Buổi 1 _ Cô Lan: DINH DƯỠNG VÀ SỨC KHOẺ

Question 1

Sức khoẻ là gì?

Answer 1

“Là trạng thái hoàn toàn thoải mái về thể chất, tinh thần và xã hội, chứ không chỉ đơn thuần là không có bệnh hay tật.”

Question 2

Dinh dưỡng là gì?

Answer 2

“Là quá trình cung cấp và sử dụng các chất dinh dưỡng từ thực phẩm nhằm giúp cơ thể phát triển, duy trì các chức năng sống.”

Question 3

Dinh dưỡng bao gồm?

Answer 3

“…không chỉ bao gồm việc ăn uống mà còn liên quan đến quá trình tiêu hóa, hấp thu và chuyển hóa các chất dinh dưỡng trong cơ thể.”

Question 4

Thực phẩm là gì?

Answer 4

“là những chất mà con người tiêu thụ để cung cấp năng lượng và duy trì các hoạt động sống. Thực phẩm bao gồm nhiều loại khác nhau, từ rau củ, trái cây, ngũ cốc đến thịt, cá và các sản phẩm chế biến. Mỗi loại thực phẩm chứa các thành phần dinh dưỡng khác nhau, đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe con người.”

Question 5

Quá trình từ thực phẩm trở thành các chất dinh dưỡng phải trải qua?

Answer 5

Trải qua quá trình tiêu hoá.

Question 6

Quá trình tiêu hoá thực phẩm bao gồm mấy giai đoạn?

Answer 6

4, bao gồm:
Nhập thực phẩm.
Qua dạ dày.
Qua ruột non.
Qua ruột già.

Question 7

Nhập thực phẩm thì?

Answer 7

Thực phẩm vào miệng, nhai và trộn với nước bọt chứa enzym amylase giúp phân giải carbohydrate.

Question 8

Qua dạ dày thì?

Answer 8

Thực phẩm được nuốt và đi xuống thực quản vào dạ dày. Tại đây, thực phẩm bị trộn với dịch vị dạ dày chứa axit hydrochloric và enzym pepsin, giúp phân giải protein.

Question 9

Qua ruột non thì?

Answer 9

Thực phẩm đã tiêu hóa một phần sẽ được chuyển đến ruột non, nơi diễn ra hầu hết quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng. Dịch mật từ gan và dịch tụy giúp tiếp tục tiêu hóa lipid và carbohydrate.

Question 10

Hấp thụ như thế nào?

Answer 10

Tại ruột non, các chất dinh dưỡng như carbohydrate, protein, lipid, vitamin và khoáng chất sẽ được hấp thụ qua thành ruột vào máu và lympho, để cung cấp năng lượng và các thành phần cần thiết cho cơ thể.

Question 11

Đến ruột già thì?

Answer 11

Các phần không tiêu hóa sẽ được chuyển đến ruột già, nơi nước và một số khoáng chất tiếp tục được hấp thụ. Cuối cùng, chất thải sẽ được bài tiết ra ngoài.

Question 12

Chất dinh dưỡng là gì?

Answer 12

Chất dinh dưỡng là những hợp chất hóa học có trong thực phẩm, vai trò quan trọng trong duy trì sức khỏe. Chính bao gồm: Carbohydrate (glucid hay tinh bột), protein, lipid (chất béo), vitamin, khoáng chất và nước - tất cả đều quan trọng trong việc duy trì sự sống, cung cấp năng lượng và hỗ trợ các hoạt động sinh lý của cơ thể.

Question 13

Khoa học dinh dưỡng là gì?

Answer 13

Là ngành khoa học nghiên cứu về các chất dinh dưỡng trong thực phẩm, cách cơ thể sử dụng các chất đó, và mối quan hệ giữa chế độ dinh dưỡng với sức khỏe, bệnh tật.

Question 14

Không chỉ nghiên cứu các chất dinh dưỡng mà còn?

