De metabole thermostraat: hypothalamus – hypofyse – bijnier as Flashcards

1
Q

Hoe heet het binnenste gedeelte van de bijnier?

A

medulla / merg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hoe heet het buitenste gedeelte van de bijnier?

A

cortex / bijnierschors

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hoe heet het buitenste deel van het bijnierschors?

A

zona glomerulosa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hoe heet het middelste deel van het bijnierschors?

A

zona fasciculata

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hoe heet het binnenste deel van het bijnierschors?

A

zona reticularis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Welke hormonen worden aangemaakt in de zona glomerulosa?

A

mineraalcorticoiden zoals aldosteron

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Welke hormonen worden aangemaakt in de zona fasciculata?

A

glucocorticoiden zoals cortisol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Welke hormonen worden aangemaakt in de zona reticularis?

A

bijnier androgenen, androstenedion en vooral DHEA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Welke hormonen worden in de medulla aangemaakt?

A

(nor)adrenaline

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Welke hormonen worden aangemaakt bij acute stress?

A

(nor)adrenaline

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Welke hormonen worden aangemaakt bij langdurige stress?

A

glucocorticoiden, mineraalcorticoiden en androgenen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hoe zien de cellen van de zona fasciculata eruit?

A

langgerekt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hoe zien de cellen van de zona reticularis eruit?

A

kernachtig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Waar zijn glucocorticoiden voor?

A

regulatie van suiker

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Waar zijn mineraalcorticoiden voor?

A

regulatie van zout

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wat zijn androgenen?

A

sex hormonen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Waardoor wordt de zona glomerulosa gestimuleerd?

A

angiotensine II (en een beetje door ACTH)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Waardoor wordt de zona fasciculata gestimuleerd?

A

ACTH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Waardoor wordt de zona reticularis gestimuleerd?

A

ACTH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Wat is de beginstof voor de bijnierschors hormonen?

A

cholesterol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Waarvoor is CYP17b5 voor nodig?

A

DHEA en androsteendion

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Welke enzymen zijn nodig voor de aanmaak van DHEA?

A

CYP11A
CYP17
CYP17 en b5 (cofactor)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Welke enzymen zijn nodig voor de aanmaak van androsteendion?

A

CYP11A
HSD3
CYP17
CYP17 en b5 (co-factor)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Welke enzymen zijn nodig voor de aanmaak van aldosteron?

A

CYP11A
HSD3
CYP21
CYP11B1
CYP11B2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Welke enzymen zijn nodig voor de aanmaak van cortisol?

A

CYP11A
HSD3
CYP21
CYP11B1
CYP17

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Wat kan niet worden aangemaakt zonder CYP17 of b5?

A

DHEA en androsteendion

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Wat kan niet worden aangemaakt zonder CYP17?

A

DHEA, androsteendion en cortisol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Wat kan niet worden aangemaakt zonder CYP11A?

A

aldosteron, cortisol, DHEA en aldosteron

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Wat kan niet worden aangemaakt zonder HSD3?

A

aldosteron, cortisol en androsteendion

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Wat kan niet worden aangemaakt zonder CYP21?

A

aldosteron en cortisol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Wat kan niet worden aangemaakt zonder CYP11B1?

A

aldosteron en cortisol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Wat kan niet worden aangemaakt zonder CYP11B2?

A

aldosteron

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Wat is cholesterol side chain cleavage enzyme?

A

CYP11A

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Wat is 3-b-hydroxysteroid dehydrogenase?

A

HSD3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Wat is 17-hydoxylase/C12-20 desmolase?

A

CYP17

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Wat is 21-hydroxylase?

A

CYP21

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Wat is 11-betahydroxylase?

A

CYP11B1

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Wat is aldosteron synthase?

A

CYP11B2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Wat is cytochrome b5?

A

b5, de cofactor bij CYP17

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Welk deel van het bijnierschors heeft geen CYP17?

A

zona glomerulosa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

welk effect hebben bijnierschors hormonen op het centraal zenuwstelsel?

A

remt afgifte van CRH en vasopressine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Wat doen CRH en vasopressine?

A

stimuleren de hypofyse voorkwab om ACTH aan te maken

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

welk effect hebben bijnierschors hormonen op de hypofyse voorkwab?

