bijwerkingen en bijzonderheden Flashcards
chloorhexidine dermatologie
- roodheid
- jeuk
- droge huid
! maakt vlekken in kleding die moeilijk uitwasbaar zijn
chloorhexidine KNO
- geelbruine verkleuring van de tanden en tong (reversiebel)
- branderige tong
- droge mond
- smaakveranderingen
hexetidine
- droge mond
- hoest
magaldraat
- zachte en frequentere stoelgang
- misselijkheid
- braken
! veel interacties
omeprazole
- hoofdpijn
- misselijkheid
- braken
- winderigheid
! niet voor kinderen jonger dan 18
! kan tijdens de zwangerschap
! substraat en inhibitor CYP2C19
! werkt alleen wanneer de protonpompen actief zijn (na de maaltijd). Het is dus belangrijk om te eten na het nemen van een PPI, om de protonpompen te activeren.
PPI’s worden gewoonlijk ’s ochtends genomen, omdat de hoeveelheid protonpompen groter is na een
langere periode zonder eten.
pantoprazole
- hoofdpijn
- misselijkheid
- braken
- winderigheid
! niet voor kinderen jonger dan 18
! kan tijdens borstvoeding
! substraat CYP2C19
! werkt alleen wanneer de protonpompen actief zijn (na de maaltijd). Het is dus
belangrijk om te eten na het nemen van een PPI, om de protonpompen te activeren.
PPI’s worden gewoonlijk ’s ochtends genomen, omdat de hoeveelheid protonpompen groter is na een
langere periode zonder eten.
esomeprazole
- hoofdpijn
- misselijkheid
- braken
- winderigheid
! niet voor kinderen jonger dan 18
! kan tijdens de zwangerschap
! substraat en inhibitor CYP2C19
! werkt alleen wanneer de protonpompen actief zijn (na de maaltijd). Het is dus belangrijk om te eten na het nemen van een PPI, om de protonpompen te activeren. PPI’s worden gewoonlijk ’s ochtends genomen, omdat de hoeveelheid protonpompen groter is na een
langere periode zonder eten.
alginezuur
- misselijkheid
- braken
- diarree
! mag tijdens zwangerschap en borstvoeding
! niet bij kinderen jonger dan 12
! veel interacties
! effect voor 4u
otilonium bromide
- hoofdpijn
- duizeligheid
- braken
- diarree
! niet tijdens de zwangerschap
butylscopolamine/butylhyoscine
- duizeligheid
- droge mond
- constipatie
- mydriase
! opletten rijden en besturen voertuigen
! niet tijdens de zwangerschap
! biologische beschikbaarheid <1%
! passeert de BHB niet
domperidon
- droge mond
- hoofdpijn
- zenuwachtigheid
! risico op QT verlenging
! substraat CYP3A4 en Pgp
! first-pass effect
bisacodyl
- krampen
- diarree
- misselijkheid
! 2u voor en na inname geen melk of melkproducten
! genoeg water drinken
! prodrug
lactulose
- diarree
- winderigheid
- misselijkheid
! kan tijdens de zwangerschap en borstvoeding
! genoeg water drinken
! <2% absorptie
macrogol
- diarree
- winderigheid
- misselijkheid
! kan tijdens de zwangerschap en borstvoeding
! genoeg water drinken
! geen absorptie
glycerol
- irritatie rond rectum
! kan tijdens de zwangerschap en borstvoeding
loperamide
- duizeligheid
- constipatie
- miose
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! kan zorgen voor QT-verlenging
! opletten rijden en besturen voertuigen
! genoeg drinken
! niet bij kinderen <2 jaar
! groot first-pass effect (BB <1%)
Saccharomyces boulardii
- maagpijn
- dorst
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
insuline aspart
- hypoglycemie
- reactie op injectieplaats
! kan tijdens de zwangerschap en borstvoeding
! in de koelkast bewaren
insuline glargine
- hypoglycemie
- reactie op injectieplaats
! opletten rijden en besturen voertuigen
! in de koelkast bewaren
metformine
- hypoglycemie
- gastro-intestinale stoornissen
- melkzuuracidose
! opletten voor patiënten met verminderde nierfunctie
! geen alcohol
! opletten voor lactaatacidose
! tijdens de maaltijd
gliclazide
- hypoglycemie
- gewichtstoename
! niet tijdens borstvoeding
! substraat van CYP2C9
! 100% absorptie
! voor of tijdens de maaltijd
colecalciferol
- constipatie
- diarree
- misselijkheid
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! moet omgezet worden naar actieve vorm (calcitriol) door lever en nier
vitamine B1 (thiamine), vitamine B2 (riboflavine), vitamine B6 (pyrdoxine), vitamine B12 (cyanocobalamine)
- huiduitslag
- jeuk
! niet tijdens borstvoeding (door vitamine B6)
