BASTA ITO Flashcards

1
Q

• naglalahad ng kaisipan o suliraning ibig talakayin sa sanaysay.
Mga gabay sa mahusay na ____________:

➢ gumamit ng mga pangungusap na nakakatawag-pansin;
➢ gumamit ng mga katanungan;
➢ gumamit ng pambungad na salaysay;
➢ gumamit ng siniping pahayag; at
➢ gumamit ng mga salitaan o dayalogo.

A

PANIMULA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

• naglalahad ng paliwanag o pangangatwiran tungkol sa kaisipan o
suliraning binanggit sa simula.
Mga gabay sa mahusay na _________:

➢ simulan sa payak patungo sa mas masalimuot;
➢ simulan sa masaklaw patungo sa tiyak; at
➢ simulan sa di-masyadong mahalaga patungo sa higit na
mahalaga

A

GITNA O KATAWAN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

• nagbubuod ng mga ideyang nakapaloob sa kabuuan ng sanaysay.
Ito rin ang nagbubunsod o nagmumunkahi ng pagkilos.
Mga gabay sa mahusay na ________:

➢ ang pangunahing kaisipan ay inuulit upang mabuod ang
buong nilalaman;
➢ paggamit ng tamang kopya sa isang teksto na matatagpuan sa tula o tuluyan;
➢ pagpaparamdam ng mga ideyang lubos na hinihingi ng sinundang paglalahad at pangangatwiran;
➢ pag-iwan sa isang palaisipan upang patuloy na limiin ng
mambabasa ang nilalaman ng sanaysay;
➢ paglikha ng isang bisyon o pangitain na maaring maganap;
➢ pagsasabi ng pinakamensahe ng akda; at
➢ pagbabalik-tanaw sa mga problemang inilahad sa umpisa

A

WAKAS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

May limang pangunahing katangian ang mahusay na pagtalakay
ng paksa ng isang sanaysay.

A
  1. KAISAHAN
  2. KAGANAPAN
  3. KALINAWAN
  4. KAAYUSAN
  5. PAGKAKAUGNAY-UGNAY
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q
  1. May ___________ sa mga bagay-bagay.
  2. Naglalatag ng ___________ upang humikayat o kumumbinsi sa iba ukol sa isang punto.
  3. Makatotohanan, kapani-paniwala, may ________ at may puso.
  4. Naglalaman ng pagsusuri at pagmumuni, __________ at pagpapaliwanag o pangangaral.
  5. Dapat na __________ sa mga mambabasa.
A

PAGLILINAW, PANININDIGAN, LALIM, PAG-UULAT, NAKIKIPAG-USAP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Anuman ang nilalaman ng isang sanaysay ay itinuturing na paksa dahil sa layunin sa pagkakasulat nito at sa kaisipang ibinabahagi.

A

TEMA AT NILALAMAN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Ito ay mahalagang sangkap sapagkat nakaaapekto ito sa pagkaunawa ng mambabasa, ang maayos na pagkakasunud-sunod ng ideya o pangyayari ay makatutulon sa mambabasa sa pagkaunawa sa sanaysay.

A

ANYO AT ISTRUKTURA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

mga ideyang nabanggit na kaugnay o panlinaw sa tema

A

KAISIPAN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

ang uri at antas ng_________ ng pagkakagamit nito ay nakaaapekto rin sa pagkaunawa ng mambabasa, higit na mabuting gumamit ng simple, natural at matapat na mga pahayag.

A

WIKA AT ISTILO

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

nilalarawan ang buhay sa
isang makatotohanang salayay, masining na paglalahad na gumamit ng sariling himig ang may akda.

A

LARAWAN NG BUHAY

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

naipahahayag ng isang magaling na may-akda ang kaniyang damdamin nang may kaangkupan at kawastuan sa paraang may kalawakan at kaganapan.

A

DAMDAMIN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

naipahihiwatig ang kulay o kalikasan ng damdamin. Maaring masaya, malungkot, mapanudyo at iba pa.

A

HIMIG

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

• ang sanaysay ay bunga ng pananaliksik at mayroong pagpapahalaga sa mga nakalap na datos
➢ Masinsinang pag-oorganisa ng datos
• Malinaw, lohikal at kapanipaniwalang pagpapaliwanag
• Kritikal ang analisis
• Sa pamamagitan ng pananaliksik, hinahango ng mananalaysay
ang kanyang kuro-kuro at kongklusyon
• Intelektwal na kaligiran (simposya, lektryur, sermon, talumpati)

A

GENOVEVA EDROZA-MATUTE

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

• mga sanaysay na nagpapaliwanag ng gawi, kostumbre at estilo ng pamumuhay ng mga katutubo
• paraan ng pananalamin sa pag-aaral o obserbasyon sa kultura ng iba kasama na ang mga ritwal
• naglalayong maitanghal ang kultura ng mga grupong ethnolinggwistiko
• pormal na wika ang ginagamit sa pagpapahayag

A

ETHNO-ESSAY (Lilia Quindoza)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Halimbawa:
• Editorial …………………………• Kolum
• Rebyu
…………………… ……. • Panunuring Pampanitikan
• Political manifesto ………….• Kathambuhay
• Testimonial…………………….• Investigative/Tekninal
• Research Paper

A

PORMAL NA SANAYSAY

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Anyo ng pananalamin ng may-akda sa kanyang mga naoobserbahan, nakikilatis, nararamdaman at nauunawaan sa mga bagay-bagay batay sa kanyang parspektiba