A

remt afgifte van ACTH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Wanneer wordt er extra vasopressine aangemaakt?

A

bij stress

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Wat is het effect van cortisol?

A

insuline gevoeligheid daalt
glucose spiegel stijgt
verlaging gebruik van glucose

vet
minder verestering van vetzuren
meer lypolyse

skeletspier
meer eiwit afbraak
minder eiwit synthese

lever
meer glycogenolyse
meer glyconeogenese

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Waar is cortisol in de circulatie?

A

voor 95% gebonden aan transcortine (CBG) en albumine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Wat doet angiotensine I?

A

stimuleert ACE in de longen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Wat doet ACE?

A

stimuleert angiotensine II?

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Wat is het effevt van angiotensine II op de bijnier?

A

stimuleert de aanmaak van aldosteron

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Wat is het effect van een verhoogde k+ concentratie op de bijnier?

A

stimuleert de aanmaak van aldosteron

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Wat is het effect van aldosteron op de nier?

A

lagere uitscheiding van natrium
lagere uitscheiding van water
hogere uitscheiding van kalium
aanmaak van renine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Wat doet renine?

A

stimuleert de aanmaak van angiotensine I

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Waaruit wordt angiotensine I gemaakt?

A

angiotensinogeen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Waar wordt angiotensinogeen gemaakt?

A

de lever

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Wat stimuleert de aanmaak van angiotensine I?

A

renine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Wat stimuleert ACE?

A

angiotensine I

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

Wat stimuleert angiotensine II?

A

ACE

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

Waardoor wordt de bijnier gestimuleerd om cortisol
te maken?

A

ACTH en angiotensine II

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

Waardoor wordt renine afgegeven?

A

juxtaglomerulaire cellen in de nier

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

Wat is de inactieve variant van cortisol?

A

cortisone

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

Wat stimuleert de omzetting van cortisol in cortisone?

A

HSD II

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
62
Q

Wat stimuleert de omzetting van cortisol in cortisone en terug?

A

HSD I

63
Q

Wat is het effect van prednison op de bijnier?

A

prednison remt ACTH en dus de uitscheiding van glucocorticosteroiden en bijnierandrogenen

64
Q

Wanneer wordt cortisol niet meer voldoende omgezet in cortison?

A

als er een groot overschot aan cortisol is bv bij een tumor

65
Q

Wat gebeurt er als cortisol niet meer voldoende wordt omgezet in cortison?

A

dan krijgt cortisol een mineraalcorticoide werking

66
Q

Waardoor wordt de afgifte van (nor)adrenaline door de medulla gestimuleerd?

A

angst
boosheid
stress
bloedingen
hypoxie
hypoglycemie

67
Q

Wat gebeurd er bij de ziekte van cushing?

A

te veel cortisol productie

68
Q

Wat is het effect van noradrenaline en adrenaline?

A

verhoogde hartslag
sterkere contractiekracht van het hart
metabolisme versneld

69
Q

Wat doet adrenaline anders dan noradrenaline?

A

adrenaline heeft een groter effect bij
- verwijden luchtwegen
- verhogen bloedsuiker
- ‘reticular formation of brain
adrenaline; vasodilatatie
noradrenaline; vasoconstrictie

70
Q

Welk soort hormonen maken gebruik van kernreceptoren?

A

vetoplosbare hormonen (vooral uit de bijnier en schildklier)

71
Q

Welk soort hormonen maken gebruik van membraan receptoren?

A

wateroplosbare/geladen hormonen (vooral uit de hypofyse en hypothalamus)

72
Q

Waar maken membraanreceptoren vaak gebruik van?

A

G-eiwitten en stimulatie/remming van cAMP

73
Q

wat is endocrien?

A

comunucatie via circulatie

74
Q

wat is paracrien?

A

communucatie naar buurcel

75
Q

hoe heet het als een cel communiceert met zichzelf?

A

autocrien

76
Q

uit wat voor weefsel bestaat de hypothalamus?

A

zenuwweefsel

77
Q

Wat is acromegalie?

A

een tumor met een groeihormoon

78
Q

Wat is de ziekte van Addison?

