ARCHITEKTURA Flashcards
NAJWAŻNIEJSZE AKTY PRAWNE WYKORZYSTYWANE W PRAKTYCE ZAWODOWEJ ARCHITEKTA
1) Ustawa Prawo budowlane
2) Rozporządzenie Ministra w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać budynki i ich usytuowanie
3) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowego zakresu i formy
projektu budowlanego
4) Ustawa z dnia o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
5) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie dziennika budowy, montażu i
rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogłoszenia zawierającego dane dotyczące
bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia
6) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie samodzielnych funkcji w budownictwie
7) Ustawa Kodeks postępowania administracyjnego
8) Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
9) akt prawa miejscowego miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (decyzja w sprawie warunków zabudowy)
WYMIEŃ 5 ZASAD ARCHITEKTURY NOWOCZESNEJ LE CORBUSIERA I OMÓW JE NA PRZYKŁADZIE REALIZACJI INNEGO ARCHITEKTA
W 1915 Le Corbusier sformułował słynne 5 zasad nowoczesnej architektury:
1) Konstrukcja słupowa, dom na słupach o konstrukcji szkieletowej. Dom miał więc stać na
wolnostojących podporach (pilotis, czyli słupach), dzięki czemu pozostawał wolny parter, pod którym mógł się odbywać ruch samochodowy albo można go było wykorzystać pod zasadzenie zieleni i powiększenie powierzchni ogrodu.
2) Poziome okna , zastosowanie wstęgowych okien wpuszczających dużo więcej światła niż punktowe, elewacja z oknami mogącymi zajmować całą szerokość szkieletu,w uwolnionych od funkcji nośnych fasadach powinny dominować olbrzymie okna
3) Płaskie dachy i tarasy na dachach. Ogród na dachu- umożliwiało to zastąpienie dachów spadzistych przez płaskie stropodachy.
4 ) Wolny plan, swoboda komponowania planów kondygnacji, wnętrza niezależne od konstrukcji, z przeznaczeniem na duże, otwarte przestrzenie, a nie zamkniętych, małych pokoi.
5) Wolna elewacja, dowolne kształtowanie elewacji, dzięki konstrukcji słupowej
WILLA SAVOY wybudowana w latach 1929 1931
„ światło, przestrzeń, zieleń” . Budynek jest przestronny, pełen zielni na tarasach, a całe jego ukształtowanie sprzyja zdrowemu stylowi życia: solaria na dachu, rampy sprzyjające bieganiu, wypoczynkowe tarasy, łazienki pełniące funkcje salonów kąpielowych z oknami i wyjściem na taras.
ZDEFINIUJ POJĘCIA: PRZEJŚCIE EWAKUACYJNE I DOJŚCIE EWAKUACYJNE
przedstaw je graficznie na przykładowym rzucie
PRZEJŚCIE EWAKUACYJNE – przejście w pomieszczeniach, od najdalszego miejsca, w którym może przebywać człowiek, do wyjścia ewakuacyjnego na drogę ewakuacyjną lub do innej strefy pożarowej albo na zewnątrz budynku.
● W strefach pożarowych ZL 40m.
● W pomieszczeniach o wys. przekraczającej 5m długość przejść może być powiększona o 25%.
DOJŚCIE EWAKUACYJNE – jest to długość drogi ewakuacyjnej od wyjścia z pomieszczenia na tę drogę do wyjścia do innej strefy pożarowej lub na zewnątrz budynku, mierzy się wzdłuż osi drogi ewakuacyjnej. W przypadku zakończenia dojścia ewakuacyjnego przedsionkiem przeciwpożarowym, długość tę mierzy się do pierwszych drzwi tego przedsionka. Długości przejść i dojść ewakuacyjnych, mogą być powiększone pod warunkiem ochrony:
1) strefy pożarowej stałymi samoczynnymi urządzeniami gaśniczymi wodnymi o 50 %,
2) drogi ewakuacyjnej samoczynnymi urządzeniami oddymiającymi uruchamianymi za pomocą systemu wykrywania dymu o 50%.
