begrippen 7 Flashcards
handhaving
alles wat erop gericht is om goede naleving en uitvoering van regelgeving te bevorderen.
doelen:
1. Wetten worden in een democratische procedure vastgesteld. Als deze vervolgens niet worden nageleefd en niet gehandhaafd wordt hiermee de rechtstaat ondermijnd.
2. Als de overheid niet het goede voorbeeld geeft en niet optreedt wanneer regels niet worden nageleefd, dan verliest de regelgeving zijn geloofwaardigheid.
3. Als de overheid niet structureel optreedt tegen niet-naleving van de regels, dan zou dit precedentwerking kunnen hebben: burgers zouden in de toekomst ook niet meer verwachten dat ze de wet moeten naleven
naleving
het handelen van rechtssubjecten in overeenstemming met rechtsnormen
toezicht
het uitoefenen van controle op de naleving van regels
belangrijke bestuursrechtelijke sancties
- last onder bestuursdwang
- last onder dwangsom
- intrekking van een begunstigende beschikking
- opleggen van bestuurlijke boetes
herstelsancties
dit zijn sancties gericht op rechtsherstel, het bereiken van de situatie die het recht vereist.
hieronder vallen de bestuursdwang en de dwangsom
bestraffende/punitieve sancties
hebben als doel bestraffing, vergelding of leedtoevoeging. Daarbij wordt met deze sancties ook vaak preventieve werking beoogd.
hieronder vallen de bestuurlijke boete en (meestal) het intrekken van een begunstigende beschikking
last onder bestuursdwang
hierbij wordt een last aan een burger gegeven. Deze last houdt in dat aan een burger een bepaald gebod of verbod wordt opgelegd.
Bij een last onder bestuursdwang hoort ook de bevoegdheid voor het bestuur om, indien de burger niet aan de last voldoet, zelf dmv feitelijk handelen de situatie in overeenstemming met het recht te brengen.
Bestuursdwang gaat in drie fasen:
1. bestuursdwangaanschrijving; de burger wordt op de hoogte gesteld en het bestuur biedt een begunstigingstermijn om de onrechtmatige situatie te doen opheffen. De aanschrijving dient niet alleen aan de overtreder bekend te worden gemaakt.
2. het feitelijk uitvoeren van bestuursdwang: het daadwerkelijk toepassen van de dwang
3. kostenverhaal van de uitgevoerde handeling op de overtreder, tenzij dit redelijkerwijs niet of niet geheel te zijnen lasten behoort te komen
Er kan ook preventieve bestuursdwang zijn: hierbij wordt al over gegaan tot een aanschrijving voordat er uberhaupt een een overtreding heeft plaatsgevonden.
Daarnaast onderscheidt het awb spoed en superspoed. Bij spoed is geen voorafgaande last nodig, bij superspoed is zelfs geen besluit nodig, zolang deze achteraf maar kan worden gemaakt.
Last onder dwangsom
Een bestuursorgaan dat bevoegd is om een last onder bestuursdwang op te leggen is ook bevoegd om een last onder dwangsom op de leggen. Deze omvat net als last onder bestuursdwang een last–> er is dus een bepaald gebod of verbod. wanneer de burger niet aan deze last voldoet verbeurt hij een boete
Dit bedrag moet in verhouding staan tot de zwaarte van het geschonden belang en de beoogde werking van de dwangoplegging. Een last onder dwangsom kan alleen worden opgelegd aan de overtreder en deze dient ook juridisch en feitelijk in staat te zijn om de onrechtmatige toestand te beeindigen.
Een last onder dwangsom kan niet worden opgelegd als er ten aanzien van dezelfde overtreding al een last onder bestuursdwang is opgelegd.
Ook kan de last onder dwangsom preventief worden opgelegd. Van preventieve handhaving kan alleen worden gesproken als er nog niet een overtreding van het type waarop de last onder dwangsom betrekking heeft, heeft plaatsgevonden
De intrekking van een begunstigend besluit
Wanneer bestuursrechtelijke normen niet worden nageleefd, kan een sanctie hierop zijn dat een begunstigend besluit wordt ingetrokken. Wanneer deze intrekking plaatsvindt als reactie op de overtreding van een bestuursrechtelijk voorschrift, is voor deze intrekking een wettelijke grondslag vereist.
Er is doorgaans sprake van een herstelsanctie als de intrekking van onbepaalde tijd is en als het doel is om te zorgen dat de normen worden nageleefd. Er is sprake van een bestraffende sanctie als het doel is om te straffen.
bestuurlijke boete
een bestraffende sanctie die onvoorwaardelijk verplicht tot het betalen van een geldsom. De bevoegdheid hiertoe moet uit een bijzondere wet komen.
kenmerken:
- er moet een wettelijke bevoegdheid zijn om een bestuurlijke sanctie op te leggen
- voor dezelfde overtreding kan je maar één keer worden beboet.
- als een bestuurlijke boete is opgelegd, kan niet meer strafrechtelijk worden vervolgd en andersom.
- er is geen beginselplicht tot handhaving: de rechter toetst de beslissing tot het opleggen van een boete marginaal, maar de abbb kunnen de beleidsvrijheid om een boete op te leggen beperken.
- een bestuursorgaan kan een boeterapport maken, maar kan ook meteen een boetebesluit nemen
- de overtreder heeft inzagerecht
- er moet een cautie worden gegeven voor het horen
beginselplicht tot handhaving
Door het arrest van de Haarlemse Dakopbouw heeft een bestuursorgaan gelet op het algemeen belang de plicht om bij overtreding van een wettelijk voorschrift gebruik te maken van haar bevoegdheid om te handhaven(, maar moeten in beginsel eerst waarschuwen of gelegenheid bieden indien dit het beleid is. arrest cafe friends)
Uitzonderingen:
- er is concreet uitzicht op legalisatie
- optreden is zodanig onevenredig in verhouding tot de te dienen belangen
gedogen
het afzien van handhaving terwijl het bestuursorgaan wel juridisch bevoegd en feitelijk in staat is om te handhaven. –> enkel toelaatbaar als het tijdelijk en expliciet is.
