C3 Cán cân thanh toán qt Flashcards
1
Q
Cán cân thanh toán quốc tế là gì?
A
Là bản báo cáo thống kê ghi chép tất cả các giao dịch kinh tế giữa người cư trú và người không cư trú trong một khoảng thời gian nhất định.
2
Q
Người cư trú được định nghĩa như thế nào?
A
Là người cư trú liên tục tại một quốc gia trên 12 tháng và có thu nhập từ quốc gia đó.
3
Q
Người không cư trú là ai?
A
Là người không thỏa mãn ít nhất một trong hai điều kiện về thời gian cư trú hoặc nguồn thu nhập.
4
Q
Cán cân thanh toán quốc tế có thể phân loại theo những tiêu chí nào?
A
Thời gian ghi nhận (thời điểm vs. thời kỳ), số lượng quốc gia giao dịch (song phương vs. đa phương), cách ghi nhận dòng tiền (chi trả vs. thu chi).
5
Q
Cán cân thời điểm là gì?
A
Là bảng cân đối phản ánh tình trạng tài chính tại một thời điểm cụ thể, bao gồm các khoản thu/chi đã và sẽ thực hiện.
6
Q
Ví dụ về cán cân thời điểm?
A
Tổng dự trữ ngoại hối của Việt Nam vào ngày 31/12/2023.
7
Q
Cán cân thời kỳ là gì?
A
Là bảng tổng hợp các giao dịch trong một khoảng thời gian nhất định (tháng, quý, năm), phản ánh các khoản đã thu và đã chi.
8
Q
Ví dụ về cán cân thời kỳ?
A
Cán cân thương mại của Việt Nam trong năm 2023.
9
Q
Cán cân song phương là gì?
A
Là cán cân chỉ tính giao dịch ngoại tệ giữa hai quốc gia.
10
Q
Ví dụ về cán cân song phương?
A
Cán cân thương mại giữa Việt Nam và Mỹ năm 2023.
11
Q
Cán cân đa phương là gì?
A
Là cán cân tính toán giao dịch giữa một quốc gia với phần còn lại của thế giới.
12
Q
Ví dụ về cán cân đa phương?
A
Cán cân thanh toán quốc tế của Việt Nam với tất cả các nước trên thế giới năm 2023.
13
Q
Cán cân chi trả là gì?
A
Là bảng ghi nhận tất cả các khoản chi trả ra nước ngoài mà không quan tâm đến thu nhập.
14
Q
Ví dụ về cán cân chi trả?
A
Các khoản chi cho nhập khẩu, trả nợ nước ngoài, đầu tư ra nước ngoài.
15
Q
Cán cân thu chi là gì?
A
Là bảng ghi nhận cả thu và chi, tính toán chênh lệch giữa hai khoản này.
16
Q
Ví dụ về cán cân thu chi?
A
Xuất khẩu – nhập khẩu, thu nhập từ kiều hối trừ đi chi phí lãi vay quốc tế.
17
Q
Tại sao cán cân thanh toán quốc tế quan trọng ở tầm vĩ mô?
A
Giúp chính phủ điều chỉnh chính sách thương mại, kiểm soát dòng vốn, điều hành tỷ giá.
18
Q
Ví dụ về chính sách thương mại liên quan đến cán cân thanh toán?
A
Mỹ đánh thuế nhập khẩu hàng Trung Quốc để giảm thâm hụt thương mại.
19
Q
Làm thế nào để chính phủ kiểm soát dòng vốn đầu tư?
A
Hạn chế chuyển tiền ra nước ngoài, đưa ra ưu đãi thuế để thu hút FDI. (Đầu tư trực tiếp nước ngoài)
20
Q
Ví dụ về kiểm soát dòng vốn đầu tư?
A
Trung Quốc siết chặt dòng tiền đầu tư ra nước ngoài để bảo vệ dự trữ ngoại hối.
21
Q
Ngân hàng Trung ương có thể điều hành tỷ giá như thế nào?
A
Mua/bán ngoại tệ từ dự trữ ngoại hối để ổn định tỷ giá.
22
Q
Ví dụ về điều hành tỷ giá?
