Begrep Flashcards
Ikonotekst
er et litteraturteoretisk samlebegrep som betegner samspillet mellom ordene (verbaltekst) og bildene (illustrasjonene) i ei bildebok.
Paratekst
betegner all tekst i en bok som ikke utgjør den litterære teksten; dvs. forord, forfatternavn, titler, epigrammer o.l.
Intertekstaualitet
begrep i litteraturvitenskapen som viser til at en tekst må forstås som et sted der tekster krysser hverandre, slik at det i en tekst alltid finnes elementer (sitater, allusjoner, lån) fra andre tekster.
Fonem
Er lyden av eit grafem(bokstav). Er ein språklyd.
Opptakt
Er starten på ordet. Det som kommer før kjernen av stavelsen (kjernen er vokalen midt i ordet)
Konsonant
Språklyd som dannes ved at luftstrømmen stoppes eller hindres
IPA alfabetet
det “internasjonale fonetiske alfabetet” med symbol og teikn
Vokal
Er ein ‘fon’. Produserast ved ein ubroten (eller utbrutt) lufstrøm gjennom munnen
Fonologi
Hvordan lyden fungerer i språk
Staving
Er ein del av talen som kan ein kan seie på eitt slag / byggeklossane til eit ord
Fonetikk
Læren om språklyder. Fysiologisk og kvar i kunnen lyden lagast
Lydskrift
Skrift som er tilnærma nøyaktig for å gjenngi eit talt språk
Aspirasjon
uttale av ein språklyd med ein h-liknande pustelyd
Allofon
Er i fonologien ein uttalevarient av eit fonem. Har ikkje ein betydningsskillende funksjon. (Rulle-r vs. skarre-r)
Fonotakst
Prinsipp for korleis fonema i eit gitt språk kan kombinerast med kvarandre; sp, pr, spr, tr str.
Koda
Endingen på ord (stavelsen) Det som kjem etter kjernen.
Grafem
En bokstav. Minste enheit i eit skriftsystem som har betydningskillende funksjon
Forklar det ortofone prinsippet
Vert også kalla det alfabetiske prinsipp. Handlar om at ein forstår samanhengen mellom lyd og bokstav. At ein lyd høyrer til ein bestemt bokstav, også kalla fonem og grafem.
Det er ein forutsetning for å kunne lære seg å lese og skrive.
