Błędy metabolizmu Flashcards
1
Q
Energia
A
- Glikogen -> Glukoza
- Tłuszcze -> kwasy tłuszczowe, glicerol -> acetylo-CoA, ciała ketonowe, glukoza
- Białka -> aminokwasy -> ciała ketonowe, glukoza
2
Q
Katabolizm, a objawy choroby metabolicznej
A
- u noworodków
- w przebiegu infekcji
- w okresach poszczenia
- stany niedożywienia
3
Q
Katabolizm u noworodków
A
- rzecz naturalna
- związana z największym wysiłkiem w życiu
- największy problem jest z rozkładem aminokwasów (ze względu na swoiste szlaki metaboliczne)
4
Q
Badania przesiewowe u noworodków
A
- służą wykryciu choroby w fazie przedklinicznej
- cała populacja objęta przesiewem
- maksymalna czułość badania/gorsza swoistość
- możliwe leczenie objawów i zapobieganie powikłaniom
5
Q
Wykrywane wady metaboliczne - rodzaje
A
- Aminoacydopatie
- Kwasice organiczne
- Zaburzenia metabolizmu tłuszczów
6
Q
Aminoacydopatie
A
- fenyloketonuria
- choroba syropu klonowego
- homocystynuria
- hipermetioninemia
- cytrulinemia
- tyrozynemia I
7
Q
Kwasice organiczne
A
- deficyt wielu karboksylaz
- acyduria glutarowa I
- acyduria propionowa
- acyduria metylomalonowa
- acyduria izowalerianowa
- deficyt liazy HMG-CoA
- 3-metylokrotonylo-glicynuria
8
Q
Zaburzenia metabolizmu tłuszczów
A
Deficyty:
- MCAD
- LCHAD
- VLCAD
- wielu dehydrogenaz acylo-CoA
- palmitoilotransferazy karnitynowej typu I
- palmitoilotransferazy karnitynowej typu II
- translokazy karnityny
- transportera karnityny
9
Q
Deficyt MCAD
A
Pierwszym objawem może być zgon dziecka!
10
Q
Użyteczne badania laboratoryjne
A
- gazometria
- kwas mlekowy
- glukoza
- amoniak
11
Q
Badania specjalne
A
- tandemowa spektrometria mas (MS/MS)
- GC/MS moczu
- badania aktywności enzymatycznej
- badania DNA
12
Q
Diganostyka PKU
A
- obciążenie fenyloalaniną (normalne mleko dla nimowląt/pokarm)
- ocena stężenie fenyloalaniny w surowicy
- ocena stężeń metabolitów biopteryn w moczu
13
Q
Atypowa fenyloketonuria
A
Niedobór BH4 - tetrahydrobiopteryny (koenzym):
- niedobór neuroprzekaźników
14
Q
PKU - hospitalizacja
A
Wdrożenie diety - kilka do kilkunastu dni:
- początkowo dieta niskofenyloalaninowa
- regularne, codzienne kontrolne stężenia fenyloalaniny we krwi
- po ustabilizowaniu diety -> wypis do domu
15
Q
PKU - dziedziczenie
A
Autosomalne recesywne
16
Q
PKU - życie
A
- regularne kontrole stężenie we krwi
- stała dieta niskofenyloalaninowa
- regularna ocena rozwoju dziecka
- dieta na całe życie
17
Q
PKU - nowe formy leczenia
A
- Podaż BH4 - w niepełnym bloku metabolicznym
2. Liaza fenyloalaninowa - u dorosłych z problemami w utrzymaniu diety (jest to enzym rozkładający fenyloalaniny)
18
Q
PKU - zespół matczynej fenyloketonurii
A
- wynika z fenyloketonurii u matki
- dziecko rodzi się z małogłowiem i wadą serca
- rygorystyczna dieta u matki powstrzymuje rozwój ww wad
19
Q
Amoniak
A
> 1000 umol/l przez 24h -> uszkodzenie mózgu
>500 umol/l -> prowadzimy dializy (postępowanie zachowawcze)
20
Q
Amoniak - postępowanie zachowawcze
A
Przy amoniaku >500 umol/l:
- dializa lub hemodiafiltracja
- wspomaganie niewydolnego cyklu mocznikowego (arginina)
- alternatywny szlak przemiany amoniaku (sprzęganie z benzoesanem lub fenylomaślanem sodu)
