BAS-2 Flashcards
Gestasyonel diyabet tanısında kullanılan çift basamaklı yöntem nasıldır?
1. Basamak (tarama testi):
- 24-28 haftalarda (hPL’nin en yüksek seviyeye ulaştığı zaman) glukoz tolerans testi
- Açlık gerektirmiyor
- 50 gram glukoz oral olarak alındıktan 1 saat sonra serum glukoz düzeyi ölçülür.
- >140 mg/dL ise 2. Basamak uygulanır.
2. Basamak (tanı testi):
- Sabah aç karnına 100 gram glukoz ile 3 saatlik glukoz tolerans testi uygulanır.
- En az iki eşik değerin geçilmesi GDM tanısı koydurur.
- Yalnız bir değer yüksekse 32. Haftada OGTT tekrarlanır.
Açlık -> 95 mg/dL
1.saat -> 180 mg/dL
2.saat -> 155 mg/dL
3.saat -> 140 mg/dL
Gestasyonel diyabet tanısında kullanılan tek basamaklı yöntem nasıldır?
- Önceden DM tanısı olmayan her gebeye 24-28. Haftalarda en az 8 saatlik gece açlığından sonra sabah 75 gram glukoz ile 2 saatlik OGTT yapılır.
- Bir eşik değerin geçilmesi ile GDM tanısı konulur.
Açlık -> 92 mg/dL
1.saat -> 180 mg/dL
2. saat -> 153 mg/dL
Gebelerde tip1 veya tip2 DM tanısı nasıl konulur?
- Gebelerde önceden tanısı konulmamış diyabeti ortaya çıkarmak için diyabet riski/şüphesi olan kişilerde 24.haftayı beklemeden ilk gebe vizitinde standart diyabet tanı testleri uygulanır. (Açlık glukoz, OGTT 2.saat glukoz, HbA1c)
- İlk trimesterde tanı konulan diyabet gebelik öncesinde mevcut olan tip-1 veya tip-2 DM’tur.
Prenatal tarama testleri nelerdir?
- Fetal anöploidi taraması (Down sendromu yani trizomi 21, trizomi 13, trizomi 18)
- Nöral tüp defektleri için fetal tarama
- USG ile fetal anomali taraması
- Sickle cell, talasemi
- HIV, hepatit B, sifiliz, rubella
En sık rastlanan anöploidi ve seks kromozomu anöploidisi nedir?
- En sık görülen anöploidi down sendromu’dur. (Trizomi 21)
- En sık görülen seks kromozom anöploidisi Klinefelter sendromu’dur. (47,XXY)
Anöploidi riskini arttıran durumlar nelerdir?
- Anne yaşı
- Önceki gebeliklerde anöploidi fetus öyküsü
- Fetal anomali varlığı
Prenatal tanı testleri nelerdir?
İnvazif yöntemlerdir.
- Trimesterde koryonik villus örneklemesi (CVS)
- Trimesterde amniyosentez
Gebelikte 1. Tarama testi nasıl ve ne zaman uygulanır?
- 10-13. Gebelik haftalarında uygulanır.
- Gestasyon yaşı -> CRL (USG ölçümünde baş popo mesafesi) ile bakılır ve 45-84 mm arasında olmalı
- Down sendromu (Trizomi 21), Trizomi 13 ve Trizomi 18 için risk verir.
Risk hesaplaması:
Serum belirteçleri:
- Serbest B hCG
- PAPP-A (Pregnacy-associated plasma protein A)
USG belirteci:
- NT (Nukal translusensi/ense saydamlığı) (Trizomi 21 ve diğer tüm major kromozomal defektlerin en etkili belirtecidir.)
Maternal faktörler:
- Yaş, önceki anöploidi öyküsü, vücut ağırlığı, ırk, fetus sayısı
Trizomi 21 ile etkilenmiş gebeliklerde:
- Serbest B-hCG ve NT yüksek
- PAPP-A düşük
Avantajları:
- Sonuçlar gestasyonun erken döneminde elde edilir. (Erken tanı, aileye seçme şansı)
- Saptama oranları 2.trimesterden yüksektir.
Dezavantajları:
- Nöral tüp defektleri saptanamaz.
- NT ölçümü için deneyimli ultrasonografırlar gereklidir.
