De metabole thermostraat: hypothalamus – hypofyse – bijnier as Flashcards
Hoe heet het binnenste gedeelte van de bijnier?
medulla / merg
Hoe heet het buitenste gedeelte van de bijnier?
cortex / bijnierschors
Hoe heet het buitenste deel van het bijnierschors?
zona glomerulosa
Hoe heet het middelste deel van het bijnierschors?
zona fasciculata
Hoe heet het binnenste deel van het bijnierschors?
zona reticularis
Welke hormonen worden aangemaakt in de zona glomerulosa?
mineraalcorticoiden zoals aldosteron
Welke hormonen worden aangemaakt in de zona fasciculata?
glucocorticoiden zoals cortisol
Welke hormonen worden aangemaakt in de zona reticularis?
bijnier androgenen, androstenedion en vooral DHEA
Welke hormonen worden in de medulla aangemaakt?
(nor)adrenaline
Welke hormonen worden aangemaakt bij acute stress?
(nor)adrenaline
Welke hormonen worden aangemaakt bij langdurige stress?
glucocorticoiden, mineraalcorticoiden en androgenen
Hoe zien de cellen van de zona fasciculata eruit?
langgerekt
Hoe zien de cellen van de zona reticularis eruit?
kernachtig
Waar zijn glucocorticoiden voor?
regulatie van suiker
Waar zijn mineraalcorticoiden voor?
regulatie van zout
Wat zijn androgenen?
sex hormonen
Waardoor wordt de zona glomerulosa gestimuleerd?
angiotensine II (en een beetje door ACTH)
Waardoor wordt de zona fasciculata gestimuleerd?
ACTH
Waardoor wordt de zona reticularis gestimuleerd?
ACTH
Wat is de beginstof voor de bijnierschors hormonen?
cholesterol
Waarvoor is CYP17b5 voor nodig?
DHEA en androsteendion
Welke enzymen zijn nodig voor de aanmaak van DHEA?
CYP11A
CYP17
CYP17 en b5 (cofactor)
Welke enzymen zijn nodig voor de aanmaak van androsteendion?
CYP11A
HSD3
CYP17
CYP17 en b5 (co-factor)
Welke enzymen zijn nodig voor de aanmaak van aldosteron?
CYP11A
HSD3
CYP21
CYP11B1
CYP11B2
Welke enzymen zijn nodig voor de aanmaak van cortisol?
CYP11A
HSD3
CYP21
CYP11B1
CYP17
Wat kan niet worden aangemaakt zonder CYP17 of b5?
DHEA en androsteendion
Wat kan niet worden aangemaakt zonder CYP17?
DHEA, androsteendion en cortisol
Wat kan niet worden aangemaakt zonder CYP11A?
aldosteron, cortisol, DHEA en aldosteron
Wat kan niet worden aangemaakt zonder HSD3?
aldosteron, cortisol en androsteendion
Wat kan niet worden aangemaakt zonder CYP21?
aldosteron en cortisol
Wat kan niet worden aangemaakt zonder CYP11B1?
aldosteron en cortisol
Wat kan niet worden aangemaakt zonder CYP11B2?
aldosteron
Wat is cholesterol side chain cleavage enzyme?
CYP11A
Wat is 3-b-hydroxysteroid dehydrogenase?
HSD3
Wat is 17-hydoxylase/C12-20 desmolase?
CYP17
Wat is 21-hydroxylase?
CYP21
Wat is 11-betahydroxylase?
CYP11B1
Wat is aldosteron synthase?
CYP11B2
Wat is cytochrome b5?
b5, de cofactor bij CYP17
Welk deel van het bijnierschors heeft geen CYP17?
zona glomerulosa
welk effect hebben bijnierschors hormonen op het centraal zenuwstelsel?
remt afgifte van CRH en vasopressine
Wat doen CRH en vasopressine?
stimuleren de hypofyse voorkwab om ACTH aan te maken
welk effect hebben bijnierschors hormonen op de hypofyse voorkwab?
remt afgifte van ACTH
Wanneer wordt er extra vasopressine aangemaakt?
bij stress
Wat is het effect van cortisol?
insuline gevoeligheid daalt
glucose spiegel stijgt
verlaging gebruik van glucose
vet
minder verestering van vetzuren
meer lypolyse
skeletspier
meer eiwit afbraak
minder eiwit synthese
lever
meer glycogenolyse
meer glyconeogenese
Waar is cortisol in de circulatie?
voor 95% gebonden aan transcortine (CBG) en albumine
Wat doet angiotensine I?
stimuleert ACE in de longen
Wat doet ACE?
stimuleert angiotensine II?
Wat is het effevt van angiotensine II op de bijnier?
stimuleert de aanmaak van aldosteron
Wat is het effect van een verhoogde k+ concentratie op de bijnier?
stimuleert de aanmaak van aldosteron
Wat is het effect van aldosteron op de nier?
lagere uitscheiding van natrium
lagere uitscheiding van water
hogere uitscheiding van kalium
aanmaak van renine
Wat doet renine?
stimuleert de aanmaak van angiotensine I
Waaruit wordt angiotensine I gemaakt?
angiotensinogeen
Waar wordt angiotensinogeen gemaakt?
de lever
Wat stimuleert de aanmaak van angiotensine I?
renine
Wat stimuleert ACE?
angiotensine I
Wat stimuleert angiotensine II?
ACE
Waardoor wordt de bijnier gestimuleerd om cortisol
te maken?
ACTH en angiotensine II
Waardoor wordt renine afgegeven?
juxtaglomerulaire cellen in de nier
Wat is de inactieve variant van cortisol?
cortisone
Wat stimuleert de omzetting van cortisol in cortisone?
HSD II