College 1 back to basics de rechtstaat Flashcards
Omschrijf Brain Tamanaha’s blik op de rechtsstaat
In zijn bijdrage ‘‘on the rule of law’’ stelt hij dat de rechtsstaat een veelzijdig en soms tegenstrijdig concept is.
Tamanaha betoogt dat de formele benadering van de rechtsstaat voornamelijk gaat over de aanwezigheid van wetten en juridische procedures die consequent worden toegepast.
Aan de andere kant beschrijft hij de substantiële opvattingen van de rechtsstaat. In deze benadering moet de wet niet alleen bestaan en correct worden toegepast, moet ook rechtvaardig zijn en fundamentele rechten beschermen.
Wat is de dunste opvatting van formele rechtsstatelijkheid? Leg uit
Rule by law
Dit houdt in dat de overheid wetten gebruikt om te regeren, zonder dat deze hoeven te voldoen aan formele of inhoudelijke eisen. Alles wat de overheid beslist krijgt het etiket ‘‘wet’’ ongeacht de kwaliteit, rechtvaardigheid of legitimiteit ervan.
Omschrijf Lon Fullers blik op de rechtsstaat
Hij benaderd rechtstatelijkheid in de vorm van ‘‘formele legaliteit’’. Er worden meerdere voorwaarden gesteld.
Volgens hem is er sprake van een rechtsstaat als de wetten voldoen aan acht voorwaarden:
- algemeenheid
- kenbaarheid
- verbod op retroactiviteit
- duidelijkheid
- interne consistentie
- mogelijkheid om na te leven
- stabiliteit
- regelmatigheid in toepassing en naleving
Deze voorwaarden dragen bij aan gelijkheid en voorspelbaarheid binnen wetgeving.
Wat maakt Fuller uniek
Zijn nadruk op de intrinsieke moraliteit van de wet. Hij stelt dat de naleving van de door hem genoemde formele kenmerken niet alleen bijdragen aan een goed functionerende rechtsorde, maar ook aan de menselijke waardigheid en individuele autonomie. Hij spreekt daarom van de innerlijke moraliteit van het recht, waarbij hij betoog dat de rechtsstaat zelf een moreel goed is, omdat het de autonomie van het individu versterkt.
Omschrijf Joseph Raz’s blik op de rechtsstaat
Zijn definitie van de rechtsstaat richt zich voornamelijk op de formele aspecten van het recht en is daarmee een dunne of procedurele benadering.
Hij noemt daarbij de volgende rechtsstaatsprincipes:
- Openbaar en voorspelbaar recht
- stabiliteit
- kenbare regels
- onafhankelijke rechterlijke macht
- naleving van natuurlijke rechtvaardigheid
- toetsingsrecht voor rechters
- toegang tot de rechter
- beperking van beleidvrijheid Politie en OM bij vervolging
Waar vergelijkt Mark Bovens de moderne rechtsstaat mee
Een herenhuis dat in 3 eeuwen in opgebouwd, waarbij elke verdieping symbool staat voor een specifieke eeuw en een bepaald accent.
Welke 3 formele opvattingen zijn er van de rechtsstaat van dun naar dik?
Rule by law
formele legaliteit
democratie en legaliteit
Welke 3 materiële opvattingen zijn er van de rechtsstaat van dun naar dik?
- Individuele rechten
- recht op menselijke waardigheid en eerlijk proces
- sociaal-economische rechten
Wat is het gevolg indien het begrip rechtsstaat te breed wordt opgevat?
Dat verdwijnen inherente spanningen zoals die tussen non-discriminatie en vrijheid van meningsuiting. Deze spanningen kunnen verduidelijkt worden door de ideeën van verschillende rechtstheoretici terug te brengen tot 3 hoofdbenaderingen.
Wat is de benadering van Thomas Hobbes van een rechtsstaat?
Hij beschouwd de rechtsstaat als een georganiseerde rechtsorde, met als tegenhanger de anarchistische of rechteloze staat (wanorde). Het uitgangspunt van Hobbes is dat in een natuurtoestand iedereen vrij en gelijk is.
Het uitgangspunt van Hobbes is dat in een natuurtoestand iedereen vrij en gelijk is. Maar als we allemaal vrij en gelijk zijn, gaan we elkaar bedriegen, vermoorden en oorlog. Hoe denkt Hobbes dit te kunnen oplossen? Leg uit
Hij vindt dat ieder zich moet verenigen in een entiteit: de rechtsstaat. Die rechtsstaat gunnen we de soevereiniteit en kan bepalen welke orde geldt en die wordt gehandhaaft. Deze staat is groter en sterker dan de natuurlijke mes en moet hem beschermen en verdedigen.
In de analogie van Hobbes functioneert de soeverein als de ziel die de staat tot leven brengt en aanstuurt. Wat wordt hiermee bedoelt, leg uit.
Hobbes stelt dat de grootste menselijke macht voortkomt uit de verenigde macht van zoveel mogelijk individuen, die hun macht overdragen aan een soeverein die naar eigen inzicht handelt. Iedereen moet erkennen dat deze vertegenwoordiger alles zal doen wat nodig is voor vrede en veiligheid en iedereen moet zijn wil aan die van de vertegenwoordiger onderwerpen.
Wat is de benadering van John Locke van een rechtsstaat?
Lock ziet de rechtsstaat als een door het recht begrensde staat; als een gebonden rechtsmacht, met als tegenhanger de ongelimiteerde staatsmacht. In tegenstelling tot Hobbes, die de natuurtoestand als een oorlog van allen tegen allen beschouwd, ziet Lock deze als een toestand van vrijheid en gelijkheid waarin mensen hun eigen rechten en eigendommen kunnen beschermen. De staat ontstaat doordat mensen hun rechten vrijwillig overdragen, maar Locke benadrukt dat dit recht niet volledig wordt overgedragen aan de staat; bescherming van lijf en goed blijft belangrijkst doel.
Bij wie vind de benadering van de rechtsstaat als een rechtvaardige staat zijn oorsprong
Augustinus
In welk verschil zag Augustinus rechtvaardigheid
tussen een staat en een roversbende