Gebelikte 2. Trimester tarama testi nasıl ve ne zaman uygulanır?
- 15-22. Gebelik haftalarında uygulanır. (16-18. Haftalar ideal)
- Gestasyon yaşı -> SAT ya da USG belirteci olan BPD (biparietal çap) ile belirlenir.
- Down sendromu, trizomi 18 ve nöral tüp defekti için risk verir.
Risk hesaplaması:
Serum belirteçleri:
- 3’lü tarama -> AFP + hCG + uE3 (unkonjuge östriol)
- 4’lü tarama -> Ekstra dimerik inhibin-A eklenir.
- 5’li tarama -> Ekstra dimerik inhibin-A ve hiperglikozile HCG eklenir.
Maternal faktörler:
- Yaş, vücut ağırlığı, ırk, DM, fetus sayısı
Down sendromu ile etkilenmiş gebeliklerde:
- AFP ve uE3 düşüyor.
- hCG ve inhibin-A değerleri yükseliyor.
- MoM değerlerine yani beklenen medyan değerine oranına bakılıyor, ideali 1
Trizomi 18 ile etkilenmiş gebeliklerde:
- AFP, uE3 ve hCG düşüyor.
NTD ile etkilenmiş gebeliklerde:
- AFP yükseliyor.
Cell-free DNA taraması (serbest fetal DNA taraması) nasıl bir testtir?
- Anne kanındaki kısa DNA segmentlerinin değerlendirilmesidir.
- Çeşitli fetal durumların taraması da kullanılır.
- Anne dolaşımına apopitoza giden plasental hücrelerden salınır.
- Anne kanındaki total cell-free DNA’nın %3-13’ünü oluşturur.
- Bu miktar gestasyon boyunca artar ve doğum sonrası anne dolaşımından kaybolur.
- 10. Gebelik haftasından, terme kadar uygulanabilir.
- Down sendromu için şimdiye kadarki en yüksek saptama oranına sahiptir ancak testin uygulanabilirliği düşüktür.
- Düşük riskli gebelerde pozitif prediktif değeri prevalans az olduğu için düşüktür. -> Bu gebelere öncelikle konvansiyonel tarama yöntemleri önerilmelidir.
- NTD’e ilişkin sonuç vermez, çoğul gebeliklerde önerilmez.
Bu test ile tarananlar:
- Fetal anöploidi taraması (Trizomi 21,18,13)
- Seks kromozom anormallikleri taraması
- Fetal cinsiyet belirlenmesi
- Rh (-) bir annede Rh (+) fetus varlığı
- Paternal kaynaklı bazı OD genetik anormallikler
NTD taraması nasıl yapılır?
- Fetal USG ve maternal serum AFP taraması ile yapılır.
Maternal serum AFP taraması:
- Trimesterde 15-18. Gebelik haftalarında yapılır.
- 2,5 MoM ve üzerinde olduğunda anensefali ve açık NTD için risk oldukça yükselmiş demektir. (Kapalı NTD’de artmaz.)
- 18-22. Gebelik haftalarında uygulanacak detaylı USG ile saptama oranı arttırılır.
Ektopik gebelik için risk faktörleri nelerdir?
- Tubal cerrahi (En riskli?)
- Geçirilmiş tubal gebelik (En riskli?)
- Geçirilmiş salpinjitis
- Yardımla üreme
- Yaş < 25
- Geçirilmiş PİH
- İnfertilite
- Sigara içimi
Ektopik gebelik lokalizasyonları nelerdir?
Tubal gebelikler:
- En sık ektopik gebelik yerleşim yeridir.
- Ampulla -> En sık
- İsthmus -> En erken ruptüre olan
- Fimbria
- İnterstisyel (kornual) -> En geç ruptüre olan
Ovaryan gebelikler
Abdominal gebelikler -> En mortal ektopik gebelik
Dış gebelik semptomları ve belirtileri nelerdir?
Klasik triad:
Hastaların sadece %50’sinde
- Adet gecikmesi
- Düzensiz vaginal kanama
- Abdominal ağrı
Semptomları:
- Abdominal ağrı (%90-100)
- Amenore (%75-95)
- Vaginal kanama (%50-80)
- Baş dönmesi-bayılma (%20-35)
- Gebelik semptomları (%10-25)
- Dışkılama hissi (%5-15)
Belirtileri:
- Adnex duyarlılığı (%75-90)
- Abdominal duyarlılık/sancı (%80-95)
- Adnexial kitle (%50)
- Uterus büyümesi (%20-30)
- Ortostatik değişiklikler (%10-15)
- Ateş (%5-10)
Ektopik gebelik tanısı nasıldır?
