biologija amiiiin Flashcards
Šta je antropologija i reci malo više o njoj?
Antropologija je naučna disciplina koja proučava čovjeka na osnovu anatomije, fiziologije, psihologije, istorije, sociologije, filozofije, arheologije i nauke o jeziku. Antropologija je u početku bila ograničena samo na izučavanje anatomskih karakteristika ljudi.Danas možemo reći da antropologija proučava ljudski život i kulturu, sličnosti i razlike među ljudima.
Čime se bavi antropologija i koje je njeno najbitnije pitanje?
Antropologija se bavi odnosom između prirode i kulture, vezom između prošlosti i sadašnjosti i jedinstvom ljudskog roda pored različitosti njegovih oblika. Glavno putanje antropologije je Šta je čovjek?
Objasni odnos između biologije i kulture?
Čovjekova prirodna narav ga veže uz životinje, a kulturna ga čini humanim i antropologija smatra da ove dvije komponente nisu suprostavljene, već isprepletane i čine čovjeka kulturnom životinjom. Razvoj mozga tj moždane kore nam je omogućio da shvatama komuniciramo i učimo. Čovijek uči kako se treba ponašati u mjeri daleko ispred ostalih životinja, a naučeni sadržaj naziv kulturom.
Šta je kultura?
Kultura je skup ponašanja koje ljudi uče i zajednički dijele u određenom razdoblju i prirodnoj i društvenoj količini.
Objasni vezu između prošlosti i sadašnjosti?
Ljudska evolucija se ne razlikuje od evolucije drugih bića jer slijedi ista prirodna pravila, ali je ljudima usadila izvandrednu sposobnost učenja. Prenošenje znanja iz generacije u generaciju ubrzalo je kulturnu evoluciju koja je postala brža od biološke.
Po čemu se ljudi razlikuju i šta je rasizam?
Ljudi se razlikuju u pogledu anatomije, fiziologije i kulturnih navika, a mržnja bazirana na osnovu tih razlika naziva se rasizam.
Objasni jedinstvo ljudi i raznolikost oblika?
Ljudi se biološki razlikuju zbog prilagođavanja različitim uslovima životne sredine, tako se javlja različita boja kože, visina, boja i oblik kose. Društveno se razlikuju jer su uspostavili vrlo veliki broj različitih društvenih sistema, od malih plemena do velikih carstava.
Objasni paleoantropologiju?
Paleoantropologija nastoji utvrditi porijeklo ljudi i puteve njihovog razvoja. Proučava fosile i primate srodne ljudima. Nastoji rekonstruisati način života prvih ljudi.
Objasni bioantropologiju?
Bioantropologija proučava jedinstvo i raznovrsnost bioloških vidova ljudskog roda. Obrađuje odnose između biologije i kulture, gena i ponašanja.
Objasni arheologiju predistorije?
Arheologija predistorije se bavi izumrlim društvima čija se istorija ne može odrediti putem pisanih dokumenata, nego samo kroz materijalne ostatke. Interesuju je velike civilizacije, male zajednice i prva ljudska društva.
Objasni etnologiju?
Etnologija upoređuje različita ljudska društva i kulture. Važan segment jeste proučavanje procesa ljudske komunikacije. Komunikacija posebno govor ima veliku važnost za razvoj ljudske vrste.
Koji je naučni naziv za čovjeka?
Homo sapiens.
Šta je antropologija?
Antropologija je naučna disciplina koja proučava čovjeka na osnovu anatomije, fiziologije, psihologije, istorije, sociologije, filozofije, arheologije i nauke o jeziku.
Koje je osnovno pitanje antropologije?
Šta je čovjek?
Kojim se odnosima bavi antropologija?
Antropologija se bavi odnosom između prirode i kulture, vezom između prošlosti i sadašnjosti i jedinstvom ljudskog roda pored razlika.
Koje su četiri poddiscipline antropologije?
To su paleoantropologija, bioantropologija, arheologija predistorije i etnologija.
Šta je ćelija i po čemu se ćelije razlikuju?
Ćelija je osnovna gradivna i funkcionalna jedinica svakog živog organizma, razlikuju se po obliku, veličini, unutrašnjoj organizaciji i funkciji.
Kako nastaje organizam?
Organizam nastaje od oplođene jajne ćelije i od njene dalje dijobe i diferencijacije.
Objasni razliku između eukariotskih i prokariotskih ćelija?
Prokariotske ćelije imaju male dimenzije i ne posjeduju jedro tj njihov genetički materijal je rasut po citoplazmi i takvu građu imaju samo bakterije. Eukariotske ćelije imaju veće dimenzije i znatno složniju organizaciju tj sadrže ćelijsku membranu, jedro, mnoštvo organela, citoskelet i inkluzije. Eukariotsku građu imaju protozoe, alge, biljke i životinje.
Kakav može biti oblike ćelija?
Pljosnat (ćelije krvnih i limfnih sudova), kockast (ćelije štitne žlijezde), cilindričan (ćelije epitela crijeva, materice i jajovoda), pologonalan (ćelije jetre), okruglast (bijele ćelije krvi jajna ćelija), vretenast (glatke mišićne ćelije diskoidan (eritrociti), zmijolik (spermatozoidi)…
Objasnirazlike u veličini ćelija?
