Blóð, vessa- og ónæmiskefi Flashcards

1
Q

HVert flytja slagæðar blóðið

A

hvolfum til slagæðlinga

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hvernig blóð er í slagæðunum

A

súrefnisríkt blóð

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hvað gera slagæðarnar

A

viðhalda stöðugu blóðflæði

Þenjast út og skreppa saman eftir blóðmagninu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hvert flytja slagæðlingar blóð

A

slagæðum til háræða

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hvert er hlutverk slagæðlinga

A

tempra meðalblóðþrýstingin

miðla blóðrennsli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hvert flytja bláæðar blóðið

A

Bláæðlingum til hjarta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

hvernig blóð er í bláæðum

A

súrefnissnautt blóð

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

hvert er hlutverk bláæða

A

hafa lægri blóðþrýsting heldur en slagæðar
hafa þynnri veggi og miðhjúp
hafa lokur
hindra bakflæði

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

hvert flytja bláæðlingar blóð

A

háræðar til bláæða

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hvert ber meginhringrásin blóðið

A

um allan líkaman

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hvað flyst til vefja

A

súrefni og næringarefni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

hvað flyst úr vefjum

A

koltvíoxíð og úrgangsefni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

hvert fer blóðið

A

út úr vinstri hvolfi í ósæðina
í slagæðar til linga
frá þeim í háræðar til bláæðlinga
út frá þeim í bláæðarnar og þaðan í holæðarnar og aftur í vinstri hvolf

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

hvað flyst í lungnavefina

A

næringarefni og koltvíoxíð

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

hvað flyst í lungnavefina

A

súrefni og úrgangsefni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

hvert fer blóðið

A

úr holæðum í hægri gáttina til hvolfs
þaðan í lungnastofnæðina og í lungnaslagæðina
og svo í slagæðlingar í háræðarnar til bláæðlinga
þaðan í lungnabláæðar og endar í vinstri gátt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Hvar eru háræðar

A

þær liggja um vefi líkamans

mind net á milli slag- og bláæðlinga

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

bygging hráæða

A

þunnar og gegndræpar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

hvað er bláæðafall

A

það blóðmagn sem bláæðar skila til hjartans

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

hvernig tengist bláæðafall innöndun?

A

við innöndun fellur þrýstingurinn í brjóstholi og bláæðafallið eykst.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

hvar er hjartað staðsett

A

2/3 hluti er vinstra megin

millin lungnanna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

hvers vegna er vinstra lungað minna

A

útaf staðsetningu hjartans

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

hver er frumugerð hjartans

A

hjartavöðvafruma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

hvað er gollurhús

A

tvöfaldur poki úr bandvef

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

hvað skilur gollurhús að

A

lungun og vefi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

hvað er gúlpshnútur?

A

gangráður hjartans

byrjar hjartsláttinn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Hvar hefst hjarslátturinn

A

gangráði

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

hvert flytjast samdráttarboð

A

gáttum til hvolfa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Lýstu hjartsláttinum

A

gáttirnar tæmast
boðspennubylgjan fer eftir þráðaknippum
niður í hjartabrodd
upp eftir hvolfum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

hvað geris við slag

A

hjartað tæmist

blóðið þrýstis í slagæðar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

hvað gerist við þan

A

hjartað fyllist

blóðið fer frá gáttum til hvolfa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

hvað er slagrýmd

A

þegar að blóðið fer um hjartað við hjartslátt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

hvað er blóðþrýstingur

A

krafturinn í blóðinu þegar að það klessir á æðaveggina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

hvað er eðlilegur hjartsláttur

A

120/80 mm Hg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

hvar er hjarslátturinn minstur og mestur

A

Mestur : slagæðum

minnstur: bláæðum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

hvað er blóð mikið % af líkamsþyngd okkar

A

7-8%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

úr hverju er blóð samsett

A

blóðvökva - 55%

plasam - 45%

38
Q

hvað er plasma

A

92% vatn og 8% uppleyst efni

39
Q

hvað er í blóðkornum

A

rauðkornum, hvítkornum og blóðflögur

40
Q

hvert er hlutverk blóðs

A

flytja, stjórna og vernda

41
Q

hvar myndast rauðkorn

A

beinmerg

42
Q

hvað er í rauðum blóðkornum

A

líffæralaus, kjarnalaus

43
Q

hvað lifa rauðkorn lengi

A

3 mánuði

44
Q

hvar eyðast rauðkorn

A

eitilvef

45
Q

hvað er í hvítkornum

A

kjarna

46
Q

tegundir hvítkorna

A
kornfrumur 
-niftsækin
-lútsækin
-eósínsækin
Kornleysingjar
- einkjörnungar
- eitilfrumur
47
Q

hver eru bloðproteinin

A

Albúmín: bindur vökva í æðum (55%)
Glóbúlín: ensím, tekur þátt í ónæmisviðbrögðum (34%)
Fíbrínógen: storknun blóðs (7%)