WYMIEŃ I OMÓW PODZIAŁ BUDYNKÓW ZE WZGLĘDU NA KATEGORIE ZAGROŻENIA LUDZI
ZL I – zawierające pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób niebędących ich stałymi użytkownikami, a nieprzeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się;
ZL II – przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się, takie jak szpitale,żłobki, przedszkola, domy dla osób starszych; ZL III – użyteczności publicznej, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II; ZL IV – mieszkalne; ZL V – zamieszkania zbiorowego, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II.
OMÓW PRZEPISY DOTYCZĄCE PROJEKTOWANIA POZIOMYCH I PIONOWYCH DRÓG EWAKUACYJNYCH W BUDYNKACH UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ
1) Wyjścia z pomieszczeń na drogi ewakuacyjne zamykane drzwiami
2) Drzwi z pomieszczenia dla więcej niż 50 osób i 6 osób o ograniczonej sprawności ruchowej powinny otwierać się na zewnątrz
3) Długość przejścia w pomieszczeniu, mierzona od najdalszego miejsca w jakim może
przebywać człowiek, do wyjścia na drogę ewakuacyjną nie powinna przekraczać 40m. Przejście nie powinno prowadzić łącznie przez więcej niż trzy pomieszczenia.
4) Szerokość wyjścia ewakuacyjnego (drzwi) dostosować do liczby osób mogących przebywać w
pomieszczeniu – nie mniej niż 0,9m w świetle
5) Stosowanie drzwi obrotowych i podnoszonych zabronione
6) Szerokość poziomych dróg ewakuacyjnych, do 20 osób – 1,2, powyżej 20 osób – 0.6m/100os.,
nie mniej niż 1.4
7) Wysokość dróg ewakuacyjnych min 2.2m (lokalne obniżenie do 2m na długości max. 1,5m) 8) W budynkach wysokich – min 2 klatki dymoszczelne, oddzielone od poziomych dróg
komunikacji ogólnej przedsionkiem zamykanym drzwiami o odporności ogniowej 30min
9) Klatki schodowe i dźwigi dla ekip ratowniczych wyposażone w urządzenia oddymiające
10)Na drogach ewakuacyjnych zabronione jest stosowanie:
-spoczników ze stopniami
-schodów ze stopniami zabiegowymi schodów oraz pochylni ruchomych
11) Korytarze dzielić na odcinki nie dłuższe niż 50m oddzielone drzwiami dymoszczelnymi lub innych uradzeń zapobiegającyh rozprzestrzenianiu się dymu.
12)Z pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi powinna być zapewniona możliwość ewakuacji w bezpieczne miejsce na zewnątrz budynku lub do sąsiedniej strefy pożarowej (przy czym ze strefy pożarowej ZL II o powierzchni przekraczającej 750 m2 w budynku wielokondygnacyjnym, powinna być zapewniona możliwość ewakuacji ludzi do innej strefy
pożarowej na tej samej kondygnacji), bezpośrednio albo drogami komunikacji ogólnej, zwanymi dalej “drogami ewakuacyjnymi”.
13) Drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne z pomieszczenia, w którym może przebywać jednocześnie więcej niż 300 odób, oraz drzwi na drodze ewakuacyjnej z tego pomieszczenia, powinny być wyposażone w urządzenia przeciwpaniczne (specjalne urządzenia instalowane na drzwiach ewakuacyjnych, umożliwiające łatwe i pewne otwarcie drzwi od wewnątrz pomieszczenia zgodnie z kierunkiem ewakuacji ludzi na korytarzach lub klatkach schodowych, bez względu na blokady i zamki umożliwiające otwarcie tych drzwi od zewnątrz).
