begrippen Hinduisme

Question 1

Advaita

Answer 1

‘Niet-tweeheid’. (filosofisch of klassiek hindoeïsme) de atman en de brahman zijn wezensidentiek

Question 2

Animisme

Answer 2

Verering van lokale goden in bijvoorbeeld de vorm van heilige bomen, heilige slangen, etc.

Question 3

Artha

Answer 3

Welvaart, één van de doelen van de mens (volgens klassiek of filosofisch hindoeïsme)

Question 4

Arya Samaj

Answer 4

‘Genootschap der edelen’, in 1875 gesticht door Sarasvati (1824-1883) en behoorde tot de brahmanen. Hij zag onderdrukking door Brits kolonialisme en pleitte voor terugkeer naar de waarden en normen van de Veda’s en de Oepanisjaden. Tegen bijgeloof, weduweverbranding, kinderhuwelijken en kastensysteem. En tegen chr. zending.
Kenmerken: wekelijkse erediensten in de tempel, brengen thuis vuuroffers, propageren studie van de heilige geschriften.

Question 5

Asjrama’s

Answer 5

4 fasen die hindoes uit hogere standen doorlopen:

1) leven als leerling
2) leven als getrouwd man
3) leven na pensioen: ascetisch leven
4) leven als onthechte

Question 6

Atman

Answer 6

Diepste kern of wezen van de mens. Wat overblijft na weghalen van lichaam, emoties, gevoelens, gedachten en wil. Atman is wezenidentiek aan Brahman (volgens klassiek of filosofisch hindoeïsme) Gelovige streeft naar eenheid tussen brahman en atman door onthechting van de wereld en alles wat daarin positief en negatief is

Question 7

Avatar

Answer 7

• Bekend in het volkshindoeïsme
• Incarnaties van vishnu
• Zijn er om de mensheid op dat moment te redden of te behoeden voor een teloorgang van de beschaving
• Worden ook vereerd

Question 8

Bhagavadgita

Answer 8

‘lied van de gezegende’: Belangrijkste boek waarin Krisjna een antwoord geeft op ethische vraagstukken. Onderdeel van Mahabharata

Question 9

Bhakti

Answer 9

Spirituele liefdesdaad of toewijding van de bhakta (of gelovige) aan zijn of haar persoonlijk God. Niet alleen loyaal zijn en dienen, maar ook liefhebben tussen god en mens. Meest voorkomende praktijk.

• Mystiek-geestelijk aspect: emotioneel en niet verstandelijk. De god geeft zegeningen door mystieke ervaringen.
• Extatische ervaringen tijdens zingen. Als het ware bezeten door godheid.

Question 10

Brahma Samaj

Answer 10

Nieuwe beweging in de 19de eeuw: vereren van één God, afwijzen van godenbeelden en priesters. Beïnvloed door Westers denken

Question 11

Brahman

Answer 11

De atman is hier een fragmentje van. Ultieme, onderveranderlijke werkelijkheid, die uit het zuiver zijn en bewustzijn bestaat

Question 12

Brahmanen

Answer 12

Hoogste kaste, namelijk die van de priesters

Question 13

Dalits

Answer 13

De onraakbaren: zij behoren tot geen enkele kaste

Question 14

Dharma

Answer 14

• De leer; één van de 4 doelen van de mens (volgens klassiek of filosofisch hindoeïsme) namelijk het leven volgens de eigen kaste of stand
• de eeuwige kracht die de hele schepping bij elkaar houdt en die de gehele mensheid en al het geschapene samenhoudt en voortstuwt naar een hoger bestaansniveau.
• Het geritualiseerde leven volgens normen en regels
  o Een wet-religie zonder gecodificeerde wet
  o Verschillende dharma’s, gebaseerd op geslacht, leeftijd en oorsprong
  o Iedereen die volgens zijn dharma handelt mag uitgaan van een betere reincanatie
• Relatieve term dat naar specieke omstandigheden verwijst

Question 15

Divali

Answer 15

Lichtfeest ter ere van Laksmi, godin van voorspoed en licht. Centraal staat overwinning van het goede op het kwade. Verschillende gebruiken

Question 16

Gangga nahan

Answer 16

gewijd aan de rivier de Ganges; ritueel bad

Question 17

Goeroeïsme

Answer 17

Volgelingen van een mens, die hem aanbidden als een incarnatie van God of als iemand waarin God letterlijk woning heeft gemaakt.

