DNA-reparatie mechanismen Flashcards
nucleotide excisie repair (NER)
reparatie van (grote) chemische adducten die de DNA-dubbele helix verstoren en instrastreng crosslinks
- herstel na schade door UV-licht
- 2 paden waardoor het gerepareerd kan worden
- globaal genoom NER: herkent
beschadigingen door het hele genoom
heen
- transcriptie gekoppelde NER: herkent
alleen beschadiging in de
getranscribeerde streng van het DNA
- aan het einde van deze paden bindt de transcriptiefactor IIH, vanaf hier hetzelfde. is er DNA schade? dan wordt er door XPF een knip gemaakt aan de 5’ kant van de leasie, hierna aan 3’ kant een knip door XPG en worden en ong 20-30 nucleotiden weggeknipt. gat wordt gedicht door DNA-polymerase en ligase
base excisie repair (BER)
reparatie (kleine) chemische adducten die de DNA-dubbele helix niet verstoren
- herstel na schade door oxidatieve DNA-schade
- begint met DNA-glycosylase, deze knipt het kapotte DNA weg en een van de basen wordt omgezet in een andere vorm -> de vreemde nucleotide wordt herkent en DNA-glycosylase trekt deze naar buiten en wordt de foute base weggeknipt
- het enzym APendonuclease maakt een breuk aan de 5’-kant, waardoor enkelzijdige breuk ontstaat
- daarna 2 opties:
- long patch: DNA-polymerase bindt en
bouwt nieuwe nucleotide in, wanneer
de synthese stopt is er een flap over
die wordt weggeknipt en wordt het
gehecht door ligase
- short patch: ook aan de 3’-kant wordt geknipt, zo wordt de verkeerde nucleotide weggeknipt, zonder veel aan DNA te veranderen. gat wordt weer dichtgemaakt door polymerase en ligase
homologe recombinatie (HR)
reparatie interstreng crosslinks en dubbelstrengs DNA-breuken
- uitwisseling van DNA-strengen tussen DNA-moleculen
- zusterchromatide = template
- cellen hebben 2 homologe chromosomen, ze zijn vergelijkbaar maar niet identiek, deze worden gedupliceerd en er ontstaan 2x2 identieke zusterchromatiden
- na ontstaan vd breuk komen er enzymen die van de dubbelstrengs uiteinden, enkelstrengs staarten maken (aan de 3’-kant), deze staart gaat opzoek naar identieke zusterchromatide en vind synthese plaats van missende delen en ligase maakt strengen aan elkaar
- RAD51: herkent de nucleotidensequenties op zusterchromatide
niet-homologe eindverbinding (NHEJ)
reparatie van dubbelstrengs DNA breuken
- direct aan elkaar ligeren van de twee uiteinden van een DNA-breuk
- KU70/80 eiwit herkent een breuk in het DNA, hierop volgend wordt een complex van 4 eiwitten opgebouwd, een ligase bindt en maakt DNA aan elkaar
- celdeling gaat door ten koste van nauwkeurigheid
