beenderstelsel Flashcards
De functies van het skelet
- ondersteuning: biedt ondersteuning voor het gehele lichaam
- opslag: energiereserves worden opgeslagen in de vorm van vetten in delen die met het geel beenmerg zijn gevuld
- vorming bloedcellen: rode en witte bloedcellen en andere delen van het bloed worden in het rode bloedmerg gevormd
- bescherming: zachte weefsels en organen zijn vaak omgeven door onderdelen van het skelet
- hefboomwerking
centrale schacht
diafyse
beenmerg
ee vorm van los bindweefsel
vederbrede gedeelte aan het uiteinde van een bot
epifyse
2 typen beenweefsel
compact beenweefsel
spongiues beenweefsel
periost
buitenste beenvlies
bovenarmbeen
humerus
3 functies van periost
- isoleert het bot van aangrenzende weefsels
- biedt plaats aan de verbinding met bloedvaten en zenuwen
- speelt een rol bij de herstelling van beenderen
endost
is beenvlies aan de zijde van de mergholte. het endost is actief tijdens de bot groei en bij herstel of romoldellering. En een overgang tussen het compact beenweefsel en spongiuegs beenweefsel
compact beenweesel (macroscopisch)
ligging: op plaatsen waar de belasting uit een beperk aantal richtingen komt
functie: de beenderen zijn opgebouwd da ze krachten uit1 bepaalde richting kunnen weerstaan.
bij een kleine kracht langs de zijkant zal het wel breken
spongieus beenweefsel (macroscopisch)
ligging: plaatsen waar beenderen niet zwaar belast worden, of waar krachten uit uiteenlopende richtingen komen
functie: voorkomen dat het skelet niet te zwaar word. stevigheid aan de cellen van het rode bloedmerg
volwasse botcellen
osteocyten
botcellen voor afbraak
osteoclasten
botcellen voor opbouw
osteoblasten
osteon
de basale functionele eenheid van compact beenweefsel
centraal kanaal
bevat een of meer bloedvaten
verbindingskanalen
bieden doorgang, hier lopen bloedvaten doorheen die de centrale kanalen met die van het periost en de megholte verbinden
compact beenweefsel (microscopisch)
de belasting komt uit een beperkt aantal richtingen. Doordat osteonen evenwijdig liggen aan de lange as van de diafyse, buigt een bot van de ledenmaten niet wanneer op één van beide uiteinden een kracht wordt uitgeoefend. Het bot breekt als de kracht uit een andere hoek word uitgeoefend
spongieus beenweefsel (microscopisch)
wordt aangetroffen op plaatsen waar beenderen niet zwaar belast worden of waar de krachten uit uiteenlopende richtingen afkomstig zijn.
voorkomen dat het skelet te zwaar word en kunnen de beenderen gemakkelijker door de spieren worden bewogen. bied bescherming aan het rode beenmerg
lange beenderen
lengte>breette
korte beenderen
lengte=breette
platte beenderen
dun & breet
onregelmatige beenderen
andere
verbening
het proces waarbij andere weefseltypen door beenweefsel worden vervangen
intramembraneuze verbening
ontstaat beenweefsel binnen vliezen van bindweefsel
enchondrale verbening
word bestaand kraakbeen door beenweefsel vervangen
2 soorten verbening
enchondrale verbening
intramembraneuze verbening
stap 1 van enchondrale verbening
kraakbeencellen groeien en sterven af terwijl de matrix verkalkt
calcificatie
wanneer kraakbeencellen in het kraakbeenmodel zich vergoten en in de omringende matrix kalk wordt afgezet
stap 2 van enchondrale verbening
osteoblasten bedekken de schacht van het kraakbeen met een dun laagje beenweefsel. Zo blijft de matrix groeien. Bloedvaten dringen binnen in de binnenste laag
stap 3 van enchondrale verbening
Spongieus beenweefsel vormt zich in het centrum bij de primaire beenkern –> gemaakt door osteoblasten. Bloedvaten dringen binnen.
stap 4 van enchondrale verbening
osteclasten beginnen een deel van het spongieuze beenweefsel af en vormen de mergholte.
het epifyse kraakbeen blijft groeien waardoor het bot langer word. (lopers)
stap 5 van enchondrale verbening
bloedvaten dringen binnen en osteoclasten vormen de secundaire beenkern.
appositionele groei
meer in de lengte groeien dan in de breette
groeihormonen zijn verantwoordelijk voor (2)
- groeispurt
* typisch vrouwelijk of mannelijk skelet
calcitonine
- schildklier
- stimuleert de osteoblasten en remt de osteclasten af om zo calcium op te nemen uit het bloed en vast te leggen in de beenderen
parathyroidhormoon
- bijschildklier
* stimuleert de osteoclasten waardoor botweefsel afgebroken word
wat gebeurt er als we niet genoeg calcium opnemen?
we gaan geringe calciumreserves die nodig zijn voor andere functies in de botten uitputten
te weinig vitamine D en calcium bij ouderen/volwassenen
osteoporose
te weinig vitamine D en calcium bij kinderen
rachitis (de beenderen groeien in een O vorm)
vitamine A en C zorgen voor
normale groei en onderhoud van de beenderen
veel zout eten
bevordert de calciumuitscheiding
sterk verzurende voedingsmiddelen
verplichten het lichaam zich te herstellen door calcium uit de botten te halen
wat doet cafeïne?
verstoorde de calciumbalans
lees effect van beweging
goed zo :)
fractuur
botbreuk
stap 1 herstel
de bloedtoevoer vermindert. Na het bloedstolsel komt er een fractuurhematoom op
stap 2 herstel
cellen van periost en endost ondergaan mitose en de dochtercellen gaan naar de fractuurzone. hier vormen ze plaatselijke verdikkingen, respectievelijk een periostale callus en een endostale callus
stap 3 herstel
osteoblasten zullen ervoor zorgen dat op deze plaatsen waar de callus gevormd is, er spongieus kraakbeenweefsel zal ontstaan
stap 4 herstel
het bot is geremodelleerd
er ontstaan een periostale callus
geremoddeleerd bot
een bot dat gebroken is en dikker is geworden
dijbeen
femur
schouderlad
scapulae
rib
costae
wervels
vertebrae
botmarkeringen
verhogingen of uitstulpingen en instulpingen en openingen aan het bot