Economie en cultuur P4

Question 1

wat wordt bedoeld met de eurozone?

Answer 1

De groep van 19 landen van de EU die de euro ingevoerd hebben.

Question 2

Wat wordt er bedoeld als er wordt gezegd dat de Nederlandse economie te afhankelijk is geworden van de eurozone?

Answer 2

Als het in de eurozone economisch goed gaat dan heeft dit een erg grote positieve invloed op de Nederlandse economie. Omgekeerd als het in de eurozone slecht gaat is het effect op de Nederlandse economie ook erg groot.

Question 3

Wat wordt bedoeld met de interne markt?

Answer 3

Interne markt: Gemeenschappelijke markt van 28 landen waarbinnen er vrij verkeer is van goederen, diensten, kapitaal en personen.

Europese burgers kunnen binnen de EU vrij wonen, werken, studeren of zakendoen.

Question 4

Wat zou Nederland kunnen doen om minder afhankelijk van de eurozone te worden?

Answer 4

De handel met andere landen dan de eurolanden uitbreiden.

Question 5

Het eurogebied blijft de komende tien à vijftien jaar één van de laag groeiende gebieden in de wereld. Noem twee oorzaken voor de lage economische groei in de komende jaren in het eurogebied.

Answer 5

De belangrijkste oorzaken zijn de vergrijzing en
de grote overheidsschulden van veel eurolanden waardoor de overheid van de landen met grote overheidsschulden veel moeten bezuinigen.

Question 6

Nederland en Singapore (uitgedrukt in euro’s): Nederland Singapore
Koelkast 600 250
Laptop 200 150

Gegeven deze productiekosten zal

a. Nederland koelkasten exporteren en laptops importeren.
b. Nederland laptops exporteren en koelkasten importeren.
c. geen handel tussen beide landen mogelijk zijn.
d. Nederland zowel koelkasten als laptops importeren.

Answer 6

Antwoord B

Question 7

Wat is de taak van de WTO (world trade organisation)?

Answer 7

stimuleren van de internationale handel door met landen te onderhandelen over het afschaffen van handelsbelemmeringen.

Question 8

Wat wordt met de G20 bedoeld?

Answer 8

-G20 is een groep van 19 grootste industriële landen plus de EU.

Question 9

Waarom nemen landen maatregelen die de internationale handel beperken?

Answer 9

Om het bedrijfsleven in het eigen land te beschermen tegen buitenlandse concurrentie/ oneerlijke concurrentie voorkomen en niet afhankelijk worden van bedrijven in andere landen.

Question 10

Geef twee vormen van protectionistische maatregelen.

Answer 10

Tarifaire belemmeringen: Invoerrechten

Non tarifaire belemmeringen: productvoorschriften, import contingenten, (export) subsidies, vrijwillige exportbeperkingen.

Question 11

Waarom neemt het protectionisme in de internationale handel toe?

Answer 11

Omdat veel landen te kampen hebben met een lage economische groei en een toename van de werkloosheid. In een dergelijke economische situatie nemen landen sneller maatregelen om bedrijven te beschermen tegen buitenlandse concurrentie.

Question 12

Waarom heeft Rusland een boycot ingesteld op agrarische producten uit Europa?

Answer 12

De EU heeft een handelsboycot ingesteld tegen Rusland en andere sanctiemaatregelen genomen omdat Rusland de Krim heeft geannexeerd. Rusland heeft als reactie hierop een boycot ingesteld op agrarische producten uit de EU.

Question 13

Wie ondervinden nadeel van de boycot (2 voorbeelden)?

Answer 13

De Russische consument, het aanbod van agrarische producten op de Russische markt neemt af, hierdoor stijgen de prijzen (en daalt de kwaliteit),

Bedrijven zoals FrieslandCampina die minder kunnen exporteren.

Question 14

Wie hebben voordeel bij deze boycot (3 voorbeelden)?

Answer 14

Consumenten in Europa, de agrarische producten die nu niet aan Rusland kunnen worden verkocht worden nu op de Europese markt afgezet. Hierdoor dalen de prijzen van veel agrarische producten.

Producten in Rusland, door de boycot van Europese producten stijgen de prijzen van agrarische producten in Rusland.

Producenten in andere werelddelen. Omdat Europese concurrenten op de Russische markt weg gevallen zijn, ondervinden ze minder concurrentie in Rusland en kunnen daardoor hogere prijzen vragen.

Question 15

Geef uitleg over de taak en samenstelling van de Europese Commissie?