- B HCG
- Ultrason (İntrauterin gebeliğin erken bulgusudur normalde, gebelik kesesi gözlenir, 1 cm gebelikte yolk sac, 2 cm gebelikte fetal kutup, 3 cm gebelikte kardiak aktivite gözlenir. TA-USG ile 5. Gb hf HCG>6500 , TV-USG ile 4. Gb hf’da HCG> 1000-1500 gebelik kesesi görülebilir.)
- Laparoskopi (kesin tanı, laparotomi de olur.)
Ektopik gebelikte dilatasyon ve küretaj yöntemi nedir?
- USG ile gebeliğin canlı olmadığı saptanır ya da gebelik yeri belirlenemediğinde küretaj yapılabilir.
- P < 5 ve HCG < 1000 olduğunda ya ektopik gebelik deriz ya da bozulmuş bir IU gebelik deriz.
- Villus görülmez. (Villus varsa IU gebelik sonlanmış deriz, yoksa ektopik gebelik deriz.)
Arias-Stella fenomeni:
-Hücreler büyük
- Sitoplazma vakuollü
- Nukleuslae lobüle
- Hiperkromatik bezler birbirine yakın döşenmiş ve hipersekretuar
Tubal ektopik gebeliğin tedavisi nedir?
Salpenjektomi kesin tedavidir. (Tubanın tamamen çıkarılmasıdır.)
- Eğer ileride çocuk isteyen bir gebeyse bekle-göre tedavi ya da daha çok konservatif cerrahi tedavi (parsiyel operasyonlar) ya da tıbbi tedavi (metotreksat) önerilir.
Bekle-göre tedavi kriterleri:
- HCG seviyelerinde düşme
- Ektopik gebeliğin kesinlikle tüpte olması
- Önemli derecede kanama olmaması
- Tubanın ruptüre olmaması
- Ektopik kitlenin < 4 cm olması
Ektopik gebelikte medikal tedavi nedir?
Servikal ve corneal (interstisyel) ektopik gebelikte tedavide uygun zamanda yakalanmışsa kemoterapatik bir ilaç olan metotreksat kullanılır.
(Heterotropik gebelikte olduğu gibi eğer canlı bir IU gebelik varsa kontraendikedir.)
Over ektopik gebeliğinin risk faktörleri nelerdir?
- RIA kullanımı (en riskli)
- Geçirilmiş PİD anamnezi
- Endometriyozis
Interstisyel (kornual) ektopik gebeliğin en önemli özelliği nedir?
Ruptürün gebelde 10-12. Gebelik haftasında olmasıdır.
Erken tanı çok önemlidir.
Servikal ektopik gebeliğin en yaygın semptomu nedir?
Ağrısız vaginal kanamadır.
Abortus sınıflaması nasıldır?
Spontan abortus:
- Erken dönem -> ilk 12 hafta
- Geç dönem -> 12-20 hafta
Provake abortus:
- Medikal
- Kriminal
Abortus’un klinik formları nasıldır?
