Botaanleg, remodelling en reparatie Flashcards
Welke soorten botvorming zijn er?
- enchondrale verbening: mal van kraakbeen
Lengte groei pijpbeenderen vanuit epifysair schijf - Membraneuze verbening: osteoblasten leggen meteen bot neer (stamcellen uit periost worden blast)
Breedtegroei van pijpbeenderen
Ontwikkeling platte beenderen (schedel, scapula)
Wat zijn de bouwstenen van bot?
- Cellen
- bot matrix
- Calcium kristallen = hydroxyapatiet
Wat zijn kenmerken van een osteoblast?
Ontstaan: differentiatie mesenchymale stamcellen
Functie: osteoid maken
Activiteit: wisselend, door factor V
Actief: kubisch, kern ligt perifeer
Inactief: plat
Wat is osteoid?
Ongemineraliseerde botmatrix
Nog zacht –> Ca inbouw –> hard (mineralisatie na 10 dagen)
Maximaal 2% botvolume
Maximaal 20% oppervlak trabekels bedekken
Bestaat uit:
1. Collageen type I
2. botvormende proteinen: osteonectine, osteocalcine, AF
Hoe noemen we een stoornis in de miniralisatie van het osteoid?
Osteomalacie
Hoe verloopt de botmineralisatie?
Waar: in het mineralisatiefront (smalle paarse lijn)
Inbouwen (hydroxy)apathie (veel Ca en P)
Osteocalcine bindt Ca2+
AF bindt PO4-
Kristallen vormen op kleine vesicels
Sterk: Ca-fixatie –> zeer nauw verbonden met collageen type I vezels/matrix
Wat zijn kenmerken van osteocyten?
Uit: gematureerde osteoblast (gevangen in eigen osteoid)
Functie: mechanotransductie = krachten op bot omzetten in chemische signalen voor remodelling
Via: uitlopers in canaliculi
Voeding: via canaliculi via diffusie zuurstof aanvoer voor osteocyten en bottrabekels
Locatie: lacunes
Wat zijn kenmerken van osteoclasten?
Ontstaan: uit monocytaire reeks, macrofaag achtig (hematopoetische SC)
Functie: resorptie gemineraliseerd bot door secretie H+ ionen en collagenase
Locatie: Howship lacunes
Hoe werkt de botresorptie?
- Osteoclasten binden via integrine aan botweefsel
- Maakt afgesloten ruimte tussen zichzelf en bot
- Uitscheiding H+ ionen en collagenase
- Zuurmilieu, waarbij P bindt aan H+ en het hydroxyapatiet wordt opgelost
- Uitscheiding eiwitten: metaloproteinases (MMP) en cathepsines
- Eiwitten eten collageen en eiwitmatrix op
Wat is de klinische relevantie van de receptor op de osteoclast?
RANK-receptor op de osteoclast
Als RANK-ligand bindt –> activatie osteoclast
Denosumab: blok receptor
Voor: behandeling reusceltumor
Osteoporose
Kanker gerelateerde fracturen (of dreigende)
Hoe werkt remodelling van het bot?
Wat: omvorming bot gedurende het hele leven adhv krachten
Door: nauwe samenwerking tussen osteoclast en osteoblast
Locatie: in BMU (= bonu remodelling unit)
Herkennen: cementlijnen markeren eerdere zones
Hoe werkt de regulatie van botremodelling?
- Calcitonine: remt osteoclasten –> minder resorptie
- RANK-L: stimuleert osteoclast –> meer resorptie
- PTH: remt osteoblast –> uitscheiden IL-6 en IL-11
–> activeren osteoclast –> meer resorptie - Osteoclast maakt BMP en TGF-b –> stimuleert osteoblast –> meer botaanmaak
Remodellering in verschillende typen bot?
Corticaal bot: uienschil patroon
Hierin Haverse kanalen en Voltmannse kanalen
Trabeculair bot: Rechte lijnen
Morbus Paget
Door: viraal effect op osteoclasten –> enorm verhoogde activiteit –> activatie osteoblasten
Wat: verhoogde remodelling
Zichtbaar: veel kit lijnen, irregulaire bottrabekels (normaal glad en zelfde breedte)
+ Veel actieve osteoclasten en osteoclasten
Hoe werkt de fractuur genezing?
Wat: breuk bot, scheur periost, bloedvaten afgescheurd
1. < 12 h: hematoom –> stolsel -> afkapselen fractuurgrens
Stoffen vrij voor activatie cellen
2. < 48h: inflammatie
3. >48h: granulatieweefsel randen door ingroeien fibroblasten (genezingsweefsel)
Recrutatie macrofagen om bloedpigmenten en botstukjes weghalen
Ingroei bloedvaatjes
4. 1-4 wk: stimulatie SC (periost, trabekels) tot differentiatie tot osteoblast –> desmale verbening “woven” bot
Of differentiatie tot chondroblast –> soft callus vorming –> enchondrale verbening
5. > 1 mnd remodeling: lamellair bot
Of hard callus vorming
Beiden oiv beweging en belasting
