Cytologia Flashcards

1
Q

Co się znajduje w cytoplazmie komórek prokariotycznych?

A

Genofor (nukleoid), plazmidy, rybosomy, materiał zapasowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Dlaczego komórki mają niewielkie kształty?

A

Ponieważ niewielki kształt pozwala na wydajne funkcjonowanie komórki; wraz ze wzrostem rozmiaru komórki, objętość rośnie nieproporcjonalnie szybciej niż jej powierzchnia, a co za tym idzie wiele procesów staje się nieefektywne (np. wydalanie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Co to są plechowce?

A

To organizmy wielokomórkowe, których ciało nie jest podzielone na tkanki, a składa się ze struktury zwanej “plechą”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Z jakich związków organicznych zbudowane są błony komórkowe?

A

Są zbudowane z glikolipidów (tłuszcz+cukier), fosfolipidów (tłuszcz+r. fosforowa) i białek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jaką rolę pełni cholesterol w błonie komórek zwierzęcych?

A

Cholesterol stabilizuje błonę - zmniejsza jej płynność

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Białka błonowe a ich położenie

A

Białka integralne (tkwiące bezpośrednio w błonie) - w tym transbłonowe
Białka powierzchniowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

4 funkcje białek błonowych

A
  • transport substancji przez błony
  • wzmocnienie mechaniczne błony
  • Odbieranie i wysyłanie sygnałów (funkcja receptorowa/sygnałowa)
  • udział w reakcjach odpornościowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Na czym polega zjawisko osmozy?

A

Osmoza - wyrównanie stężeń poprzez transport wody ze środowiska hipotonicznego (o niskim stężeniu) do środowiska hipertonicznego (o wysokim stężeniu) przez błonę półprzepuszczalną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Jakie cząsteczki przechodzą swobodnie przez błonę kom. (dyfuzja prosta)

A

Małe cząsteczki nieorganiczne/niektóre organiczne o obojętnym naładowaniu (mocznik, woda, O2, CO2)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Na czym polega dyfuzja ułatwiona?

A

Dyfuzja ułatwiona polega na transporcie większych cząsteczek/jonów przez białka transportujące/błonowe z jednej strony błony na drugą

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Na czym polega transport aktywny?

A

Transport aktywny jest to rodzaj transportu substancji przez błonę, który wymaga pewnego nakładu energii (np. w przypadku transportu wbrew gradientowi stężeń)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Co się stanie z komórką zwierzęcą umieszczoną w roztworze hipotonicznym?

A

W wyniku osmozy do komórki zacznie napływać woda, co doprowadzi do jej napęcznienia a nawet pęknięcia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Czym się różni fagocytoza od pinocytozy?

A

Obie to formy endocytozy - odżywiania protistów
Fagocytoza polega na otaczaniu pęcherzykiem fragmentów pokarmowych/całych komórek, a pinocytoza oparta jest na pęcherzykach wypełnionych wodą z rozpuszczonymi w niej substancjami odżywczymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Na czym polega egzocytoza?

A

Egzocytoza polega na wydalaniu z komórki substancji dla których błona kom. jest nieprzepuszczalna, poprzez otoczenie ich pęcherzykiem z błony

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Jak działają białka nośnikowe?

A

Białka nośnikowe to białka umożliwiające transport substacancji poprzez błonę. Wiążą się cząsteczką, zmieniają swój kształt, a następnie wypuszczają ją po drugiej stronie błony

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Na czym polega zjawisko plazmolizy?

A

Plazmoliza to proces odwrotny do turgoru - komórki roślinne wchodzą w ten stan przy niedoborze wody(w środowisku hipertonicznym), protoplast kurczy się a ściana kom. zaczyna odklejać się od błony

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

W jaki sposób jony mogą się dostać do komórki?

A

Poprzez dyfuzję ułatwioną lub transport aktywny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Co to jest roztwór izotoniczny?

A

Jest to roztwór w którym stężenia substancji odpowiadają tym, jakie występują w komórce (nie zachodzi osmoza)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Czym się różnią formy kolonijne od organizmów wielokomórkowych

A

Formy kolonijne to zlepek organizmów jednokomórkowych, które w tym akurat momemncie są ze sobą połączone - natomiast wszystkie te komórki cały czas pozostają autonomiczne
Natomiast organizmy wielokomórkowe to zlepki komórek nierozerwalnie ze sobą złożonych - tworzących większą całość

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Podaj funkcje glikokaliks

A
  • funkcja receptorowa/sygnałowa (rozpoznawanie komórki przez układ odpornościowy)
  • mechaniczna ochrona komórki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Które organella są otoczone dwiema błonami?

