Divan Şiiri

Question 1

Özellikleri

Answer 1

1. “Yüksek Zümre Edebiyatı”, “Saray Edebiyatı” ve “Eski Türk Edebiyatı” gibi isimlerle de anılmaktadır.
2. 19. yüzyıla kadar ürünler vermiştir.
3. Hem şiir (nazım) hem de düzyazı (nesir) kullanılmıştır, ancak şiir ağırlıklı bir edebiyattır.
4. Kuralcı ve biçimci olmayı ön planda tutar.
5. Aruz ölçüsü kullanılmıştır.
6. Şiirlerde göz için kafiye bulunur.

Question 2

Gazel

Answer 2

1. Divan edebiyatında en çok kullanılan ve sevilen nazım biçimidir.
2. Arap ve Fars edebiyatından edebiyatımıza girmiştir.
3. İslamiyet öncesi Türk edebiyatında koşuk, halk edebiyatında ise koşmadır. Günümüzde ise lirik şiir olarak görülür.
4. En az 5, en çok 15 beyitten oluşur. 5 beyitten az gazellere na-tamam gazel denir.
5. Uyak düzeni aa/ba/ca/da/ea/… şeklindedir.
6. İlk beyitine doğuş anlamına gelen malta, son beyitine kesme, bitirme anlamına gelen makta adı verilir.
7. Makta beyitinde şairin mahlası bulunur. Bu beyite mahlas beyiti ya da tac beyit denir.
8. En güzel beyitine beytülgazel ya da şah beyit adı verilir.
9. Gazelin bütün beyitlerinde aynı konu işleniyorsa buna yek-ahenk gazel denir.
10. Gazelin bütün beyitleri aynı söyleyişe sahipse buna yek-avaz gazel denir.
11. Dize sonlarındaki uyaklardan başka dize ortalarında da uyak bulunan gazellere musammat gazel denir.
12. Üslup yönünden aşıkane (lirik), rindane, şuhane ve hikemi (öğretici) gibi adlar alır.
13. Türk edebiyatında Fuzuli, Baki, Nedim en tanınmış gazel ustalarıdır.