Czustka Flashcards

1
Q

Trzustka a otrzewna

A

jest zaotrzewnowo, do tyłu od sieci mniejszej i żołądka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Czynność zewnątrzwydzielnicza trzustki

A
  • trawienie tłuszczów, białka, wodorowęglanów
  • 1-2l/d soku
  • główny enzym proteolityczny: trypsynogen aktywowany w 12nicy przez enterokinazę -> trypsyna
  • +lipaza i amylaza
  • jedzenie pobudza wydzielanie (np. przez n.X):
  • > pokarm (tłuszcz, produkty trawienia białek) w 12nicy uwalnia cholecystokininę -> ona pobudza wydalanie enzymów trzustkowych + skurcze pęcherzyka żółciowego (żółć)

-> kwaśna treść w 12nicy pobudza wydzielane sekretyny -> ona pobudza trzustkę do wydzielania wodnistego soku o odczynie zasadowym (pH 7,5-8,8)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Czynność wewnątrzwydzielnicza trzustki

A

Komórki wysepek trzustkowych:
endokrynne:
-A: glukagon
-B: insulina

parakrynne:

  • D: somatostatyna
  • PP: polipeptyd trzustkowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Ból trzustki

A

Przez włókna współczulne wzdłuż naczyń tętniczych do zwoju trzewnego, stamtąd do Th5-10 przez nerwy trzewne większe, mniejsze, najniższe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

OZT - dwie najważniejsze przyczyny

A

kamica żółciowa, alkohol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

OZT - przyczyny toksyczne

A

Alkohol
Leki
Tropiczna postać

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

OZT - przyczyny genetyczne

A

CF,
dziedziczna postać ZT,
mutacja SPINK5

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

OZT - przyczyny metaboliczne

A

HiperkalCemia

HiperLipidemia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

OZT - przyczyny mechaniczne

A

Kamica żółciowa (przewodowa, mikrokamica)
Zwężenia (po OZT, urazy)
Neo
Zakażenie (pasożyty, robaki)
Anatomiczne (torbiele dróg żółciowych, przewodu żółciowego wspólnego, zdwojenie p.pok)
Zwężenie 12nicy (pętli doprowadzającej, uchyłek)
Zab. rozwojowe (trzustka obrączkowata, nieprawidłowe połączenie trzustkowo-żółciowe, trzustka dwudzielna, atrezja)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

OZT - przyczyny zapalne

A

Autoimmuno:

  • LC
  • guzkowe zap. tętnic
  • toczeń trzewny
  • zap. naczyń
  • autoimmuno zap. trzustki

Zakaźne (wirusowe)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

OZT - przyczyny fizjologiczne

A

Dysfunkcja zwieracza Oddiego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Żółciopochodne OZT

A

Zaklinowanie konkrementu żółciowego we wspólnym kanale (przew. żółciowy wspólny i główny trzustkowy) -> wewnątrzkomórkowa aktywacja enzymów trzustkowych w kom. zrazikowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Alkoholowe OZT

A

No ugułem mechanizm nieznany ale często spożywają 50g/d (5 drinków lub 2 piwka jak to sie mówi to jest jak rosół)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Jakie leki mają najbardziej udokumentowany związek z OZT

A

azatiopryna
mesalazyna
simwastatyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Objawy OZT

A

Ciągły ból w nadbrzuszu, duże/b.duże nasilenie
Charakter przeszywający, promieniujący do pleców
Może być podżebrowy
+nudności, wymioty, odruchy wymiotne

Może być tachykardia, niskie CTK, tachypnoe - w ciężkej postaci

Objawy rozlanego zapalenia otrzewnej - robić dodatkowe TK

Przy konkremencie może być dodatkowo zapalenie dróg żółciowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Rozpoznanie OZT

A

Klinika + oznaczenie aktywności amylazy w surowicy krwi (przekraczająca >3x ponad ggn)

W wątpliwych przypadkach pilna TK z kontrastem

17
Q

Hiperamylazemia - przyczyna poza OZT

A

-niedokrwienie jelit spowodowane zamknięciem światła nn. krezkowych lub zadzierżgnięcia j. cienkiego

  • perforacja wrzodu trawiennego
  • pęknięty tętniak aorty
  • > (niższe wartości niż w OZT)
18
Q

Zmiany aktywności amylazy w surowicy w OZT

A

Zmniejsza się gwałtownie w kolejnych dniach
Nie ma związku ze stopniem ciężkości/ustępowaniem OZT
Jak się zgłoszą kilka dni po bólu to poziom może być w normie

19
Q

Po co TK w OZT?