A

Mitochondria i chloroplasty (plastydy), jądro komórkowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Jaką funkcję pełnią mitochondria?

A

Mitochondria to organelle odpowiedzialne za produkcję energii (ATP) niezbędnej do życia i funkcjonowania komórki - poprzez proces oddychania tlenowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Który rodzaj włókien cytoszkieletu jest głównie odpowiedzialny na wytrzymałość mechniczną?

A

filamenty pośrednie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Jaką funkcję pełnią histony?

A

Histony to białka występujące w jądrze komórkowym, które poprzez nawijające się na nie DNA tworzą chromosomy - w organizacji DNA w jądrze kom.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Wymień funkcje jakie pełnią mikrotubule
- transport substancji wewnątrz komórki - tworzenie wrzeciona kariokinetycznego - elementy strukturalne rzęsek i wici - utrzymanie właściwego położenia organelli
26
Wymień 2 główne funkcje siateczki śródplazmatycznej gładkiej
- neutralizacja toksyn - synteza lipidów
27
Teoria endosymbiozy
Mitochondria i plastydy: - podwójna błona kom. (pęcherzyk i pierwotna błona komórki pro.) - własne rybosomy S70 (występujące tylko u bakterii) - własne DNA
28
Grzebień mitochondrialny
Dzięki pofałdowanej strukturze grzebienia - wewnętrznej błony może bardziej efektywnie zachodzić proces oddychania tlenowego (większa powierzchnia z większą ilością enzymów - więcej produkowanego ATP)
29
Podaj inne niż chloroplasty plastydy?
Protoplastydy, euplasty, leukoplasty, chromoplasty
30
Na czym polega proces zachodzący w chloroplastach i na czym polega?
Proces zachodzący w chloroplastach to fotosynteza, polega na przekształcaniu wody i CO2 za pomocą energii świetlnej w energię chemiczą (ATP) oraz proste cukry z produktem ubocznym w postaci tlenu
31
Który rodzaj filamentów odpowiada za ruch pełzakowaty?
Filamenty aktynowe
32
Jak nazywają się połączenia komórkowe u roślin i u zwierząt?
U roślin: Plazmodesmy U zwierząt: Złącza szczelinowe
33
Jaka jest różnica w pierwotnej i wtórnej ścianie komórkowej?
Pierwotna ściana kom. występuje zazwyczaj u młodych roślin - jest cienka, zawiera niewielki procent celulozy (20%) ułożonej chaotycznie, a duży procent hemiceluloz i pektyn Wtórna ściana występuje u starszych organizmów - jest gruba, posiada składa się z dużej ilości celulozy (60-80%) ułożonej symetrycznie
34
Czym zajmuje się aparat Golgiego?
Aparat golgiego zajmuje się modyfikacją i konfiguracją białek wytworzonych w komórce, a także egzocytozą poprzez generację pęcherzyków transportujących substacje poza komórkę
35
Dlaczego siateczka śródplazmatyczna szorstka jest szorstka?
Przez przyczepione do niej rybosomy
36
Jaką funkcję pełni jąderko?
Jąderko zajmuje się produkcją podjednostek rybosomów.
37
Jaką funkcję pełni katalaza w peroksysomach?
Peroksysomy zajmują się rozkładaniem tłuszczy i detoksykacją komórki Katalaza rozkłada niebezpieczny H2O2, który często powstaje przy tych reakcjach
38
Dlaczego w klizosomach utrzymywane jest niskie pH?
Lizosomy wypełnione są enzymami trawiennymi - które w celu ochrony reszty komórki w przypadku pęknięcia takiego lizosomu - optimum działania mają w pH dużo niższym niż reszta komórki
39
Wymień 3 rodzaje substancji, jakie mogą być gromadzone w wakuolach roślinnych?
- garbniki - barwniki niefotosyntetyczne - Odpady komórkowe - woda - substancje zapasowe - kwas szczawiowy
40
Co to są glioksysomy
Występują wyłącznie u roślin, zachodzi w nich proces przekształcania tłuszczy zapasowych na cukry
41
Interfaza