14) Pomieszczenie powinno mieć co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne oddalone od siebie o co najmniej 5 m w przypadkach, gdy:
- jest przeznaczone do jednoczesnego przebywania w nim ponad 50 osób, a w strefie pożarowej ZL II ponad 30 osób,
- znajduje się w strefie pożarowej ZL, a jego powierzchnia przekracza 300 m2 ,
- znajduje się w strefie pożarowej PM o gęstości obciążenia ogniowego powyżej
500 MJ / m 2 , a jego powierzchnia przekracza 300 m2 ,
- znajduje się w strefie pożarowej PM o gęstości obciążenia ogniowego do 500MJ/m2, a jego p owierzchnia przekracza 1.000 m2,
5) jest z agrożone wybuchem, a jego powierzchnia przekracza 100 m2.
WYMIEŃ PODSTAWOWE WYMAGANIA ODNOSZĄCE SIĘ DO DOMU JEDNORODZINNEGO ZAWARTE W OBOWIĄZUJĄCYCH WARUNKACH TECHNICZNYCH
Budynek należy sytuować w odległości od granicy z sąsiednią działką nie mniejszej niż:
- 4 m w przypadku budynku zwróconego ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi w stronę tej granicy,
- 3 m w przypadku budynku zwróconego ścianą bez otworów
- 1,5 m od granicy lub bezpośrednio przy tej granicy, jeżeli wynika to z ustaleń planu miejscowego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
W zabudowie jednorodzinnej dopuszcza się:
1) sytuowanie budynku ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych bezpośrednio przy granicy z sąsiednią działką budowlaną lub w odległości nie mniejszej niż 1,5 m, na działce budowlanej o szerokości < niż 16 m,
2) sytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy z sąsiednią działką budowlaną, jeżeli będzie on przylegał całą powierzchnią swojej ściany do ściany budynku istniejącego na sąsiedniej działce lub do ściany budynku projektowanego dla którego istnieje ostateczna decyzja o pozwoleniu na budowę, pod warunkiem że jego część leżąca w pasie o szerokości 3 m wzdłuż granicy działki będzie miała długość i wysokość nie większe niż ma budynek istniejący lub projektowany na sąsiedniej działce budowlanej,
3) rozbudowę budynku istniejącego, usytuowanego w odległości mniejszej niż określona w ust. 1 od granicy z sąsiednią działką budowlaną, jeżeli w pasie o szerokości 3 m wzdłuż tej granicy zostaną zachowane jego dotychczasowe wymiary, a także nadbudowę tak usytuowanego budynku o nie więcej niż jedną kondygnację, przy czym w nadbudowanej ścianie, zlokalizowanej w odległości mniejszej niż 4 m od granicy nie może być otworów okiennych lub drzwiowych.
Odpady stałe:
1.Powinna być możliwości segregacji odpadów.
2.Miejsca na odpady:
- zadaszone osłony lub pomieszczenia ze ścianami pełnymi bądź ażurowymi,
- wyodrębnione pomieszczenia w budynku, mające posadzkę powyżej poziomu
nawierzchni dojazdu środka transportowego odbierającego odpady, lecz nie wyżej niż 0,15 m, w tym także dolne komory zsypu z bezpośrednim wyjściem na zewnątrz, zaopatrzonym w daszek o wysięgu co najmniej 1 m i przedłużony na boki po co najmniej 0,8 m, mające ściany i podłogi zmywalne, punkt czerpalny wody, kratkę ściekową, wentylację grawitacyjną oraz sztuczne oświetlenie,
- utwardzone place do ustawiania kontenerów z zamykanymi otworami wrzutowymi.
3. Utwardzone dojście z pomieszczenia na odpady do miejsca dojazdu samochodów śmieciarek umożliwiające przemieszczanie pojemników na własnych kołach lub na wózkach.
4. Miejsca do gromadzenia odpadów stałych przy budynkach wielorodzinnych powinny być dostępne dla osób niepełnosprawnych.
5. Odległość powinna wynosić co najmniej 10 m od okien i drzwi do budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz co najmniej 3 m od granicy z sąsiednią działką.
6. Można zmniejszyć odległość pojemników od granicy działki, jeżeli sąsiad również ma mniejszą odległość od granicy, jednak odległość od budynków musi być zachowana.
