Blok II - grenzen van omvang van aansprakelijkheidsrecht

Question 1

Wat is schade?

Answer 1

Een vermindering of nadeel in een object. Dit object bevat vermogen of iets anders

Question 2

Welk wetsartikel regelt welke schadeposten voor vergoeding in aanmerking komen?

Answer 2

art. 6:95 BW

Question 3

Wat valt onder personenschade?

Answer 3

Letsel- en overlijdensschade

Question 4

Wat is zaakschade?

Answer 4

Schade als gevolg van beschadiging of vernietiging van een zaak

Question 5

Wat is zuivere vermogensschade?

Answer 5

Vermogensschade die niet is terug te voeren op letsel of overlijden, dan wel op zaakbeschadiging

Question 6

In welk wetsartikel wordt geregeld dat de benadeelde in bepaalde situaties recht heeft op een vergoeding voor nadeel dat niet in vermogensschade bestaat?

Answer 6

art. 6:106 BW

Question 7

Welk arrest wordt erkend als grond voor schadevergoeding?

Answer 7

HR Shockschade

Question 8

Welke formele vereisten voor schadevergoeding heeft de HR verder genoemd in HR Taxibus?

Answer 8

o Er moet een overtreding van een verkeers- of veiligheidsnorm zijn;
o Er moet zijn voldaan aan de overige eisen van art. 6:162 BW -> OD;
o Er moet een door de psychologische erkend ziektebeeld aanwezig zijn bij de benadeelde;
o Een affectieve band is niet vereist, maar het maakt het bewijzen van shockschade wel gemakkelijker.

Question 9

Wat zijn de 3 vormen van grenzen van aansprakelijkheid?

Answer 9

1. Onrechtmatigheid: relativiteit
2. Tweede fase causaliteit
3. Eigen schuld

Question 10

Wat houdt de eerste grens van aansprakelijkheid in, onrechtmatigheid: relativiteit?

Answer 10

art. 6:163 BW
‘geen verplichting tot schadevergoeding bestaat, wanneer de geschonden norm niet strekt tot de bescherming tegen de schade zoals de benadeelde die heeft geleden.’ -> aansprakelijkheid moet beperkt zijn tot het beschermingsbereik van de norm. HR Onteigende graaf, HR Tilburgse Tandartsen
De relativiteitseis is vooral van belang bij strijd met de wettelijke verplichting/norm. Relativiteit kent 3 aspecten -> HR Duwbak Linda
Deze kunnen we kritisch bejegenen. Ten eerste zijn deze categorieën alle drie niet helemaal waterdicht, de overgang is namelijk best wel geleidelijk. Daarnaast, in deze vorderingen is de Nederlandse Staat de dader. Er kwam een vermoeden om het relativiteitsbeginsel niet te veel uit te spreiden naar overheidsaansprakelijkheid.
o Personele bereik -> strekt de norm tot de bescherming van de benadeelde? | HR Tilburgse Tandartsen.
o De soort schade -> strekt de norm ook tot de bescherming van deze schade? | HR Onteigende Graaf, HR Iraanse Vluchteling.
o Wijze van ontstaan van de schade -> bijv. schade die wordt geleden door het vast komen te staan in een file door een ongeval. Deze schade is niet te verhalen op de veroorzaker van het ongeval.

Question 11

Wat houdt de tweede grens van aansprakelijkheid in, tweede fase van causaliteit?

Answer 11

‘dientengevolge’ art. 6:162 BW | het gaat hier om de bepaling van de omvang en toerekening van de schadeveroorzakende gebeurtenis en de schade.
Art. 6:98 BW | ‘voor vergoeding komt slechts in aanmerking schade die in zodanig verband staat met de gebeurtenis waarop de aansprakelijkheid berust, dat zij hem, mede gezien de aard van de aansprakelijkheid en van de schade, als gevolg van deze gebeurtenis kan worden toegerekend’.

Question 12

Wat wordt er besproken in HR De Heel/Korver?

Answer 12

meneer wordt op een bed gelegd zonder dat daar voldoende bescherming is. Hij valt en wordt daardoor blind. Het bed biedt onvoldoende bescherming tegen de val. Meneer stelt ziekenhuis aansprakelijk. De norm beoogt ook bescherming te bieden aan het letsel, omdat de veiligheidsnorm was overschreden.

Question 13

Wat wordt er besproken in HR Renteneurose?

