Basisbegrippen Flashcards
Leg uit: FYSIEKE ACTIVITEIT IS INHERENT AAN HET MENSELIJK LICHAAM
We evolueren dus meer en meer naar een
maatschappij waar fysieke activiteit een noodzaak was om te functioneren naar een samenleving
waar fysieke activiteit nodig is om fysiek gezond te blijven.
GEEF 3 FYSIOLOGISCHE EFFECTEN VAN BEWEGEN/SPORTEN:
- Accuut (onmiddelijk) effect van bewegen/sporten
bewegen creeert een metabool effect: lopen versnelt hartslag, ademhalingssnelheid verhooft en spieren verbruiken meer energie per minuut - Chronisch (=over lange periode) middellang termijn)
bewegen verhoogt fysieke fitheid door je spierkracht of VO2max te verhogen - Chronisch effect op lang termijn
bewegen heeft een gunstig effect op de gezondheid: betere levenskwaliteit
leg uit: tussenwervelschijven
tussenwervelschijven worden geherhydrateerd door de alternerende druk tijdens het bewegen. ze fungeren als een spons in een emmer water.
leg uit: bloedsomloop
De bloedsomloop is een gesloten systeem waarbij het hart fungeert als de ‘motor’ die het bloed door het lichaam pompt.
Geef synoniem voor de diepe kuitspier
musculus soleus
Geef de werking van de kuitspier
- Bloed uit enkels en onderbenen keert terug naar hart via venen.
- Diepe kuitspier trekt samen tijdens activiteiten zoals staan, bewegen en lopen.
- Samentrekking duwt veneus bloed omhoog naar hart.
- Dit staat bekend als ‘kuitpomp’.
- Kuitpomp bevordert bloedstroom van benen naar hart.
- Spiercontractie helpt bloed terugvoeren naar hart, ontlast het hart.
leg uit: actieve recuperatie
Actieve recuperatie: lichte beweging na sport voor snellere afvoer afvalstoffen via bloedsomloop en zweet. Beperkt wetenschappelijk bewijs, positief mentaal effect door nadruk op herstelinspanningen.
op wat verbetert hersenactiviteit bij fysieke activiteit
geheugen en nemen van beslissingen. daarom is het aangeraden om beweegpauzes te doen tijdens het studeren
Met welke factor vermeningvuldigd sedentair gedrag de kans op hart en vaatziekten
met factor 2
Geef de definitie van gezondheid volgens WHO
een staat van fysiek, psychisch en sociaal
welbevinden en niet enkel de afwezigheid van ziekte of andere
lichamelijke gebreken
geef de alternatieve definitie van gezondheid volgens Consensus Meeting
menselijke toestand met fysieke, sociale en psychologische dimensies, die elk op een
continuüm met positieve en negatieve polen gekarakteriseerd worden
Leg uit: positieve gezondheid
capaciteit om van het leven te genieten en om te kunnen gaan met
uitdagingen
Leg uit: negatieve gezondheid
wordt geassocieerd met morbiditeit(= afwijking van een toestand van
fysiek en psychisch welbevinden, dus ziekte in de ruime zin) en mortaliteit(= sterfte)
Naar wat wordt gekeken om de gezondheid van een individu of bevolking in kaart te brengen (7)
- Mortaliteit (sterftecijfer)
- Morbiditeit (ziektecijfer)
- Voorkomen van risicofactoren
4.Medicatiegebruik
5.Handicap - Functioneren (privé, werk,…)
- Welzijn (beeld van zichzelf, gevoel lichamelijk, emotioneel toestand van een persoon, zelfmoordcijfers)
Geef de elementen van gezondheid weer (boom 7)
- genetische achtergrond
- voeding
- fysieke fitheid
- fysieke activiteit
- mentaal welbevinden
- sociaal contact
- slaap
Leg uit: wellness
term die wellbeing en fitness samen pakt
met wat wordt wellness geassocieerd
- je goed voelen, lichaam en geest in harmonie
- actief bezig zijn met je lichaam
- vitale positieve levenslustige instellingen
- totale levensstijl
Waar staat wellness voor in europa
schoonheidsbehandelingen en preventieve gezondheidszorg
Waar staat wellness voor in de VS
een eerder holistische betekenis: lichamelijke,sociale, emotionele, intellectuele en spirituele gezondheid in totaliteit
geef de definitie van fysieke gezondheid
alle lichaamsactiviteiten waarbij, door het leveren van spierarbeid,
het lichaam bewogen wordt wat gepaard gaat met energieverbruik
Geef de redenen om aan fysieke activiteit te doen(7)
- schoonheidsideaal
- fysieke uitdaging
- competitiedrang
- sociaal contact
- plezier en ontspanning
- gezondheid
- verslaving
Wat is TDE
Totale dagelijkse energiebehoefte
wat is de TDE voor een vrouw
2000-2500kcal per dag
wat is de TDE voor een man
2500-3000 kcal per dag
(FOTO)
ACTIVITEIT
THERMOGENESE
VERSTORING
SLAAPMETABOLISME
BASAALMETABOLISME
ACTIVITEIT:
energieverbruik door spieractiviteit of fysieke activiteit
THERMOGENESE: energie nodig voor vertering van voedsel
BASAALMETABOLISME:
=ruststofwisseling = rustmetabolisme - 60 70 % van TDE
wordt beinvloed door leeftijd, geslacht, lichaamssamenstelling
Geef de afkorting van MET
Metabool Equivalent of Task
Geef de waarde voor 1MET
3.5ml o2/kg lichaamsgewicht/minuut
1kcal/kg/lichaamsgewicht/uur
welke vormen van met zijn er
- LIchte fysieke activiteit (minder dan 3 met)
- matige fysieke activiteit (3-6 MET)
- zware fysieke activiteit (meer dan 6 met)
Als je weet dat 1 MET een energieverbruik van +/- 1 kcal/kg lichaamsgewicht/uur geeft, hoeveel energie
verbruikt dan iemand met een lichaamsgewicht van 60kg, tijdens een voetbaltraining (7,5 MET) van
anderhalf uur
60x7,5x1,5 = 675kcal
geef de afkorting van PAL waarde
Physical activity level
wat doet PAL
breng het gemiddeld dagelijks energieverbruik in kaart door de METwaarde van elke activiteit van de dag te vermenigvuldigen van de dag te vermenigvuldigen met de tijdsduur van die activiteit
hoeveel PAL moet je minstens hebben volgens WHO
minstens 1.75 PAL
Geef de afkorting van VIGez
Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie
Wat is VIGeZ
is een expertisecentrum voor gezondheidsbevoordering en ziektepreventie.