* W zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej dopuszcza się a) zmniejszenie odległości od okien i drzwi do 3 m,
b) od granicy działki do 2
c) Zachowanie odległości od granicy działki nie jest wymagane, jeżeli osłony lub
pomieszczenia stykają się z podobnymi urządzeniami na działce sąsiedniej
4. Odległość miejsc na pojemniki i kontenery na odpady stałe więcej niż 80 m od najdalszego wejścia do obsługiwanego budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Wymaganie to nie dotyczy budynków na terenach zamkniętych.
Schody:
Minimalna szerokość użytkowa biegu i spocznika 0,8m
Minimalna wysokość balustrady, mierzona do wierzchu poręczy 0,9m
Maksymalna wysokość stopni 0,19m
Maksymalny prześwit lub wymiar otworu pomiędzy elementami wypełnienia balustrady (m)
nie reguluje się
WYMIEŃ OBOWIĄZUJĄCE WG WARUNKÓW TECHNICZNYCH PARAMETRY WYMIAROWE POMIESZCZEŃ MIESZKALNYCH
- W budynku wielorodzinnym szerokość w świetle ścian pomieszczeń powinna wynosić co najmniej:
- pokoju sypialnego przewidzianego dla jednej osoby 2,2 m,
- pokoju sypialnego przewidzianego dla dwóch osób 2,7 m,
- kuchni w mieszkaniu jednopokojowym 1,8 m,
- kuchni w mieszkaniu wielopokojowym 2,4 m. - W mieszkaniu co najmniej jeden pokój powinien mieć powierzchnię nie mniejszą niż 16 m2.
- Przedpokój, korytarz:
- kształt i wymiary przedpokoju powinny umożliwiać przeniesienie chorego na noszach oraz wykonanie manewru wózkiem inwalidzkim w miejscach zmiany kierunku ruchu.
- korytarze stanowiące komunikację wewnętrzną w mieszkaniu powinny mieć szerokość w świetle co najmniej 1,2 m, z dopuszczeniem miejscowego zwężenia do 0,9 m na długości korytarza nie większej niż 1,5 m.
WYSOKOŚĆ POMIESZCZEŃ:
-Pokoje w budynkach mieszkalnych oraz sypialnie 14osobowe w budynkach zamieszkania zbiorowego
2,5m
-Pokoje na poddaszu w budynkach jednorodzinnych i mieszkalnych zagrodowych oraz pomieszczenia w budynkach rekreacji indywidualnej
2,2*)
Drzwi do pomieszczenia przeznaczonego na stały pobyt ludzi oraz do pomieszczenia kuchennego powinny mieć co najmniej szerokość 0,8 m i wysokość 2 m w świetle ościeżnicy.
OMÓW OBOWIĄZUJĄCE WG WARUNKÓW TECHNICZNYCH PARAMETRY OŚWIETLENIA DZIENNEGO ORAZ NASŁONECZNIENIA MIESZKAŃ
W pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi stosunek powierzchni okien, liczonej w świetle ościeżnic, do powierzchni podłogi powinien wynosić co najmniej 1 :8, natomiast w innym pomieszczeniu, w którym oświetlenie dzienne jest wymagane ze względów na przeznaczenie co najmniej 1 :12.
Wymagany czas nasłonecznienia:
pokoje mieszkalne powinny mieć zapenione nasłonecznienie co najmniej 3 godziny w dniach równonocy (21 marca i 21 września) w godzinach 7:0017:00.
W mieszkaniu wielopokojowym dopuszcza się ograniczenie wymagania określonego w ust. 1 co najmniej do jednego pokoju, przy czym w śródmiejskiej zabudowie uzupełniającej dopuszcza się ograniczenie wymaganego czasu nasłonecznienia do 1,5 godziny, a w odniesieniu do mieszkania jednopokojowego w takiej zabudowie nie określa się wymaganego czasu nasłonecznienia.