A

een tekort aan bijnierschors hormoon

79
Q

Wat is de ziekte van Graves?

A

overactieve schildklier

80
Q

Wat is de ziekte van Hashimoto?

A

onderactieve schildklier

81
Q

Welke hormonen worden door de hypofyse achterkwab uitgescheiden?

A

oxycotocine, ADH en vasopressine

82
Q

Welke hormonen worden door de hypofyse voorkwab uitgescheiden?

A

TSH, ACTH, FSH, LH, GH, prolactine en endorfine

83
Q

Waardoor word vasopressine uitgescheiden?

A

de hypofyse achterkwab en de hypothalamus

84
Q

Hoe heet een cel die groeihormoon uitscheid?

A

somatotroop

85
Q

Hoe heet een cel die prolactine uitscheid?

A

lactotroop

86
Q

Hoe heet een cel die ACTH uitscheid?

A

corticotroop

87
Q

Hoe heet een cel die TSH uitscheid?

A

thyrotroop

88
Q

Hoe heet een cel die LH en FSH uitscheid?

A

gonadotroop

89
Q

Welke cellen zitten in de hypofyse voorkwab (veel>weinig)?

A

somatotroop (50%)
corticotroop (20%)
lactotroop (15%)
gonadotroop (10%)
thyrotroop (5%)

90
Q

Waardoor wordt de hypofyse voorkwab gestimuleerd om TSH aan te maken?

A

TRH

91
Q

Waardoor wordt de schildklier gestimuleerd om schildklierhormoon aan te maken?

A

TSH

92
Q

Wat doet schildklier hormoon T4 met het CZS en de hypofyse?

A

remt de produstie van TRH en TSH

93
Q

Wat is de actieve vorm van schildklier hormoon T4?

A

schildklier hormoon T3 (perifeer omgezet)

94
Q

Waardoor wordt de hypofyse gestimuleerd om groeihormoon aan te maken?

A

ghreline (uit het maag darmstelsel)
GHRH

95
Q

Waardoor wordt de hypofyse geremd om groeihormoon aan te maken?

A

somatostatine

96
Q

Welk effect heeft groeihormoon op de lever?

A

stimuleert de aanmaak van insulin like growfactor-I

97
Q

wat wordt geremd door insulin like growfactor-I?

A

de productie van GHRH en groeihormoon

98
Q

Wat doet LH?

A

stimuleert testosteron

99
Q

Wat doet FSH?

A

stimuleert sperma productie

100
Q

Waardoor word de aanmaak van LH en FSH gestimuleerd?

A

GnRH

101
Q

welke hormonen worden gestimuleerd door LH en FSH?

A

progesteron
oestradiol
testosteron

102
Q

Waardoor wordt de aanmaak van prolactine geremd?

A

dopamine

103
Q

Wat doet oxicotocine?

A

zorgt voor samentrekking van spieren in de borst
baarmoeder contracties bij bevalling
gemoedshormoon

104
Q

Wat is een ander woord voor vasopressine?

A

ADH

105
Q

welke hormonen worden s’nachts meer afgegeven?

A

TSH, prolactine, groeihormoon

106
Q

Welke hormonen worden s’nachts minder afgegeven?

A

ACTH

107
Q

Wat gebeurd er met een hormoon dat aan een eiwit gebonden is?

A

het is minder actief en kan minder worden uitgescheiden, de hoeveelheid vrij hormoon wordt gelijk gehouden

108
Q

Wat is het probleem bij de ziekte van cushing?

A

teveel cortisol productie

109
Q

Wat zijn de oorzaken van het syndroom van cushing

A

ACTH afhankelijk
- hypofyse adenoom (zeer vaak)
- ectopische ACTH productie (zeldzaam)
ACTH onafhankelijjk
- bijnier adenoom (vaak)
- bilaterale bijnier hyperplasie
- bijnier carcinoom (zeldzaam)

110
Q

Wat is de meest voorkomende oorzaak van ectopisch ACTH syndroom?

A

long neuroendocriene tumor

111
Q

Wat zijn de symptomen van Cushing?