Answer 14

Xem xét sự cân bằng và tác động tổng thể của chế độ ăn uống đối với sức khỏe con người

Question 15

Có mấy loại dinh dưỡng được nghiên cứu?

Answer 15

5, bao gồm: cơ sở, lâm sàng, cộng đồng, thực phẩm, thể thao.

Question 16

Dinh dưỡng ảnh hưởng đến?

Answer 16

Đến 3 loại:
_ Ảnh hưởng đến sự phát triển và tăng trưởng.
_ Ảnh hưởng đến hệ miễn dịch.
_ Ảnh hưởng đến phòng ngừa và điều trị bệnh tật.

Question 17

Dinh dưỡng ảnh hưởng đến những giai đoạn nào?

Answer 17

Từ khi còn là thai nhi, đến giai đoạn trưởng thành, đến lão hoá.

Question 18

Loạt các chất dinh dưỡng cần để duy trì sự sống và phát triển toàn diện?

Answer 18

_ G, P, L, vitamin và khoáng chất, nước.

Question 19

Dinh dưỡng đóng vai trò như thế nào đối với thai nhi?

Answer 19

Dinh dưỡng đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong giai đoạn mang thai, thai nhi phụ thuộc hoàn toàn vào dinh dưỡng từ mẹ để phát triển.

Question 20

Một số chất dinh dưỡng quan trọng đối với thai nhi gồm?

Answer 20

4 ý chính:
_ Acid folic: giảm khuyết tật ống thần kinh.
_ Sắt: tăng sản xuất hồng cầu và ngăn ngừa thiếu máu.
_ Canxi và Vitamin D: phát triển răng và xương của thai nhi.
_ DHA hay acid béo omega-3: phát triển não bộ và thị giác.

Question 21

Hậu quả do thiếu hụt dinh dưỡng ở thai nhi?

Answer 21

●Chậm phát triển trong tử cung: sinh non hoặc nhẹ cân.
● Hệ thống miễn dịch yếu: dễ mắc bệnh nhiễm trùng sau sinh.
● Tăng nguy cơ các bệnh mạn tính: bệnh tim mạch, tiểu đường type 2
● Tác động đến phát triển não bộ: chậm phát triển trí tuệ
● Ảnh hưởng đến hệ xương và cơ: tăng còi xương, loãng xương
● Tăng nguy cơ tử vong sơ sinh

Question 22

Nhu cầu dinh dưỡng của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ như thế nào?

Answer 22

Nhu cầu năng lượng và các dưỡng chất rất cao để hỗ trợ sự phát triển nhanh chóng của não bộ, hệ miễn dịch, và cơ thể.

Question 23

Sữa mẹ cung cấp những gì cho trẻ?

Answer 23

Cung cấp đủ các vitamin, khoáng chất, và kháng thể cần thiết để giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và chống lại nhiễm trùng.

Question 24

Trẻ từ 6 tháng tuổi cần những gì cho sự phát triển?

Answer 24

Bắt đầu bổ sung thức ăn dặm giàu dưỡng chất như ngũ cốc, trái cây, rau củ, và các nguồn protein để đảm bảo trẻ nhận đủ vitamin A, D, E, K và các khoáng chất như sắt, kẽm.

Question 25

Nhu cầu dinh dưỡng của thanh thiếu niên?

Answer 25

Là giai đoạn tăng trưởng vượt bậc về chiều cao, khối lượng cơ, phát triển các hệ cơ quan, do đó, nhu cầu rất cao.

Question 26

Protein có vai trò ntn đối với sự phát triển của thanh thiếu niên?

Answer 26

Là yếu tố quan trọng giúp hình thành và phát triển cơ bắp, trong khi sắt cần thiết cho việc sản xuất hồng cầu, đặc biệt là ở trẻ em gái trong giai đoạn bắt đầu kinh nguyệt.

