ch. 3: lokroep vh fascisme

Question 1

wat zijn de basiskenmerken vh fascisme?

Answer 1

• Tegenstander van de traditionele politiek
• Het minacht eigentijdse conservatieve instellingen zoals de Kerk
• Het vereert machtsvertoon en geweld is een normaal politiek middel bij de omverwerping van de bestaande maatschappelijke orde
• Autoritaire structuur met een charismatische leider
• Wil politieke dictatuur
• Wil een totalitaire staat: volledige controle over maatschappelijk leven, sociale en culturele organisaties
• Extreem nationalistisch
• Wil sociale eenheid en opheffing van alle bestaande klassen en belangentegenstellingen
• In principe niet racistisch.

Question 2

bespreek geweld in het fascime

Answer 2

= politiek middel

tegenstanders worden in elkaar geslagen -> niemand wil nog tegen de fascisten zijn

communisten creëerden tegengewicht: rode brigade -> fascisten laten men geloven dat de communisten het probleem zijn

zodra de fascisten de macht hebben, liquideren ze de knokploegen, om de steun vh leger te krijgen.

Question 3

bespreek Italië na WOI

Answer 3

• beloftes van Europa werden niet nagekomen (geen Italia Irrendenta)
• militair prestige was aangetast
• slechte economie
• geen sterk centraal gezag
• problemen met de kerk
• angst voor communisme
  prerevolutionair klimaat

Question 4

waarom was het fascisme aantrekkelijk?

Answer 4

men was bang voor het communisme (extreemlinks) omdat de communistische revolutie in Rusland nog sterk bezig was, dus gingen ze naar het fascisme (extreemrechts)

Question 5

bespreek Fasci Italiani di combattimento

Answer 5

= antibeweging van Mussolini
- fasci = wapen gedragen door de bodyguards van Romeinse senators
- Italiani = Italië
- combattimento = vechten

anticommunisme
wil de bestaande orde omverwerpen (anti-alles)

knokploegen v Mussolini (zwarthemden) sloegen alle tegenstanders in elkaar -> angst, onveiligheid

Question 6

bespreek partito Nazionale Fascista

Answer 6

in 1921 wordt de Fasci Italiani di Combattimento een nationale partij, gesteund door:
- conservatieven (anti-communist)
- grootgrondbezitters en industriëlen (anti-communist) -> financiële steun
- politie en leger (anti-communist)
- Kerk (anti-communist en socialist)
- veteranen (anti vredesverdragen en werkloosheid)

absolute meerderheid in 1924

Question 7

bespreek Mussolini’s dictatuur (pijlers)

Answer 7

eenpartijstaat
wettelijke schijn
dictatuur
invloed op samenleving (indoctrinatie)
autarchie

Question 8

eenpartijstaat (Mussolini)

Answer 8

Mussolini = Duce del Fascismo

iedereen moest hem blind gehoorzamen: hij heeft altijd gelijk en heeft alle macht

Question 9

wettelijke schijn (Mussolini)

Answer 9

monarchie bleef bestaan, maar de koning had geen macht of inspraak, het parlement bleef bestaan maar was vol met fascisten

Question 10

dictatuur (Mussolini)

Answer 10

vrije vakbonden en stakingen werden verboden

perscensuur werd ingevoerd

geheime politie spoorde tegenstanders op

speciale rechtbanken werden gebouwd voor uitschakeling van tegenstanders

strafkampen werden gemaakt om tegenstanders heen te sturen (geen uitroeiing)

Question 11

autarchie (Mussolini)

Answer 11

= wanneer een land voor zichzelf kan voorzien

Mussolini wil dit voor Italië

Question 12

invloed op de samenleving (Mussolin)

Answer 12

indoctrinatie, vooral bij de jeugd:

fascistische deugden, militaire oefeningen, propaganda verheerlijkte Mussolini en het fascisme

kunstuiting werd gecontroleerd, Romeinse Rijk verheerlijkt

Question 13

corporatisme

Answer 13

= fascistische oplossing voor de economische crisis

alle delen vd samenleving werken samen voor de staat

economie werd verdeeld in sectoren die werden verdeeld in corporaties van werkgevers en werknemers: de staat bepaalt het economisch beleid.