A
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam mua USD để giữ tỷ giá VND/USD ổn định.
23
Q
Tại sao cán cân thanh toán quan trọng ở tầm vi mô?
A
Ảnh hưởng đến tỷ giá, quyết định kinh doanh của doanh nghiệp, nhà đầu tư.
24
Q
Ví dụ về ảnh hưởng đến tỷ giá?
A
Nếu cán cân thanh toán thâm hụt, giá USD có thể tăng, doanh nghiệp nhập khẩu sẽ mua USD trước.
25
Làm thế nào để doanh nghiệp xuất khẩu hưởng lợi từ tỷ giá?
Nếu nội tệ giảm giá, hàng xuất khẩu sẽ rẻ hơn, doanh nghiệp có thể mở rộng sản xuất.
26
Ví dụ về tác động của tỷ giá lên doanh nghiệp xuất khẩu?
Khi đồng Yên mất giá, các công ty Nhật Bản xuất khẩu nhiều hơn.
27
Cán cân thanh toán ảnh hưởng thế nào đến đầu tư?
Nhà đầu tư theo dõi biến động tỷ giá và cán cân thanh toán để quyết định mua bán cổ phiếu, trái phiếu.
28
Ví dụ về ảnh hưởng đến thị trường tài chính?
Khi Mỹ tăng lãi suất, nhà đầu tư rút vốn khỏi Việt Nam để chuyển tiền về Mỹ, làm ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán Việt Nam.
29
Tóm tắt nhanh về cán cân thanh toán quốc tế ở tầm vi mô?
Doanh nghiệp và nhà đầu tư phản ứng để tối ưu hóa lợi nhuận dựa trên biến động tỷ giá và dòng vốn.
30
Cán cân thanh toán quốc tế (BOP) là gì?
Cán cân thanh toán quốc tế (BOP) là bảng ghi chép thống kê về tất cả các giao dịch kinh tế giữa một quốc gia và phần còn lại của thế giới trong một khoảng thời gian nhất định (thường là một năm).
31
Cán cân thanh toán quốc tế bao gồm những thành phần chính nào?
Cán cân thanh toán quốc tế gồm: 1. Cán cân vãng lai (Current Account), 2. Cán cân vốn và tài chính (Capital and Financial Account), 3. Sai số và nhầm lẫn (Errors and Omissions), 4. Cán cân bù đắp chính thức (Official Reserve Transactions).
32
Cán cân vãng lai (Current Account) là gì?
Cán cân vãng lai phản ánh các giao dịch hàng hóa, dịch vụ, thu nhập và chuyển giao vãng lai một chiều giữa một quốc gia và phần còn lại của thế giới.
33
Cán cân thương mại (Trade Balance) phản ánh điều gì?
Cán cân thương mại phản ánh sự chênh lệch giữa giá trị xuất khẩu hàng hóa (ghi dương "+") và giá trị nhập khẩu hàng hóa (ghi âm
34
Cán cân thương mại có ý nghĩa gì?
Cán cân thương mại giúp đánh giá tình hình xuất nhập khẩu của một quốc gia. Nếu xuất khẩu lớn hơn nhập khẩu quốc gia có thặng dư thương mại; ngược lại là thâm hụt thương mại.
35
Những yếu tố nào ảnh hưởng đến cán cân thương mại?
Các yếu tố ảnh hưởng bao gồm: tỷ giá hối đoái, lạm phát, thu nhập, giá hàng hóa quốc tế, chính sách thương mại quốc tế.
36
Cán cân dịch vụ (Services Balance) phản ánh điều gì?
Cán cân dịch vụ ghi nhận thu - chi từ các giao dịch dịch vụ như vận tải, tài chính, viễn thông, y tế, giáo dục, du lịch, v.v.
37
Một giao dịch nào làm tăng cung ngoại tệ trong cán cân dịch vụ?
Dịch vụ xuất khẩu (giao dịch với người không cư trú) làm tăng cung ngoại tệ, ghi dương ("+").
38
Cán cân thu nhập (Income Balance) gồm những khoản nào?
Cán cân thu nhập gồm thu nhập từ lao động và thu nhập từ đầu tư như lợi nhuận từ dự án,cổ tức từ cổ phiếu
39
Thu nhập nào được ghi dương trong cán cân thu nhập?