Question 27

Canxi và Vitamin D đóng vai trò như thế nào đối với sự phát triển của thanh thiếu niên?

Answer 27

Đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển hệ xương và răng chắc khỏe, giúp phòng ngừa loãng xương về sau. Nguồn dinh dưỡng từ sữa và các sản phẩm từ sữa, rau lá xanh, và cá hồi là rất cần thiết trong giai đoạn này.

Question 28

Nhu cầu dinh dưỡng của người trưởng thành?

Answer 28

Nhu cầu về năng lượng giảm dần do sự chậm lại của quá trình trao đổi chất, cần một chế độ dinh dưỡng cân bằng để duy trì sức khỏe, ngăn ngừa bệnh tật.

Question 29

Các chất dinh dưỡng cần thiết đối với người trưởng thành?

Answer 29

Chất xơ, chất chống oxy hoá, chất béo không bão hoà.

Question 30

Chất chống oxy hoá có ở đâu?

Answer 30

Chất chống oxy hoá như vitamin C, E… có trong ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau củ… Giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của các gốc tự do, giảm nguy cơ ung thư và bệnh tim.

Question 31

Chất xơ được tìm thấy ở đâu?

Answer 31

Từ ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau củ giúp duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh, phòng ngừa các bệnh mãn tính (bệnh tim mạch và tiểu đường).

Question 32

Chất béo không bão hoà được cung cấp từ đâu?

Answer 32

Dầu olive, dầu cá, cá béo… Giúp bảo vệ tim mạch và giảm nguy cơ viêm.

Question 33

Dinh dưỡng đối với quá trình lão hoá?

Answer 33

Quá trình trao đổi chất giảm đi, các cơ quan cũng dần suy yếu, dẫn đến sự suy giảm khả năng hấp thu dưỡng chất và thay đổi về nhu cầu dinh dưỡng. Những thay đổi này đòi hỏi một chế độ dinh dưỡng đặc biệt nhằm hỗ trợ sức khỏe tổng thể và phòng ngừa các bệnh liên quan đến tuổi già.

Question 34

Các chất dinh dưỡng cần thiết đối với quá trình lão hoá?

Answer 34

_ Chất đạm và chất béo lành mạnh.
_ Chất xơ.
_ Vitamin B12.
_ Vitamin D.
_ Canxi.

Question 35

Chất đạm và béo lành mạnh giúo như thế nào?

Answer 35

▪ Giúp duy trì và phát triển khối lượng cơ, ngăn ngừa
mất cơ.
▪ Các loại đạm từ thực phẩm như cá, thịt gia cầm, đậu và các loại hạt nên được ưu tiên.
▪ Chất béo không bão hòa, như omega-3 từ cá béo, dầu oliu giúp bảo vệ tim mạch, hỗ trợ chức năng não bộ.

Question 36

Vitamin B12 quan trọng như thế nào đối với quá trình lão hoá?

Answer 36

Khi lão hóa, khả năng hấp thu vitamin B12 từ thực phẩm giảm sút, dẫn đến nguy cơ thiếu hụt vitamin B12, gây mệt mỏi và thiếu máu. Do đó, cần bổ sung qua thực phẩm: cá, thịt, trứng, sữa hoặc các thực phẩm bổ sung.

Question 37

Hệ miễn dịch là gì?

Answer 37

Hệ miễn dịch là cơ chế bảo vệ cơ thể chống lại các yếu tố gây bệnh như vi khuẩn, virus, nấm…

Question 38

Các chất dinh dưỡng quan trọng cho hệ miễn dịch?

Answer 38

VItamin C, D, A, kẽm, sắt, Omega-3.

Question 39

Các bệnh liên quan đến dinh dưỡng?

