Artrologia Flashcards
Co tworzy pierścień włóknisty zewnętrzny?
- koncentrycznie układające się blaszki
- włókna kotwiczące w zakończeniach kostnych kręgu
- występują naczynia krwionośne
Sklasyfikuj kaletki maziowe
na podstawie lokalizacji:
- kaletki maziowe podścięgnowe - bursae synoviales subtendineae
- kaletki maziowe podmięśniowe - bursae synoviales submusculares
- kaletki maziowe podwięzadłowe - bursae synoviales subligamentosae
- kaletki maziowe podskórne - bursae synoviales subcutaneae
Podział stawów ze względu na liczbę kości tworzących staw
- staw prosty (articulatio simplex) np. ramienny (art.humeri)
- staw złożony (articulatio compositum) np. staw łokciowy (art.cubiti)
Jak przyczepia się więzadło podłużne dogrzbietowe? (ligamentum longitudale dorsale)
- leży w kanale kręgowym i na krążkach międzykręgowych
- rozpoczyna się na dens axis (ząb obrotnika), kończy na os sacrum (u psa aż na kr.ogonowych)
Wymień źródła zaopatrzenia naczyniowego kaletki maziowej karkowej doczaszkowej u Eq
- a. cervicalis profunda -od a. subclavia sinistra
- a. occipitalis -od a. carotis interna
- v. occipitalis -od v.maxillaris
- v.cervicalis profunda -od v.costocervicalis
Jakie występują więzadła w stawie ramiennym?
więzadła wzmacniające torebkę stawową:
- w.obrąbkowo-ramienne przyśrodkowe i boczne (lig. glenohumerale mediale et laterale)
- w.kruczo-ramienne (lig. coracohumerale)
- w. ramienno-poprzeczne (lig. humerotransversus) - Car
jedynie wzmacniają warstwę włóknistą luźnej capsuli
Z jakich stawów jest zbudowany staw nadgarstkowy?
- staw podramienno-nadgarstkowy (art. antebrachiocarpea)
- staw śródnadgarstkowy (art. mediocarpea)
- stawy międzynadgarstkowe (artt. intercarpeae)
- stawy nadgarstkowo-śródręczne (artt. carpometacarpeae)
Wymień więzadła stawu łokciowego
- w. poboczne boczne łokcia (lig. collaterale laterale cubiti)
- w. poboczne przyśrodkowe łokcia (lig. collaterale mediale cubiti)
- w. wyrostka łokciowego (lig. olecrani) - Car
dla stawu promieniowo-łokciowego bliższego:
- w. pierścieniowate k. promieniowej (lig. anulare radii) - Car
- błona międzykostna przedramienia (membrana interossea antebrachii) -Car
Jakie stawy tworzą staw łokciowy?
- staw ramienno-promieniowy (art. humeroradialis)
- staw ramienno-łokciowy (art. humeroulnaris)
- staw promieniowo-łokciowy bliższy (art. radioulnare proximale)
Wymień więzadła krótkie kręgodłupa
- ww. międzyłukowe (ligg. interarcualia)
- ww. międzykolczyste (ligg. interspinalia)
- ww. międzypoprzeczne (ligg. intertransversaria)
- połączenia lędźwiowo-krzyżowe - tylko Eq
Jak dzielimy połączenia chrzęstne?
- chrząstkozrost (synchondrosis) - pomiędzy podstawą czaszki a os hyoideus
- spojenie (symphysis) - np. miedniczne
- suturae harmonicae
przepuklina typu I
Na skutek degeneracji dochodzi do przerwania pierścienia włóknistego i jądro miażdżyste eksploduje do wnętrza kręgowego.
pojawia się nagle, powoduje niedowład i dysfunkcje nerwowe
Wymień więzadła długie kręgosłupa
- w. karkowe (lig. nuchae) - brak u Su, Fe
- w. nadkolczyste (lig. supraspinale)
- w. podłużne dobrzuszne (lig. longitudale ventrale)
- w. podłużne dogrzbietowe (lig. longitudale dorsale)
Podział stawów ze względu na zakres ruchu
- staw jednoosiowy :
- bloczkowy
- obrotowy - staw dwuosiowy:
- siodełkowy
- owalny - staw wieloosiowy:
- kulisty
- płaski
Jakie mięśnie stabilizują staw ramienny?
