyjne
- nie zalecaj leków p/psycho lub BZD gdy delirium poop NIEpobudzonych pacjentów/NIE stwarzających zagrożenia
Depresja w starości
Często niedodiagnozowana, bo może im być smutno, bo chorują i rodzina nie zwraca na to uwagi
Niedożywienie
- Z wiekiem maleje średnia ilość przyjmowanych kcal, szczególnie u ♂
- Maleje beztłuszczowa masa ciała o 13-20%
- Zapotrzebowanie na białko >1g/kg a u schorowanych 1,2-1,5 g/kg
Jakich sportów nie zalecamy osobom starszym?
Ekstremalnych
Których leków nie należy łączyć?
- Metoklopramid + hioscyna
- Tramadol + ondasetron
NIE - Metoklopramid + paracetamol
Metoklopramid i hioscyna działają przeciwstawnie na rec. muskarynowe (Metoklopramid ↑wydz. Ach → pobudza rec. M2 → skurcz jelit, a Hioscyna jest antagonistą rec. muskarynowych → rozkurcz)
Tramadol i ondasetron ↑przekaźnictwo 5-HT → zsp. serotoninowy?
Morfina w dobowej dawce 60mg p.o.
U pacjenta pojawiły się duszności - o ile % zwiększysz dawkę?
25-50%
“narastanie duszności u pacjenta przyjmującego Mf z powodu bólu stwarza konieczność ↑dawki dotychczasowej o 30-50%”
“u chorych wcześniej nieprzyjmujących opioidów leczenie zacznij od 2,5-5 mg Mf p.o. co 4h”
Postępowanie w leczeniu owrzodzenia jamy ustnej
Płukanie r-r tetracykliny 3x dziennie przez 3 minuty
Co NIE spowoduje ↑INR?
Metoprolol Trazodon (inny rok)
Spowodują:
- Paracetamol, Lewofloksacyna, Amiodaron, Ginkgo-biloba
↑działania antykoagulacyjnego spowodują też:
• Warfaryna - kotrymoksazol, metronidazol, omeprazol, sertralina, propafenon
• Dabigatran - Klarytromycyna, Werapamil
↓dział. a/koag:
• Warfaryna - Karbamazepina, Chlordiazepoksyd, Trazodon, Sukralfat, Awokado
Cel zakłądania nefrostomii na odziale paliatywnym
Czasowe / stałe odprowadzenie moczu z nerek
Paliatywny, szacowane przeżycie 5 mcy. Co podać, by poprawić zwiększyć apetyt?
Octan megestrolu
Octan megestrolu → “rokujący kilkumiesięcznie chorzy, zacznij wcześnie”
GKS - osoby z krótką prognozą, czas terapii 2-3 tyg.
Co NIE jest konsekwencją unieruchomienia?
↑BP
Co jest przyczyną upadku i zaburzeń świadomości?
Na 125; K 5,2; Ca 2,3; CRP 3; Hb 10
↓Na+
Pacjent myśli, że ma raka - schudł, wycofał się, ma ucisk w przełyku, ale w badaniach wszystko jest w normie.
Nasilona depresja
Pacjent upadł wstając z łóżka, jaki test. Przyjmuje leki na DM i ↑BP. “Tam było pytanie jaki test, by uzyskać dodatkową informację medyczną oceniając ryzyko upadku”
???
Postural pressure
→ chyba jednak próba ortostatyczna
do iADL należy
Posługiwanie się pieniędzmi
iADL (24pkt. max): • telefon • dotrzeć do miejsc przekraczających odległość spaceru • zakupy spożywcze • samodzielne przygotowanie posiłku • samodzielne wykonywanie prac domowych np. sprzątanie • majstrowanie / pranie • samodzielnie leki • gospodarowanie pieniędzmi
Który lek NIE działa przeciwkaszlowo, a nawet może go spowodować?
Kaptopryl
P/kaszlowo:
- Morfina, Kodeina, Dekstrometorfan
Lek na nudności przy zmianie pozycji w łóżku
Dimenhydrynat
Po jakim leku mogą wystąpić objawy parkinsonowskie?