geen klassen meer binnen corporaties: werkgevers konden allerlei taken geven aan werknemers, zonder loonsverhoging

bijna geen werkloosheid meer

Question 14

verschil Italiaans en Duits corporatisme

Answer 14

doel Italiaans = Italië autarkisch maken

doel Duits = Duitsland voorbereiden op oorlog

Question 15

bespreek Duitsland op het einde van WOI

Answer 15

defaitisme: het leger weet dat ze de oorlog zal verliezen

opstanden in oktober -> vorming van sovjets

9/11/18 Duitsland wordt de Weimar-Republiek

Question 16

Spartacusopstand

Answer 16

georganiseerd door Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht

communistische opstand, neergeslagen door de socialistische regering: leiders werden vermoord

Question 17

Diktat

Answer 17

= verdrag van Versailles (wapenstilstand, herstelbetalingen, etc.)

goedgekeurd door de socialistische regering (hadden geen keuze)

Question 18

waarom werd de regering niet geaccepteerd?

Answer 18

• Duitsland had geen democratische traditie
• staatsvorm werd gedomineerd door de socialisten
• macht in het parlement was versplinterd: geen absolute meerderheid
• geen politieke stabiliteit en splintergroepen doen poging tot een staatsgreep
• angst voor een communistische staatsgreep

Question 19

bespreek Hitler pre-NSDAP

Answer 19

in 1923: Hitler en Ludendorf doen een poging tot een staatsgreep: Bierkellerputsch

Hitler politiek/strategisch, Ludendorf militair

Hitler spendeerde een aantal maanden in de gevangenis en schreef ‘Mein Kampf’

Question 20

Ruhrgebied

Answer 20

= economisch hart van Duitsland

in 1923 vallen Franse en Belgische troepen er binnen omdat Duitsland niet alle herstelbetalingen had gedaan

Question 21

wat had de crash van Wallstreet te maken met de popularisatie van de NSDAP?

Answer 21

pre-crash was de economie van Duitsland deels hersteld (gay 20’s), en was er een fascistische anti-beweging (NSDAP) niet nodig

vanaf de crash was er hyperinflatie in Duitsland -> werkloosheid

veel dingen liepen fout -> antibeweging was wel nodig: NSDAP bood werk aan, en had oplossingen

Question 22

bespreek de NSDAP

Answer 22

= Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei
Hitler = voorzitter

• straattereur: nazi-knokploegen (bruinhemden) van Röhm: angst + chaos -> men streeft naar orde
• militair vertoon op massabijeenkomsten van de partij: grote aantrekkingskracht
• demagogisch talent van Hitler

Question 23

bespreek het demagogische talent van Hitler

Answer 23

herstel van de grootheid van Duitsland door een nieuw gezag

einde van de crisis en werk voor iedereen

Question 24

verklaar hoe Hitler op legale wijze aan de macht kwam

Answer 24

conservatieve partijen kregen niet genoeg macht en rekruteerden Hitler als Rijkskanselier met behulp van de Rijkspresident Hindenburg (Hitlers idool)

Hitler schakelde vrij snel de democratische wetgeving uit

Question 25

hoe kon Hitler de democratische wetgeving uitschakelen?

Answer 25

door de Brand op Reichstag: hij gaf de communisten de schuld en schakelde er zoveel mogelijk uit.

door zo snel te handelen, liet hij men geloven dat hij hen kon beschermen. alles wat hij vroeg was om even de democratische wetgeving uit te schakelen zodat hij Duitsland kon herstellen.

hij herstelde deze nooit meer (hij HAATTE democratie -> ‘Mein Kampf’)

Question 26

uitschakeling democratische wetgeving

Answer 26

1933
- maart: afschaffing scheiding der machten
- mei: verbod vakbonden + ontbinding v andere partijen
- december: NSDAP wordt staatspartij en beheerst alle aspecten vh openbaar leven

Question 27

hoe wordt Hitler Führer?