- m. podgrzebieniowy (m. infraspinatus)
- m. nadgrzebieniowy (m. supraspinatus)
- m. podłopatkowy (m. subscapularis)
Jak dzielimy połączenia włókniste?
- więzozrosty (syndesmosis)
- szwy (suturae)
- wklinowanie (gomphosis) - np. ząb w zębodole
Podział stawów ze wzgl. na ukształtowanie powierzchni stawowej
- art. spheroidea - np. ramienny (zamknięty-biodrowy)
- art. condylaris (kłykciowy=walcowaty):
- ginglymus congruens -np. łokciowy
- ginglymus incongruens -np. skroniowo-żuchwowy
- staw sprężynujący -np.łokciowy
- art.delabens -np.udowo-rzepkowy
- art.spiralis -np.udowo-piszczelowy
- art.cochlearis -np.stępowo-podudziowy - art. ellipsoidea -np. szczytowo-potyliczny
- art.sellaris - np. międzyczłonowy palca
- art.trochoidea (obrotowy) -np.szczytowo-obrotowy
- art.planum -np.nadgarstkowo-śródręczny
Jakie strefy wyróżniamy w chrząstce stawowej?
- strefa powierzchniowa (zona supeficialis)
- strefa pośrodkowa (zona intermedia)
- strefa promienista (zona radiata)
- strefa zwapniała (zona calcificans)
brak naczyń krw i nerwów
Opisz staw łokciowy - typ + co go tworzy + ruchy
- złożony, bloczkowy, zatrzaskowy
- tworzy go bloczek k. ramiennej (trochlea humeri), wcięcie bloczkowe k. łokciowej (incisura trochlearis ulnae), głowa k. promieniowej (caput radii)
- zginanie (flexio, extensio)
Opisz model budowy i funkcjonalności stawu
- występowanie torebki stawowej (capsula articularis)
- obecność jamy stawowej (cavum articulare)
- obecność chrząstki stawowej (cartilago articularis)
Wymień więzadła nadgarstka
- ww. długie nadgarstka
- w. nadgarstka poboczne boczne długie (lig. carpi collaterale laterale longum)
- w. nadgarstka poboczne przyśrodkowe długie (lig. carpi collaterale mediale longum) - ww. krótkie nadgarstka
- w. nadgarstka poboczne boczne krótkie bliższe (lig. carpi collaterale laterale breve proximale)
- w. nadg. poboczne boczne krótkie dalsze (lig. carpi collaterale laterale breve distale)
- w. nadg. poboczne przyśrodkowe krótkie bliższe (lig. carpi collaterale mediale breve proximale)
- w. nadg. poboczne przyśrodkowe krótkie dalsze (lig. carpi collaterale mediale breve distale)
- ww. międzyrzędowe (ligg. interordinaria)
- ww. śródrzędowe (ligg. intraordinaria)
Opisz staw ramienny
- prosty, kulisty, zgodny, 3 stopnia ruchomości
- panewka łopatki (cavitas glenoidalis) + głowa k. ramiennej (caput humeri) wraz z włóknisto-chrzęstnym obrąbkiem stawowym (labrum glenoidale)
- funkcję więzadeł- stabilizacji stawu, pełnią mięśnie
- torebka jest luźna, z zachyłkami -> wzmacniana przez lig. glenohumerale mediale, laterale i lig. coracohumerale oraz ŚCIĘGNO M. SUPRASPINATUS! (pełni rolę w. bocznego)
Przepuklina krążka międzykręgowego
może zajść u każdej rasy, ale predysponowane są jamniki, buldogi francuskie, pekińczyki i pudle miniaturowe
-polega na degeneracji pierścienia włóknistego
Co tworzy pierścień włóknisty wewnętrzny?