Answer 39

1. Suy dinh dưỡng protein năng lượng (Protein-Energy malnutrition) 2. Thiếu vi chất dinh dưỡng (micronutrient deficiency)
2. Béo phì
3. Tăng huyết áp
4. Bệnh tim mạch
5. Bệnh tiểu đường type 2 7. Bệnh xơ gan
6. Một số bệnh ung thư

Question 40

Suy dinh dưỡng protein năng lượng (PEM) là gì?

Answer 40

là một tình trạng xảy ra khi cơ thể thiếu hụt protein và năng lượng cần thiết cho các chức năng cơ bản, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt là ở trẻ em.

Question 41

Nguyên nhân dẫn đến PEM?

Answer 41

Là do thiếu hụt dinh dưỡng từ thức ăn hoặc các bệnh lý làm giảm hấp thu hoặc tăng nhu cầu dinh dưỡng, chẳng hạn như bệnh tiêu chảy, nhiễm khuẩn, hoặc suy giảm hệ miễn dịch.

Question 42

Phân loại suy dinh dưỡng protein năng lượng?

Answer 42

• Suy dinh dưỡng thể nhẹ cân (Underweight): Cân nặng so với tuổi thấp hơn tiêu chuẩn.
• Suy dinh dưỡng thể thấp còi (Stunting): Chiều cao so với tuổi thấp hơn tiêu chuẩn, biểu hiện thiếu dinh dưỡng mạn tính.
• Suy dinh dưỡng thể gầy còm (Wasting): Cân nặng so với chiều cao thấp hơn tiêu chuẩn, thường liên quan đến tình trạng thiếu dinh dưỡng cấp tính.

Question 43

Các dạng suy dinh dưỡng protein?

Answer 43

• Marasmus: Thiếu hụt cả protein và năng lượng, khiến cơ thể mất mô mỡ và cơ, da nhăn nheo.
• Kwashiorkor: Thiếu hụt chủ yếu protein, thường gặp ở trẻ em, gây phù nề, da lở loét, tóc đổi màu.

Question 44

Thiếu vi chất dinh dưỡng là gì?

Answer 44

Là tình trạng cơ thể không nhận đủ các vi chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển và hoạt động bình thường của các cơ quan và hệ thống cơ thể.

Question 45

Các vi chất dinh dưỡng bao gồm các chất nào?

Answer 45

_ Vitamin và khoáng chất, tuy chỉ cần một lượng rất nhỏ nhưng chúng đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong nhiều quá trình sinh học.

Question 46

Một số bệnh lý liên quan đến thiếu vi chất dinh dưỡng?

Answer 46

Thiếu máu dinh dưỡng, thiếu vitamin A, bệnh Beriberi, bệnh Pellagra, bệnh Scurvy hay scortbut (thiếu Vitamin C), bệnh còi xương, bệnh loãng xương, bệnh bướu cổ.

Question 47

Béo phì là gì?

Answer 47

Béo phì là tình trạng tích lũy mỡ thừa trong cơ thể, gây ra do mất cân bằng giữa lượng calo nạp vào và tiêu hao.

Question 48

Nguyên chân chính dẫn đến bệnh béo phì?

Answer 48

Bao gồm chế độ ăn giàu calo, ít hoạt động thể lực, yếu tố di truyền và môi trường sống.

Question 49

Công thức tính BMI?

Answer 49

BMI= Cân nặng(kg)/Chiều cao(m)^2

Question 50

Tăng huyết áp là gì?

Answer 50

Tăng huyết áp là một bệnh lý mãn tính phổ biến, trong đó áp lực máu lên thành động mạch tăng cao.

Question 51

Các nguyên nhân chính dẫn đến cao huyết áp?

Answer 51

Muối; chất béo bão hoà và cholesterol; thừa cân, béo phì.

Question 52

Bệnh tiểu đường type 2 là gì?

Answer 52

Bệnh tiểu đường type 2 là một rối loạn chuyển hóa, trong đó cơ thể không sử dụng hiệu quả insulin để điều chỉnh đường huyết.