Các khoản thu nhập mà người cư trú nhận từ người không cư trú được ghi dương ("+").
40
Cán cân chuyển giao vãng lai một chiều (Current Transfers) là gì?
Bao gồm các khoản viện trợ, quà tặng, chuyển giao không hoàn lại giữa người cư trú và người không cư trú dùng cho mục đích tiêu dùng ( chủ yếu là các nguồn kiều hối từ nc ngoài chảy về)
41
Các khoản viện trợ nhân đạo có ảnh hưởng như thế nào đến cán cân chuyển giao?
Các khoản viện trợ nhân đạo làm tăng nguồn thu ngoại tệ của quốc gia nhận viện trợ được ghi dương ("+").
42
Cán cân vốn và tài chính (Capital and Financial Account) phản ánh điều gì?
phản ánh dòng vốn di chuyển vào và ra khỏi một quốc gia. Đây là một phần quan trọng trong cán cân thanh toán quốc tế, giúp hiểu rõ về tình hình đầu tư, vay nợ, và dòng tiền giữa quốc gia và thế giới.
43
Cán cân đầu tư trực tiếp (FDI) là gì?
FDI là dòng vốn đầu tư dài hạn của cá nhân, doanh nghiệp hoặc chính phủ vào một quốc gia nhằm sở hữu và kiểm soát một doanh nghiệp.
44
Ví dụ về dòng vốn đầu tư trực tiếp vào Việt Nam?
Ví dụ: Samsung đầu tư xây dựng nhà máy tại Việt Nam là một dòng vốn FDI vào Việt Nam.
45
Cán cân đầu tư gián tiếp (Portfolio Investment) là gì?
Đầu tư gián tiếp là dòng vốn từ nước ngoài hoặc ra nước ngoài dưới dạng chứng khoán, trái phiếu, cổ phiếu nhưng không mang tính kiểm soát doanh nghiệp.
46
Ví dụ về đầu tư gián tiếp vào Việt Nam?
Ví dụ: Quỹ đầu tư nước ngoài mua cổ phiếu của Vinamilk trên sàn chứng khoán Việt Nam.
47
Cán cân đầu tư khác (Other Investment) gồm những gì?
Bao gồm các khoản vay nợ, tiền gửi ngân hàng, tín dụng thương mại có tác động đến cán cân thanh toán.
48
Ví dụ về giao dịch trong cán cân đầu tư khác?
Ví dụ: Việt Nam vay vốn từ Ngân hàng Thế giới để đầu tư hạ tầng giao thông.
49
Sai số và nhầm lẫn (Errors and Omissions) là gì?
Sai số và nhầm lẫn phản ánh các sai lệch không thể tránh khỏi trong thống kê cán cân thanh toán.
50
Cán cân bù đắp chính thức (Official Reserve Transactions) là gì?
Cán cân bù đắp chính thức phản ánh sự điều chỉnh thông qua dự trữ ngoại hối của Ngân hàng Trung ương để cân bằng cán cân thanh toán.
51
Cán cân tổng thể được tính như thế nào?
Cán cân tổng thể = Cán cân vãng lai + Cán cân vốn và tài chính + Sai số và nhầm lẫn.
52
Cán cân thanh toán quốc tế luôn cân bằng theo nguyên tắc nào?
Công thức: BOP = (CA + KA + Sai số) + ΔR = 0 (trong chế độ tỷ giá thả nổi hoàn toàn cán cân thanh toán tự cân bằng).
53
Nếu cán cân tổng thể thâm hụt Ngân hàng Trung ương cần làm gì?
Ngân hàng Trung ương sẽ giảm dự trữ ngoại hối để cân bằng cán cân thanh toán.
54
Nếu cán cân tổng thể thặng dư điều gì xảy ra?
Ngân hàng Trung ương có thể tăng dự trữ ngoại hối hoặc điều chỉnh chính sách tiền tệ.
55
Xuất khẩu theo điều kiện FOB và CIF khác nhau như thế nào?
FOB: Người mua tự lo vận chuyển & bảo hiểm, có lợi nếu có hãng tàu riêng hoặc muốn kiểm soát chi phí.
