Renesans|| pojęcia Flashcards

1
Q

Renesans

A
  • odrodzenie się kultury i literatury antycznej
  • łączylo sie to ze wzrostem zainsteresowania sie człowiekiem i uznaniem go za cel działań poznawczych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Antropocentryzm

A

koncepcja filozoficzna, która zakłada że:
•człowiek jest centrum wszechświata
(👑 świata)
•celem wszelakiej myśli 💭

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Humanizm

A

(łac. związany z człowiekiem, ludzki)
- prąd umysłowy, który koncentrował się na sprawach człowieka; jego godności i mądrości
- Hasło przewodnie: „ Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce” ~ Terencjusz- starożytny komediopisarz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Klasycyzm

A

jego podstawowe założenia to mimesis, decorum, jednorodność stylistyczna i harmonijna konstrukcja utworu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

mimesis

A

twórcze naśladowanie natury bądź dzieł sławnych poprzedników

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

decorum

A

adekwatny do tematyki dobór stylu, kompozycji i języka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

jednorodność stylistyczna

A

nie łączenie ze sobą przeciwstawnych kategorii np. tragizmu z komizmem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

konstrukcja utworu renesansowego

A

harmonijna, regularna, uporządkowana

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

filozofia renesansu

A

należaly do niej takie teorie
- Neoplatonizm renesansowy
- Irenizm
- Sceptycyzm
- Makiawelizm
- Egalitaryzm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Neoplatonizm renesansowy

A

Giovanni Pico

-człowiek jest jedynym wolnym stworzeniem na ziemi

  • człowiek łączy w sobie dwie sfery: duchowa i cielesna
  • bycie człowiekiem to nie tylko dar i wyróżnienie , lecz także zadanie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

reformacja

A

ruch mający na celu naprawę stosunków wewnątrz kościoła.
-zachecano do samodzielnego czytania i interpretowania biblii
-uznano wyższość pisma świętego nad kościołem jako instytucja
- zachecano do rezygnacji z dogmatów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

epikureizm

A

aby doznac szczęścia należy unikac smutku i cierpienia

droga do szczęścia wodzi przez rozum i mądrość

„carpe diem” chwytaj dzień/ciesz się chwilą

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

stoicyzm

A

Stoicy powinni zawsze kierować się rozumem, nie ulegać emocjom, nie przywiązywać wagi do dóbr doczesnych, przemijalnych, dzięki temu nie będą szczęśliwi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

hymn

A

to gatunek pieśni o podniosłym charakterze
były błagalne, pochwalne lub sławiące skierowane do boga lub królów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

sonet

A

rodzaj wiersza o ścisłe określonej liczbie strof i wersów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

odkrycia rozpoczynające epoke renesansu

A

1450 odkrycie ruchomej czcionki przez Gutenberga

1453 upadek Konstantynopola

1495 odkrycie Ameryki

1498 wytyczenie drogi morskiej do Indii przez Vasco da Gamę

17
Q

fraszka

A

stanowi krótką formę lirycznej wypowiedzi , najczęściej o charakterze żartobliwym

18
Q

tren

A

utwór liryczny k tematyce żałobnej, ukazująca smutek po smierci waznej osoby

19
Q

kazanie

A

to zwykle religijna mowa mająca na celu przekazanie duchowych, moralnych lub edukacyjnych przesłań. Najczęściej ogłaszana przez duchowego podczas nabożeństwa

20
Q

irenizm

A

Erazm z Rotterdamu

  • potępianie wojen i kłótni
  • mówiono o istotnej roli kosciola dla ludzi xxx❓❓❓
21
Q

sceptycyzm

A

Pirron z Elidy

  • człowiek jest czescia przyrody
  • prawda jest nieosiągalna a każde stwierdzenie ma zaprzeczenie
22
Q

makiawelizm

A

Niccolo Machiavelli

-manipulacja w celu osiągnięcia własnych korzyści ❓

23
Q

egalitaryzm

A

Tomasz Morus
- dobra dzielono wedlug potrzeb
- traktowano wszystkich równo

24
Q

data zakończenia renesansu w polsce i tego przyczyna

A

śmierc Jana Kochanowskiego, 1584

25
Q

Co zapoczątkował Marcin Luther?
Ile tez napisał?
Kiedy? Gdzie?
Co napisał?

A

Zapoczątkował reformacje.
95 tez przybił w roku 1517 do drzwi kościoła w Wittenberdze. Opisał w nich błędy popełniane przez Księdzy

26
Q

2 różnice miedzy średniowieczem a renesansem

A

SREDNIOWIECZE
skupiało się głównie na Bogu ,

nie podpisywano dziel ponieważ uznawano talent za dar od Boga ,

RENESANS
skupiał się głównie na człowieku ,

podpisywano dzieła ponieważ chcieli pokazać swój talent,

27
Q

człowiek renesansu

A

to ktoś, kto jest wszechstronnie wykształcony i utalentowany

28
Q

różnice między tragedią antyczną i szekspirowską

A

ANTYCZNA
- zasada trzech jedności (czas,miejsce,akcja)
- chór
- nie więcej niż 3 bohaterów w jednej akcji
-brak fikcji
- fatum~ los decydował o życiu bohaterów
- zasada decorum~podniosły język

SZEKSPIROWSKA
- brak zasady trzech jedności
- brak chóru
- dużo bohaterów w akcji
- bohaterzy fikcyjni
- brak fatum~ bohaterzy sami decydowali o swoim życiu
- brak decorum~ często potoczny język

29
Q

teatr elżbietański

A
  • publiczność mogła rozmawiać i dyskutować na temat przedstawianego dzieła
  • ludzie mogli rozmawiać z aktorami
  • jeśli wywieszono białą flage to dzieło było komedią, a jeśli czarną to tragedią
  • teatr był okrągły lub ośmiokątny
  • scena była na podwyższeniu
  • role kobiet były grane przez mężczyznów
  • bogaci siedzieli na galeriach