College 2: Effectiviteit

Question 1

Wat is een interventie?

Answer 1

Interventie is een verzamelnaam voor projecten, trainingsmethoden, behandelvormen en begeleidingsvormen.

Question 2

Wat is een effectieve interventie/evidence-based interventie?

Answer 2

Een interventie is effectief als deze bij een doelgroep leidt tot realisatie van de gestelde doelen.

Question 3

Wat zijn de redenen waarom er steeds meer aandacht is voor de effectiviteit in de jeugdzorg?

Answer 3

• Tijdsgeest (Focus op transparantie)
• Visie kwaliteit (Jeugdzorg moet van goede kwaliteit zijn)
• Financiële krapte (Weinig middelen beschikbaar dus het is belangrijk dat de wel beschikbare middelen effectief zijn)
• Professionaliseringsslag (Er worden eisen gesteld aan de kwaliteit van de pedagoog door de professionalisering)

Question 4

Hoeveel echt bewezen effectieve interventies zijn er?

Answer 4

Van de +- 1500 interventies binnen de evidence-based interventies zijn er maar 7 (!!) effectief volgens sterke aanwijzingen.

Question 5

Evidence-based werken bestaat uit: ?

Answer 5

• Research-based werken: Voor zover mogelijk werk je met zo veel mogelijk bewijs wat uit de wetenschap naar voren is gekomen over de effectiviteit
• Practice-based werken: De research-based interventies worden vaak aangevuld met de practice-based interventies, kan bestaan uit eigen praktijkervaringen van professionals.
• Value-based werken: Werken vanuit normen en waarden. (Bij kindermishandeling is het logisch dat je hulp moet inzetten ook als je geen effectieve middelen beschikbaar hebt)
• Client-based werken: waarbij de stem en voorkeuren van de clienten steeds belangrijker worden.

Question 6

Wat zijn de algemeen werkzame factoren die horen bij de ingrediënten van effectieve zorg?

Answer 6

• Organisatie (bijv. organisatie moet zorgen dat de werkdruk niet te hoog is zodat de hulpverleners effectieve zorg kunnen bieden)
• Hulpverlener (bijv. ze moeten goed getraind zijn om effectieve zorgt te kunnen bieden)

Question 7

Wat zijn de specifiek werkzame factoren die horen bij de ingrediënten van effectieve zorg?

Answer 7

• Methodiek: de gebruikte methodiek beïnvloed de mate van effectiviteit van de zorg (bepaalde dingen werken in groepstherapie, terwijl andere beter werken in individuele therapie)
• Doelgroep: De specificatie van de doelgroep speelt een rol in het bieden van effectieve zorg op maat (op kinderen of ouderen gericht)

Question 8

Noem 2 voorbeelden van de negatieve effecten van interventies.

Answer 8

1. Groepsgerichte interventie gericht op antisociaal gedrag
2. Holding therapie gericht op herstellen gehechtheid

Question 9

Wanneer is een interventie effectief?

Answer 9

• Als er een duidelijk afgebakend en helder doel van de interventie is geformuleerd
• Als de aanpak helder is (moet duidelijk zijn waar het over gaat en wat de inhoud is)
• Als er onderzoek naar is gedaan (hoe meer, hoe beter (vooral kwalitatief onderzoek))

Question 10

Waaraan moet gedegen effectiviteitsonderzoek voldoen?

Answer 10

1. Voldoende steekproefgrootte
2. Randomisatie over groepen (controlegroep en behandelgroep)
3. Voormeting, nameting, follow-up
4. Meerdere uitkomstmaten (vragenlijst door verschillende informanten laten invullen - ouders, kinderen, leraren)
5. Controle op ‘‘hoe goed de interventie is uitgevoerd’’

Question 11

Wat betekenen verschillende Cohen’s D?

Answer 11

-0,20 of lager: negatief effect
-0,19 - 0,19: klein of verwaarloosbaar effect
0,20 - 0,49: klein effect
0,50 - 0,79: middelmatig effect
0,80 of meer: groot effect

Question 12

Wat is de gemiddelde effectgrootte van wetenschappelijke studies naar de effectiviteit van interventies en wat is de gemiddelde effectgrootte van praktijkstudies naar de effectiviteit van interventies?