Answer 13

tijdens een carnavalsoptocht slaat een politieagent zonder een reden op het hoofd van de eiser. De eiser leidt hierdoor aan chronische hoofdpijn e.d. Het Hof oordeelt van wel toerekening van schade aan de dader.

Question 14

Wat wordt er besproken in HR Deurmatarrest?

Answer 14

Een schade als gevolg van het overtreden van een verkeers- of veiligheidsnorm leidt tot een ruime toerekening. Voorzienbaarheid speelt ook nog steeds een rol, maar het is niet een enige factor die een rol zou moeten spelen. Dus we hebben een multifactorbenadering: Deelregels van Brunner. Er zijn een aantal elementen die moeten worden afgewogen.
Er kwam wel wat kritiek op Deelregels Brunner -> nieuwe aanpak: beslisschema van Hartlief

Question 15

Wat houdt het beslisschema van Hartlief in?

Answer 15

o Is het gevolg, normaal, typisch in lijn der verwachtingen liggend? Zo ja, dan vindt toerekening plaats;
o Is het gevolg echter abnormaal of buiten de lijn der verwachtingen liggend, dan vraagt toerekening om een nadere rechtvaardiging;
o Deze nadere rechtvaardiging kan worden gevonden in de aard van de aansprakelijkheid, de aard van de schade, een hoge mate van schuld of een combinatie van dergelijke factoren.

Question 16

Wat houdt de derde grens van aansprakelijkheid in, eigen schuld?

Answer 16

art. 6:101 lid 1 BW | dit valt uiteen in 2 elementen:
1. Causale verdeling | verdeling in redelijkheid waarin de aan ieder toe te rekenen omstandigheden tot de schade hebben bijgedragen.
2. Billijkheidscorrectie | als er een causale verdeling kan worden gecorrigeerd door de redelijkheid en billijkheid wegens de ernst van de gemaakte fouten of anderen omstandigheden van het geval eist.
Bij eigen schuld zijn het de omstandigheden die spelen aan de zijde van de benadeelde. Zij beperken daarmee de omvang van de schadevergoeding, want de benadeelde had ook eigen schuld aan de schade. Het gaat niet over vestiging, maar over de omvang van de schadevergoedingsplicht. Grens aan de omvang van de schadevergoedingsverplichting, over de mate van aansprakelijkheid. Dit kan worden gerechtvaardigd doordat de benadeelde een bijdrage heeft aan de schuld. Bij de term ‘schuld’ in eigen schuld ziet de term niet alleen op verwijtbare gedragingen aan de kant van de benadeelde, maar ook allerlei omstandigheden die voor risico van de benadeelde komen.

Question 17

Welke omstandigheden spelen een rol bij eigen schuld? (Bij de term ‘schuld’ in eigen schuld ziet de term niet alleen op verwijtbare gedragingen aan de kant van de benadeelde, maar ook allerlei omstandigheden die voor risico van de benadeelde komen.)

Answer 17

1. Eigen gedragingen | de benadeelde heeft anders kunnen en moeten handelen. Maar: billijkheidscorrectie. Het wordt onredelijk/onbillijk geacht om een jeugdig persoon niet de volle of bijna de volledige schadevergoeding te laten ontvangen, als gevolg van het feit dat die persoon jeugdig is en niet volledig het gevolg van zijn of haar handelen kan overzien. HR Lars Ruröde. Billijkheidscorrectie heeft een soort standaardisatie bij verkeersongevallen aangemerkt -> HR Marbeth van Uitregt.
2. Andermans fouten | reflexwerking van kwalitatieve aansprakelijkheid -> bijv. werkgever is aansprakelijkheid voor fouten van werknemer.
3. Andere omstandigheden | reflexwerking art. 185 WVW -> HR Chan-a-Hung/Maalsté.

Question 18

In welk artikel staat de aansprakelijkheid voor motorrijtuigen opgesomd?

Answer 18

art. 185 WVW, TENZIJ: er ontstaat geen aansprakelijkheid wanneer aannemelijk is dat het ongeval te wijten is aan overmacht. Beroep op overmacht heeft vaak kleine kans van slagen, daardoor wordt er in de praktijk vaak een beroep gedaan op eigen schuld van het slachtoffer. Dit beroep wordt beoordeeld adhv art. 6:101 BW. Er wordt hier dan onderscheid gemaakt tussen slachtoffers jonger dan 14 jaar en slachtoffer die de leeftijd van 14 reeds hebben bereikt.