auteursrecht: uitzonderingen Flashcards
onderscheid 2 systemen
Fair use concept
vs
Continentaal concept
Wettelijke licentie
Wetgever geeft toestemming ipv rechthebbende
Twee vormen ▪ Zonder vergoeding ➔ zwaarwegend algemeen belang ✓ Bijv. Citaatrecht ▪ Mits vergoeding ➔ to compensate for marketfailure ✓ Bijv. Privékopie
Gemeenschappelijke toepassingsvoorwaarden
- Werken die “op geoorloofde wijze openbaar
werden gemaak”
➢Voorwaarde geldt voor alle uitzonderingen
➢Uitoefening moreel recht divulgatie
➢Enkel materiaal afkomstig uit legale bron
▪ HvJ 10 april 2014,
C-435/12 ACI Adam
2. Regel van de strikte interpretatie ➢Exclusief recht is algemene regel ▪ Cf. vaste rechtspraak HvJ ➢Weinig flexibiliteit t.a.v. nieuwe ontwikkelingen ▪ In tegenstelling tot ‘fair use’ concept
3. Dwingend recht (art. XI.193) ➢Uitzonderingen kunnen niet worden ‘weggecontracteerd ▪ Vrij uniek in EU ▪ Nieuwe uitzonderingen DSM Richtlijn wel ook dwingend
- Driestappentest
Verplichting uit intern. Verdragen & art. 5.5
InfoSoc RL 2001
❑(Nog) geen expliciete overname in Be (wetswijziging op til)
Bepaalde uitzonderlijke gevallen Geen afbreuk aan normale exploitatie Geen onredelijke schade aan wettige belangen
Algemene Uitzonderingen
(XI.189-190)
Citaatrecht Technisch noodzakelijke kopie Uitz. tbv Vrijheid van meningsuiting en informatie Reprografie Privégebruik Andere (al dan niet marktfalen)
Het citaatrecht
(XI. 189, § 1)
❑ “citeren” = korte aanhalingen
▪ wat is kort ?
▪ Inclusief afbeeldingen integraal
▪ Handelingen van reproductie en mededeling!
❑Enkel voor bepaalde doeleinden
▪ kritiek, polemiek, recensie
▪ Noteer reeds: ook onderwijs & wetenschappelijke werkzaamheden
➔ XI. 191/1, § 1, 1°
❑Overeenkomstig eerlijke beroepsgebruiken
➢ Overnemen “in context”, in kader van ruimer geheel
➢ HvJ: er moet een interactie zijn met het werk (‘het voeren
van een dialoog’)
❑ bron en naamsvermelding
Technisch noodzakelijke kopie
(XI.189, § 3)
Tijdelijk Van voorbijgaande of bijkomstige aard Niet ‘in cache’ gedurende enkele dagen Integraal en essentieel onderdeel van een technisch procede waarvan doel is: Doorgifte in een netwerk tussen derden door een tussenpersoon Een rechtmatig gebruik van een beschermd werk Geen zelfstandige economische waarde b
Interpretatie door HvJ
tijdelijke reproductiehandelingen
Interpretatie door HvJ
❑De loutere tijdelijke opslag die tijdens een ‘datacapture’ proces in het geheugen van een computer
wordt gemaakt (Infopaq)
❑Kortstondige reproductiehandelingen in het
geheugen van een satellietdecoder om TV
uitzending mogelijk te maken(Premier League)
❑‘Browsing’ : kopieën op het computerscherm van de
gebruiker en kopieën in het internetcachegeheugen
van de harde schijf van die computer die door een
eindgebruiker bij het raadplegen van een
internetsite worden gemaakt (PRC zaak)
Actualiteitsverslaggeving
(XI.190, 1°)
❑ Reproductie & mededeling ! ❑ Een verslag over actuele gebeurtenissen ➢Persvrijheid & Recht op informatie ! ➢Ook actualiteit over werk zelf ➢Quid: resultaten Google News ?