- koncentrycznie układające się blaszki
- włókna kotwiczące w nasadowej płytce kręgu
- brak naczyń krwionośnych
Przepuklina typu II
- występuje u psów w starszym wieku
- dochodzi do stopniowego przemieszczania się jądra miażdżystego w kierunku kanału kręgowego
- objawami są bóle i stopniowo pogarszająca się mobilność
Podaj przykład stawu płaskiego
articulatio plana - np. stawy między proc.articulares vertebrae
Podaj przykład stawu sprężynowego
staw łokciowy u Eq
Podaj przykład stawu spiralnego
art. spinalis - np. staw kolanowy u Eq (art.genus)
podaj przykład stawu ślimakowego
art.cochlearis - np. staw piszczelowo-skokowy u Eq (art. tibiotalaris)
podaj przykład stawu zawiasowego
art. ginglimus - np. śródręczno-członowy (art. metacarpophalangea)
jak przyczepia się w. podłużne dobrzuszne (lig. longitudale ventrale)?
do dobrzusznej powierzchni kręgów Th8-9 do os sacrum
Jak przebiega w. dodatkowe u Eq w udzie?
pochodzi od m. prostego brzucha posiadającego przyczep na więzadle łonowym
wnika przez wcięcie panewki i kończy się wraz z lig. capitis ossis femoris w fovea capitis ossis femoris
Wymień więzadła rzepki u Eq
- w. rzepki boczne - lig. patellae lateralis
- w. rzepki przyśrodkowe - lig. patellae medialis
- w. rzepki pośrodkowe - lig. patellae intermedium
- w. udowo-rzepkowe boczne - lig. femuropatellare laterale
- w. udowo-rzepkowe przyśrodkowe - lig. femuropatellare mediale
Wymień więzadła rzepki u Ca
- w. rzepki - lig. patellae
dodatkowo stabilizowany przez: - troczek rzepki przyśrodkowy - retinaculum patellae mediale (zawiera lig. femoropatellare mediale)
- troczek rzepki boczny - retinaculum patellae laterale (zawiera lig. femoropatellare laterale)
wymień stawy proste u zwierząt
- staw ramienny (art. humeri)
- staw biodrowy (art. coxae)
- staw krzyżowo-biodrowy (art. sacroiliaca)
- staw międzypaliczkowy bliższy (art. interphalangea proximalis)
- połączenia stawowe w wyr. stawowych kręgów
- u Eq - między processus transversi vv.L5,6 i między procc.transv. L6 i alae ossis sacri
podaj przykład stawu saneczkowego
art.delabens - np. staw udowo-rzepkowy (art. femoropatellare)
podział połączeń ze wzgl. na ruchomość
nieruchome:
szwy (prawdziwe, rzekome) ;
kościozrosty (synostosis)
ruchome: chrząstkozrosty (synchondroses) więzozrosty (syndesmosis) mięśniozrosty (synsarcosis) stawowe połączenia kości (juncturae synoviales - połączenia maziowe)
Podział stawów ze wzgl. na stopień ruchomości
- 1 stopnia - ruchy w jednej płaszczyźnie (flexio/extensio
- 2 stopnia - w dwóch płaszczyznach prostopadłych (flexio/extensio ‚ adductio/abductio)
- 3 stopnia - (flexio/extensio , adductio/abductio , anteversio/retroversio , supinatio/pronatio)
wymień połączenia ścisłe (synarthroses)
1. więzozrosty (junctura fibrosa) : syndesmosis fibrosa (więzadła, błony międzykostne) syndesmosis elastica (np.karkowe) suturae (krótkie, między kk. czaszki) gomphosis
- chrząstkozrosty (synchondroses) :
symphysis (np. pelvina)
sutura harmonia/plana - rzekomy (np. między ossa nasalia) - kościozrosty (synostosis)
- mięśniozrosty (synsarcosis)
Budowa stawu
- facies articularis
- cartilago articularis (bez naczyń, nerwów, posiada strefy:
- powierzchowną (zona superficialis)
- pośrodkową (zona intermedia)
- promienistą (zona radiata)
- zwapniałą (zona calcificans)) - capsula articularis (z warstwą włóknistą - stratum fibrosum i wartswą maziową - stratum synoviale (plicae et villi synoviales))
- synovia
- cavum articulare
podział więzadeł ze wzgl na przebieg