Abortus imminens (Düşük tehdidi)
Belirtiler:
- Subjektif ve objektif gebelik bulguları (+) -> Bulantı, kusma, baş ağrısı, iştah değişikliği, karın çevresinde artma vb…
- Az miktarda vaginal kanama
- Hafif kramplar
- Servikal kanal kapalı ve forme
Tedavi:
- Kesin yatak istirahati
- Koitus yasaklanır
- Ruhsal sedasyon
- Endokrin nedenliyse progesteron tedavisi
- İmmunolojik nedenliyse aspirin ve kortizon
Abortus incipiens (Durdurulamaz düşük):
Belirtiler:
- Gebelik bulgu ve belirtileri (+) veya (-)
- Kanama çok daha fazla
- Periyodik ve ritmik kontraksiyonlar var
- Servikal kanalda dilatasyon ve effasman
- Membranlar vaginaya balonlaşmış
- Membranlar yırtılmış olabilir
Tedavi:
Uterusun evakuasyonu:
- Küçük gebeliklerde (12 haftadan küçük) klasik kürtaj veya aspirasyon
- Büyük gebeliklerde (12 haftadan büyük) provakasyon yapılır. -> Oksitosik hormon, ekstraamniyotik hipertonik solusyonlar, prostoglandinler, Ru 486
Abortus incompletus (Tamamlanmamış düşük):
Belirtiler:
- Gebelik bulgu ve belirtileri (-)
- Kanama fazla ve parçalıdır
- Şiddetli kramplar vardır
- Servikal kanal silinmiş ve açılmıştır
- Uterus küçülmüştür
- Ultrasonda uterusta fetal fragmanlar vardır, fetusta kardiyak aktivite yoktur
Tedavi:
Uterusun evakuasyonu:
- Küçük gebeliklerde (12 haftadan küçük) klasik kürtaj veya aspirasyon
- Büyük gebeliklerde (12 haftadan büyük) provakasyon yapılır. -> Oksitosik hormon, ekstraamniyotik hipertonik solusyonlar, prostoglandinler, Ru 486
Abortus completus (Tamamlanmış düşük):
- Gebelik belirtileri (-)
- Kanama azalmıştır
- Ağrı genellikle kaybolmuştur
- Uterus küçülmüştür
- Ultrasonda uterus boştur
Missed abortus:
Belirtiler:
- Gebelik belirtileri (-)
- 2-3 hafta ara ile yapılan kontrollerde uterus küçülmüştür
- Az miktarda kahverenkli mukoid akıntı vardır
- Kanal servikal kapalı ve formedir
- Feton veya dopton ile ÇKS (-)
- Ultrason
Komplikasyonlar:
- Enfeksiyon -> Profilaksi yapılmalı
- Kanamalar -> DİK gelişebilir -> Kanama pıhtılaşma zamanı (Lee White) ölç, damar yolu aç, sıvı replasmanı, taze kan, fibrinojen
Tedavi:
Uterusun evakuasyonu:
- Küçük gebeliklerde (12 haftadan küçük) klasik kürtaj veya aspirasyon
- Büyük gebeliklerde (12 haftadan büyük) provakasyon yapılır. -> Oksitosik hormon, ekstraamniyotik hipertonik solusyonlar, prostoglandinler, Ru 486
Septik abortus (enfektif abortus):
- Her klinik formda olabilir.
- Enfeksiyon belirtileri gözlenir. -> Yüksek ateş, lökositoz, yüksek sedimentasyon hızı
- Septisemi ve septik şok -> oligüri, anüri, koma ve exitus
TORCH nedir?
- T -> Toxoplasmozis
- O -> Syphilis, listeria
- R -> Rubella
- C -> CMV
- H -> HSV
Klinik semptomlar:
- Ateş
- Ensefalit
- Pneumoni
- Chorioretinit
- Deri lezyonu
- Gelişme ve zeka geriliği
“TORCH burns the fetal brain”
Provake abortus neleri içerir?
Medikal abortus:
Belirli bir nedenden dolayı medikal olarak sonlandırılan gebeliklerdir.
Anneye ait nedenler:
- Sistemik hastalıklar
- Psikolojik bozukluklar
Bebeğe ait nedenler:
- Kalıtsal hastalıklar
- Fetal anomaliler
Kriminel abortuslar:
İki şekilde yapılabilir.
Mekanik araçlarla yapılanlar:
- Septik ortamlarda
- Aseptik ortamlarda -> enfeksiyon, doğum yolu yaralanmaları
Toksik maddelerle yapılanlar:
- Septisemiler
- Lower nefron nefrosis
Gebelikte reflünün oluşum sebebi nedir?
Bariyer basıncının azalmasından dolayı reflü görülür.
Sebepleri:
- Artan E2 ve progesteron hormonları
- Mide boşalmasında gecikme
- Büyüyen uterusun karın ve mide içi basıncı arttırması
Retrosternal yanma şikayeti yemek sonrasında ve sırt üstü yatar pozisyonda artış göstermekte
Emezis gravidarum nedir ?
Gebelikteki sabah bulantısı olup genelde 6-8 gebelik haftasında görülüp biter.
