Behandeling Flashcards
Wat is mantra 1 van RA behandeling + reden
Hit hard, hit early (vroegtijd en aggressieve behandeling)
De botbeschadiging vindt met name in de eerste jaren plaats en de schade is irreversibel, je voorkomt dus veel schade als je er vroeg bij bent
Wat is mantra 2 van RA behandeling + reden
Treat to target
Er moet worden behandeld tot een bepaalde streefwaarde (kort op zitten, meten en handelen na deze waarde = intensieve behandeling!) –> DAS-score
Welke onderdelen zitten er in de DAS score? (4)
- Hoeveel van de 28 gewrichten gezwollen zijn
- Hoeveel van de 28 gewrichten pijnlijk zijn
- Hoe het gaat met de patient (VAS)
- CRP/bezinkingswaarde
Conclusies DAS-score (4)
< 2.6: remissie
2,6-3,2: lage ziekteactiviteit en is de behandelaar tevreden.
3,2-5,1: medium ziekteactiviteit en wordt er agressief behandeld.
>5,2: hoge ziekteactiviteit
Drie doelen van de behandeling van reuma
- Ziekteactiviteit laag: DAS28.
- Verminderen van de onbekwaamheid (disability): HAQ-score
- Structurele schade voorkomen: Röntgen
Volgorde van afbouwen als de patient in remissie is
- Prednisolon
- Biological
- De laatste DMARD
(maar bijna altijd levenslange medicatie)
Geneesmiddelen bij RA + functie (4)
- Traditionele pijnstilling
- NSAID’s: pijnstilling (geen ziekte remming)
- Corticosteroïden (prednison): remmen gewrichtsslijtage
- Conventionele- en targeted DMARDs: remmen de ziekte en voorkomen daarmee schade
Wat is nooit monotherapie bij RA? + reden + uitzondering
NSAID’s, het is alleen pijnstilling maar remt de ziekte zelf niet
de ziekte van Bechterew (voorkomt een beetje de dichtgroei van de ruggenwervels)
Indeling DMARDs (2+2)
Synthetic DMARDs
* Conventional synthetic DMARDS &
* Targeted synthetic DMARDs
Biological DMARDs
* Original biological DMARDs
* Biosimilar DMARDs
Conventionele DMARDs (3)
- Methotrexaat
- Sulfasalazine
- Leflunomide
Werkingsmechanisme methotrexaat
Het is een foliumzuurantagonist en hindert de reductie van dihydrofoliumzuur tot tetrahydrofoliumzuur → versnelde apoptose van de T-lymfocyten
Hoelang duurt het voordat MTX effect heeft?
4-10 weken
Wat geef je om de overbruggingstijd van intrede MTX door te komen?
Corticosteroïd als injectie (depot), die werkt binnen 2 dagen.
Gebruik MTX + reden
1 keer per week
Ze worden binnengepompt in de cel en daar gevangen door een suikermolecuul (gepolyglutameerd)
Welk middel altijd bij MTX gegeven en waarom?
Foliumzuur (dag na MTX), vermindert de ongewenste effecten
Belangrijke IA MTX + mechanisme !!
Trimethoprim, is een foliumzuurantagonist dus kan zorgenvoor beenmergdepressie (door foliumzuurdepletie)
Waar moet je op letten bij hoge doseringen NSAID’s icm MTX?
NSAID’s remmen de excretie van MTX in de nieren (dus slechte uitscheiding)
Wat is er op de MTX dag?
Patient voelt zich niet zo lekker
Bijwerkingen MTX (5)
- GI klachten
- Verhoogde leverwaarden
- CNS klachten (hoofdpijn/duizeligheid)
- Infecties
- Alopecia (komt niet veel voor maar is wel belangrijk voor de patiënt)
Speciale bijwerking bij kinderen die MTX gebruiken + oplossing
Anticipatoire misselijkheid
Oplossing: MTX verpakken in allemaal andere kleuren capsules
Werkingsmechanisme sulfasalazine
Het exacte actiemechanisme is onbekend, maar sulfasalazine zorgt voor de remming van prostaglandinen
Waarom wordt sulfasalazine minder gebruikt dan MTX?
Meer bijwerkingen (misselijkheid en braken)
Toepassingen sulfasalazine (2)
- MTX onvoldoende werkt of niet wordt verdragen
- Ziekte van Bechterew (daarbij werkt MTX onvoldoende)
Wanneer heeft sulfasalazine effect?
Na 4-10 weken behandeling
Bijwerkingen sulfasalazine (4)
- Misselijkheid
- Braken
- Hoofdpijn
- Urine en speeksel kunnen oranje/paars worden
IA sulfasalazine + mechanisme
Sulfasalazine verlaagt de concentratie en werking van digoxine.