Wat doet VIGeZ
Ze leverern strategie,advies en begeleiding aan gezondheidsprofessionals
Leg uit: de bewegingsdriehoek
is een concept dat verschillende gekleurde zones bevat die de intensiteit van fysieke activiteiten aangeeft
Geef elke zone van de bewegingsdriehoek
- Oranje
- lichtgrtoene
- middelste groene
- donkergroene
Leg uit: oranje zone
= sedentair gedrag
zone waar we langdurig stilzitten en weinig energie verbruiken. SLAPEN HOORT HIER NIET BIJ. Aanbevolen om langdurig te zitten uit te stellen en om de 30minuten dit te onderbreken
Leg uit: lichtgroene zone
= licht intensieve beweging
staand computeren, lichte huishoudelijke taken of het nemen van de trap. MET WAARDE MINDER DAN 3
Leg uit: middelste groene zone
= matig intensieve beweging
Stevig wandelen, recreatief zwemmen of fietsen. Bij deze activiteiten versnelt de ademhaling en gaat de hartslag omhoog ,. Praten kan en niet buiten adem MET WAARDE 3-6
Leg uit: donkergroene zone
= hoog intensieve zone
joggen, hardlopen, basketbal en activiteiten waarbij men gaat zweten.
MET WAARDE MEER DAN 6
Beweegrichtlijnen VIGeZ: Leeftijd 0-1
= zuigelingen
zo veel mogelijk bewegingsimpulsen per dag in een veilige omgeving en overeenkomstig de fysieke omgeving
max1u achtereenvolgens stilzitten
schermtijd afgeraden
Beweegrichtlijnen VIGeZ: Leeftijd 1-6
= Peuters en kleuters
minstens 3u licht matig of intensief bewegen per dag
max 1u achtereenvolgens stil zitten tot 5jaar
schermtijd: max 1u per dag 5jaar oud
2u voor 5 en 6 jarige
Beweegrichtlijnen VIGeZ: Leeftijd 6-18
= kinderen en jongeren
grootste deel van de dag licht intensieve oefeningen
minstens 60min per dag intensief bewegen per dag
schermtijd max 2u per dag tussen 6 en 17 jaar
Beweegrichtlijnen VIGeZ: Leeftijd 19-65
= volwassenen
grootste deel van de dag licht intensieve oefeningen (10000 stappen per dag)
2dagen per week krachtoefeningen
Beweegrichtlijnen VIGeZ: Leeftijd 65+
= ouderen
grootste deel van de dag licht intensieve oefeningen (8000 stappen per dag)
2dagen per week krachtoefeningen
2-3dagen per week evenwichts en lenigheidsoefeningen
Geef de WHO richtlijnen voor beweging
De nieuwe WHO-richtlijnen benadrukken dat alle leeftijden en mogelijkheden lichamelijk actief kunnen zijn. Volwassenen wordt aangeraden 150-300 minuten per week te bewegen, kinderen dagelijks 60 minuten. Velen voldoen hier niet aan, wat hoge kosten met zich meebrengt.
Geef 3 criterium methoden
- Directe calorimetrie
- Indirecte calorimetrie
- Dubbel gemerkt water
Geef de voordelen van Criterium methoden (1)
metingen zijn erg nauwkeurig en worden gezien als de goudenstandaard. Andere meetmethoden worden hiermee op hun correctheid gecontroleerd
Geef de nadelen van criterium methoden (4)
- Tijdrovend
- vraagt veel expertise, dure labo setting voor nodig
- onpracktisch om toe te passen tijdens sport/beweging
- niet mogelijk bij grote groepen
Leg uit: direcre calorimetrie
Directe calorimetrie is een methode waarbij de warmteproductie van een persoon wordt gemeten in een afgesloten kamer. De temperatuurstijging van water in de kamer geeft aan hoeveel warmte de persoon produceert, wat een maat is voor zijn energieverbruik. Spiercontractie produceert warmte naast beweging, en deze methode benut het feit dat het grootste deel van de energie die spieren verbruiken, wordt omgezet in warmte.
Leg uit indirecte calorimetrie
eze methode gaat uit van het idee dat zuurstofverbruik (O2) een indicatie is van energieverbruik in het lichaam. Gedurende enkele minuten wordt het verschil tussen ingeademde en uitgeademde zuurstof via een mondstuk of masker gemeten.
Hoe krijgen we het respiratoir Quotient
CO2-productie delen door zuurstofverbruik
CO2/O2
Wanneer worden koolhydraten verbrand (RQ)
RQ = 1
wanneer worden vetten verbrand
(RQ)
RQ = 0.7