CIF: Người bán lo hết phí vận chuyển & bảo hiểm, phù hợp với người mua không rành về logistics.
56
Nhân tố tác động tới cán cân thương mại
Các yếu tố ảnh hưởng bao gồm: tỷ giá hối đoái, lạm phát, chính sách thương mại quốc tế, giá thế giới của hàng hóa và thu nhập người tiêu dùng.
57
Tỷ giá hối đoái tác động đến cán cân thương mại như thế nào?
Tỷ giá tăng (VND mất giá) giúp xuất khẩu rẻ hơn nhập khẩu đắt hơn → có thể cải thiện cán cân thương mại. Tỷ giá giảm (VND lên giá) khiến nhập khẩu rẻ hơn
58
Tại sao phá giá tiền tệ có thể thúc đẩy xuất khẩu?
Khi đồng nội tệ mất giá, hàng xuất khẩu rẻ hơn trên thị trường quốc tế, tăng khả năng cạnh tranh. Doanh nghiệp xuất khẩu hưởng lợi vì đổi ngoại tệ sang nội tệ với giá trị cao hơn.
59
Ví dụ về tác động của phá giá tiền tệ đến xuất khẩu
Nếu Việt Nam phá giá VND giá cà phê xuất khẩu của Việt Nam tính theo USD sẽ rẻ hơn, giúp tăng nhu cầu từ các nước nhập khẩu.
60
Những rủi ro của phá giá tiền tệ là gì?
1. Lạm phát cao do giá hàng nhập khẩu tăng. 2. Giảm niềm tin vào đồng nội tệ, người dân có thể chuyển sang giữ ngoại tệ. 3. Tăng gánh nặng trả nợ nước ngoài do khoản nợ tính theo ngoại tệ tăng lên.
61
Hiệu ứng tuyến J (J-Curve Effect) là gì?
Khi phá giá tiền tệ, ban đầu cán cân thương mại có thể xấu đi do hợp đồng thương mại chưa thay đổi kịp thời. Sau một thời gian, xuất khẩu tăng, nhập khẩu giảm giúp cán cân thương mại được cải thiện.
62
Lạm phát tác động đến cán cân thương mại như thế nào?
Lạm phát cao → hàng hóa đắt đỏ → xuất khẩu giảm, nhập khẩu tăng → cán cân thương mại xấu đi. Nếu lạm phát thấp, xuất khẩu cạnh tranh hơn, giúp cải thiện cán cân thương mại.
63
Chính sách thương mại quốc tế ảnh hưởng đến cán cân thương mại thế nào?
1. Thuế nhập khẩu cao → giảm NK → cải thiện cán cân thương mại. 2. Hạn ngạch nhập khẩu → hạn chế NK. 3. Trợ cấp xuất khẩu → khuyến khích XK. 4. Mậu dịch tự do có thể làm thâm hụt cán cân thương mại nếu NK nhiều hơn XK.
64
Giá thế giới của hàng hóa ảnh hưởng đến cán cân thương mại ra sao?
1. Giá hàng xuất khẩu tăng → giá trị XK tăng → CCTM có thể cải thiện. 2. Giá hàng nhập khẩu tăng → NK đắt hơn → nếu hàng NK không co giãn có thể làm xấu đi CCTM.
65
Thặng dư thương mại là gì?
Xảy ra khi xuất khẩu lớn hơn nhập khẩu, giúp quốc gia nhận được nhiều ngoại tệ hơn, hỗ trợ tỷ giá và đầu tư.
66
Khi nào thặng dư thương mại là xấu?
1. Nếu thặng dư do hạn chế nhập khẩu quá mức, có thể gây thiếu hụt hàng hóa. 2. Nếu thặng dư do xuất khẩu nguyên liệu thô, nền kinh tế có thể bị phụ thuộc vào tài nguyên không tái tạo.
67
Thâm hụt thương mại là gì?
Xảy ra khi nhập khẩu lớn hơn xuất khẩu, khiến quốc gia phải chi nhiều ngoại tệ hơn, ảnh hưởng đến dự trữ ngoại hối.