Answer 15

Taak: voorbereiding en uitvoering van het beleid van de EU. Voorbereiding van regelgeving, houdt toezicht op het uitvoeren van de regels door de afzonderlijke lidstaten en is verantwoordelijk voor de uitvoering van de begroting van de EU en de externe betrekkingen. Samenstelling: De EC bestaat uit 28 leden, van elke deelstaat één lid.

Question 16

Kunnen EU-landen besluiten van Brussel naast zich neer leggen?

Answer 16

In principe niet. Ze kunnen wel het omzetten van de EU/regels in nationale wetgeving vertragen

Question 17

Wat is de taak en functie van het Europarlement?

Answer 17

De taak is het goed- of afkeuren van Europese regels, toezicht houden op de Europese Commissie en het vast stellen van de begroting van de EU. De functie is de Burger inspraak te geven in de besluiten van de EU.

Question 18

Leg uit dat de onbekendheid van Europarlementariërs (deels) veroorzaakt wordt door het subsidiariteitsbeginsel.

Answer 18

Het subsidiariteitsbeginsel heeft tot gevolg dat in het Europarlement alleen besluiten genomen worden over zaken die niet op landelijk niveau geregeld kunnen worden. Dit zijn vaak zaken die ver van de gemiddelde burger afstaan en daarom voor de burger minder interessant zijn.

Question 19

Wat is een federaal Europa?

Answer 19

Een federaal Europa is samenvoeging op politiek of economische terrein van Europese landen die een gemeenschappelijk belang na streven. (Vergelijk met de Verenigde Staten van Amerika).

Question 20

Wat is concurrentiepositie?

Answer 20

de aantrekkelijkheid van een economie (of bedrijfstak) ten opzichte van buitenlandse economieën als gevolg van verschillen in prijs, kwaliteit en leveringsvoorwaarden.

Question 21

Wat zijn de factoren die bijdragen aan de sterke concurrentiepositie van Nederland of aan de versterking daarvan?

Answer 21

excellent onderwijssysteem,

infrastructuur van wereldklasse

toenemende investeringen in innovatie, (samenwerking universiteiten en bedrijven, meer uitgaven aan R&D).

Question 22

Wat zijn de factoren die de concurrentiepositie van Nederland nu relatief verzwakken?

Answer 22

starre arbeidsmarkt (hoge kosten aannemen en ontslaan medewerkers, gebrek aan flexibiliteit in loonvorming),

een zeer kwetsbaar financieel systeem (slechte gezondheid van banken en lage kredietverstrekking aan MKB’s).

Question 23

Wat is energie unie?

Answer 23

Samenwerking tussen lidstaten van de EU om gezamenlijk Energiebeleid te ontwikkelen.

Question 24

Waarom zou de energie unie opgezet moeten worden (2 redenen)?

Answer 24

Om uiteindelijkminder afhankelijk te worden van fossiele brandstoffen en instabiele leveranciers als Rusland en landen in het Midden-Oosten.

Voorkomen dat landen tegen elkaar kunnen worden uitgespeeld.

Question 25

Wat zijn de grootste obstakels voor het opzetten van een energie unie?

Answer 25

eigen contracten met Rusland,

sterk verschillende energievoorziening. (Polen – kolen, NL – gas, D – duurzame energie).

Question 26

wat is de EFSI?

Answer 26

Europess Fonds voor Strategische investeringen

Question 27

Leg uit hoe door het opzetten van het fonds de economische groei aangejaagd kan worden? (EFSI)

Answer 27

Met geld uit het fonds kunnen investeringen gedaan worden. Investeringen hebben tot gevolg dat de productie en werkgelegenheid toeneemt. Inkomens nemen toe en daarmee de economische groei.

Question 28

Bij het opzetten van het fonds rekent de Commissie op een multiplier effect. Wat wordt in deze situatie met multiplier effect bedoeld? (EFSI)

Answer 28

De investeringen hebben een toename van de inkomens tot gevolg (zie vraag 1). Hogere inkomens hebben een toename van de vraag tot gevolg. Dit leidt weer tot een hogere productie, etc. Uiteindelijk kan een investering van 1 euro een veelvoudig toename van inkomen van een land/regio tot gevolg hebben.

Question 29

Wat zijn private investeerders?

Answer 29

Burgers en bedrijven (banken, pensioenfondsen) die geld investeren in het fonds.

Question 30

Geld in de private sector zit “vast”. Leg uit wat met deze zin bedoeld wordt. (EFSI)

Answer 30

De private investeerders willen geen geld investeren omdat de investeringen te weinig rendement opleveren of het risico te hoog is.

