C3 herhaling Flashcards
welke endocriene klieren heb je?
hypofyse, schildklier, bijschildklier, bijnier, testis, ovarium en pancreas
waarom is de hypothalamus eigenlijk geen endocriene klier?
Het is eigenlijk orgaan een gespecialiseerd stuk van de hersenen. Dit is dus eigenlijk zenuwweefsel. Deze cellen produceren echter wel hormonen, die de hypofyse aansturen.
welke hormonen produceert de hypofyse achterkwab?
Vasopressine / ADH (nier tubulus)
Oxytocine (baarmoeder spier & borstklieren)
welke hormonen produceert de hypofyse voorkwab?
TSH (stimuleert schildklier)
ACTH (stimuleert bijnierschors)
FSH en LH (stimuleert ovarium of testis)
groeihormoon (stimuleert overal in het lichaam)
prolactine (stimuleert borstklieren)
endorfines (remt pijnreceptoren in brein)
wat zijn de bindingseiwitten van cortisol?
- hoe zou het heten als het om het schildklierhormoon gaat?
Cortisol bindt aan cortisol bindende globuline (CBG) en albumine
- ; tyrosine bindend globluline
door welke 3 factoren wordt aldosteron productie gereguleerd?
ACTH, Kalium concentratie in het bloed en Angiotensine II (RAAS)
- vooral kalium en bloeddruk (Ag II) belangrijk
kenmerken ziekte van cushing
centrale adipositas, plethorisch gelaat (opgeblazen gezicht) buffalo hump, glucose intoleratnie (moeilijk behandelbare diabetes), spierzwakte, hypertensie, psychopathologie, hematomen, hirzutisme (overbeharing), oligo of ammenoroe, abdominale strea, oedeem en osteoporose
Wat is het verschil tussen de ziekte van Cushing en het Cushing syndroom
Bij cushing syndroom heb je alle onderdelen en gevolgen van de ziekte en bij de ziekte van cushing heb je het specifiek over een adenoom in de hypofyse dat ACTH produceert
wat is een pseudo cushing?
Psuedo-cushing is een syndroom waarbij de hypercortisolisme veroorzaakt door een toename in de productie van CRH. Een psuedo-cushing is dus eigenlijk een normale reactie van het lichaam op stress waardoor je een hoog cortisol waarde krijgt. Op het moment dat je een chronisch onderliggende oorzaak hebt voor een actieve CRH productie, kan je een chronische hoog cortisol spiegel krijgen en op die manier symptomen van cushing ontwikkelen. Dit is niet ACTH afhankelijk, nor ACTH onafhankelijk.
welke waardes meet je bij een ACTH onafhankelijke Cushing en waardoor kan het worden veroorzaken?
ACTH onderdrukt en cortisol hoog
- een bijnieradenoom, bilaterale bijnierhyperplasie of bijniercarcinoom
welke 4 oorzaken kan hypercortisolisme hebben?
- Exogene oorzaak (meest voorkomend) –> bijvoorbeeld als iemand steroide neemt.
De bijnier wordt in dit geval atroof, omdat er negatieve terugkoppeling plaats vindt doordat de benodigde cortisol wordt toegediend. - Tumor in de hypofyse (endogeen) –> de tumor in de hypofyse zorgt voor veel ACTH productie. Hierdoor worden de bijnieren erg gestimuleerd. => ziekte van cushing.
- Adenoom elders in het lichaam maakt ACTH –> bijvoorbeeld in de long (endogeen)
- Tumor in de bijnier die zelf cortisol maakt. Dit kan een adenoom zijn (zit op 1 plek) of nodulaire hyperplasie zijn.
acute oorzaken van hypocortisolisme
- waterhouse-friderichsen syndroom, hierbij is er een bilaterale bijnierbloeding.
- Plots stoppen met langdurig corticosteroid gebruik
Chronische oorzaak van hypocortisolisme (syndroom van addison)
- Auto-immuun adrenalitis
- Infecties (tuberculose, fungaal, HIV)
- Metastasen
oorzaken hypercalcimie
primaire hyperparathyreoidie
maligniteit
vit D gerelateerd
anders
symptomen hypercalciemie
neurologisch: concentratie stoornis, depressie, coma, verward, verminderde spierkracht
GI: misselijk, braken, obstipatie
urologisch: polyurie, polydipsie, nierstenen
cardiaal: ritme stoornissen (AV-blok of bradycardie)