Biotechnologie-begrippen Flashcards
biotechnologie
Het gebruik van levende organismen of delen ervan om:
1. producten te maken of te wijzigen
2. planten of dieren aan te passen zodat ze gewenste eigenschappen verkrijgen
3. micro-organismen voor specifieke doeleinden te ontwikkelen
klassieke biotechnologie
Omvat het gebruik van bacteriën, gisten en schimmels om producten te maken, bv. kaas; brood; … , en de traditionele selectie- of verdelingstechnieken voor het kweken van dieren en planten.
gentechnologie
moderne vorm van biotechnologie waarbij het DNA van een organisme direct wordt aangepast
= moderne biotechnologie
synoniemen
- genetic engineering
-genetische modificatie
moderne biotechnologie
= gentechnologie
moderne vorm van biotechnologie waarbij het DNA van een organisme direct wordt aangepast
verticale gentransfer
gentransfer van de ouders naar hun nageslacht
(voortplanting)
horizontale / laterale gentransfer
Het overbrengen van genetisch materiaal van het ene organisme op het andere
recombinant-DNA technologie
Hierbij wordt een combinatie van DNA door de mens in een labo gemaakt die niet als zodanig voorkomt in de natuur.
genetisch gemanipuleerde organismen (GGO’s)
transgene organismen
plasmiden
kleine ringvormige stukjes DNA met een beperkt aantal genen.
agrobacterium
een bodembacterie die tumoren kan doen ontstaan in planten.
vectoren
Dit zijn transportmiddelen om het nieuwe DNA in een organisme te krijgen
liposomen
Zijn kunstmatige vetdruppeltjes Waarin je gewenste DNA zit. En via endocytose kan het in de doelwitcel geraken.
micro-injectie
Met een fijne naald het DNA rechtstreeks ingespoten in de celkern van een cel
elektroporatie
een korte stroomstaat zodat het celmembraan tijdelijk poriën maakt waar Het DNA langs kan
genenkanon
met kleine goud-, zilver-, … bolletjes en daarop het gewenste DNA via een minipistool die bolletjes in de doelwitcellen schieten.
restrictie-enzymen
- maken deel uit van het afweersysteem van de bacteriën
- verbreken bindingen binnen de dubbele DNA streng
- maakt enkelstrengige uiteinden = sticky ends
sticky ends
enkelstrengige uiteinden met bepaalde DNA-sequenties (die vormen een palindroomstructuur)
DNA-ligase
een enzym dat in staat is de fosfordiësterbinding tussen 2 nucleotiden te herstellen.
golden rice
een transgeen organisme, die vitamine A bevat
gentherapie
het inbrengen van genetisch materiaal in de cellen van een patiënt om een gendefect te corrigeren of een nieuwe functie aan de cellen toe te voegen, waardoor de ziekte wordt opgeheven of bestreden