Question 18

Holi/Holi-phagwa

Answer 18

Lentefeest. Symboliseert ook overwinning van goede op kwade. Planten van holika (een plant) als teken van begin lente en einde winter. Tilak of vlek op het voorhoofd, elkaar besprenkelen met parfum, werpen van rode en gele verfpoeder als teken van vriendschap. Carnavalesk feest.

Question 19

Jnana Marga

Answer 19

de weg van kennis. Vooral binnen klassieke of filosofische hindoeïsme. Mensen geëmaneerd uit god en dus zelf god. Men moet tot dit besef komen.

Question 20

Kama

Answer 20

Één van de 4 doelen van de mens (volgens klassiek of filosofisch hindoeïsme), namelijk die van het genot

Question 21

Karma

Answer 21

= Daden en resultaten daarvan, saldo van oorzaak en gevolg.
Bepaalt of je in wat voor situatie je komt in volgend leven.
Ieder mens heeft vrije wil; goed karma kan je zelf opbouwen

Question 22

Karma Marga

Answer 22

weg van de daden

Question 23

Krisjna

Answer 23

Incarnatie van visjnoe (avatar). Toont de verschillende wegen tot verlossing

Question 24

Ksatriya’s

Answer 24

Op één na hoogste kaste, namelijk die van de bestuurders, adel en militairen

Question 25

Maha Shivratri

Answer 25

‘ter ere van Sjiva’

Question 26

Mahabharata

Answer 26

Langste dichtwerk van de wereldliteratuur. Bekendste onderdeel is de Bhagavadgita. Opgetekend tussen 200 v.Chr en 200 n. Chr
Gaat over de strijd tussen afstammelingen van koning Bharata om de troon.
Hierin toont Krisjna de verschillende wegen tot de verlossing

Question 27

Moksja

Answer 27

Één van de vier doelen van de mens (volgens klassiek of filosofische hindoeïsme) en tevens het uiteindelijke doel van ieder mens, namelijk verlossing uit de kringloop van hergeboorten en dan voorgoed opgaan in Brahman. De Jnana marga, karma marga en bhakti marga zijn de drie wegen waarop je moksja bereikt. Deze wegen vullen elkaar aan.

Question 28

Monisme

Answer 28

Filosofische school opgericht in de 9de eeuw door Sjankara

Question 29

Navratri

Answer 29

negen nachten waarop men negen gestalten van Durga vereert

Question 30

Nirguna bhakti

Answer 30

Liefhebben van God omdat hij God is

Question 31

Nirguna Brahman

Answer 31

God als onpersoonlijke, kosmische kracht (volgens klassiek of filosofisch hindoeïsme)

Question 32

Oepanisjaden

Answer 32

Oepanisjad : neerzitten bij iemand

Boek met verschillende basisprincipes van hindoeïsme, zoals het brahman atman, karma en reïncarnatie

Question 33

Ohm

Answer 33

De heilige oerklank, heiligste van alle mantra’s, wordt gebruikt aan het begin en het einde van alle gebeden.

Question 34

Pandits

Answer 34

de geestelijke die de families hielpen de godsdienstige rituelen uit te voeren. Brahmanen kregen centrale positie.

Question 35

Pitripaksh

Answer 35

periode van vasten en bidden

Question 36

Rakshabandhan

Answer 36

pandit gaat langs de huizen als huispriester

Question 37

Ramakrisjna

Answer 37

Neo-hindoeïstische stroming : Ramakrisjna (1836-1886) had mystieke ervaringen, ook over Jezus en Mohammed. Alle godsdiensten leiden tot hetzelfde doel, maar hindoeïsme is superieure weg.

Question 38

Ramayana

Answer 38

Populair verhaal over Rama. Het is geen religieus werk, maar bevat vele ethische lessen over hoe een hindoe volgens het dharma (plicht) behoort te leven.

