College 1

Question 1

Wat betekent het dat een kind een probleem heeft?

Answer 1

-Dan is er een ontwikkelingstaak waar het kind niet tegen opgewassen is

Question 2

Ontwikkelingstaak = alles wat een kind moet leren tijdens het opgroeien

Answer 2

• Motorische ontwikkeling
• Cognitieve ontwikkeling
• Sociaal-emotionele ontwikkeling
• Morele ontwikkeling
• Etc.

Question 3

Probleem:

Answer 3

ontwikkelingstaak waar kind niet tegen is opgewassen, met als gevolg ongewenst en/of storend gedrag.

Question 4

Verstoorde ontwikkeling:

Answer 4

de ontwikkeling stagneert op een of
meerdere domeinen.
- Het gedrag is niet (meer) passend bij het niveau dat bijv. verwacht mag worden op basis van kalenderleeftijd kind.

Question 5

Psychische stoornis (psychopathologie):

Answer 5

als problematiek voldoet aan criteria DSM-5 en ernstige beperking geeft in dagelijks
functioneren.

Question 6

Ontwikkelingspsychopathologie:

Answer 6

integratieve benadering om te onderzoeken hoe psychopathologie zich door het leven heen ontwikkelt.

Question 7

Samenspel van factoren

Answer 7

• aangeboren factoren
• leeftijdsfactoren
• sociaal netwerk
• leefomstandigheden
• sociaal-economische status

Question 8

Kindfactoren

Answer 8

• Biologische context: genen, hersenchemie en hersenstructuur, neurologischfunctioneren, temperament
• Individuele context: cognitie, emotie, gender en seksualiteit, moraliteit

Question 9

Omgevingsfactoren

Answer 9

• Familie context: achtergrond moeder én vader, opvoeding, sociaaleconomische status
• Sociale context: school, vrienden, familie buiten gezin
• Culturele context: etniciteit, religie,

Question 10

Een risicofactor (risk)

Answer 10

is elke factor die de kans op psychopathologie vergroot:
- Hersenbeschadiging
- Chronische ziekte

Question 11

Kwetsbaarheid (vulnerability)

Answer 11

maakt dat iemand gevoeliger is voor een risicofactor
- Persoonlijkheid
- Aanleg (genetische kwetsbaarheid)

Question 12

Versterkende factor (potentiating factor)

Answer 12

vergroot de impact van een risicofactor
- Sociale isolatie
- Instabiele thuissituatie

Question 13

Beschermende factor (protective factor):

Answer 13

bevordert of houdt de gezonde ontwikkeling in stand
- Kind (bijv. bovengemiddelde creativiteit)
- Gezin (bijv. goede relatie met ouders)
- Omgeving (bijv. groot sociaal netwerk/vangnet)

Question 14

Theorieën en handelingsmodellen

Answer 14

• Psychodynamisch/inzichtgevend
• Cognitief/gedragtherapeutisch
• Experimenteel/ervaringsgericht
• Systeemtheoretisch
• Neurobiologisch/neuropsychologisch
• Pedagogisch

Question 15

Psychodynamisch/inzichtgevend 1

Answer 15

De interpersoonlijke relaties staan centraal: - De mens ontwikkelt zich a.d.h.v. relaties met belangrijke anderen
- Als ontwikkeling wordt bepaald door die belangrijke relaties, die kunnen dus de oorzaak maar ook de oplossing zijn!
* Vertrouwen (aanvaarding) staat centraal, ook in de hulpverlening
(psychodynamische therapie)

Question 16

Psychodynamisch/inzichtgevend 2

Answer 16

Op zoek naar het ‘waarom’ van probleemgedrag en ‘waar’ het probleem zit: - Denken (cognitie)
- Voelen (beleving)
- Doen (vaardigheid)
- Willen (intentie)
* Afhankelijk van de analyse een andere keuze in aanpak:
- Denken: bevorderen van inzicht (informatieve benadering)
- Voelen: ondersteunen van gevoelens (affectieve benadering)
- Doen: correctie van gedrag (gedragsregulerende benadering)
- Willen: motivatie bevorderen (bron van verandering)