Metoklopramid
Haloperidol
Rysperydon
Lewopromazyna
Niedrożność PP w neo
- Najczęściej przy okrężnicy, jajniku, macicy
- Może być porażenna
- Często wielopoziomowo
NIE??
- większość trzeba chirurgicznie zoperować
- lecząc zachowawczo trzeba odsysać treść z żołądka
- wszystko
Pilokarpina na suchość w ustach - po czym?
??
RTH
leki antycholinergiczne
Co jest 1,5x silniejsze od Mf?
Oksykodon
Jaki lek związany z CYP2D6?
Tramadol
Też
- Kodeina, Dihydrokodeina
Fentanyl dopoliczkowo
- Lek o natychmiastowym uwalnianiu
- Na ból przebijający
- Dawka bez związku z dawką leku na ból podstawowy
Obrzęk jąder - co go NIE spowoduje?
↑albuminemia
Spowoduje: • RTH • zapalenie • neo • niewydolność krążenia • NN
Dawka morfiny w duszności u “opioid naive patient”
2,5-5mg co 4h
Naglące nietrzymanie moczu może być po
?
Kofeina
Lit
Zespół frailty
NIE - dotyczy wszystkich starszych pacjentów
Tak - jest możliwy do odwrócenia
Zaparcia po opioidach, co podasz?
Nalokson + oksykodon
FAŁSZ o wpływie starości na metabolizm leków
↑przepływu przez wątrobę
Co powinniśmy się rutynowo pytać starszych pacjentów w gabinecie POZ
- M.c.
- Upadki
- Apetyt
Demencja a skracanie życia
Zaawansowana skraca tak samo jak neo
Delirium w mechanizmie ↓Na+ mogą spowodować
?
SSRI i SNRI
Leczenie depresji
powinno być uzależnione od innych dolegliwości, leków, historii choroby itd
Rozpoznanie demencji
?
- MMSE
- Trwanie w czasie
- coś
Kryteria diagnostyczne otępienia:
min. 2 zab. funkcji poznawczych w tym pamięci, spełniające też kryteria B-E:
A - funkcje poznawcze: PAMIĘĆ, afazja, agnozja, apraksja, zab. działań wykonawczych
B - upośledzenie funkcjonowania społecznego/zawodowego
C - stopniowy początek i ciągłe narastanie
D - nie ma innych chorobó OUN, somat i psychicznych powodujących te objawy
E - zab. nie są tylko w czasie majaczenia
Jak NIE namiawiać do podjęcia wysiłku?
Wzbudzać strach przed konsekwencjami braku wysiłku
Pacjentka 73l., 20papierosów/d od 30 lat. Zalecenie
Ograniczenie o połowę w ciągu najbliższych miesięcy
Różnicowanie choroby Alzheimera z FTD
(żadne z powyższych)
chyba:
AD - utrata pamięci krótkotrwałej przed długotrwałą, MMSE <10
FTD - zaburzenia zachowania wyprzedzające zmiany poznawcze
nie wiem - zaburzenia chodu, nawracające upadki
W skali Nortona NIE ma
Stanu odżywienia (jest w skali Braden)
Skala Norton - do oceny ryzyka odleżyn: • stan fizykalny • stan psychiczny • aktywność fizyczna • ruchliwość • czynność zwieraczy ↑ryzyko - przy <= 14
Co jaki czas powinna być zmieniana nefrostomia?
Co 8-12 tygodni
[nie z pytań]
Leki cholinomimetyczne
a) agoniści muskarynowi
- ↓HR, ↓SV, rozszerzenie naczyń, skurcz nienaczyniowych mm. gładkich, ↑perystaltyka PP, skurcz mm. gładkich pęcherza i oskrzeli, pobudzenie gruczołów (↑pot, łzy, ślina, śluz w oskrzelach), zwężenie źrenicy, ↓p wewnątrzgałkowego
- np. Pilokarpina
b) AChEi przy zatruciu:
- pocenie, ślinienie łzawienie, N i W, biegunki, zwężenie źrenic, ↓HR (rec. M)
- drżenie mm. (rec. N)
- OUN: ↑pobudzenie, lęk, zab. świadom.