Sebepleri:
- Artmış gonadotropin ve progesteron düzeyleri
- Artmış T4 düzeyleri (Gizli tirotoksikoz, TSH normal düzeyde, subklinik hipertiroidi)
- Plasentadan salgılanan beta-endorfinlerin bulantı merkezindeki reseptörlerine bağlanması
Hyperemezis gravidarum nedir?
- Gebelik haftasından önce görülen ve hastaneye başvuru gerektirecek kadar şiddetli bulantı kusmadır.
- Günde 3’ten fazla kusma
- 3 kg’dan fazla kilo kaybı (> %5 VA)
8-12. Gebelik haftasında sık görülmekte
Risk faktörleri:
- Primipar
- Çoğul gebeliği olan
- Genç, eğitim düzeyi düşük
- Sigara kullanmayan
- Aşırı kilolu
- Çalışmayan
- OKS tahamülsüzlüğü
Sebepleri:
- Hormonal, nörolojik, toksik, metabolik, psikolojik faktörler etkili
- Hipertiroidizm ve molar gebelik akılda tutulmalı (b-HCG en çok suçlanılan etken)
- > 10 hafta ortaya çıkan bulantı kusmada HG dışındaki durumlar araştırılmalı (12. Hafta sonra azalmaması şüphelendirmeli)
Lab bulguları:
- Ketonüri (Glikoz azlığı, yani beslenöe bozukluğu)
- Artmış hematokrit
- Hiponatremi, hipokalemi, metabolik alkaloz
- KC ve böbrek FT’lerinde bozulma
Komplikasyonları:
- Transaminaz ve bilirubin artışı
- Hipertiroidiyi andıran tablo (T3, T4 normal, TSH düşük)
- Zihinsel aktivitelerde yavaşlama, baş dönmesi, deliryum gibi nörolojik bulgular oluşabilir. (Wernicke ensefalopatisi, santral pontin myelinolizis) (Tiamin eksikliği yol açar genelde)
- Aşırı kusma; eroziv özofajit, şiddetli kanama (Mallory-Weiss) ve distal özofagısta ruptüre yol açabilir.
- Erken doğum, düşük doğum ağırlopı, inmemiş testis, kalça displazisi gibi fötal riskler
Tedavi:
- Sık ve az beslenme
- Baharatlı ve yağlı yiyeceklerden kaçınma
- Vitamin desteği (özellikle tiamin yani B1 vit gerekli çünkü verilen glikoz desteğini vücudun işleyebilmesi için gerekli)
- Gerekirse anti-emetikler (Tercihen pridoksin, doksilamin)
Gebelikte intrahepatik kolestaz nasıl anlaşılır?
- Genelde 2 ve 3.trimesterde ortaya çıkar
- Artmış prematürite ve IUMF ile sonuçlanabilir
- Genelde tekrarlar o yüzden kontrol altına alınmalıdır
Bulgular:
- Kaşıntı
- %50 olguda sarılık
- Ateş, bulantı, kusma
Laboratuvar:
- ALP yüksekliği
- KCFT’de hafif yükselme
- Safra asitlerinde normalin 10 katından fazla artış
- Direkt bilirubin yüksekliği
Tanı için en önemli bulgular kaşıntı ve safra asitlerinde artıştır.
Tedavi:
- Kolestramin (Safra asitlerinin ve yapda eriyen vitaminlerin emilimini engeller o yüzden PT takibi ve tedavi uzarsa K vit desteği)
- Fetal iyilik halinin takibi
- Matürite sağlanır sağlanmaz gebeliğin terminasyonu
- Doğumdan 2 gün sonra semptomlarda düzelme görülür
- Postpartum KOK (kombine oral kontraseptif) kullanımında dikkat edilmeli
Preeklampsinin klasik triadı nedir?
- Hipertansiyon
- Proteinüri
- Ödem
Preeklampsi risk faktörleri nelerdir?
- Parite (Olguların 2/3’ü daha önce gebe kalmamış)
- Ekstrem yaşlar (Çok genç ya da ileri anne yaşı)
- Vücut kitle endeksi (BMI > 30)
- Çoğul gebelikler
- Önceden varolan hipertansiyon öyküsü
- Daha önce preeklampsi-eklampsi öyküsü
- Medikal problemler (Diyabet, renal hastalık, tiroid hastalığı, bağ dokusu hastalığı, önceden varolan vasküler hastalık/trombofili öyküsü)
- Düşük sosyoekonomik seviye
Preeklampsi etiyolojisi nasıldır?