Answer 12

Uit wetenschappelijke studies volgt dat interventies in de jeugdzorg een gemiddelde effectgrootte van 0,70 hebben, uit de praktijkstudies volgt echter een gemiddelde effectgrootte van 0,40.

Question 13

Wat kwam er uit de meta-analyse ‘‘Incredible Years’’ van Menting et al. (2013)?

Answer 13

Een effectgrootte van .27 op het opstandige gedrag van het kind. Dit is dus een klein effect!

Question 14

Noem drie verschillende betekenisgevingen van de effectgroottes.

Answer 14

Model 1: Gemiddeld beter af dan … % van de controle groep
Model 2: … % verschil in doelrealisatie (is het doel bereikt? Zijn de problemen voldoende verminderd in beide groepen?)
Model 3: … % non-overlap cliënten in de interventiegroep (overlap in cliënten hoe goed ze het doen)

Question 15

Kan je 2 vuistregels noemen over de effectgroottes?

Answer 15

Een klein effect: Tussen 1 op de 10 tot 1 op de 5 cliënten zijn beter af dan in de controlegroep.
Een middelmatig effect: Tussen 1 op de 4 tot 1 op de 3 cliënten zijn beter af dan in de controle groep.
(Side note: Het hebben van een effect betekent niet gelijk dat alle cliënten erop vooruit gaan)

Question 16

Hoeveel procent van de specifieke interventie draagt bij aan de effectgrootte volgens het onderzoek van Lambert (1992)?

Answer 16

15% (ander deel van het effect wordt afgeschreven aan het type client, de omgeving van de client, de therapeutische relatie en placebo-effecten)

Question 17

Wat zijn de drie plekken waar je een overzicht kan vinden van effectieve interventies in Nederland?

Answer 17

1. Databank Effectieve Jeugdinterventies NJI
2. Wat-werkt? overzichten
3. Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming

Question 18

Noem 3 kritische noten bij buitenlandse interventies gebruiken in Nederland.

Answer 18

1. Generaliseerbaarheid (studies die in het buitenland succesvol zijn, hoeven in Nederland niet perse een succes te zijn)
2. Nederlandse methoden (te veel focus op buitenlandse interventies, kan leiden tot onderontwikkeling van Nederlandse interventies)
3. Te weinig focus op het door ontwikkelen van de Nederlandse praktijk

Question 19

Kan je de erkenningsniveaus van de NJI uitleggen>

Answer 19

Niveau 1: Goed onderbouwd
- Op basis van theorie lijkt de effectiviteit aannemelijk (het onderzoek moet duidelijk beschreven zijn)

Niveau 2: Eerste aanwijzingen van effectiviteit
- Onderzoek laat zien dat de interventie mogelijk werkt, maar matig/zwak onderzoeksdesign (vaak wel gedaan aan een voor of na meting, maar vaak geen random control design)

Niveau 3: Goede aanwijzingen voor effectiviteit
- 1 onderzoek met sterke bewijskracht of 2 onderzoeken met redelijke bewijskracht

Niveau 4: Sterke aanwijzingen voor effectiviteit (7 studies hebben dit maar)
- 2 onderzoeken met sterke bewijskracht

Question 20

Wat is het nut van een databank voor erkende/effectieve interventies?

Answer 20

1. Etalagefunctie (zodat je kan zien wat er beschikbaar is, welke aanpakken bij welk doelgroep effectief zijn)
2. Kwaliteitsbevordering: opwaartse druk kwaliteitsontwikkeling, als ontwikkelaar van een interventie wil je natuurlijk ook het liefst dat jouw interventie erin komt, je wordt gestimuleerd om de kwaliteit te verbeteren
3. Het kan dienen als inspiratiebron

Question 21

Wat kwam uit het onderzoek van Trimbos (2016) over hoe partijdig studies zijn die gaan over de effecten van jeugdinterventies?

Answer 21

Uit zijn onderzoek volgt dat 84 - 100% effectiviteitsonderzoeken uitgevoerd worden door afhankelijke onderzoekers (onderzoekers die wel iets te maken hebben met de interventie en daar dus invloed op kunnen hebben)