B A R O K

Question 1

Oksymoron

Answer 1

epitet sprzeczny

np. ciepły lód, sucha woda

Question 2

Przerzutnia

Answer 2

urwanie zdania i przeniesienie z jednego wersu do drugiego

Question 3

Antyteza

Answer 3

dwie tezy wzajemnie sobie przeciwne

np. To,co ciężkie, jest lekkie.

Question 4

Kontrast

Answer 4

sprzeczność, przeciwieństwo

np. Był piękny, słoneczny dzień, a ona czuła w sercu rozpacz i smutek.

Question 5

Apostrofa

Answer 5

zwrot do kogoś/ czegoś

np Litwo ojczyzno moja

Question 6

Anafora

Answer 6

Rozpoczęcie wersu od tego samego wyrazu

Question 7

Peryfraza

Answer 7

omówienie, zastąpienie 1 wyrazi innym długim

np. zamiast słońce-> zlota kula, która oświetla niebo

Question 8

Inwersja

Answer 8

szyk przestawny

np. zamiast To jabłko było smaczne
——> Jabłko to smaczne było.

Question 9

Paradoks

Answer 9

coś niemożliwego, niezgodnego z ogólnie przyjętymi zasadami

np. Cisza jest głośniejsza od słów.

Question 10

Elipsa składniowa

Answer 10

wypowiedzenie pozbawione osobowej formy czasownika

np. Ania lubi kawę, a Michał herbatę.
Wczoraj poszedł po masło , a dzisiaj po chleb ( usuwamy drugie lubi i poszedł)

Question 11

Kontrreformacja

Answer 11

Początek> odpowiedź kościoła na reformację podczas obrad soboru w Trydencie 1545

Cel> -zachamowanie rozprzestrzenianiasię nowych
odłamów religijnych
- przywrócenie władzy i wpływów kościoła
- reforma wewnętrzna kościoła
- promowanie sztuki i kultury baroku ( sposób na
przyciąganie wiernych)

Skutki> - nietolerancja innych religii, prześladowania
- powstało Sanctum Officium (święte oficjum), ,
instytucja rozpatrująca odstępstwa od wiary
- zakon jezuitów, który wprowadził zmiany w
sferze edukacji i kultury
- indeks ksiąg zakazanych, na który wpisywano
autorów, których dzieła były niezgodne z
oficjalnym nauczaniem kościoła

Question 12

Sarmatyzm

Answer 12

zespół cech przypisanych polskiej Szlachcie

• przykonanie o wyjątkowości i szlacheckiej wolnośći
• przywiązanie do tradycji i rzekomej wspaniałości pochodzenia sarmackiego

Question 13

vanitas

Answer 13

to motyw w sztuce barokowej, który symbolizował przemijalność życia i marność

Question 14

Jezuici

Answer 14

powstali 1534
główni szermierze kontrreformacji

Question 15

koncept

Answer 15

zaskakujący pomysł stworzony na podstawie skojarzeń autora

Question 16

marinizm

Answer 16

to styl, który koncentrował się na wzbudzeniu w czytelniku emocji poprzez nadmiar środków stylistycznych. (był bardzo przesadny)

Question 17

makaronizm

Answer 17

wplatanie wyrazów obcego pochodzenia w tekst

Question 18

Barokowa wizja

Answer 18

CZŁOWIEK- słaby, bezsilny, marny, podporządkowany Bogu

BÓG- surowy, idealny, jedyny, sprawiedliwy, daleki od człowieka

ŚWIAT- chaotyczny, niepokój, nieprzyjazny człowiekowi

Question 19

Cechy sarmaty

Answer 19

➕religijność
➕odwaga
➕patriotyzm
➕honor
➕gościnność
➕krasomówstwo

➖ksenofobia (nieufność do innych narodów)
➖megalomania (ego)
➖ zaściankowość
➖ kłótliwość
➖anarchia
➖pijaństwo
➖gadulstwo
➖rozrzutność
➖pycha

Question 20

Nazwa epoki

Answer 20

-portugalski (barocco)| perły o nietypowych kształtach

-włoski | coś dziwnego, przesadnego

—-> Barok jest epoką zaskakującą i pełną kontrastów

Question 21

data i wydarzenie rozpoczynajace epokę w Europie i Polsce

Answer 21

1. Włochy 2.połowa XVI wieku
2. Polska 1584r śmierć Jana Kochanowskiego, twórczość Mikołaja Sępa Szarzyńskiego

Question 22

data i wydarzenie zakończenia Baroku w Eu i Pl

Answer 22

EU zachodnia | koniec XVII wieku - po rewolucji francuskiej
PL | lata 30 XVIII wieku - czasy stanisławowskie

Question 23

Kartezjusz

Answer 23

• podstawą filozofii jest zwątpienie
  -Bóg jest doskonały i obdarza człowieka rozumem
  -istota życia to myślenie rozumiane jako wątpienie,
  kwestionowanie, potwierdzanie i zaprzeczanie

Question 24

Blaise Pascal

Answer 24

-człowiek jest drobiną w ogromie świata
- jest zawieszony między pragnieniem wieczności , a
pokusami doczesności
- każdy czxłowiek musi podjąc decyzje czy wierzyc w Boga i ponieść konsekwencje tej decyzji