A

TALAARAWAN O DYORNAL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Pagpapalitan ng mga kuro-kuro o ideya ng nagsusulatan

A

LIHAM

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

May sabdyek, pangunahing paksa at sinasagutang tanong at may Isang paraang ginagamit sa lapit sa
pananaliksik

A

PANAYAM

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Ang lapit at paksa ay personal na pananaw ng mananalaysay at ang paksa ay kadalasang malapit sa puso, hilig o interes ng may-akda

A

PAMILYAR NA SANAYSAY

20
Q

Sanaysay ng pagsasalaysay ng may-akda sa mga lugar o paglalakbay na kaniyang nagawa

A

TRAVELOGUE

21
Q

Ang litrato mula sa kamera ang siyang bumubuo ng naratibo o kwento

A

PHOTO ESSAY

22
Q

Paraan ng pagtatasa ng manunulat sa nakita o nabasa niya

23
Q

Opinion batay sa indibidwal na manunulat o buong pahayagan

24
Q

➢ pormal na pananaliksik na may ganap na haba
➢ paglalahad at deskriptibong paglalarawan at pag-oorganisa
ng mga datos
➢ naglalayong bigyang kasagutan o kalutasan ang isang
suliranin

A

TESIS O SULATING PANANALIKSIK

25
➢ karaniwang isinusulat ng mga estudyante bilang bahagi ng kahingian sa kanilang mga klase ➢ isang paraan ng pagtatasa ng guro sa natutunan ng mag-aaral
EKSAM
26
➢ sanaysay na gumagamit ng estratehiya at tono ng pangangatwiran o paghihikayat ➢ naglalayong maglatag ng isang pangunahing tema o suliranin at kumbinsihin ang mambabasa o tagapakinig na kumiling sa asersyon nito
TALUMPATI
27
➢ akademikong sanaysay na nakatuon sa mga teorya, pag-aanalisa sa anyo, estilo at nilalaman ng isang akdang pampanitikan
PANUNURING PAMPANITIKAN
28
pinagtutuunan ng pansin ang mga istraktura o pagkabuo
PORMALISTIKO
29
pinahahalagahan ang moralidad, disiplina at kaayusang nakapaloob sa akda
MORALISTIKO
30
antas ng buhay, paninindigan, pinaniniwalaan, pinahahalagahan at mga tumatakbo sa isipan at kamalayanng may akda
SKOLOHIKAL
31
ng layunin ng panitikan ay ipakita ang kalagayan at suliraning panlipunan ng lipunang kinabibilangan ng may-akda
SOSYOLOHIKAL
32
Layunin ng panitikan ay maglahad ng mga pangyayaring payak, ukol sa pagkakaiba ng estado sa buhay ng dalawang nag-iibigan, karaniwan ang daloy ng mga pangyayari, matipid at piling-pili sa paggamit ng mga salita at laging nagtatapos nang may kaayusan.
KLASISISMO
33
Binibigyang-halaga ang indibidwalismo, rebolusyon, imahinasyon at likas; pagtakas mula sa realidad o katotohanan.
ROMANTISISMO
34
Isang pilosopikal na pananaw ayon sa kung saan ang lahat ng bagay ay nagmumula sa mga likas na katangian at mga sanhi, at ang espirituwal na paliwanag ay hindi kasama
NATURALISMO
35
isang teorya at kasanayan sa panitikan na nagbibigay-diin sa mga agarang aspeto ng mga bagay o mga aksyon na di binigyang pansin sa mga detalye.
IMPRESYUNALISMO
36
pagbabago at pagaiba ng mga bagay o mga kaganapan upang kumatawan ito sa pananaw ng karakter ng isang panitikan
EKSPRESYUNALISMO
37
Paggamit ng mga simbolo upang magpahiwatig ng mga ideya at mga katangian
SIMBOLISMO
38
binibigyang-diin ang bahagi ng akda na nagpapakita ng mga paniniwala, kilos at gawi ng tauhan; ang tao ay may malayang pagpapasya para sa kaniyang sarili upang mapalutang ang pagiging indibidwal nito at sagayon ay hindi maikahon sa lipunan
EKSISTENSIYALISMO
39
pagkilala ng mga kalakasan at kakayahang pambabae at iangat ang pagtingin ng lipunan sa mga kababaihan.
PEMINISMO
40
Basahing mabuti ang ______, pokus o paksa ng sanaysay. Ito ba ay tungkol sa iyong sarili, opinion o puna, isang paglalarawan, reaksyon sa isang nabasa, o iba pa.
TEMA
41
Ang _______ at nararapat na may kinalaman sat ema ng isinusulat. Hindi dapat napakahaba; iwasan ang pamagat na patanong at kailangang nakakapukaw ng kalooban
PAMAGAT
42
Dapat malinaw ang iyong ______ o “thesis statement”. Ano ba ang gusto mo palabasin? Iakma rito ang iyong sasabihin.
PUNTO
43
Ang ________ ang nagsisilbing gabay para maisulat ng mas malinaw ang mga ideya ng hindi nawawala sa pokus
BALANGKAS
44
Mas Malaki ang puntos kung tama ang _________. Dapat ay wasto ang __________ (tuldok, kuwit, pananong, tutoldok, atbp.)
TAMANG GRAMATIKA AT MGA PANANDA
45
Huwag ibitin ang mga mambabasa. Dapat itong may konklusyon o wakas.
TAPUSIN ANG SANAYSAY