- obniżenie endogennej produkcji amoniaku
21
Q
Amoniak - leczenie podtrzymujące
A
- obniżanie stężenia amoniaku we krwi
- unikanie sytuacji wywołujących hiperamonemię (katabolizm w przypadku infekcji, szczepień, poszczenia, urazów)
- przy niewydolnej wątrobie podajemy albuminy
- rokowanie na bombie
22
Q
Galaktozemia
A
- objawy ustępują szybko po zaprzestaniu karmienia mlekiem zawierającym galaktozę
23
Q
Galaktozemia - leczenie
A
- zaprzestanie karmienia
- diagnostyka enzymatyczna
- przy potwierdzeniu galaktozemii - dieta bezlaktozowa
24
Q
Zaburzenia beta-oksydacji - LCHAD - leczenie
A
- glukoza dożylnie
- ewentualnie insulina
- płyny
- ewentualnie diuretyki
- leczenie hiperamonemia
25
Zaburzenia beta-oksydacji - LCHAD - leczenie
- glukoza dożylnie
- ewentualnie insulina
- płyny
- ewentualnie diuretyki
- leczenie hiperamonemia
26
Lizosomalne choroby spichrzeniowe
Grupa chorób spowodowane deficytem aktywności poszczególnych enzymów lizosomalnych (kwaśne hydrolazy)
27
Objawy chorób lizosomalnych
- różnorodne w zależności od miejsca spichrzenia i stopnia ciężkości bloku enzymatycznego
- pierwsze zazwyczaj po kilku miesiącach
- bez wdrożonego efektywnego leczenia (narasta niepełnosprawność fizyczna i intelektualna)
28
Enzymatyczna terapia zastępcza
Dla chorób lizosomalnych:
- pierwsze próby w chorobie Gauchera
- tylko zwalczane są objawy obwodowe
29
Programy lekowe w Polsce - choroby lizosomalne
1. Choroba Gauchera
2. Choroba Pompego
3. Choroba Fabry'ego
4. Mukopolisacharydoza typu I, II i III
Leki co tydzien lub 2 podawane dożylnie
Potwornie drogie leczenie
Około 130 osób obecnie w Polsce
30
Choroba Gauchera
```
Najczęstsza z chorób lizosomalnych
Objawy:
- anemia
- trombocytopenia
- hepatosplenomegalia
- objawy kostne
- wzrost ryzyka rozwoju nowotworów
```
31
Choroba Gauchera - typy
I - poddaje się terapii zastępczej (tylko narządy obwodowe)
II - nie poddaje się terapii zastępczej (tylko mózg)
III - poddaje się terapii zastępczej (narządy obwodowe i mózg)
32
Choroba Gauchera - dziedziczenie
Autosomalnie recesywnie
33
Choroba Pompego - typy
1. Postać niemowlęca - ciężka
| 2. Postać o późnym początku
34
Choroba Pompego - postać niemowlęca
- postępująca wiotkość mięśniowa
- kardiomegalia
- niewydolność oddechowa
- niewydolność krążeniowa
35
Choroba Pompego - postać o późnym początku
- narastające osłabienie mięśni
| - niewydolność oddechowa
36
Choroba Pompego - enzymatyczna terapia zastępcza
Postać niemowlęca:
- poprawa czynności serca
- umiarkowana poprawa siły mięśniowej
- pacjent pozostaje zależny od respiratora
Postać o późnym początku:
- umiarkowana poprawa siły mięśniowej
- poprawa jakości życia
37
Mukopolisacharydozy - postać łagodna
```
Duże różnice między pacjentami
Możliwe objawy:
- hepatosplenomegalia
- zahamowanie wzrostu
- pogorszenie ruchomości stawów
- postępujące przykurcze mięśniowe
- zajęcie serca
- niewydolność oddehowa
- niewydolność krążeniowa
- pogrubione rysy twarzy
```
38
Mukopolisacharydozy - postać ciężka
- postępujący proces neurodegeneracyjny
- śmierć w drugiej dekadzie życia
- zajęcie OUN