48
Q

úr hverju er hemóglóbín

A

lífrænu efni og prótein

49
Q

hvert er hlutverk hemóblóbín

A

litar rauðkornin

50
Q

hvað flytja prótein til vefja

A

súrfni bindast við prótein til vera flutt

51
Q

Hverjir eru oblðflokkarnir

A

A, B, O og AB

52
Q

hvar eru ónæmisvakarnir

A

utan um rauðkornin

53
Q

hvað er mótefnavaki

A

efni sem láta ónæmiskerfið mynda mótefni

54
Q

hvað er mótefni

A

prótein sem bindast mótefnavökunum til þess að þeir valdi ekki sýkingum

55
Q

hvert er áhrifaríkasta leiðin til að verjast sjúkdómum

A

bólusetning

56
Q

hvað er bólusetning

A

ónæmi sem er framkallað án veikinda

57
Q

úr hverju eru bóluefni buin til úr

A

veikluðum veirum eða bakteríum

58
Q

hvað er óunnið ónæmi

A

ónæmi sem byggist upp alla ævi

59
Q

hvað er ónæmi

A

þegar að maður smitast er líkaminn er lengi að bregðast við.
Ónæmiskerfið framleiðir ónæmisfrumur.
líkaminn verður svo ónæmur og myndar T/B frumur sem muna þá ónæmisvakan

60
Q

Hvernig stoppa blóðflögur blóðflæði?

A

það myndast próþrombínasi sem breytir sér í þrombín
þrombínið breytir uppleystu fíbrínógeni
vid það myndast netþræðir og kökkur til að stífla sárið
Fíbrínþræðir stífla sárið og plasmín bræðir þræðina, lokar sárinu.

61
Q

Hvað eru einkjörnungar

A

átfrumur: leita úr blóðinu í vefi líkamans

62
Q

hvað eru eitilfrumur

A

B-fruman myndar mótefni

T-fruman drepur veirur og frumur

63
Q

hvað eru niftsæknar kornfrumur

A

bakteríubani

64
Q

hvað eru lútsæknar kornfrumur

A

bólguviðbrögð

65
Q

hvað eru eósínsæknar kornfrumur

A

ónæmisviðbrögð

66
Q

hvað gera eitilfrumur

A

eyða úr líkamanum flóknum efnum

67
Q

Hvar myndast eitilfrumur

A

beinmerg

68
Q

hvert fara B-eitilfrumur

A

úr blóðmergnum í eitilvef

69
Q

hvert fara T-eitilfrumur

A

úr blóðmerg í hóstakirtil fer svi í miltað, lifur og eitla

70
Q

Hvað veldur vessaónæmi

A

B- eitlafruma

71
Q

hvað er vessaónæmi

A

mynda sérhæfð mótefni

72
Q

dæmi um vessaónæmi

A

bakteríusjúkdómar - barnaveiki

73
Q

hvað veldur frumuónæmi

A

T- eitlafruma

74
Q

Hvað er frumuónæmi

A

tengjast mótefnavökum frumu

75
Q

dæmi um frumuónæmi

A

veirusjúkdómar - kvef

76
Q

hvað eru vessaæðar

A

smára bláæðar með fleiri lokum

77
Q

hvert er hlutverk vessaæða

A

safna umfram vessa í vefjum og færa aftur inn í blóðrásina

78
Q

hvað myndar vessaæðakerfið

A

Vessa, eitlum, milta og hóstakirtil

79
Q

hvað eru eitlar

A

hnúðar á vessaæðum

80
Q

hvað mynda eitlar

A

ónæmisfrumur

81
Q

hvað eru stærtu eitlarnir

A

háls, handakriki og nári

82
Q

hvað eru milta

A

stór eitill

83
Q

hvap myndar miltað

A

ónæmisvaka gegn sýklum í blóðinu

84
Q

hvað gerir miltað

A

geymir og sundrar rauðkornum

85
Q

hvernig er blóðrásakerfi froska

A

2 hringrásir
-lungna og megin
3 half hjarta
-2 gáttir og 1 hvolf

86
Q

hernig er blóðrásakerfi spendýra

A

2 hringrásir
-lungna og megin
4 hólfa hjarta
- 2 gáttir og 2 hólf

87
Q

hvernig er blóðrásakerfi fiska

A

lokuð hringrás
2 hólfa hjarta
- gátt og hvolf

88
Q

Hvar er frumuvökvi

A

innan í frumunni

89
Q

hvar er holdvessi

A

milli frumna

90
Q

hvar er æðavessi

A

innan í vessaæðunum

91
Q

hvar er blóð

A

inann í æðum