A

vetophoping bij gezicht, rug en romp
spier en huid atrofie
hematomen
osteoperosis

traag werkende schildklier
hypogonadisme
meer androgeen productie

depressie
psychose
geheugen verlies
slaapproblemen
neuropsychiatrische complicaties zijn blijvend

obesitas
hypertensie
diabetes mellitus
dyslipidemie (veel vet in het bloed)

veneuze trombose
longembolie

onderdrukt imuunsysteem

112
Q

Wat is de onbehandelde 5 jaars overleving?

A

50%

113
Q

Wat zijn sensitieve symptomen van het syndroom van cushing?

A

spieratrofie en hematomen

114
Q

Wanneer moet je screenen voor het syndroom van cushing?

A
  • aanwezigheid van meerdere progresieve symptomen
  • ongebruikelijke symptomen voor leeftijd
  • therapie resistente diabetes meltius en/of hypertensie
  • patienten met een bijnierincidentaloom
  • kinderen die veel aankomen en weinig groeien
115
Q

Hoelang duurt het gemiddeld voordat de diagnose cushing wordt gesteld?

A

2,8-4,8 jaar

116
Q

Wat is het verschil tussen de cortisolspiegel van een cushing patient en een gezond persoon?

A

Normaal is cortisol in de ochtend hoog (500 nmol/L) bij het syndroom van cushing de hele dag

117
Q

Welke 3 testen worden gebruikt om cushing te diagnostiseren?

A

cortisol in 24h urine
1 mg dexamethason suppressie test
middernacht speeksel concentratie
2/3 positief voor diagnose

118
Q

Wat is het nadeel van de 24h urine test voor het syndroom van cushing?

A

2-3 verzamelingen nodig
beperkte sensitiviteit

119
Q

Wat is de cut off waarde voor de dexamethason suppressie test?

A

55nmol/l (1,8 ug/dl)

120
Q

Wat zijn de voordelen van de middernachts speeksel cortisol test?

A

wordt niet beinvloed door CBG waarden
hoge sensitiviteit en specificiteit
maakt als enige onderscheid tussen cushing en pseudo cushing

121
Q

Wat zijn de nadelen van de middernacht speeksel cortisol test?

A

bloedcontaminatie
shiftwerk
leeftijd
co-morbiditeit

122
Q

Welke tests doe je bij ACTH afhankelijke cushing?

A

MRI (voor afwijkingen aan de hypofyse)
bilaterale sinus petrosus inferior sampling (BSPIS) (als er geen afwijkingen te zien zijn aan de hypofyse of deze kleiner zijn dan 6 mm)

123
Q

Wat test je met de BSPIS?

A

Het verschil tussen de afvloed van cortisol aan twee kanten van de hypofyse en perifieer

124
Q

Wat zijn de complicaties van een acuut ectopisch ACTH syndroom?

A

Hogere cortisol spiegels
infecties
- sepsis
- opportunistische infecties
tromboembolitische complicaties
hypertensie en hyperkaliaemie
psychiatrische complicaties

125
Q

Wat gebeurd er bij de BSPIS bij ectopisch ACTH syndroom?

A

links en rechts verschillen niet veel

126
Q

Wat is de behandeling van de ziekte van cushing?

A

Transphenoidale adenomectomie is de eerste keus behandeling
radiotherapie
bilaterale bijnierextirpatie

127
Q

Wat is primaire bijnierschors insufficientie?

A
  • oorzaak ligt bij de bijnier
  • meestal ziekte van addison
  • hoog ACTH weinig cortisol
128
Q

Wat is secundaire bijnier insufficientie?

A

laag ACTH, laag ACTH
oorzaak ligt niet bij de bijnier

129
Q

wat is de oorzaak van primaire bijnierschors insuficientie bij pasgeborene?

A

bijnierhypoplasie

130
Q

wat is de oorzaak van primaire bijnierschors insuficientie bij jongeren?

A

autoimuun
X-gebonden
adrenoleukodystrofie
TBC

131
Q

wat is de oorzaak van primaire bijnierschors insuficientie bij volwassenen?

A

autoimuun (meest voorkomend)
TBC
metastases
bloedingen
AIDS

132
Q

wat is de oorzaak van secundaire bijnierschors insuficientie?

A

hypofysepathologie
hoofdtrauma
geisoleerde ACTH deficientie
ontrekken van corticosteroiden na lang gebruik (zoals prednison)

133
Q

Wat gebeurd er bij ontrekking van cortico steroiden?