Olayın asıl sebebi plasenta yatağıdır. Normal gebelikte trofoblastlar maternal spiral arterleri invaze eder ve bu damarları düşük dirençli damarlara dönüştürerek perfüzyonu artırır.
Preeklampside bu olay defektlidir.
Etiyoloji:
- İmmunolojik olaylar
- Aşırı vasküler reaktivite-vazospazm
- Prostoglandin üretim yetersizliği
- Yetersiz trofoblast invazyonu
- Vasküler endotelial zedelenme
- Genetik yatkınlık
- Diyetsel eksiklik
Preeklampsi tanısı nasıldır?
3 faktör de ölçülür ancak en önemli tanı kriteri kan basıncıdır.
Kan basıncı:
- Altı saat arayla iki kez oturur pozisyonda tansiyon ölçülür.
- Genelikten önce ve 20. Haftadan önce hasta normotensif olmalıdır.
- Herhangi bir ölçümde >140/90 mmHg çıkarsa ya da iki ölçüm arasında sistolik >30 mmHg ya da diastolik >15 mmHg fark çıkarsa
Proteinüri:
- 6 saat ara ile yapılan iki idrar örneğinde 0,1 gr/lt olacak şekilde tespiti veya 24 saatlik idrar örneğinde 0,3 gram (300 mg) ve üzeri değerlerin saptanması patolojiktir.
- Vaginal sekresyon, bakteri, kan, egzersiz ve postüral değişiklikler protein seviyesini yükseltebilir o yüzden bu faktörler ekarte edilmelidir.
- Proteinüri preeklampsi hastalarının %20’sinde olmayabilir de o yüzden ısrarcı olunmamalıdır.
- Proteinürisi olmayan olgularda, preeklampsiye has renal patolojik değişiklikler (glomerüler endoteliozis) bulunmaz.
Ödem:
- Subjektif bir bulgu sayılabilir, normal gebeliklerde de görülür.
- Preeklampsi olgularının 1/3’ünde ödem bulunmayabilir.
- Normal yaşantıda ayaklar ödem toplayabilir ancak el, yüz, bacaklar gibi tüm vücudu etkilediği zaman patolojik olarak kabul edilmelidir.
- Sıvı birikimi ödem olmadan da kilodaki hızlı artış şeklinde de yansıyabilir.
Hafif ve ağır preeklampsi farkı nedir?
Hafif preeklampsi:
- Tansiyon 150/100’ün altında özellikle diastolik kan basıncı < 100 mmHg olan olgular
- Proteinüri yok veya hafif düzeyde ( <5 gr / 24 sa idrar)
- KC enzimleri < 50 IU/ml (Hafif yükselmiş/normal)
- Trombosit < 120.000
Ağır preeklampsi:
- Baş ağrısı, bulanık görme, mental değişiklikler mevcut
- Epigastrik ya da sağ üst kadran ağrısı
- Pulmoner ödem
- Yükselmiş kan basıncı (160/110 mmHg >)
- 24 saatlik idrarda 5 gr > proteinüri)
- Oligüri (<400 ml/ 24 saat)
- KCFT yükselme (100 IU/dL)
- Trombositopeni
- Kısaca anne sağlığı bozulmuş
Preeklampsi komplikasyonları nelerdir?
Maternal komplikasyonlar:
- Eklamptik konvülziyonlar
- Intraserebral hemoraji (TA>110 mmHg)
- Körlük
- ABY
- Ablasyo plasenta
- Akut DİK
- HELLP sendromu
- Kalp yetmezliği ve pulmoner ödem
- Anne ölümü
Fetal komplikasyonlar:
- Ablasyo plasenta
- Preterm doğum
- Small for gestasional age
- Bunların sonuçları hastalığın şiddetine, multifetal gestasyona, pregestasyonel diyabete ve trombofili varlığına göre değişir.
Eklampsi nedir?
- Ağır preeklampsi kriterleri olan hastalarda, herhangi bir nörolojik hastalığa bağlı olmadan gelişen tonik (kasılma) ve klonik (çırpınma) şeklinde gelişen generalize konvülziyonlar ve koma halidir.
- Doğum öncesi ve doğum sonrası olabilir, ilk 24 takip etmek gerekli.