68
Khi nào thâm hụt thương mại là tốt?
1. Khi nhập khẩu tư liệu sản xuất để phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa. 2. Khi nhập khẩu công nghệ giúp nâng cao năng suất lao động trong dài hạn.
69
Thuế quan (Tariffs) là gì?
Là khoản thuế đánh vào hàng hóa nhập khẩu nhằm làm tăng giá bán trên thị trường nội địa, giảm nhu cầu nhập khẩu và khuyến khích tiêu dùng hàng hóa trong nước.
70
Hạn ngạch (Quotas) là gì?
Là giới hạn tối đa về số lượng hoặc giá trị của một loại hàng hóa có thể được nhập khẩu vào một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định.
71
Cán cân vãng lai là gì?
Gồm thương mại, dịch vụ, thu nhập và chuyển giao. Quan trọng trong quản lý kinh tế vĩ mô vì ảnh hưởng đến tỷ giá, lãi suất, tăng trưởng kinh tế và lạm phát.
72
Thặng dư vãng lai là gì?
Tổng thu lớn hơn tổng chi, giúp quốc gia có nguồn ngoại tệ dồi dào và ổn định kinh tế.
73
Thâm hụt vãng lai là gì?
Tổng chi vượt tổng thu, khiến quốc gia thiếu ngoại tệ, ảnh hưởng đến tỷ giá, lãi suất và tăng trưởng kinh tế.
74
Chính sách tiền tệ và tài khóa có thể điều chỉnh cán cân vãng lai như thế nào?
1. Điều chỉnh lãi suất để kiểm soát dòng vốn và kích thích xuất khẩu. 2. Giảm chi tiêu, tăng thuế để hạn chế cầu tiêu dùng nhập khẩu.
75
Cán cân cơ bản là gì?
Là tổng của cán cân vãng lai và các khoản đầu tư dài hạn.
76
Thặng dư cán cân cơ bản có lợi gì?
Ở các nước đang phát triển, điều này thường tích cực vì thu hút được đầu tư lâu dài, cần cho công nghiệp hóa.
77
Thâm hụt cán cân cơ bản gây ra vấn đề gì?
Dẫn đến dòng tiền âm, gây khó khăn trong việc tài trợ phát triển kinh tế.
78
Cách cải thiện thâm hụt cán cân cơ bản?
1. Xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). 2. Phối hợp chính sách tiền tệ, tài khóa và thương mại để thu hút vốn đầu tư dài hạn.
79
Khi nào cán cân thanh toán thặng dư?
Khi dòng tiền thu vào (xuất khẩu, dịch vụ, thu nhập…) lớn hơn dòng tiền chi ra.
80
Các biện pháp điều chỉnh khi cán cân thanh toán thặng dư?
1. Khuyến khích nhập khẩu để giảm thặng dư. 2. Giảm xuất khẩu nguyên liệu thô để bảo vệ tài nguyên. 3. Tăng xuất khẩu vốn ra nước ngoài để đầu tư hiệu quả hơn.
81
Khi nào cán cân thanh toán thâm hụt?
Khi dòng tiền chi ra (nhập khẩu, trả nợ, đầu tư ra nước ngoài…) lớn hơn dòng tiền thu vào.
82
Cách cải thiện thâm hụt cán cân thanh toán?
1. Tăng xuất khẩu. 2. Hạn chế nhập khẩu. 3. Thắt chặt tài khóa và tiền tệ. 4. Phá giá tiền tệ nếu cần.
83
Tại sao phải cải thiện thâm hụt cán cân vãng lai?
Nếu thâm hụt kéo dài, sẽ phải vay nợ nước ngoài, cắt giảm chi tiêu… làm giảm ổn định kinh tế và dự trữ ngoại hối.
84
Tại sao tăng tỷ giá có thể cải thiện thâm hụt cán cân vãng lai?
1. Khi tỷ giá tăng, xuất khẩu rẻ hơn → tăng xuất khẩu. 2. Nhập khẩu đắt hơn → giảm nhập khẩu. 3. Xuất khẩu tăng và nhập khẩu giảm → cán cân thương mại cải thiện, thu hẹp thâm hụt vãng lai.