1 ) Natężenie promieniowania słonecznego jakie otrzymuje ziemia zależy od: kąta nachylenia powierzchni (w tym od kierunku spadku terenu)
kąta padania promieni słonecznych
2) Pomieszczenie przeznaczone na pobyt ludzi powinno mieć zapewnione oświetlenie dzienne, dostosowane do jego przeznaczenia, kształtu i wielkości, z uwzględnieniem określonych warunków oraz w ogólnych przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy. 3)Odległość budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi od innych obiektów powinna zapewniać naturalne oświetlenie
PODAJ OBOWIĄZUJĄCE WG WARUNKÓW TECHNICZNYCH ZASADY PROJEKTOWANIA SCHODÓW DLA: DOMÓW MIESZKALNYCH, BUDYNKÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ I BUDYNKÓW SŁUŻBY ZDROWIA
1) Szerokość stopni stałych schodów wewnętrznych powinna wynikać z warunku określonego wzorem: 2H+S = 0,6 do 0,65 m, gdzie H oznacza wysokość stopnia, S jego szerokość.
2) Liczba stopni w jednym biegu schodów stałych powinna wynosić nie więcej niż: 14 stopni w budynku opieki zdrowotnej,
17 stopni w innych budynkach.
Wymagania te nie dotyczą budynków w zabudowie jednorodzinnej i w zabudowie zagrodowej oraz budynków rekreacji indywidualnej, mieszkań dwupoziomowych oraz dojść do urządzeń technicznych
3) Liczba stopni w jednym biegu schodów zewnętrznych nie powinna wynosić więcej niż 10. Szerokość stopni schodów zewnętrznych przy głównych wejściach do budynku powinna wynosić w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych i budynkach użyteczności publicznej co najmniej 0,35 m
4) Szerokość użytkowa schodów zewnętrznych do budynku powinna wynosić co najmniej 1,2 m, przy czym nie może być mniejsza niż szerokość użytkowa biegu schodowego w budynku
5) Szerokość użytkową schodów stałych mierzy się między wewnętrznymi krawędziami poręczy, a w przypadku balustrady jednostronnej między wykończoną powierzchnią ściany a wewnętrzną krawędzią poręczy tej balustrady. Szerokości te nie mogą być ograniczane przez zainstalowane urządzenia oraz elementy budynku
6 ) Graniczne wymiary schodów stałych w budynkach o różnym przeznaczeniu określa tabela:
Budynki mieszkalne jednorodzinne i w zabudowie zagrodowej oraz mieszkania dwupoziomowe
Minimalna szerokość użytkowa biegu 0,8m; spocznika 0,8m
Maksymalna wysokość stopni 0,19m
Budynki mieszkalne wielorodzinne, budynki zamieszkania zbiorowego) oraz budynki użyteczności publicznej), z wyłączeniem budynków zakładów opieki zdrowotnej
Minimalna szerokość użytkowa biegu 1,2m; spocznika 1,5m
Maksymalna wysokość stopni 0,175m
Przedszkola i żłobki
Minimalna szerokość użytkowa biegu 1,2m; spocznika 1,3m
Maksymalna wysokość stopni 0,15m
Budynki opieki zdrowotnej*)
Minimalna szerokość użytkowa biegu 1,4m; spocznika 1,5m
Maksymalna wysokość stopni 0,15m
zabronione stosowanie: schodów zabiegowych i wachlarzowych, stopni schodów z noskami i podcieciami
BUDYNKI UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ:
łączną szerokość użytkową biegów oraz łączną szerokość użytkową spoczników w klatkach schodowych, stanowiących drogę ewakuacyjną, należy obliczać proporcjonalnie do liczby osób mogących przebywać równocześnie na kondygnacji, na której przewiduje się obecność największej ich liczby, przyjmując co najmniej 0,6 m szerokości na 100 osób, lecz nie mniej niż określono to w ust. 1.
