Begrep

Question 1

Ikonotekst

Answer 1

er et litteraturteoretisk samlebegrep som betegner samspillet mellom ordene (verbaltekst) og bildene (illustrasjonene) i ei bildebok.

Question 2

Paratekst

Answer 2

betegner all tekst i en bok som ikke utgjør den litterære teksten; dvs. forord, forfatternavn, titler, epigrammer o.l.

Question 3

Intertekstaualitet

Answer 3

begrep i litteraturvitenskapen som viser til at en tekst må forstås som et sted der tekster krysser hverandre, slik at det i en tekst alltid finnes elementer (sitater, allusjoner, lån) fra andre tekster.

Question 4

Fonem

Answer 4

Er lyden av eit grafem(bokstav). Er ein språklyd.

Question 5

Opptakt

Answer 5

Er starten på ordet. Det som kommer før kjernen av stavelsen (kjernen er vokalen midt i ordet)

Question 6

Konsonant

Answer 6

Språklyd som dannes ved at luftstrømmen stoppes eller hindres

Question 7

IPA alfabetet

Answer 7

det “internasjonale fonetiske alfabetet” med symbol og teikn

Question 8

Vokal

Answer 8

Er ein ‘fon’. Produserast ved ein ubroten (eller utbrutt) lufstrøm gjennom munnen

Question 9

Fonologi

Answer 9

Hvordan lyden fungerer i språk

Question 10

Staving

Answer 10

Er ein del av talen som kan ein kan seie på eitt slag / byggeklossane til eit ord

Question 11

Fonetikk

Answer 11

Læren om språklyder. Fysiologisk og kvar i kunnen lyden lagast

Question 12

Lydskrift

Answer 12

Skrift som er tilnærma nøyaktig for å gjenngi eit talt språk

Question 13

Aspirasjon

Answer 13

uttale av ein språklyd med ein h-liknande pustelyd

Question 14

Allofon

Answer 14

Er i fonologien ein uttalevarient av eit fonem. Har ikkje ein betydningsskillende funksjon. (Rulle-r vs. skarre-r)

Question 15

Fonotakst

Answer 15

Prinsipp for korleis fonema i eit gitt språk kan kombinerast med kvarandre; sp, pr, spr, tr str.

Question 16

Koda

Answer 16

Endingen på ord (stavelsen) Det som kjem etter kjernen.

Question 17

Grafem

Answer 17

En bokstav. Minste enheit i eit skriftsystem som har betydningskillende funksjon

Question 18

Forklar det ortofone prinsippet

Answer 18

Vert også kalla det alfabetiske prinsipp. Handlar om at ein forstår samanhengen mellom lyd og bokstav. At ein lyd høyrer til ein bestemt bokstav, også kalla fonem og grafem.
Det er ein forutsetning for å kunne lære seg å lese og skrive.