- np. Neostygmina, Donepezyl
[nie z pytań]
Leki cholinolityczne
- ↓wydz. gruczołów, suchość jamy ustnej,↑HR, rozszerzenie źrenic, porażenie akomodacji, rozkurcz mięśniówki gładkiej (jelita, oskrzela, przewody żółciowe, pęcherz), ↓wydz. soku żołądkowego
- X: zatrzymanie moczu, zaparcia, niewyraźne widzenie, światłowstręt, ↑p śródkgałkowe, suchość w jamie ustnej, ↓potu
- np. Atropina, Hioscyna
Co NIE jest skutkiem ubocznym po antycholinergicznych lekach?
Excessive urination
Czy depresja wchodzi w skład objawów zsp. Frailty?
NIE
Którego objawu na A nie ma w AD
Anhedonii - nie umie się cieszyć
JEST
- Apraksja - upośledzenie celowych, precyzyjnych ruchów bez niedowładu
- Agnozja - niezdolność rozpoznawania znanych obiektów z otoczenia
- Afazja - zaburzenie funkcji językowych
Boi się o utratę zdrowia, rodziny. Co to?
Lęk
Lęk - przykry stan spowodowany poczuciem zagrożenia utratą różnych ważnych dla człowieka wartości
Strach - reakcja na konkretne zagrożenie w bliskiej i ścliśle określonej przyszłości
Objawy lęku (anxiety)
- psychiczne - uczucie napięcia, oczekiwanie na niejasne zagrożenie, ↓wydolność intelektualna, BEZSENNOŚĆ, ↓POZNAWCZYCH
- behawioralne - pobudzenie ruchowe (agitacja) lub zahamowanie (osłupienie), zmiany mimiki, TON GŁOSU, DRŻENIE RĄK
- wegetatywno-somatyczne - rozszerzenie źrenic, suchość ust, ↑RR, ↑HR, bóle brzucha, biegunka, ↑napięcie mm.
Jakie leki według kryteriów Beersa mogą spowodować ↓Na+
SNRI, SSRI
Też:
- p/psycho, Karbamazepina, Karboplatyna, Cisplatyna, Mirtazapina, TCA, Winkrystyna
Jaki lek NIE pogarsza funkcji poznawczych?
Paracetamol (Acetaminofen)
Pogarszają:
- Rysperydon, Difenhydramina
Co może spowodować stress incontinence?
Antagonisty rec. alfa
?NIE - Alko (functional, urge), Miorelaksanty (Overflow, functional)
antag. alfa → ↓napięcie cewki moczowej
Odleżyna z pełnym ubytkiem skóry i dużo strupa. Jaki to stopień?
Niemożliwe do oceny (zajmuje całość rany, nieznana głębokość
Stool impaction (kałowe zatkanie odbytnicy) może spowodować
- Nietrzymanie moczu
- Nietrzymanie stolca
- Niedrożność PP
Pacjent z bólem przebijającym nrs 8 podczas połykania. Ma raka nosogardła. Jest na plasterze fentanylu 25ug/h. Jaki lek na ten ból?
Fentanyl donosowo zaczynając od 100ug
Kandydatem do plastra buprenorfiny jest
Pacjent z rakiem i dysfagia z dobrze kontrolowanym bólem
Pacjent ma raka świeżo rozpoznanego. Mówi że boi się śmierci i co się stanie z dziećmi. Co odpowiesz?
??
Dlaczego boi się pan śmierci?
↑BP u starszych - fałsz
↑ARO (reninowa akt. osocza) - fałsz bo ↓
Prawda
- Tętnice są twarde
- Problemy z endotelium
- ↑akt. sympatycznej
- Nierównoczesna praca przedsionków i komór
Pacjent umierający mówi, że go boli. Co ma zrobić lekarz?