Karikatuur, parodie en pastiche
(XI.190, 10°)
HvJ 3 September 2014 C-201/13,
Deckmyn and Vrijheidsfonds VZW v Vandersteen
❑ Een ‘autonoom Unierechtelijk begrip”
❑ Twee essentiële elementen
➢ dat een bestaand werk wordt nagebootst, doch met duidelijke verschillen,
▪ Die moeten niet noodzakelijk een eigen oorspronkelijk karakter vertonen.
➢ dat er aan humor wordt gedaan of de spot met het bestaande werk wordt
gedreven
▪ (sic)
❑ HvJ : “Het begrip ‘parodie’ dient niet te voldoen aan de bijzondere
voorwaarden die de Belgische verwijzingsrechter heeft gesteld”
➢ Quid andere voorwaarden ? (Be: “volgens eerlijke gebruiken”)
➢ Quid morele rechten ?
❑ Wel ook rekening houden met rechtvaardig evenwicht en concrete context
in het licht van andere fundamentele rechten
➢ In casu hebben rechthebben rechtmatig belang om niet geassocieerd te worden
met een discriminerende boodschap (Antiracisme Richtlijn 2000/43)
Karikatuur, parodie en pastiche
Werken op openbare plaats
(XI.190, 2° & 2/1°)
❑Bestaande uitzondering ➢Toevallig of incidenteel ▪ Doel is niet het werk zelf ➢ Gent, 16 april 2002, A & M, 2002, 347 ▪ Niet : 'dikke mathile' op bierviltjes ❑Nieuw sinds 15 juli 2016: ‘Panoramaexceptie’ ➢Ook niet incidenteel
Reprografieuitzondering
(XI.190, 5°)
Reprografievergoeding (art. XI. 235)
❑Inning door Reprobel (KB)
❑Vergoedingsplichtigen
➢ Gebruikers ➔ evenredige vergoeding in functie van aantal
reproducties van werken
▪ Zij die reproducties vervaardigen of
▪ Zij die een reproductieapparaat ter beschikking stellen (met décharge van groep
1)
➢ PS. Vroegere forfaitaire vergoeding op apparaten afgeschaft
❑Vergoedingsgerechtigden
➢ Auteurs (dwingend & niet-overdraagbaar)
➢ Uitgevers : eigen naburig recht – sui generis recht (zie aldaar)
▪ Art. 318/3.
➢ Bepaling van de vergoeding bij KBs
“Privékopie”
(XI.190, 9°)
Privékopie
(thuiskopie)
= alle vormen van
reproducties
(reprografisch,
analoog & digitaal)
geldt voor alle soorten
werken: literair,
grafisch, audio, beeld,
met uitz. bladmuziek
+ algemene beperkingen
geoorloofde openbaarmaking
legale bron
driestappentest
-> relevant voor onlinewereld
Vergoedingsregeling
art. XI.229 ev
❑Vergoedingsplichtig - Forfaitair systeem (duaal)
➢ de fabrikant, de invoerder of de intracommunautaire aankoper
▪ van “dragers die kennelijk gebruikt worden voor het reproduceren
voor eigen gebruik van werken en prestaties”
▪ “dan wel van apparaten die kennelijk gebruikt worden voor deze
reproductie op de datum waarop die dragers en die apparaten op het
nationale grondgebied in de handel worden gebracht”
➢ PS Afschaffing evenredige vergoeding in 2017
❑Toets HvJ 21 oktober 2010, SGAE/Padawan :
▪ De vergoeding moet zo berekend worden dat ze de schade aan de
rechthebbenden compenseert
▪ Thuiskopie heffingen mogen alleen worden opgelegd als aannemelijk is
dat de dragers en apparaten waarop de heffing geïnd wordt, gebruikt
worden voor het maken van privékopieën
✓ Mogelijkheid van terugbetaling i.g.v. blind systeem (zie art. XI.233)
Uitvoering in familiekring
(XI.190,3°)
❑Spiegelbeeld publiek mededelingsrecht ➢Geen echte uitzondering ❑Strikte toepassingsvoorwaarden ➢“kosteloos” ▪ Evenwel : HvJ ➔ winstoogmerk = niet noodzakelijk publieke mededeling? ➢“in familiekring” ▪ een band van familiale of sociale aard die gelijkgesteld kan worden met de familieband