! niet voor kinderen jonger dan 18
ascorbinezuur
- misselijkheid
- diarree
calcium met vitamine D
- misselijkheid
- braken
- verlies eetlust
! opletten met voeding want interactie met calcium
enoxaparine
- verhoogd bloedingsrisico
- hyperkaliëmie
- reactie op injectieplaats
! opletten met operaties met epidurale verdoving
! 100% biologische beschikbaarheid
clopidogrel
- verhoogd bloedingsrisico
- buikpijn
- diarree
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! niet voor kinderen jonger dan 18
! prodrug
! substraat van CYP2C19
! substraat van CYP3A4
! substraat van Pgp
! inhibitor van CYP2B6 en CYP2C8
! 50% absorptie
acetylsalicylzuur
- verhoogd bloedingsrisico
- maagklachten
- syndroom van Reye
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! niet voor kinderen
! werkt tot 7 dagen na staken behandeling
! first-pass effect
rivaroxaban
- verhoogd bloedingsrisico
- maaglast
! samen innemen met voedsel bij een dosis vanaf 15mg om de BB te verhogen
! niet voor kinderen jonger dan 18
! substraat van CYP3A4
! substraat van Pgp
! biologische beschikbaarheid van 100%
apixaban
- verhoogd bloedingsrisico
- maaglast
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! substraat van CYP3A4
! substraat van Pgp
! biologische beschikbaarheid van 50%
ferrosulfaat
- gastro-intestinale stoornissen
- zwartverkleuring van de feces
- diarree of obstipatie
! voor vloeibare preparaten best met een rietje innemen om tandverkleuring tegen te gaan
! niet met melk innemen
! best nuchter innemen
! vitamine C bevordert de opname
foliumzuur
- allergische reactie
- misselijkheid
! mag tijdens zwangerschap en borstvoeding
! prodrug
flecainide
- duizeligheid
- wazig zien of dubbelzien
- benauwdheid
- hartkloppingen
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! nauwe toxisch-therapeutische marge
! substraat van CYP1A2
! substraat van CYP2D6
! biologische beschikbaarheid van 90%
molsidomine
- hoofdpijn
- draaierigheid
- bloeddrukval
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! prodrug
indapamide
- hypokaliemie
- hyperuricemie
- hyperglycemie
- hyponatriemie
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! kan zorgen voor QT-verlenging
furosemide
- dorstgevoel
- duizeligheid
- hypokaliemie
- hyperuricemie
- ototoxiciteit
! opletten met autorijden als men duizelig is
! geruststellende gegevens over gebruik tijdens zwangerschap
! werkt binnen halfuur
bumetanide
- hoofdpijn
- duizeligheid
- hypokaliemie
- hyponatriemie
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! werkt binnen halfuur
spironolactone
- hoofdpijn
- borstvorming bij mannen
- impotentie
- menstruatiestoornissen
- pijnlijke borsten
- hyperkaliemie
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! absorptie verhoogt door inname met voedsel
diosmine met flavonoiden
- diarree
- nausea
- braken
- dyspepsie
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! moet tijdens de maaltijd worden ingenomen
propranolol
- toename insulineresistentie
- astma-aanval
- bradycardie
! bij stoppen geleidelijk afbouwen
! niet tijdens zwangerschap, wel tijdens borstvoeding
! substraat van CYP2D6
! onderhevig aan first-pass effect
! eiwitrijk voedsel bevordert de BB met 50%
bisoprolol
- toename insulineresistentie
- astma-aanval
- bradycardie
! bij stoppen geleidelijk afbouwen
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! lipofiele selectieve betablocker
! passeert de BHB
nebivolol
- toename insulineresistentie
- astma-aanval
- bradycardie
! bij stoppen geleidelijk afbouwen
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! substraat van CYP2D6
! lipofiele selectieve betablocker
bisoprolol met hydrochloorthiazide
- hoofdpijn
- duizeligheid
- nausea
- braken
- toename insulineresistentie
! bij stoppen geleidelijk afbouwen
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! lipofiele selectieve betablocker
amlodipine
- hypotensie
- hartkoppingen
- tandvleeshyperplasie
- enkeloedeem
! bij stoppen geleidelijk afbouwen
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! geen pompelmoes
! substraat van CYP3A4
lercanidipine
- hypotensie
- hartkoppingen
- tandvleeshyperplasie
- enkeloedeem