Question 31

Hoe wordt het voor private investeerders aantrekkelijk gemaakt om geld (252 mrd.) in het fonds te stoppen?

Answer 31

Doordat de EU voor een gedeelte van de investeringen garant staat is het risico voor de private investeerders lager.

Question 32

Waarom kunnen overheden in Europa geen grote bedragen in de economie investeren?

Answer 32

De overheden hebben nog erg veel schuld en kunnen/mogen geen geld uitlenen aan het fonds. (EFSI)

Question 33

Leg uit dat Nederland op twee manieren voordeel kan hebben bij het EFSI?

Answer 33

A. Nederland kan geld uit dit fonds krijgen voor investeringen.

B. Als door de investeringen in het fonds de economische groei in de Europese landen toeneemt zal de export van Nederland naar de Europese landen toenemen

Question 34

Hoe kunnen landen hun concurrentievermogen versterken door een devaluatie van de munt?

Answer 34

Door de munt te devalueren worden de producten en diensten op buitenlandse markten goedkoper. Door de devaluatie kunne ze de strijd met hun buitenlandse concurrentie beter aan.

Question 35

Waarom is de makkelijke uitweg van een devaluatie geblokkeerd?

Answer 35

De landen maken deel uit van de euro en hebben geen eigen munt meer die ze kunnen devalueren.

Question 36

Devaluatie van de munt is een makkelijke uitweg. Wat is de moeilijke uitweg? Waarom?

Answer 36

De moeilijke uitweg is de lonen verlagen en of de arbeidsproductiviteit verhogen. Het verlagen van de lonen zal op veel weerstand stuiten van de werknemers in het land. Het verhogen van de arbeidsproductiviteit kost veel tijd en hiervoor zijn investeringen noodzakelijk in (geavanceerde) machines en of installaties en in scholing.

Question 37

Waarom kan een hogere productiviteit van werknemers hogere lonen rechtvaardigen?

Answer 37

Als de productiviteit van werknemers per tijdseenheid stijgt kunnen de lonen verhoogd worden zonder dat de arbeidskosten per product stijgen. De concurrentiepositie wordt dan niet door de loonsverhoging aangetast.

Question 38

Leg uit waarom we nu over Interne devaluatie in Griekenland spreken.

Answer 38

Griekse producten en diensten (toerisme) zijn goedkoper geworden door een verlaging van de lonen. Dit is een interne maatregel. Het effect hiervan is dat de concurrentiekracht van Griekenland is verbeterd. Dit effect zou ook optreden bij een devaluatie van de munt. Dit zou dan een externe maatregel zijn.

Question 39

Wat wordt bedoeld met een verdere afwaardering van dekredietwaardigheid in Italë?

Answer 39

Italië wordt als minder kredietwaardig beschouwd; de kans dat Italië de schulden niet kan aflossen door de politieke impasse wordt hoger ingeschat.

Question 40

De werkloosheid in Italië is met meer dan 10% erg hoog. 2,7 miljoen Italianen zoeken werk. Door de bezuinigingen is de economie in een recessie geraakt. Moet Italië verder bezuinigen met alle negatieve gevolgen voor de werkloosheid of moeten ze de staatsschuld verder op laten lopen?

Answer 40

Als Italië verder bezuinigt zal de werkloosheid verder oplopen en zal de economie verder krimpen, waardoor het nog moeilijker wordt om de enorme staatsschuld af te lossen.

Als Italië niet bezuinigt zal de staatschuld verder toenemen en zal de kredietwaardigheid van Italië verder afnemen. Beleggers zullen een nog hogere rente verlangen. Hierdoor moet Italië nog meer rente betalen. Dit kan er toe leiden dat Italië meer moet lenen om de hogere rente te betalen. Italië komt dan in een vicieuze cirkel terecht. Als Italië door meer uit te geven de economie wil stimuleren zou dit een positief effect kunnen hebben op langere termijn.

Aan beide alternatieven kleven grote nadelen.

Question 41

Wat is wederuitvoer?

Answer 41

We spreken van wederuitvoer als Nederlandse bedrijven goederen importeren en ze vervolgens – zonder noemenswaardige bewerkingen – weer exporteren.

Anders dan doorvoer omdat de goederen bij aankomst wel in Nederlandse handen overgaan.

Question 42

Waarom is de wederuitvoer van Nederland zo groot?

Answer 42

Geografische ligging van NL als poort van Europa,

Aanwezige distributie-infrastructuur,

Nederlandse vaardigheid en de handelsgeest.

Question 43

Waarom is de toegevoegde waarde van de wederuitvoer zo laag in Nederland?