- ↑ opioid po konsultacji z zespołem
- Sprawdzić czy nie ma działań niepożądanych z ↑opioidów
- Rozważ czy nie rozwinęła się oporność
Co dać na czkawkę?
Haloperidol
Leczenie farmakologiczne czkawki:
- Metoklopramid - ↑napięcie LES, ↑opróżnianie żołądka
- Baklofen - rozluźnia przeponę
- Chlorpromazyna
- Haloperidol
- Lignokaina
Do zmian poznawczych na starość przyczynia się?
- Zmiany w synapsach
- Coś o beta amyloidzie i białku tau
- Zmiany w mitochondriach
Pacjentka po 70rż. pyta o mammografie. Co mówisz?
??????
a) co 2 lata
b) co roku
c) jak ma mniej niż 10l. przeżycie to wcale
d) jak ma mniej niż 5l. przeżycie to wcale
e) wcale
Prompted defecation jest działaniem behawioralnym w przypadku przebiegu
Demencji
“o prompted defecation nie wiem, ale prompted voiding jest przy nietrzymaniu moczu i oznacza, że opiekun pacjenta na podstawie dzienniczka mikcji przewiduje kiedy dojdzie do mikcji i wyprowadza pacjenta wcześniej → odpowiednie gdy ciężkie ograniczenia fizyczne i poznawcze”
Czy paracetamol ma działanie przeciwzapalne?
NIE
Jak leczymy bolesne kurcze pęcherza w przebiegu raka pęcherza?
- Amitryptylina
- Oksybutylina
NIE - Fenazopirydyna
“przy leczeniu poliurii napisane: Amitryptylina i Oksybutynina - oba mają działanie antycholinergiczne → rozkurcz pęcherza”
Co NIE jest charakterystyczne w zespole ucisku na rdzeń?
Ból zlokalizowany w 1 miejscu
Jest:
- Ból w nocy w czasie ruchu
- Ból opasujący do obu kończyn
- Postępujące porażenie kończyn
- Rozpoznane neo z przerzutami do kości/kręgosłupa
Objawy zsp. ucisku na rdzeń
- Ból - nasila się w pozycji leżącej w odróżnieniu od dyskopatii
- Zab. ruchowe, czuciowe, zwieraczy
Fałsz o przerzutach do mózgu
Neurochirurdzy operują przy mnogich do mózgu, przerzutach do innych i jeśli operacja niesie ze sobą duże ryzyko.
Pacjentka z AIDS, ból brzucha, skurcze i coś tam. Jaki to ból?
Trzewny
Jaka dawka radioterapii przy mnogich przerzutach do mózgu?
30Gy w 10 dawkach lub 20Gy w 5 dawkach
Jakie leki powodują obrzęki i HF?
- GKS
- Pioglitazon
- Ibuprofen
- Ketoprofen
Leczenie polipragmazji
Podejście systemowe do sprawy
jeśli jedno schorzenie jest leczone kilkoma lekami to odstawić leki extra - ??????? ja bym nie dawał tego
Jaka zmiana behawioralna przyczynia się do sarkopenii?
↓ aktywność fizyczna i ↓przyjmowanie pokarmu
85l. ♀, leczy na ↑BP, osteoarthritis, DM, upadła 2x/3mcy (raz w nocy po wstaniu do łazienki i drugi raz po wstaniu z krzesła jak chciała drzwi otworzyć). Jakie badanie wykonasz?
Próbę ortostatyczną
Jakie legi mogą spowodować kałowe zatkanie odbytnicy?
CCB
Dziadek chorujący na ↑BP, NN, ↑lipidy. Rozpoznano AD. Postępowanie?
Daj AChEi
Dawka pregabaliny w bólu neuropatycznym
100-200mg BID (2x/d)
- Pregabalina
• dawka wstępna 75mg 1x/d
• dawka max 300mg 2x/d - Gabapentyna
- 300 mg wieczorem → stopniowy ↑ dawki do 1200mg 3x/d
W CGA: MMSE 18, ADL 6, IADL 18, Norton 18.