schody zewnętrze i wewnetrze powinny mieć balustrady i poręcze przyścienne, umorzliwiajace lewo i prawo stronne użytkowanie, przy szerokości biegu pow. 4m stosować balustradę pośrednią
PODAJ OBOWIĄZUJĄCE WG WARUNKÓW TECHNICZNYCH ZASADY PROJEKTOWANIA POCHYLNI DLA RUCHU PIESZEGO
Na drogach ewakuacyjnych miejsca, w których zastosowano pochylnie lub stopnie umożliwiające pokonanie różnicy poziomów, powinny być wyraźnie oznakowane. Biegi i spoczniki schodów oraz pochylnie służące do ewakuacji powinny być wykonane z materiałów niepalnych i mieć klasę odporności ogniowej co najmniej:
1) w budynkach o klasie odporności pożarowej “A”, “B” i “C” R 60,
2) w budynkach o klasie odporności pożarowej “D” i “E” R 30.
Pochylnie przeznaczone dla osób niepełnosprawnych powinny mieć szerokość płaszczyzny ruchu 1,2 m, krawężniki o wysokości co najmniej 0,07 m i obustronne poręcze odpowiadające warunkom określonym w § 298, przy czym odstęp między nimi powinien mieścić się w granicach od 1 m do 1,1 m.
- Długość poziomej płaszczyzny ruchu na początku i na końcu pochylni powinna wynosić co najmniej 1,5 m.
- Powierzchnia spocznika przy pochylni dla osób niepełnosprawnych poruszających się na wózkach inwalidzkich powinna mieć wymiary co najmniej 1,5 x 1,5 m poza polem otwierania skr zydła drzwi wejściowych do budynku.
- Krawędzie stopni schodów w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych i użyteczności publicznej powinny wyróżniać się kolorem kontrastującym z kolorem posadzki. 1. Pochylnie przeznaczone dla osób niepełnosprawnych powinny mieć szerokość płaszczyzny ruchu 1,2 m, krawężniki o wysokości co najmniej 0,07 m i obustronne poręcze, przy czym odstęp między nimi powinien mieścić się w granicach od 1 m do 1,1 m.
- Długość poziomej płaszczyzny ruchu na początku i na końcu pochylni powinna wynosić co najmniej 1,5 m.
- Powierzchnia spocznika przy pochylni dla osób niepełnosprawnych poruszających się na wózkach inwalidzkich powinna mieć wymiary co najmniej 1,5 × 1,5 m poza polem otwierania skrzydła drzwi wejściowych do budynku.
- Krawędzie stopni schodów powinny wyróżniać się kolorem kontrastującym z kolorem posadzki.
- nachylenie powierzchni: na zewnętrz bez przykrycia przy wys.: 0,15m – 15%, do 0,5 8%, ponad 0,5m – 6%; wewnątrz/pod dachem przy wys.: 0,15m – 15%, do 0,5 10%, ponad 0,5m – 8%
Podaj obowiązujące wg “warunków technicznych” zasady projektowania pochylni dla samochodów w garażach wielostanowiskowych.
- Do garażu położonego poniżej lub powyżej terenu należy zapewnić dojazd dla samochodów za pomocą pochylni o maksymalnym określonym nachyleniu lub zastosować odpowiednie urządzenia do transportu pionowego.
- W garażu przeznaczonym dla więcej niż 25 samochodów na każdej kondygnacji, należy stosować pochylnie o szerokości min. 5,5 m, umożliwiające ruch dwukierunkowy, lub osobne, jednopasmowe pochylnie o szerokości co najmniej 2,7 m dla wjazdu i wyjazdu samochodów.
- W garażu przeznaczonym dla nie więcej niż 25 samochodów na kondygnacji, dopuszcza się zastosowanie wyłącznie pochylni jednopasmowych, pod warunkiem zainstalowania sygnalizacji do regulacji kierunków ruchu.
- W garażu jedno- i dwupoziomowym, przeznaczonym dla nie więcej niż 10 samochodów na kondygnacji, dopuszcza się zastosowanie pochylni jednopasmowej bez sygnalizacji świetlnej.