A
  • wątpliwe przypadki rozwiewa

- wykluczenie chorób wymagających pilnego leczenia operacyjnego (niedokrwienie nn. krezkowych, perforacja p.pok.)

20
Q

Różnicowanie OZT - kamica żółciowa czy olkohol dla jego zaszkodził

A

Ważne żeby to określić żeby potem wiedzieć jak zapobiegać nawrotom
USG
Wzrost ALT świadczy o kamicy żółciowej (>2x ponad ggn)
EUS - może też wykryć mikrokamicę czy mały neo trzustki; wykonywać po ustąpieniu objawów

21
Q

Przebieg OZT

A

U 80% samoograniczający, ustępuje w 2-3 dni; leczenie choroby podstawowej

U 20% - ciężka postać (10-20% śmiertelności)

22
Q

Ciężka postać OZT

A

Rozwija się MODS - z. niewydolności wielonarządowej:

  • hipoksja i wstrząs u większości
  • niewyd. nerek rzadziej
  • objawy rozwijają się szybko, rzadko kiedy w 2 dniu od przyjęcia i wtedy niemal zawsze jest SIRS (uogólniona odp. zapalna):
  • tachykardia
  • zwiększenie liczby leukocytów we krwi
  • tachypnoe

Utrzymywanie się objawów SIRS >48h zwiększa ryzyko pogarszania się zdrowia

23
Q

OZT - leczenie

A

Zachowawcze w większości wystarcza:

  • i.v. płyny
  • p/bólowe
  • stopniowe wprowadzenie diety doustnej po ustąpieniu nudności i wymiotów

Jak jest SIRS lub MODS -> na OIT, tlenoterapia

24
Q

ozt - leczenie p/bólowe

A

duże nasilenie - opioidy

25
Q

ozt - resuscytacja płynowa

A

Wcześnie zacząć, do utrzymania prawidł. CTK i diurezy

26
Q

Jak monitorujemy chorych z SIRS/MODS?

A

Inwazyjne monitorowanie CT i CŻ krwi
Ciągły pomiar saturacji
Pomiar objętości wydalanego moczu

27
Q

OZT - leczenie - zahamowanie czynności trzustki

A

Nie ma dowodów na to że poprawia wyniki leczenia (oktreotyd, somatostatyna)
Nie stosuje się rutynowo zgłębnika nosowo-żołądkowego

28
Q

OZT - leczenie - profilaktyka zakażeń (antybiotyki)

A

Jedyna bezsporna sytuacja w której to robimy:
podejrzenie zap. dróg żółciowych, które może współistnieć z żółciopochodnym OZT
(czyli jak jest żółtaczka i SIRS to dajemy antybio o szerokim spektrum + przygotowujemy do ERCP w trybie pilnym)

29
Q

OZT - leczenie żywieniowe

A

Jak nie da się wrócić do diety doustnej w ciągu 2-3 dni to podaż DOjelitowa!!

30
Q

OZT - probiotyki w leczeniu

A

Zwiększają śmiertelność w wyniku niedokrwienia jelit - nie dawać u tej grupy

31
Q

OZT - leczenie endoskopowe

A

Mechaniczna żółtaczka+SIRS -> ERCP+sfinkterotomia w trybie pilnym

32
Q

OZT - leczenie chirurgiczne

A

W czasie pierwszych 1-2tyg. nie ma zastosowania, nawet w MODS
Wskazania:
-gdy TK wskazuje na odmienną diagnozę
-jak przyczyną jest kamica żółciowa to po ustąpieniu objawów robimy cholecystektomię (laparoskopowo) (jak są p/wskazania to ERCP i sfinkterotomia)
-jak pojawiają się powikłania

33
Q

Powikłania OZT:

A
Zakażona martwica trzustki
Pseudotorbiel trzustki
Ropień trzustki
Postępująca żółtaczka
Utrzymująca się niedrożność 12nicy
Krwawienie do p.pok
Niedokrwienie jelit/przetoki