85
Tỷ giá là gì?
Tỷ giá là giá cả của một đồng tiền được biểu hiện bằng một số lượng đơn vị của một đồng tiền khác, phản ánh mối quan hệ về mặt giá trị giữa các đồng tiền khác nhau.
86
Có mấy cách biểu diễn tỷ giá hối đoái?
Có hai cách: Biểu diễn trực tiếp và Biểu diễn gián tiếp.
87
Biểu diễn trực tiếp là gì?
Một lượng cố định ngoại tệ được thể hiện bằng một lượng biến đổi nội tệ. Ngoại tệ là đồng tiền yết giá, nội tệ là đồng tiền định giá.
88
Biểu diễn trực tiếp thường được sử dụng ở đâu?
Hầu hết các nước, bao gồm Việt Nam, sử dụng cách này với USD là đồng tiền yết giá.
89
Ví dụ về niêm yết trực tiếp?
Tại Việt Nam, tỷ giá USD/VND = 25.000 có nghĩa là 1 USD = 25.000 VND.
90
Khi tỷ giá USD/VND tăng, điều gì xảy ra với đồng nội tệ?
Đồng nội tệ mất giá so với USD.
91
Khi tỷ giá USD/VND giảm, điều gì xảy ra với đồng nội tệ?
Đồng nội tệ mạnh lên so với USD.
92
Biểu diễn gián tiếp là gì?
Một lượng cố định nội tệ được thể hiện bằng một lượng biến đổi ngoại tệ. Nội tệ là đồng tiền yết giá, ngoại tệ là đồng tiền định giá.
93
Biểu diễn gián tiếp thường được sử dụng ở đâu?
Một số nước như Anh (GBP), New Zealand (NZD), khu vực đồng Euro (EUR) sử dụng cách này.
94
Ví dụ về niêm yết gián tiếp?
Tại Anh, tỷ giá GBP/USD = 1.30 có nghĩa là 1 GBP = 1.30 USD.
95
Khi tỷ giá GBP/USD tăng, điều gì xảy ra với đồng bảng Anh?
Đồng bảng Anh mạnh lên so với USD.
96
Khi tỷ giá GBP/USD giảm, điều gì xảy ra với đồng bảng Anh?
Đồng bảng Anh yếu đi so với USD.
97
Ngân hàng thương mại có vai trò gì trong thị trường ngoại hối?
NHTM là dealer (nhà tạo lập thị trường) và có nhu cầu mua bán ngoại tệ.
98
Dealer trong ngân hàng thương mại nghĩa là gì?
Dealer có nghĩa là ngân hàng mua hộ/bán hộ ngoại tệ trên thị trường ngoại hối cho khách hàng và có thể tự kinh doanh ngoại tệ để kiếm lời.
99
Ví dụ về vai trò dealer của ngân hàng thương mại?
Một công ty xuất khẩu nhận được 100.000 USD và muốn đổi sang VND, ngân hàng sẽ mua USD từ công ty và bán lại cho khách hàng khác.
100
Tỷ giá mua là gì?
Là giá mà ngân hàng sẵn sàng mua vào đồng yết giá.
101
Tỷ giá bán là gì?
Là giá mà ngân hàng sẵn sàng bán ra đồng yết giá.
102
Tại sao tỷ giá mua luôn thấp hơn tỷ giá bán?
Vì ngân hàng muốn kiếm lợi nhuận từ chênh lệch giá.
103
Ví dụ về tỷ giá mua/bán?
Ngân hàng niêm yết tỷ giá mua USD/VND = 24.400 và tỷ giá bán USD/VND = 24.500, tức là ngân hàng mua USD với giá thấp hơn và bán ra với giá cao hơn để có lợi nhuận.
104
Tóm tắt dễ nhớ về ngân hàng thương mại và tỷ giá?
1️⃣ NHTM là Dealer – Mua hộ/Bán hộ ngoại tệ. 2️⃣ NHTM có nhu cầu mua bán ngoại tệ nhưng phải giao dịch với ngân hàng khác. 3️⃣ Tỷ giá mua < Tỷ giá bán – Ngân hàng kiếm lợi nhuận từ chênh lệch giá.