- ww. torebkowe (ligg. capsularia) - zgrubienia capsula articularis
- ww. zewnątrztorebkowe (ligg. extracapsularia) - oddzielone od capsuli tk. łączną luźną
- ww. wewnątrztorebkowe (ligg. intracapsularia) - wpuklają się do capsuli
podział stawu ze wzgl na zgodność powierzchni stawowych
- zgodny (art. congruens)
- niezgodny (art. incongruens) - posiada: krążki stawowe (disci articulares), łąkotki (meniscus articularis), obrąbek (labrum glenoidale/acetabulare)
podaj przykład stawu obrotowego
art. trochoidea - np. staw szczytowo-obrotowy
wymień szwy czaszki
- piłowaty (sutura serrata) - np. potyliczno-ciemieniowy
- liściasty (sutura foliata) - np. nosowo-czołowy
- łuskowy (sutura squamosa) - np. skroniowo-ciemieniowy
- płaski (sutura plana) - np. nosowych
- wklinowanie (gomphosis) - zęby
- typu schodkowego (schindylesis) - nosowo-szczękowy
wymień więzadła chrząstki kopytowej
ligg. chondrocompedalia
ligg. chondrocoronalia
ligg chondroungularia collateralia et cruciata
Opisz staw biodrowy
kulisty, zgodny, kontaktujący bardzo duża ruchomość, u kopytnych ograniczona tworzy go głowa k. udowej, panewka miednicy (acetabulum), obrąbek panewkowy więzadła : lig. capitits ossis femoris, lig. transversum acetabuli, lig. iliofemorale, lig. pubofemorale, lig. ischiofemorale, u Eq- lig. accessorium ossis femoris
Opisz staw kolanowy
art. genu
złożony, niezgodny
-tworzy go:
1. art. femoropatellaris (saneczkowy, zgodny)
- art. femorotibialis (spiralny, niezgodny - z łąkotką boczną i przyśrodkową)
- flexio/extensio, ograniczone pronatio/supinatio
- u Car obecne trzeszczki Vesala (m. brzuchatego - gastrocnemius)
różnice w więzadle karkowym (lig. nuchae)
stanowi dogłowową kontynuację w. nadkolcowego
Su, Fe - brak
Ca- parzysty funiculus nuchae (od proc. spinalis axis do Th1 - nie łącząc się z tymi po drodze)
Ru - parzysty funiculus nuchae (od protuberantia occipitalis externa do proc. spinalis Th2-Th4 (cz. kłębowa-pars cucullaris))
+ lamina nuchae (parzyście od łuków C2-4, nieparzyście od C5-7 ku tyłowi w p. cucullaris funiculi)
-> do kłębu i przechodzą w w. nadkolcowe
Eq - parzysty funiculus nuchae (od protuberantia occipitalis externa, ponad C1 (oddzielony przez bursa subligamentosa nuchalis cranialis) i C2 (bursa subligamentosa nuchalis caudalis) do Th4-Th6 (pars cucullaris))
+lamina nuchae (dwie parzyste płytki za sobą - od C2 i C3-6 do p. cucullaris funiculi na skośnie w tył)
-> do kłębu i przechodzą w w. nadkolcowe
budowa krążka międzykręgowego
disci intervertebrales to galaretowate nucleus pulposus otoczone przez anulus fibrosus
co tworzy kanał nadgarstka?
lig. carpi palmare profundum
os carpi accessorium
retinaculum flexorum (troczek zginaczy)
wymień więzadła rzepki u Eq/Ru
lig. patellae mediale (wchodzi w skład retinaculum patellae mediale),
intermedium,
laterale (retinaculum patellae laterale)
dodatkowo staw stabilizowany przez różnicujące się z troczków rzepki:
lig. femoropatellare laterale
lig. femoropatellare mediale
wymień ww. stabilizujące k. dodatkową nadgarstka
- w. dodatkowo- łokciowe bliższe (lig. accesorioulnare proximale)
- w. dodatkowo-nadgarstkowo-łokciowe (lig. accesoriocarpoulnare)
- w. dodatkowo-czwarte (lig. accesorioquatrale)
- w. dodatkowo-śródręczne (lig. accesoriometarapeum)
zadzierzgnięcie rzepki
u Eq stan patologiczny w art.femoropatellaris w postaci zawieszenia lig. patellae mediale na grzebieniu przyśrodkowym bloczka k. udowej, wskutek czego koń nie może zgiąć kolana