- MMSE → otępienie umiarkowane
- ADL → niezależny
- IADL → zależny
- Norton - nie ma ↑ryzyko odleżyn
ADL - kąpanie się - ubieranie, rozbieranie - toaleta - wstawanie z łóżka i przemieszczanie na fotel - jedzenie - kontrola stolca • 5-6 → sprawny • 3-4 umiarkowanie niesprawny • 0-2 → znacznie niesprawny
Ludzie mają mniejsze spożycie kcal (↓Basal Energy Requirments) przez:
↓beztłuszczowej masy ciała
Zmiany energetyczne: - ogólnie ↓ całkowite zapotrzebowanie energetyczne (TEE), które się składa z: • BEE - ↓BEE od ↓beztł. m.c. • AEE - ↓AEE od ↓Aktywności fizycznej • termogeneza - ↓termogenezy posiłkowej - ostre i przewlekłe choroby → ↑TEE
Błędne o anabolizmie u starszych
Na śniadanie dużo białka
Prawda
- intact proteiny 90 min przed ćwiczeniami (jajka, wołowina, nabiał …) → (mają szczyt po 2h)
- amino acidy do 60 minut po ćwiczeniach (serwatka, soja…) → (mają szczyt po 10-20min.)
Babcia z objawami depresji. Skala geriatryczna depresji 11/15. Co dać?
Paroksetyna (SSRI)
NIE - Amitryptylina, Donepezyl
Interpretacja: 0–5 bez depresji, 6–10 depresja umiarkowana, 11–15 depresja ciężka
Tabelka z lekami a/depresyjnymi
- Trazodon → SARI - (inh. wychwytu 5-HT, blok. rec. 5-HT2)
- Escitralopram → SSRI
- Wenlafaksyna → SNRI
- Amitryptylina → nieselektywny inh. wychw. zwr. 5-HT i NA (TCA)
Leki ↑ryzyko upadków
- Neuroleptyki
- Wazodylatatory
- BDZ
też
- p/drgawkowe
- p/↑BP
- digoksyna
- diuretyki pętlowe
- p/ból?
- wielolekoterapia (4 i+)
Frailty ↑ryzyko wszystkich POZA
upośledzenie wzroku
Obliczyć GFR Cockrofta - ♂, 90l., 72kg, kreatynina 1mg%
50
Wzór
♂: = (140-wiek)masa/(kreat72)
♀ = 0,85*♂
Leki w AD
Donepezyl
Rywastygmina
Memantyna
Opis odleżyny i jaki stopień?:
- dermis damaged, pinkish, shallow or intact blister that is going to rupture
II st.
W izolowanym ↑BP skurczowym
CCB + diuretyk
Dziadek 97l., z izolowanym ↑BP skurczowym powyżej 170, bierze trochę leków. Jak go leczyć - NIEPRAWDA
docelowo SBP<140mmHg
nie jestem pewien, docelowo <150/80??
Zespół geriatryczny, jakie stany
- Upadki
- Frailty
- Demencja
- Nietrzymanie moczu
w zsp. geriatrycznym chyba nie ma zmian “dyskretnych” w stylu ↑BP, ↑Termia itd.
Dziadek trochę chory, ale nie bardzo potknął się o psa/kota w nocy. Jakie postępowanie w pierwszym rzędzie?
Ocena gait and balance
Do diagnozy delirium NIE trzeba
halucynacji
W mechanizmie nietrzymania moczu prawdą jest że
Sympatyczny zaciska szyjkę pęcherza i rozluźnia pęcherz
Parasymaptyczny - na odwrót
Szok anafilaktyczny po morfinie - FAŁSZ
F: Wystąpi po pierwszym podaniu morfiny
Prawda
- Coś o prezentacji Ag innym komórkom
- Występuje po drugim podaniu
- Leki są częstym powodem reakcji anafilaktycznej
Który lek NIE ma efektu pułapowego i się go miareczkuje
Morfina
Który lek ma polimorfizm metabolizmu?
