De uitdijing van het heelal (8) Flashcards
Kosmologische roodverschuiving (z)
z = ∆λ/λ0 ≡ (λ − λ0)/λ0, geeft:
1 + z = λobs/λ0
- voor v «c geldt z = v/c
- v = radiele snelheid waarmee
Wet van Hubble
v = H0d (voor v «c)
- v = radiele snelheid waarmee
melkwegstelsels van ons weg bewegen
Kosmologisch principe
Na 100 Mpc lijkt helaal homogeen en isotroop
- homogeen: zelfde dichtheid overal
- isotroop: zelfde uitdijings snelheid overal
Schaalfactor
R(t)
De met de tijd toeneemde afstand tussen melkwegstelsels
d(t) = D*R(t)’
- D constant voor elk paar melkwegstelsel
Hubble parameter uitgedrukt in schaalfactor
H(t) = R’/R = d’/d
Neemt ook de golflengte van licht toe met de schaalfactor?
Ja
Hubbeltijd (en waarom schatting)
t_hubble = H0^-1
= d/v
- het is schatting want we zeggen dat v
constant is maar dat is natuurlijk niet zo
Wanneer na bigbang konden fotonen zich vrij gaan bewegen
temp helaal ~= 3000K –> elektronen bonden aan kernen en dus ontstonden deeltjes. Daarvoor fotonen constant interactie met elektronen –> werkte als bijna perfect zwart lichaam
Kritische dichtheid
ρcrit = 3H0^2 / 8πG
- Ω = ρ/ρcrit
- als Ω < 1 dan blijven uitdijen
- als Ω > 1 big crunch
Waarom dijt helaal uit
vacuumenergie neemt niet af met R(t) en daarom heeft deze een steeds groter effect. Vacuum heeft een uitdijende kracht.