! bij stoppen geleidelijk afbouwen
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! geen pompelmoes
! substraat van CYP3A4
! lipofiele calciumantagonist
! absorptie 4 keer hoger bij vetrijk maaltijd dus nuchter innemen
! lage BB van 3% indien nuchter en 10% indien niet nuchter
diltiazem
- hypotensie
- hartkoppingen
- tandvleeshyperplasie
- enkeloedeem
! bij stoppen geleidelijk afbouwen
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! geen pompelmoes
! substraat en inhibitor van CYP3A4
! inhibitor van Pgp
! niet-lineaire kinetiek
! benzothiazepine
lisinopril
- hoofdpijn
- duizeligheid
- misselijkheid
- braken
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! niet voor kinderen jonger dan 6
! opletten met autorijden als men duizelig is
! BB van 25%
! niet gemetaboliseerd
perindopril
- kriebelhoest
- wazig zien
- zwak gevoel
- smaakstoornissen
- duizeligheid
! niet tijdens zwangerschap wel tijdens borstvoeding
! prodrug
! voedsel vertraagt de omzetting
! opletten met autorijden als men duizelig is
! bij stoppen geleidelijk afbouwen
ramipril
- hyperkaliemie
- kriebelhoest
- duizeligheid
- smaakstoornissen
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! bij stoppen geleidelijk afbouwen
! prodrug
! actieve metaboliet ramiprilaat
perindopril met indapamide
- duizeligheid
- hoofdpijn
- tintelingen
- hoest en kortademigheid
! VOOR de maaltijd innemen
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! perindopril is een prodrug
perindopril met amlodipine
- oedeem
- hoofdpijn
- duizeligheid
- palpitaties
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! VOOR de maaltijd innemen
! geen pompelmoes
! perindopril is een prodrug
losartan
- duizeligheid
- vermoeidheid
- zwak gevoel
- hyperkaliemie
- daling bloedsuikerspiegel
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! bij stoppen geleidelijk afbouwen
! substraat van CYP2C9
olmesartan medoxomil
- duizeligheid
- vermoeidheid
- blaasontsteking
- griepachtige symptomen
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! bij stoppen geleidelijk afbouwen
! prodrug naar olmesartan
simvastatine
- spierpijn
- maag-darmklachten
- leverontsteking
- hoofdpijn
- duizeligheid
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! ‘s avonds innemen want cholesterolsynthese gebeurt in de avond
! geen pompelmoes
! substraat van CYP3A4
! prodrug
! BB minder dan 5%
! kortwerkend statine
! lipofiel
atorvastatine
- spierpijn
- maag-darmklachten
- leverontsteking
- hoofdpijn
- duizeligheid
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! ‘s avonds innemen want cholesterolsynthese gebeurt in de avond
! geen pompelmoes
! opletten voor spierklachten
! opletten voor levertoxiciteit
! substraat van CYP3A4
! substraat van Pgp
! langwerkend (14u)
! onderhevig aan first-pass effect
! lipofiel
rosuvastatine
- spierpijn
- maag-darmklachten
- leverontsteking
- hoofdpijn
- duizeligheid
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! ‘s avonds innemen want cholesterolsynthese gebeurt in de avond
! opletten voor spierklachten
! opletten voor levertoxiciteit
! substraat van CYP2C9
! langwerkend (19u)
! BB van 20% door first-pass effect
! hydrofiel
fenofibraat
- spierpijn
- buikpijn (pancreatitis)
- ademhalingsproblemen
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
! tijdens de maaltijd innemen anders werkt het niet
miconazol dermatologie
- bleek worden van de huid
- roodheid
- uitslag
! na verdwijnen tekens nog 1 week aanhouden
! opletten met bloedverdunners
! mag tijdens zwangerschap en borstvoeding
miconazol met hydrocortisone
- huidirritatie
- brandend gevoel
! enkel 5 tot 10 dagen gebruiken
! bewaren in de koelkast
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
miconazol met zinkoxide
- huiduitslag
- brandend gevoel
- roodheid
! niet tijdens zwangerschap en borstvoeding
erythromycine met zinkacetaat
- brandend gevoel
- roodheid
! zorgt voor vlekken op textiel
! mag tijdens de zwangerschap en borstvoeding
! na menging is de oplossing 8 weken houdbaar
fusidinezuur
- jeuk
- uitslag
- eczeem
! mag tijdens de zwangerschap en borstvoeding maar niet op de borst aanbrengen
! 4 weken na opening houdbaar