Question 39

Ramnavmi

Answer 39

de geboortedag van Rama

Question 40

Rishnajanmastami

Answer 40

geboortedag van Krisjna

Question 41

Sagoena bhakti

Answer 41

Liefhebben van God om jezelf

Question 42

Samsara

Answer 42

Kringloop van hergeboorte

Question 43

Samskara’s

Answer 43

ceremoniën op scharniermomenten in het leven
• Zijn bedoeld om veilig van de ene in de andere fase te komen.
• Officieel zijn er 16
• Altijd: geboorte, huwelijk en dood (crematie).

Question 44

Sanatana Dharma

Answer 44

Eeuwige waarheid of traditie. Zo noemen hindoes hun religie, dat hun sociale, filosofische en godsdienstige denken bepaald

Question 45

Shivaratri

Answer 45

een nacht van waken voor god Shiva

Question 46

Sikhs

Answer 46

Gesticht door goeroe Nanak (1469-1539). Hij leerde monotheïsme en dat er geen onderscheid is tussen hindoes en moslims. Ze vormen een reactiebeweging tegen kastesysteem, ritualisme, ascetisme van de brahmaanse godsdienst in die dagen. Ze werden noch door hindoes noch moslims geaccepteerd. Varkensvlees mag gegeten worden, haren niet afknippen. Sikhs wonen voornamelijk tussen India en Pakistan. De tempel van de goeroe heet de Amritsar.

Question 47

Sjaktisme

Answer 47

Verering van vrouwelijke goden

Question 48

Sjiwaïsme

Answer 48

Volgen van de god Sjiwa. Is één van de 4 grote tradities

Question 49

Sjoedra’s

Answer 49

Laagste klasse, namelijk die van de arbeiders, boeren, bedienden, laaggeschoolden, en hen die onrein werk verrichten

Question 50

Sjroeti

Answer 50

‘het horen’: oudste boeken van legendarische wijzen uit oertijd (Veda’s, Brahmana’s, Aranjaka’s en oudste Oepanisjaden

Question 51

Smirti

Answer 51

Religieuze boeken : ‘het gedenken’ : uit latere tijden, ook wel latere Oepanisjaden

Question 52

Tantrisme

Answer 52

Vanaf 500 : mantra’s, ascese en meditatie

Question 53

Trimoerti

Answer 53

Triade van de Visjnoe (onderhouder), Sjiva (vernietiger of rechter) of Brahma (Schepper). Ze hebben allen verschillende attributes

Question 54

Vaisya’s

Answer 54

Op één na laagste klasse, namelijk die van de handelaren en kooplieden)

Question 55

Varna’s

Answer 55

Sub kaste:

• Bepaald aanzien en sociale functie
• Worden gezien als origine van het kastensysteem
• Het is het interpreteren van de realiteit tot een bepaald doel

Question 56

Veda

Answer 56

Veda = weten. Verzamelingen hymnen, spreuken en strofen die gebruikt worden bij offerrituelen. Ontstaan voor 1000 v. Chr., opgeschreven na 800 v. Chr. Mondeling doorgegeven, Vier verzamelingen. Verschaffen informatie over godsdienst van oude Ariërs, verschillende goden, en vooral over rol van priesters en rituelen in offerdienst. Uitgewerkt en verklaard in latere Brahmana’s.
Vier verzamelingen:
- Rig-Veda: lofzangen en hymnen op en gebeden aan de goden + beschrijvingen offers
- Sama-veda: liederen en spreuken bij offers
- Yajoer-veda: offerformules
- Atharva-veda: spreuken en bezweringen voor ziekte of onheil

Question 57

Visjnoeïsme

Answer 57

Neo-hindoeïstische stroming : volgers van Visjnoe

Question 58

Swastika

Answer 58

representeert Vishna, wordt geschilderd op huizen om boze geesten af te schrikken

Question 59

linga

Answer 59

mannelijk geslachtsorgaan, oorsprong van de schepping, symbool van Sjiva

Question 60

lotusbloem

Answer 60

symbool van schoonheid, geluk, eeuwigdurende voorspoed, attribuut van Surya, Vishnu en Lakshmi

Question 61

slang

Answer 61

symbool van onsterfelijkheid

Question 62

trishula

Answer 62

‘drietand’, symbool voor drie aspecten van de godheid, schepper, behoeder, vernietiger.