Answer 43

De Nederlandse exporteurs worden ‘dozenschuivers’. Geen of nauwelijks bewerking van de producten.

Question 44

Geef een advies aan de Nederlandse regering over het exportbeleid.

Answer 44

Investeren in kenniseconomie.
Investeren in onderwijs.
Investeren en stimuleren van nieuwe technologie.

Question 45

stijgt of daalt de mondiale welvaart als landen zich specialiseren op basis van hun comparatieve kostenvoordelen?

Answer 45

De mondiale welvaart stijgt als landen zich specialiseren op basis van hun comparatieve kostenvoordelen

Question 46

noem 3 motieven voor internationalisering

Answer 46

Motieven voor internationalisering
 Nieuwe marktkansen benutten
 Risicospreiding
 Verlaging van kosten

Question 47

wat is protectionisme?

Answer 47

protectionisme is een stelsel van regels om de handel van het eigen land te beschermen

Veel gebruikte protectionistische maatregelen zijn invoertarieven, importquota en subsidies.

Protectionisme leidt altijd tot een te hoge prijs en een te lage consumptie om de binnenlandse productie op peil te houden.

Question 48

wat is de wet van comparatieve kostenverschillen?

Answer 48

De wet houdt in dat als tussen twee landen een relatief kostenverschil bestaat, het voor elk van die landen voordelig is zich te specialiseren in de productie van het goed waarin het de grootste comparatieve kostenvoorsprong of de kleinste comparatieve kostenachterstand heeft.

Question 49

wat is vrijhandel?

Answer 49

Internationale handel zonder handelsbelemmeringen.

Vrijhandel leidt tot:
een stijging van de mondiale welvaart (welvaart in de wereld, maar ook tot werkgelegenheidsverlies in sommige sectoren

Question 50

noem argumenten voor/protectionisme

Answer 50

Oneerlijke concurrentie
o	Dumping
o	Lage lonen/sociale dumping
o	Vergelding 
	

Onafhankelijkheid
o	Nationale veiligheid
o	Culturele identiteit 
o	Voedselvoorziening en -veiligheid
o	Strategische handelspolitiek  (infant industry argument)

Question 51

noem vormen van protectionisme

Answer 51

Importtarief

Non-tarifaire belemmeringen
o	Importquotum
o	“Vrijwillige” exportbeperking
o	Productvoorschriften
o	Subsidies
o	Aankoopbeleid van de overheid
o	Kunstmatig lage wisselkoers

Question 52

wat zijn de gevolgen van protectionisme?

Answer 52

Direct
o	Hogere prijzen
o	Minder keuzevrijheid
o	Lagere consumptie
o	Hogere productie en werkgelegenheid in de beschermde bedrijfstak

Indirect
o Minder innovatie
o Hogere kosten onbeschermde bedrijfstakken
o Vergelding
o Lagere productie en werkgelegenheid in onbeschermde bedrijfstakken

Question 53

wat is een certificaat van oorsprong en waarom kan dit nodig zijn?

Answer 53

Certificaat van Oorsprong: Een Certificaat van Oorsprong verklaart in welk land een product is vervaardigd.

Een Certificaat van Oorsprong kan nodig zijn vanwege:
• Handelspolitieke redenen: landen willen hun eigen industrie of landbouw in bescherming nemen.

• Politieke redenen: bijvoorbeeld boycot-bepalingen.
• Fiscale redenen: in veel handelsakkoorden en -overeenkomsten tussen landen is vastgelegd dat de partners over en weer vermindering of vrijstelling van invoerrechten kunnen toepassen.

Question 54

wat is het doel van de Europese Unie?

Answer 54

Vrede en welvaart in Europa door vergaande economische, monetaire en politieke integratie

Question 55

wat is het Subsidiariteitsbeginsel?

Answer 55

principe dat een centrale of hogere instantie niet doet wat door lagere instantie gedaan kan worden

Question 56

wat is de besluitvormingsdriehoek?

Answer 56

• Europese parlement: de stem van het volk.
• Raad van de Europese Unie: de stem van de lidstaten.
• Europese Commissie: de hoeder van het gemeenschappelijke belang.

Question 57

wat zijn de taken van de EU? (5)

Answer 57

Duurzame groei:
Natuurlijke hulpbronnen:
Mondiale partner:
Burgerschap, vrijheid, veiligheid en recht:
Overige (onder andere administratieve uitgaven)

Question 58

Benoem 2 kenmerken van de Nederlandse betalingsbalans

Answer 58

Langdurig fors overschot op de lopende rekening

Tekort op de financiële rekening onder andere door een tekort op de investeringsrekening