Interfaza to okres międzypodziałowy w cyklu życiowym komórki; podzielona jest na 3 podfazy: fazę G1, S i G2
42
W którym momencie cyklu komórkowego zachodzi replikacja DNA?
Replikacja DNA zachodzi w fazie S, która ma miejsce w połowie interfazy
43
Czy komórki haploidalne (1n) mogą przechodzić mitozę i mejozę?
Komórki haploidalne mogą przechodzić proces mitotyczny, ale nie mejotyczny
44
W jakich celach zachodzi podział mitotyczny?
- W celu wzrostu organizmu - W celu zastąpienia umierających komórek - Jako forma rozmnażania bezpłciowego u organizmów jednokomórkowych
45
Co to znaczy że komórka wchodzi w fazę G0?
Komórka wchodząca w fazę G0 na zawsze poprzestaje dalszych podziałów - zarówno mitozy jak i mejozy - osiąga swoją ostateczną formę aż do jej śmierci
46
Co to znaczy że mejoza to podział redukcyjny?
Oznacza to, że 1 komórka diploidalna powstają 4 komórki haploidalne o zredukowanym o połowę materiałem gen.
47
W jakim celu zachodzi mejoza?
Mejoza zachodzi w celu wyworzenia gamet
48
Co to jest komórka diploidalna?
Komórka diploidalna zawiera w sobie zestaw par chromosomów homologicznych - gdzie jeden pochodzi od matki, drugi od ojca, a co za tym idzie - pełen materiał genetyczny danego organizmu (w przypadku organizmów diploidalnych)
49
Co to są chromatydy siostrzane?
Chromatydy siostrzane to dwie kopie tych samych chromosomów homologicznych, powstałych podczas replikacji DNA, które połączone są centromerem
50
Co to są centriole?
Centriole to centra organizacji mikrotubul w komórce, z których wytwarzają się wrzeciona kariokinetyczne, odpowiedzialne za podział chromosomów na chromatydy siostrzane w procesie mitozy i 2 fazy mejozy, oraz za podział biwalentów w 1 fazie mejozy
51
Jakie są dwa źródła zmienności komórek w mejozie?
Pierwszy to jest proces crossing over, zachodzący w profazie I, a drugi to przypadkowe rozdzielanie biwalentów w anafazie I (niezależna segregacja)
52
Na czym polega crossing over?
Chromosomy homologiczne w biwalentach wymieniają się częściami materiału genetycznego
53
Czym się różni metafaza I podziału mejotycznego od metafazy mitozy?
W metafazie mejozy równikowo układają się chromosomy homologiczne, a w fazie I mejozy są to biwalenty chromosomów homologicznych
54
Co to jest apoptoza?
Apoptoza to zaplanowana śmierć komórki
55
Co to jest cytokineza, jak ten proces zachodzi u zwietrząt i roślin?
Cytokineza następuję po kariokinezie, jest to proces podziału cytoplazmy, komórki na dwie komórki potomne U zwierząt polega na pierścieniu kurczliwym z mikrofilamentów, który zaciska się wokół komórki i mechanicznie dzieli ją na pół Natomiast u roślin jest to spowodowane ścianą komórkową, która rośnie w środku w postaci przegrody pierwotnej i ostatecznie dzieli komórkę na pół
56
Jakie procesy mają miejsce w telofazie?
Telofaza to końcowa faza mejozy i mitozy, zazwyczaj dochodzi w niej do odbudowania otoczki jądrowej i jąderka, dekondensacji chromosomów i zaniknięcia wrzecion podziałowych
57
Jak zmienia się liczba n i c po I podziale mejotycznym?
2n > 1n 4c > 2c
58
Co to jest kariotyp?
Kariotyp to pełen zestaw wszystkich par chromosomów homologicznych występujących w danym organizmie. Ich liczba jest charakterystyczna dla gatunku
59
Jak zmienia się liczba n i liczba c komórki diploidalnej w czasie interfazy?
Po fazie S, gdzie zachodzi replikacja: 2n > 2n 2c > 4c
60
Podaj przykład komórek, które ulegają podziałom przez całe życie i takich, które po rożnicowaniu przestają się dalej dzielić
Komórki podziałowe: komórki naskórka, nabłonka, macierzyste szpiku kostnego Komórki niepodziałowe: gamety, komórki mięśniowe, neurony