Question 17

gedragtherapeutisch

Answer 17

Het observeerbare gedrag staat centraal (dus niet de binnenwereld): ‘afwijkend’ gedrag is aangeleerd, dus kan ook worden afgeleerd.
- Sociale leertheorie (Bandura): Een mens leert vooral van zijn sociale omgeving door voorbeeldgedrag (observeren, imiteren)
- Klassieke conditionering (Pavlov): leren is een proces van koppelen van twee stimuli dat ervoor zorgt dat de reactie op een van deze stimuli verandert
- Operante conditionering (Thorndike): leren is een proces waarbij een respons in een bepaalde context gevolgd wordt door een
bekrachtiger of bestraffer

Question 18

ABC-schema (gedragtherapeutisch)

Answer 18

A antecedenten (situatie, wat vooraf gaat aan gedrag)
B behavior (gedrag kind)
C consequenties (gevolgen van gedrag)

Question 19

Cognitieve benadering

Answer 19

Kinderen hebben op basis van ervaring cognitieve schema’s over zichzelf, de wereld en anderen.

Question 20

Cognitief/gedragstherapeutische
benadering

Answer 20

Uit combinatie van cognitieve en gedragstherapeutischebenadering is ontstaan:
Cognitieve gedragstherapie (CGT): gedrag wordt bepaald door leren (Bandura, Pavlov, Thorndike) en door de manier waarop wij informatie verwerken (denken). Onze gedachten bepalen dus ook onze gevoelens en ons gedrag.

Question 21

Ervaringsgerichte benadering

Answer 21

Zelf ervaren is de beste manier om tot verandering te komen
- Actieve werkvormen (experimenten) waardoor kind zelf effect (nieuw) gedrag kan ervaren
- Oplossingsgericht (niet probleemgericht)
Uit ervaringsgerichte (experimentele) benadering is ontstaan:

Solution Focused (Oplossingsgerichte) Therapie
- Gaat uit van de kracht, competentie en talenten van de mens
- Wanneer gaat het wél goed/beter?: Zoeken naar situaties waar het probleem zich niet in voordoet
- Wondervraag: “Hoe ziet mijn dag/leven eruit als mijn probleem opgelost is?”
- Gericht op actie, optimisme en positiviteit

Question 22

Systeemtheoretische benadering

Answer 22

• Nadruk op invloed van iemands gedrag op de omgeving en omgekeerd* Niet gericht op probleem, maar op instandhoudende interacties en in relatie tot specifieke omgeving (bijv. het gezin)

Systeemtherapie
* Er is een verbondenheid van de mens met zijn relaties
* Er is evenwicht nodig tussen geven en ontvangen
* Mensen leven vanuit het verlangen om gezien en gehoord te worden en iets te betekenen voor anderen
* Deze verbondenheid, dit evenwicht en dit verlangen kunnen motiveren tot verandering

Question 23

Neurobiologische benadering

Answer 23

Gedrag is een samenspel van aanleg (genen), de kwetsbaarheid (gevoeligheid voor omgeving) en de omgeving zelf.
In de neurobiologische benadering staat de invloed van de hersenen op het denken, voelen en doen centraal (hersengedragmodel).
Uit neurobiologische benadering is ontstaan:
* Medicatie
* Neurofeedback
* Cognitieve trainingen:
- Cogmed
- Braingame Brian

Question 24

Hersengedragmodel

Answer 24

Vooral van belang bij diagnostiek en
behandeling van:
* Genetische syndromen
* Ontwikkelingsstoornissen
* Gedragsproblemen
* Leerproblemen

Question 25

Pedagogische benadering

Answer 25

Theorie van Kok (1997):
‘Gedrag is een taal waarin een kind iets zegt over zijn welbevinden en verloop van zijn ontwikkeling’
De hulpvraag van een kind kan betrekking hebben op verschillende ontwikkelingsaspecten:
- Affectieve as: Welke behoefte heeft het kind aan een affectieve relatie?
- Cognitieve as: Welke steun heeft het kind nodig bij het cognitief functioneren?
- Conatieve as: Hoe moet een kind ondersteund worden om zijn eigenheid te ontwikkelen?
Theorie van Stevens
De opvoeder moet zich bewust worden van de behoefte van het kind en daaraan tegemoet komen.
Inspelen op 4 psychologische basisbehoeften van de mens
-Behoefte aan relatie
-Behoefte aan competentie
-Behoefte aan autonomie
-Behoefte aan betekenis
Dit kan binnen een sensitieve en responsieve vertrouwensrelatie tot stand komen