A

atrofie van cellen die CRH en ATCH produceren

134
Q

Wat is de klinische toepassing van corticosteroiden?

A

substitutie (bij bijnierinsufficientie)
anti-inflammatoire therapie (autoimuun ziekten, allergieen, post transplantatie)

135
Q

Wat is het werkingsmechanisme van corticosteroiden?

A

supressie van cytokine productie
inhibitie van lymfocyten proliferatie
inhibitie antistof productie
inhibitie phagocytose

136
Q

Wat zijn bijwerkingen van corticosteroiden?

A

ontregeling DM
vochtretentie
ulcus/gastritis
psychose
obesitas
huid en spier atrofie
hirsutisme (overbeharing)
hemorrhogische diathese (versterkte bloedingsneiging)
menstruatie stoornissen
oedeem
depressie
hypertensie
diabetes mellitus
osteoporose
glaucoom (beschadigde oogzenuw)

137
Q

Wanneer treed suppressie van de hypofyse bijnier as op bij prednison gebruik?

A

20 mg > 3 weken
grijs gebied; 10-20 > 3 weken

138
Q

Wat zijn de symptomen van zowel primaire als secundaire bijnier insufficientie?

A

gewichtsverlies
moeheid
spierzwakte
anorexie
psychische klachten
misselijkheid en braken
buikpijn
anemie
hypercalciemie
lymfocytose

139
Q

Welke symptomen komen bij primaire maar nier bij secundaire bijnierinsufficientie voor?

A

hypotensie
orthostatische hypotensie
zouthonger
hyperpigmentatie
vitiligo (ontkleuring van de huid)

140
Q

waardoor ontstaat hypotensie bij primaire bijnierschorsinsufficientie?

A

veel ACTH zorgt voor te veel alsosteron

141
Q

waardoor ontstaat hyperpigmentatie bij primaire bijnierschorsinsufficientie?

A

a-MSH (melanine stimulerend hormoon) wordt geproduceerd bij ACTH productie

142
Q

waardoor ontstaat vitilligo bij primaire bijnierschorsinsufficientie?

A

autoimmuun reactie tegen de melanotocyten

143
Q

Wat zijn bij ziekte symptomen van bijnierinsufficientie?

A

onverklaarde circulatoire collaps
onvoldoende respons op inotropica
koorts zonder reactie op antibiotica
onverklaarde apathie
vitiligo
hypothyreoidie, hypogonadisme
hypoglycaemie
hypo natriaemie, hyperkaliaemie
easinofilie

144
Q

Waar om wordt CRH niet gemeten?

A

het wordt in pulsen afgegeven

145
Q

Welke test voor primair bijnier insufficientie?

A

synacthen test

146
Q

Wanneer is een synachten test afwijkend?

A

bij primair en langer bestaand secundair bijnier insufficientie

147
Q

Wat is een normale respons bij de synacthen test?

A

> 525 nmol/L cortisol
of
delta cortisol > 190 nmol/L

148
Q

Wat is een synacthen test?

A

je geeft ACTH en meet cortisol

149
Q

Welke tests worden gebruikt om secundaire bijnierschors insufficientie aan te tonen?

A

insuline tolerantie test
metopirontest

150
Q

hoe werkt een insuline tollerantie test?

A

insuline > hypoglycemie > cortisol > insuline resistentie

151
Q

Welke hormonen worden aangemaakt bij hypoclycemie?

A

catecholamines (noradrenaline/adrenaline)
glucagon
cortisol
groeihormoon

152
Q

Hoe werkt een metopyron test?

A

metopyron remt het enzym voor de laatste stap in de cortisol productie
bij voldoende werking van de bijnier hoopt hierdoor 11-desoxycortisol op

153
Q

Wat is de behandeling van bijnierschors insufficientie

A

15-30 mg hydrocortison (of equivalent) in 2 a 3 doses met hoogste dosis in de ochtend om cortisol dagritme na te bootsen
bij vrouwen met restklachten; 5o mg DHEA per dag
bij primaire bijnierschors insufficientie; 0,1mg 9a-fludrocortison (aldosteron)