Kodeina
Lek adiuwantowy w leczeniu bólu neuropatycznego w pierwszym wyborze jest
Pregabalina (/Gabapentyna?)
Do czego służy w rozmowie strzał ostrzegawczy?
Żeby uprzedzić pacjenta niezależnie od jego reakcji, odpowiednio pokierować rozmową i dać szansę na wycofanie
Czy duszność jest częsta w neo?
Tak
W skali Barthel potrzebę opieki długoterminowej i instytucjonalizacji wskazuje wynik
<40 (bez dolnej granicy)
W skali Barhel stan pacjenta jest
• lekki 86-100
• średni 21-85
• ciężki 0-20
Powikłania leków
- Octan megestrolu → zatory
2. Deksametazon → DM
Polipragmazja u starszych wynika z
chorowania na dużą liczbę chorób o różnych terapiach
RTG wygląda jak powiększenie (????)LV, obecne linie Kerleya (więcej było wypisanych rzeczy)
Lymphangitis carcinomatosa
Objawy: duszność, kaszel, dyskomf. w KP, częściej u wyniszczonych, trzeszczenia przypodstawnie
RTG: obraz ostrej LV HF bez cech ↑sylwetki ♥, wysięk, linie Kerleya B, ↑wnęk
W rzężeniach umierającego leczenie z wyboru
Buskolizina - butylobromek hioscyny
Postępowanie
1. Ułożenie na boku
2. Wyjaśnienie rodzinie i opiekunom
3. Nie używaj rutynowo ssaka, lepiej delikatnie usuwaj cienkim cewnikiem, odsysanie tylko u głęboko nieprzytonych
4. Leki antycholinergiczne- butylobromek hioscyny s.c 40-80mg/24h
5. Przy znacznym upośledzeniu krążenia obwodowego bardziej skuteczna jest dożylna droga
podania wspomnianych leków
Fałszywe o leczeniu zsp. anoreksji-kacheksji FAŁSZ
F: Leczenie żywieniowe przedłuża życie
Odejmowanie w teście MMSE, pacjent mówi: 93, 90, 87, 80, 50. Ile punktów?
2
W odejmowaniu odejmuje po 7 od 100 i patrzymy ile z 5 wyników podanych jest prawidłowe. → wynik każdego działania arytmetycznego oceniany jest osobno
Pacjentka ma oceniane niedożywienie. CLL 1200, prealbuminy 10, 75l., schudła 3kg w 4mce, BMI 22. Jaki stopień niedożywienia?
zaznaczone lekkie
- stan odżywienia = masa ciała jako % zwykłej masy ciała = albuminy g/d = prealbuminy mg/dl = CLL w 1mm3 krwi
• prawidłowy - >95 = >3,5 = 16-30 = 1500
• lekkie - 85-95 = 3,1-3,4 = 10-15 = 1200-1500
• umiark - 75-84 = 2,5-3,0 = 5-9 = 800-1200
• ciężkie - <75% = <2,5 = <5 = <800
Objawy dróg moczowych, zaznacz FAŁSZ
F: alfa blokery ↑napięcie mm. dna miednicy
P: ostre zatrzymanie moczu to medical emergency; coś z cewnikowaniem
Babcia przyszła na zastrzyk z B12, który lek może spowodować zapotrzebowanie na ten zastrzyk?
Esmoprazol
Dziadek z ↑BP, frailty/depresja?. Co zrobisz??
a) włączę leczenie ↑BP
b) wykonam COG
?
Od jakiej ilości punktó w skali VES-13 pacjent jest kwalifikowany do CGA?
3 i więcej
VES-13
• ocenia: wiek, samoocenę stanu zdrowia, wykonywanie czynności
• max 10 punktów
• 3 i więcej → ryzyko znacznego pogorszenia stanu zdrowia, funkcjonalności, zgonu w ciągu 2 lat → CGA