- Baş ağrısı, bulanık görme, fotofobi, irritabilite, bulantı, kusma vb… haberci olarak görülebilir.
- Konvülziyon sırasında ilk müdahalemiz havayolu açıklığının sağlanması olmalıdır.
Maternal komplikasyonlar:
- Ablasyo plasenta ve takip eden DİK
- ABY
- Hipertansif ensefalopati
- HELLP sendromu
- KKY
- Serebral hemoraji
- Anne ölümü
- Perinatal ölüm
- Düşük doğum ağırlığı
HELLP sendromu nedir?
- Hemolysis
- ELevated liver emzymes
- Low Plateletes
- Ağır preeklampsinin eritrosit ve trombositlerin tahribi ile ortaya çıkan ağır bir formudur.
- Artmış hemoliz, yüksek KCFT, düşük trombosit sayısı (<100k) ile karakterizedir.
- Olgunun eklampsi geçirmiş olması çok önemli bir predispozandır.
- Mikroanjiopatik hemolitik anemi sendromun en önemli özelliğidir.
Klinik bulgular:
- 160/100 mmHg
- Proteinüri minimal (0,3-2 mg/24 saat)
- Transaminazlar yüksek
- Trombosit sayısı 50 k altına inebilir.
Lab:
- Trombosit < 100.000
- AST > 70
- Anormal periferik yayma
- LDH > 600
- Bilirubin > 1,2
Komplikasyonları:
- Pulmoner ödem
- ABY
- DİK
- Ablasyo plasenta
- KC yetmezliği
- Fetal iyilik halinde bozulma
Eritroblastosis fetalis (yenidoğanın hemolitik hastalığı) nedir?
- Sensitize olmuş bir gebede ortaya çıkan antikorların Rh (+) bir bebeğe ulaşarak onun eritrositlerinde aglutinasyon ve hemoliz meydana getirmesidir.
- AB0 uyuşmazlığı eritrositleri daha süratli parçalatacağı için sensitizasyon riskini azaltır.
- Anti-D uygulaması insidansı azaltmıştır.
- IgG tipi antikorlar var mı yok mu bulmak için ilk prenatal vizitte indirekt coombs testi uygularız eğer (+)’se titre edilir. (Anneye indirekt, fetüse direkt coombs testi uygularız.)
- Titrasyon arttıkça fetal ölüm riski artar.
- Tablonun ciddiyetini ölçmek için fetal doppler USG çekeriz, fetal orta serebral arter akım hızına (peak serebral volacity) bakarak bebeğin ne kadar anemik olduğuna ve ciddiyetine bakarız ve duruma göre bebeği çıkarırız ya da intrauterin kan transfüzyonu yaparız. (1,5 MoM üstünde ciddi anemi)
Fetal eritrosit yıkımı:
Bilirubin düzeyinde artma:
- Anne tarafından detoksifiye edilir, fetusa çok sorun yaratmaz.
- Yenidoğanda fazlaysa, sarılıkla giden KC’e yük bindiren bir tablo olur.
Fetal anemi:
- Kardiyak yüklenme
- Hipoksi
- Hematopoez artışı -> Fetal hepato-splenomegali
Fetal hepatik fonksiyonların bozulması:
- KC, Kİ gibi çalıştığı için diğer fonksiyonlarını 2. plana atar.
- Protein sentezi azalır -> hipoalbunemi
- Kolloid basınç azalır -> ödem (hidrops fetalis)
- Portal ve umblikal venlerin tıkanması
Anti-D uygulaması:
- İmmünize olmamış anneye 28.haftada ilk doz
Kan geçişinin arttığı durumlarda da ikinci doz:
- Non immun anne Rh (+) bebek doğurursa (direkt coombs testi de negatif veya zayıf pozitifse)
- Amniosentez veya CVS sonrasında
- Mol gebeliğinden sonra (Parsiyel mol)
- Abortus ve ektopik gebelikten sonra
- Travma sonrası
- Gebelikte vaginal kanama durumunda
- Yanlış kan transfüzyonu sonrası
Çift doz uygulama gerektiren olaylar:
- Sezaryen
- Doğum manüpilasyonları
- Manuel delivrans
- Uzamış travay
- Çoğul gebelikler
- Ablasyo plasenta
- Preeklampsi ve eklampsi
- Amniyosentez
- Eksternal versiyon