begrippenlijst

Question 1

• (Griekse) burger

Answer 1

Lid van de bevolking van een polis. In Athene is dit een man, + 18 jaar, met ouders afkomstig uit Athene.

Question 2

• migrant

Answer 2

Iemand die verhuist naar een andere polis of land.

Question 3

• plichten

Answer 3

Een wettelijk ‘nadeel’, iets dat je moet doen.

Question 4

• rechten

Answer 4

Een wettelijk ‘voordeel’, iets wat je mag hebben of mag doen.

Question 5

• elite

Answer 5

Een kleine groep in een samenleving die hoger staat dan de rest van de bevolking en vaak meer macht heeft.

Question 6

• standenmaatschappij

Answer 6

Samenleving waarin de bevolking in verschillende groepen is verdeeld die elk hun eigen rechten en plichten hebben.

Question 7

• ambachtslui

Answer 7

Werk waarbij je iets met je handen maakt. Bv. pottenbakker, wever, smid…

Question 8

• monarchie

Answer 8

Bestuursvorm met een koning(in) aan de macht.

Question 9

• aristocratie

Answer 9

Bestuursvorm met de elite aan de macht.

Question 10

• oligarchie

Answer 10

Bestuursvorm met de elite en de rijke burgers aan de macht.

Question 11

• democratie

Answer 11

Bestuursvorm waarbij alle burgers worden betrokken in de politiek.

Question 12

hopliet

Answer 12

Griekse infanteristen (soldaten te voet) met schild, lans en zwaard.

Question 13

• falanx

Answer 13

Opstelling van aaneengesloten rijen soldaten die elkaar beschermden.

Question 14

• trireem

Answer 14

oorlogsschip

Question 15

• wetgevende macht

Answer 15

Deze staatmacht bepaalt de inhoud van de wetten van een land. Zij maken de wetten.

Question 16

• uitvoerende macht

Answer 16

Deze staatsmacht voert de wetten uit en regeert/bestuurt zo het land (of de polis).

Question 17

• rechterlijke macht

Answer 17

Deze staatsmacht oordeelt over de mensen die wetten hebben overtreden en over mensen die geschillen (ruzie) hebben.

Question 18

• ostracisme

Answer 18

Schervengerecht: Elke burger mocht een potscherf indienen met daarop de naam van de persoon die hij tijdelijk uit Athene wilde verwijderen. Zo konden personen voor 10 jaar verbannen worden.

Question 19

• solidariteit

Answer 19

Samenwerking, samenhorigheid en elkaar steunen.

Question 20

• rivaliteit

Answer 20

Vijandschap, niet samenwerken.

Question 21

• Delisch-Attische Zeebond

Answer 21

Een militair samenwerkingsverband met een 200-tal poleis, Athene aan de macht. Om zo het leger en de vloot te versterken tegen eventuele invallen.

Question 22

• Peloponnesiche bond

Answer 22

Een militair samenwerkingsverband met een 10-tal bondgenoten van Sparta.

Question 23

• Acropolis (van Athene)

Answer 23

Hoogste punt van de polis waar de tempels werden gebouwd.

Question 24

• Parthenon

Answer 24

Tempel voor Athena.

Question 25

• onafhankelijk

Answer 25

vrij, zelfstandig

Question 26

• verdeeldheid

Answer 26

ieder voor zichzelf, er is geen eenheid

Question 27

• eenheid

Answer 27

allemaal samen, er is geen verdeeldheid

Question 28

• koninkrijk

Answer 28

rijk met een koning aan het hoofd

Question 29

• vergrieksing

Answer 29

De Griekse cultuur verspreidde zich in de veroverde gebieden

Question 30

• mengcultuur

Answer 30

De ene cultuur vermengde zich met andere (lokale) culturen – ze nemen elkaar gewoontes over

Question 31

• landbouwnederzetting

Answer 31

een kleine samenleving gebaseerd op landbouw

Question 32

• stadstaat

Answer 32

een politiek onafhankelijke stad met de omliggende landbouwgronden

Question 33

• nomaden

Answer 33

mensen die rondtrekken

Question 34

• sedentair

Answer 34

mensen die op 1 plaats blijven wonen

Question 35

• schiereiland

Answer 35

een eiland dat met een klein gedeelte vast zit aan het vastenland

Question 36

• ambitieus

Answer 36

veel willen bereiken

Question 37

• imperialisme

Answer 37

voortdurend grotere delen van de wereld willen veroveren en beheersen

Question 38

• prestige

Answer 38

aanzien, invloed, macht…

Question 39

• grootrijk

Answer 39

imperium, groot en machtig rijk

Question 40

• verantwoording

Answer 40

het uitleggen waarom je het zo deed, rechtvaardigen

Question 41

• motief

Answer 41

reden waarom je iets doet

Question 42

• heerbaan

Answer 42

oude Romeinse weg, oorspronkelijk aangelegd voor de verplaatsing van het leger

Question 43

• muur van Hadrianus

Answer 43

verdedigingsmuur van 117 km lang laten bouwen door keizer Hadrianus in Groot-Brittannië

Question 44

• verdeel en heers

Answer 44

De Romeinen behandelden niet alle veroverde gebieden op dezelfde manier (verdeel). Sommige kregen meer rechten dan anderen. Dat hielp om alles onder controle te houden. (heers)

Question 45

• pater familias

Answer 45

De oudste man met de hoogste stand in een Romeins gezin.

Question 46

• mater familias

Answer 46

vrouw van pater familias, praktische organisator huishouden, opvoeder kleinste kinderen

Question 47

• gens

Answer 47

een groep van families met dezelfde naam of voorouders

Question 48

• gensnaam

Answer 48

familienaam

Question 49

• clientes

Answer 49

Een arme plebejer die verbonden was aan een patronus. Het was de beschermeling van die patronus.

Question 50

• patronus

Answer 50

pater familias

Question 51

• patriciërs

Answer 51

Families van grootgrondbezitters in Rome. Ze beweerden af te stammen van de stichters van de stad.

Question 52

• plebejers

Answer 52

Gewone Romeinen. Aanvankelijk waren het boeren die land van de patriciërs pachten. Later, in de groeiende stad, oefenden ze ook vele andere beroepen uit.

Question 53

• publieke macht

Answer 53

macht over de rest van de samenleving

Question 54

• castella

Answer 54

een fort voor hulptroepen in het Romeinse leger