Neke ćelije se mogu vidjeti samo pod elektronskim mikroskopom, dok se neke mogu vidjeti golim okom. Najmanje ćelije su smještene u kori malog mozga, a najveća je jajna ili masna ćelija. Ćelije skeletnog mišića su duge po nekoliko cm, a pojedini neuroni i po 1m.
Šta je membranski sistem ćelije?
Njega čine sve membrane u sklopu ćelije: ćelijska membrana, jedrova membrana, membrana organela i inkluzija i sve imaju sličan plan građe.
Šta je ćelijska membrana?
Ona razdvaja citoplazmu ćelije od vanćelijskog sadržaja. Ona ćeliji daje oblik, štiti je od vanjskih uticaja i učestvuje u metaboličkom procesu. Važna uloga joj je što omogućava stalnu razmjenu materije između ćelije i njene okoline i selektivno je propustljiva.
Šta je citoplazma?
Ona čini cjelokupan sadržaj ćelije koji ispunjava prostor između ćelijske membrane i jedrove membrane. Osnovni sastojak joj je voda u kojoj su rastvorene soli, bjelančevinem masti i ugljeni hidrati.
Šta je citoskelet?
Njega čini trodimenzionalna mreža vlakana i cjevčica koja ima funkciju održavanja oblika ćelije, kretanja ćelija ili njihovih dijelova kao i kretanje organela i makromolekula unutar ćelije.
Šta su centrioli?
Centrioli imaju odlučujuću ulogu u procesu diobe ćelije jer migrirajući ka suprotnim polovima ćelije obrazuju diobno vreteno.
Šta su ribozomi?
Ribozomi su sitne organele prisutne u svim ćelijama (izuzev eritrocita) i osnovna uloga im je da učestvuju u sintezi proteina. Mogu biti pojedinačni ili povezani u niz kada se označavaju poliribozomi (polizomi).
Šta je endoplazmatični retikulum?
ER predstavlja lavirintni sistem unutrašnjih šupljina izolovanih od citoplazme sopstvenom membranom. Ove šupljine mogu imati spljošten, ovalan ili cjevast izgled ili kombinaciju svih. Dva tipa ER-a su hrapavi ER na čijoj se memnrani nalaze ribozomi (glavna uloga je biosinteza proteina i unutarćelijski transport) i glatki ER bez ribozoma ( biosinteza lipida i unutarćelijski transport)
Šta je goldžijev aparat?
Predstavlja organelu koju čini nizod 3 do 10 spljoštenih paraleno raspoređenih vrećica (cisterni). Uključen je u sintezu ugljenih hidrata, u izmjenjivanje, razvrstavanje, pakovanje i usmjeravanje bjelančevina masti sintetisanih u ER.
Šta su lizozomi?
Lizozomi su organele koje sadrže enzime neophodne za varenje u ćelijui. Razlažu čitave ćelije ili njihove dijelove, bakterije, viruse, sopstvene istrošene organele i komponente unutarćelijskog sadržaja.
Šta su peroksizomi?
Peroksizomi su organele slične lizozomima. Sadrže enzime koji su važni za mnoge procese u ćeliji.
Šta je mitohondrija?
To su energetske baterije ćelije i u njima se stvara energija i skladišti u obliku lako dostupnih depoa (ATP). Ova eneregija se dobija metabolisanjem glukoze i maskih kiselina. Sastoje se od spoljašje membrane, unutrašnje membrane, spoljašnj ekomore (prostor između membrana) i unutrašnje komore-matriksa. Unutrašnja membrana je izuvijana i pravi nabore, kriste.
Šta su ćelijske inkluzije?
Ćelijske inluzije su produkti ćelijskog metabolizma koji se deponuju u citoplazmi u formi granula, kapljica ili kristala. Najveći značaj imaju glikogen, masne kapi i pigmenti.
Šta je jedro?
Jedro je kontrolni centar ćelije iz koga potiču informacije kako o ćelijskoj strukturi tako i o njenoj funkciji. U njemu se nalazi gotovo cjelokupan DNK ćelije. Oblik jedra je uslovljen vrstom, oblikom i funkcionalnim stanjem ćelije.
Od čega je građeno jedro?
Jedro je u interfazi građeno od jedrovog omotača, jedrove plazme, jedrovog skeleta, hromatina ili jednog ili više jedarca.
Šta je ćelijski ciklus?
Ćelijski ciklus obuhvata period od nastanka ćelije do diobe na dvije nove ćelije, u toku čega ćelija raste, obavlja funkcije, udvostručava svoj genetski materijal i na kraju se dijeli na dvije ćelije kćerke.
Koje su dvije osnovne face ćelijskog ciklusa?
To su intercaza i mitoza. Interfaza s emože podijeliti na G1 (ćelije rastu i obnavljaju funkcije predviđene genetskim programom), S (replikacija DNK i udvostručavanj egenetskog materijala), G2 (pripremna faza za mitozu) i M (mitoza tj posljednja faza ćelijskog ciklusa).
Objasni proces diobe ćelija?
Ovi procesom od roditeljske ćelije nastau dvjie nove ćelije sa istim osobinama kao kod roditeljske. Ovim se omogućava razvoj i rast organizma ili zamjena oštećenih ili funkcionalno istrošenih ćelija.
Koja dva tipa ćelijske diobe postoje?
Mitoza i mejoza.