Question 25

Baruch Spinoza

Answer 25

• PANTEIZM RACJONALISTYCZNY
  (tylko Bóg jest istotą samowystarczajaca)

Question 26

panteizm racjonalistyczny

Answer 26

tylko Bóg jest samowystarczającym bytem

Question 27

barok w Polsce

Answer 27

• trudna sytuacja polityczna
• konflikt z Turcją i Tatarami, osłabienie państwa
• najazd Szwedów i inne wojny
• niestabilne prawo

CEL: olśnić odbiorcę

Question 28

literatura Baroku

Answer 28

• zróznicowana
• kontrast, przeciwieństwa
• motyw vanitas (przemijalność życia)
• oksymoron, paradoks, antyteza, koncept
• literatura dworska, ziemianska, plebejska

Question 29

architektura Baroku

Answer 29

• kręte, łamane linie
  -owale zamiast kółek
  -kopuły jako gówny element budynków sakralnych
• wodospady, sztuczne stawy, rozległe ogrody

Question 30

rzeźba baroku

Answer 30

• dynamiczne
• dramatyczne pozy
• skręty ciała, falują ce włosy

Question 31

malarstwo baroku

Answer 31

• ukośne
  -asymetria
• religijne i mitologiczne
  -kontrast, iluzja, światło, cień

Question 32

muzyka baroku

Answer 32

• wywołuje emocje u słuchaczy
• opera
• solo, sonata, pasja, kantata
• ekspresywność, ozdobność

Question 33

Co w oświeceniu sądzili o baroku?

Answer 33

W oświeceniu wydano negatywną opinię o baroku. Uznano że barok zniszczył harmonię i porządek renesansu. Dopiero zaczęto doceniać barok w XX wieku.

Question 34

indeks ksiag zakazanych

Answer 34

dzieła niezgodne z nauczaniem kościoła
Mikołaj Kopernik, Andrzej Frycz, Adam Mickiewicz

Question 35

Czym interesują się ludzie z Baroku?

Answer 35

• śmierć, przemijalność
• dążenie do sławy
• nauka
• ludzkie ciało ( dzieło Boga-SAKRALIZACJA)

Question 36

poezja metafizyczna

Answer 36

to nurt w literaturze, podejmujący zagadnienia religijne, duchowe i filozoficzne.

Question 37

przedstawiciele poezji metafizycznej

Answer 37

1. Mikołaj Sęp Szarzyński
2. Daniel Naborowski

Question 38

sonet

Answer 38

• to utwór liryczny zbudowany z 14 wersów
• 2 strofy: 4-wersowe (narracyjno-opisowe)2 strofy: 3-wersowe (refleksyjno-filozoficzne)

Question 39

puenta

Answer 39

sformułowanie na koniec utworu, które jest zaskakującei uwydatnia lub odwraca jego sens.

np. Jest tylko Beatrycze. A właśnie jej nie ma

Question 40

hiperbola

Answer 40

Jest to przedstawienie jakiegoś zjawiska w sposób przesadny

np. O dzwony, dzwony, dzwonów huk!
Każdy powietrza znika atom
Zmienił się wściekły , głośny dzwon…

Byłem tak głodny ze mógłbym zjeśc konia.

Question 40

gradacja

Answer 40

uszeregowanie słów nasilając lub zmniejszając ich intensywnośc znaczeniową

np. Był dobry, lepszy, a w końcu okazał się być najlepszy.

Question 40

parafraza

Answer 40

przekształcenie utworu literackiego, zachowując jego sens

Question 41

latynizm

Answer 41

słowo zapożyczone z języka łacińskiego

Question 42

pamiętnik

Answer 42

• gatunek paraliteracki
• pisany prozą
• opowieśći w których występował narrator
• porządek chronologiczny
• ## charakter subiektywny

Question 43

nurty literatury barokowej

Answer 43

1. DWORSKA
   - tematy natury religijnej, filozoficznej, duchowej
   - fascynacja pięknem świata odboeranego za pomocą zmysłów
2. ZIEMIAŃSKA
   - o życiu ziemiańskim, zwłaszcza szlachty
   - obyczaje, tradycje , życie na wsi
3. PLEBEJSKA
   - o życiu ludzi prostszych (niższego stanu)
   - prosty język, obyczaje, życie codzienne

Question 44

pamiętniki Jana Chryzosoma Paska

Answer 44

• wydane w 1834
• zostały spisane tuż przed śmiercią autora
• z powodu długiego dystansu czasowego, autor mylił niektóre kwestie historyczne
• podzielone sa na 2 częśći
  
  1. 1655-1666 opowiada o swoich przeżyciach w wojnie ze Szwecją, Siedmiogrodem i Moskwą
     2.1667-1688 o swoich wspomnieniach po służbie wojskowej kiedy osiedlił się na wsi w Krakowskiem

Question 45

dlaczego warto przeczytać pamiętniki Paska

Answer 45

Pamiętniki Jana Chryzosoma Paska warto przeczytać,
ponieważ stanowią one ważne źródło wiedzy o mentalnośći, życiu codziennym i języku ówczesnych Polaków

Question 46

cechy pamiętnika

Answer 46

• utwór epicki
• gatunek paraliteracki
• pisany prozą
• narracja 1.osobowa
• porządek chronologiczny
• wydarzenia z przeszłości, w których autor brał udział