- W garażu jednopoziomowym podziemnym i nadziemnym dopuszcza się wykorzystanie jako dojścia pochylni przeznaczonych do ruchu samochodów, jeżeli ich nachylenie nie przekracza 10% oraz istnieje możliwość wydzielenia bezpiecznego pasma ruchu pieszego o szerokości min. 0,75 m.
- Nie wymaga się wydzielenia pasma ruchu pieszego na pochylni dwupasmowej, a w garażu o pojemności do 25 samochodów włącznie na kondygnacji – także na pochylni jednopasmowej.
Wymień i krótko scharakteryzuj podstawowe typy zabudowy mieszkaniowej.
BUDOWNICTWO JEDNORODZINNE
- Dom jednorodzinny wolnostojący – służą zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku. Budynki mieszkalne jednorodzinne, wraz z przeznaczonymi dla potrzeb mieszkańców budynkami garażowymi i gospodarczymi, wchodzą w skład zabudowy jednorodzinnej.
- Dom jednorodzinny w zabudowie bliźniaczej – jedna ze ścian zewnętrznych budynku przylega do drugiego budynku, a pozostałe trzy elewacje usytuowane są swobodnie. Połowy budynku, niejako wbrew nazwie, niekoniecznie muszą być lustrzanym odbiciem- dom składający się z dwóch samodzielnych członów o jednej ścianie wspólnej”
- Dom jednorodzinny w zabudowie szeregowej budynek dzieli działkę na dwie części; budynki szeregowe tworzą ciągi od trzech do kilkunastu obiektów. zabudowa szeregowa polega na łączeniu kilku (co najmniej trzech) lub kilkunastu domów w rozbudowane segmenty. Budynki połączone są ze sobą ścianami bocznymi, tworząc przednią i tylna elewację. Zazwyczaj mamy tu do czynienia z najpopularniejszym modelem zabudowy szeregowej, gdzie na froncie domów znajdują się drzwi wejściowe i ewentualnie garaże, natomiast na tyłach segmentu wydzielone są ogródki. Bardzo ważną cechą szeregowców jest fakt, ze każdy posiada własne, osobne wejście do domu i prywatną, ogrodzoną działkę.
- Dom jednorodzinny w zabudowie atrialnej – w skrajnym przypadku nie posiada w ogóle elewacji zewnętrznych, doświetlony jest przez atrium; w umiarkowanej strefie klimatycznej budynki atrialne przylegają do sąsiednich dwiema lub trzema ścianami zewnętrznymi. Główną cechą domu atrialnego jest to, że budynek to bryła zamknięta od zewnątrz, za to w środku posiadająca niewielki ogród, o powierzchni kilkudziesięciu metrów, otoczony ze wszystkich stron ścianami. Wszystkie pomieszczenia skierowane są na wewnętrzny dziedziniec, do ogródka. Również z tej strony montowana jest większość okien.
- Zabudowa jednorodzinna grupowa (gniazdowa) - podobnie jak w zabudowie szeregowej budynki przylegają do siebie ścianami, jednak skupione są wokół wspólnego placu, który stanowi przestrzeń wspólną. Ważną rzeczą jest usytuowanie kuchni, której okno wychodzi zawsze na wspólny plac.
BUDOWNICTWO WIELORODZINNE
1.Punktowiec – budynek wielokondygnacyjny, w którym mieszkania skupione są wokół centralnego pionu komunikacyjnego, zawierającego co najmniej jedną klatkę schodową. Budynki punktowe bywają wieżowcami, lecz nie jest to wymóg konieczny dla zaliczenia do tego typu. Istotą tego rozwiązania jest zapewnienie oświetlenia mieszkań z co najmniej dwóch stron co zapewnia również przewietrzanie.