Answer 27

na Hindenburgs dood

Question 28

kenmerken vh nazisme

Answer 28

• nationalisme: grootheid Duitse volk en cultuur: heldenfiguur en sterke leider -> RACISME
• sociaal-darwinisme: vervorming van ‘survival of the fittest’: enkel de sterksten kunnen zich aanpassen: de Ariërs volgens Hitler (üsbermenschen)
• antisemitisme: verdediging raszuiverheid vh Germaanse ras: volgens de nazi’s zijn de joden van alle slechte dingen: communisme, misbruik kapitalisme, etc.

Question 29

gevolgen van de Hitler macht op de samenleving

Answer 29

• alle domeinen vh openbare leven onder controle vd NSDAP
• tegenstanders in concentratiekampen (wel uitroeiing)
• Duitsland werd een politiestaat onder controle vd SS en Gestapo (allebei olv Himmler)
• verheerlijking vd verwezenlijking vh nazisme en organisatie vd Führercultus rond Hitler

Question 30

Openbare boekverbranding

Answer 30

alle dingen die niet het nazisme verheerlijkten moesten uit de samenleving verdwijnen (boeken, kunst, etc)

Question 31

waarom koos Hitler de joden als staatsvijand?

Answer 31

omdat de communisten niet zo gevaarlijk meer leken: communistische revolutie was in 1917, Hitler werd Führer in 1934: hij moest een nieuwe vijand uitvinden -> Joden

Question 32

wat is het verschil tussen de machtsovername van Hitler en de machtsovername van Mussolini?

Answer 32

allebei wettelijk:
- Mussolini kreeg de macht omdat hij men angst aanjaagt
- Hitler kreeg de macht omdat hij men overtuigt dat de Joden en de communisten de angtaanjagers zijn

Question 33

Coup van Loppem

Answer 33

men was bang voor Vlaanderen na de oorlog: eisen zouden scherper gesteld worden + angst voor een proletarische revolutie
12/11/18 in Loppem: Koning Albert I nam belangrijke beslissingen:
- algemeen enkelvoudig kiesrecht (mannen vanaf 21 jaar)
- syndicale vrijheid wordt gewaarbord
- gelijkheid Nederlands en Frans

coup omdat het parlement werd buitengehouden -> illegaal

Question 34

gevolgen vh algemeen enkelvoudig kiesrecht

Answer 34

geen partijen haalden nog absolute meerderheid: coalitievorming is nodig:

Liberale partij verliest veel stemmen, maar bezitten wel een sleutelpositie voor coalitievorming.

BWP haalt grote stemmenwinst en is de meest homogene partij (leunt aan bij de vakbond)

Katholieke partij verliest veel stemmen aan de socialisten maar behoud haar machtspositie: ze is verdeeld.

Er wordt een communistische partij opgericht (klein)

Question 35

verdeling Vlamingen na WOI

Answer 35

Minimalisten: willen het uiterste minimum en zijn er blij mee (vernederlandsing onderwijs, bestuur, rechtswezen en leger in Vlaanderen, maar zonder wijziging van de staatsstructuur)

Maximalisten: willen zoveel mogelijk. willen bestuurlijke scheiding van België tussen Vlaanderen en Wallonië.

Question 36

verklaar de opkomst van extreemrechts in België

Answer 36

economische wereldcrisis was losgebarsten -> grote sociale ellende -> partijen boden geen oplossing -> traditionele politiek krijgt de schuld -> nieuwe partijen

Question 37

welke nieuwe partijen ontstonden er in België?

Answer 37

• Verdinaso (geen partij): fascistisch, opgericht door Joris van Severen: wil Benelux als 1 land (VKN opnieuw)
• VNV, opgericht door Staf de Clercq: wil Dietsland (Vlaanderen en Nederland): 1 grote partij van alle Vlaamse-nationalistische partijen onder VNV
• Rex: Waalse partij van Léon Degrelle: wil België behouden, maar fascistisch en volgens Hitler

Question 38

wat is de Frontpartij?

Answer 38

een anti-Belgische en anti-militaristische partij, die wel democratisch was

11 zetels