Bouw Van De Aarde (1) Flashcards
Geologie
Planeet, haar structuur, materialen, verschijnselen en geschiedenis sinds haar ontstaan
Geomorfologie
Vormen van het landschap en de processen die dit veroorzaakt hebben
Hoe oud is de aarde?
4,5 miljard jaar
Ontstaan geosfeer
temperaruur bol samengeklonterd ruimtepuin steeg
- inslag v meteorieten: impactwarmte
- toevoeging v massa: zwaartekracht groter, toenemende druk, meer compressiewarmte
- verval v radioactieve isotopen in de aarde: warmteproductie
Ontstaan van de geosfeer: Bol werd vloeibaar: herschikking materialen o.i.v. zwaartekracht
- Lichtere bestanddelen (Silicium en Aluminium) dreven boven
-> Aardkorst - Zwaardere bestanddelen (ijzer en nikkel) zonken naar centrum
-> Kern - Afkoeling Aarde
Ordening materie bleef bewaard
Aanhoudende inwendige stromingen breken rotsschil en veroorzaken
vulkanisme
Gassen door zwaartekracht vastgehouden in
dampkring aarde!
vorming oceanen
Afkoeling atmosfeer: waterdamp condenseert en regent uit
Alle water dat geosfeer bedekt =
Hydrosfeer
Eerste leven rond thermische bronnen onderwater
Oorzaak
chemosynthese: Energie omzetting zonder licht, wel warmte
Oudste fossielen v microben
3,8 miljard jaar oud
Ozonvorming door zuurstof in atmosfeer
2,8-2 miljard jaar geleden
- door inderking v zonlicht op zuurstof
- absorptie schadelijke Uv-straling
Inwendige v/d aarde onderzoeken met
Boringen (0,19%)
SEISMOLOGISCH ONDERZOEK:
- Aardbevingen
- Registratie trillingen na ‘doortocht’ door aarde: seismometers (geofoon, hydrofoon)
- Dataverwerking: seismogrammen
- Interpretatie
SEISMOLOGIE:
Wetenschap over aardbevingen en aardbevingsgolven
Voortplantingssnelheid aardbeving afhankelijk van
Dichtheid
Kenmerken oppervlaktegolven
- Bovenste lagen van de aarde
Traag - Zeer destructief
- Worden niet gebruikt voor het onderzoek naar het binnenste van de aarde
Kenmerken volumegolven
- P-golf of primaire golf:
- Plant zich het snelst voort (+/- 6 km/s): primair
- Plant zich verder in lucht en vloeistoffen.
- S-golf of secundaire golf:
- Voortplantingssnelheid is +/- helft van P-golf (+/- 3,5 km/s): secundair
- Plant zich niet voort in vloeistoffen
Schillen
- lithosfeer
- astenosfeer
- mesosfeer
- buitenkern
- binnenkern
OK
Diepte
Soort materiaal
Samenstelling
- 10 km
- vast
- O, Si, Al
CK
Diepte
Soort materiaal
Samenstelling
-65 km
- vast
- O, Si, Mg
Buitenmantel
Diepte
Soort materiaal
Samenstelling
- 150 km
- vast
- O, Si, Mg
Astenosfeer
Diepte
Soort materiaal
Samenstelling
- 700 km
- pl
- O, Si, Mg
Mesosfeer
Diepte
Soort materiaal
Samenstelling
- 2900 km
- vast
- O, Si, Mg
Buitenkern
Diepte
Soort materiaal
Samenstelling
- 5155 km
- vl
- Ni, Fe
Binnenkern
Diepte
Soort materiaal
Samenstelling
- 6371 km
- vast
- Ni, Fe
Breuklijnen vormen
Tectonische Platen
Op breuklijnen veel
Vulkanen
Zone met veel aardbevingen
Ring on fire
Lithosfeer gebroken in
- oceanische platen
Grote dichtheid
Enkel OK - continentale platen
CK en OC
Kleine dichtheid
Isostatisch evenwicht of Isostasie =
drijvend evenwicht van de lithosfeer t.o.v. de asthenosfeer
Verticale bewegingen (lithosfeer) om evenwicht te herstellen zijn isostatische aanpassingen die leiden tot een isostatisch evenwicht
Als aardkorst veranderd
Vanboven en vanonder
Continentendrift
Continentendrift (Wegener)
- Kustvormen Afrika-Amerika
- Paleontologische aanwijzingen
- Paleoklimatologische aanwijzingen
Paleontologische aanwijzingen:
soortgelijke fossielen op verschillende continenten
Paleoklimatologische aanwijzingen:
ijskap op zelfde moment op verschillende plaatsen die nu op compleet andere plaatsen liggen
Platentektoniek
Bewijzen
- jaren 60
- Niet continenten maar lithosfeerplaten verschuiven ten opzichte van elkaar
- Reliëf oceaanbodem
- Paleomagnetisme
- Zeebodemspreiding
- Ligging van aardbevingscentra, vulkanen en gebergtes
- Satellietmetingen
Reliëf v oceaanbodem
Veel variatie
Paleomagnetisme
Magnetische N pool en Z pool (omgekeerd)
Zeebodemspreiding
Dichter bij midoceanische ruggen = jongere aardkorst
Ligging van aardbevingscentra, vulkanen en gebergtes
Bij breuklijnen
Satellietmetingen
Continenten verschuiven ten opzichte van elkaar
Astenosfeer en Mesosfeer samen vormen
Binnenmantel
Moho-discontinuïteit
Lithosfeer - astenosfeer
Gutenberg-discontinuïteit
Mesosfeer - buitenkern