2.Willa miejska – wariant punktowca, w którym na każdej kondygnacji znajduje się tylko jedno mieszkanie, zaś jego wyraz architektoniczny zbliża go do budynku jednorodzinnego
3.Klatkowiec – budynek z wejściami do mieszkań bezpośrednio z klatki schodowej ,
wielokondygnacyjny blok mieszkalny z kilkoma wejściami,
budynek, w którym poszczególne dostępne z klatek schodowych jednostki zestawione są w ciąg, na każdej kondygnacji znajdują się dwa mieszkania z oknami wychodzącymi na obie zewnętrzne elewacje oraz ewentualnie dalsze mieszkania, oświetlone tylko z jednej strony. Taką formę posiada większość tzw. bloków.
4.Korytarzowiec – wielorodzinnego budynku mieszkalnego, w którym poszczególne lokale usytuowane są wzdłuż ciągu komunikacyjnego – korytarza, wspólnego dla kilku, a niekiedy kilkunastu mieszkań. Korytarz łączy pomieszczenia usytuowane na tej samej kondygnacji, poprowadzony jest równolegle do dłuższej osi budynku i połączony z pojedynczą klatką schodową, lub w większych budynkach z kilkoma (zwykle dwoma) takimi klatkami.
W wielu obiektach korytarz usytuowany jest centralnie, mieszkania usytuowane po jego obu stronach. Z tego powodu mają okna tylko z jednej strony.
Sam korytarz doświetlony jest najczęściej przez umieszczone na jego końcu pojedyncze okno. Ze względu na proporcje takiego wnętrza, konieczne jest zwykle oświetlenie sztuczne.
5.Galeriowiec – na każdej kondygnacji naziemnej znajduje się zewnętrzna galeria. Służy ona jako ciąg komunikacyjny, łączący usytuowane przy niej lokale, najczęściej mieszkania. Drzwi w galerii prowadzą wprost do wnętrza każdego lokalu.
Wzdłuż galerii sytuuje się zwykle pomieszczenia o podrzędnym charakterze. W krajach śródziemnomorskich, skąd wywodzi się ten typ, galerie sytuuje się od południa, natomiast w krajach położonych dalej na północ – wzdłuż elewacji północnych.
Poszczególne typy często tworzą formy pośrednie, np. budynki klatkowo–galeriowe.
Wymień normatywne wymagania projektowania toalet ogólnodostępnych w budynkach użyteczności publicznej.
[Wysokość]
- wysokość w świetle co najmniej 2,5 m, z wyjątkiem łaźni ogólnodostępnej 3 m.
- Dopuszcza się zmniejszenie wysokości w hotelu, motelu i pensjonacie do 2,2 m w świetle, w przypadku gdy jest ono wyposażone w wentylację mechaniczną wywiewną lub nawiewnowywiewną.
[Organizacja pomieszczenia]
- Ściany powinny mieć do wys. co najmniej 2 m powierzchnie zmywalne i odporne na działanie wilgoci.
- Posadzka powinna być zmywalna, nienasiąkliwa i nieśliska.
[Drzwi]
1. Drzwi do łazienki, umywalni i wydzielonego ustępu powinny otwierać się na zewnątrz pomieszczenia, mieć co najmniej szerokość 0,8 m i wysokość 2 m w świetle ościeżnicy, a w dolnej części otwory dla dopływu powietrza.
[Kabina ustępowa]
Kabina ustępowa (ustęp wydzielony), nieprzeznaczona dla osób niepełnosprawnych, powinna mieć najmniejszy wymiar poziomy (szerokość) w świetle co najmniej 0,9 m i powierzchnię przed miską ustępową co najmniej 0,6 × 0,9 m w rzucie poziomym, spełniającą również funkcję powierzchni przed umywalką w przypadku jej zainstalowania w kabinie ustępowej.
[Ustępy ogólnodostępne]
1. W budynku użyteczności publicznej i zakładu pracy należy urządzić ustępy ogólnodostępne. Jeżeli liczba osób w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi na danej kondygnacji jest mniejsza od 10, dopuszcza się umieszczenie ustępu na najbliższej, wyższej lub niższej kondygnacji.
2. W budynkach ogólnodostępnych:
1 umywalka na 20 osób,
1 miska ustępowa i 1 pisuar na 30 mężczyzn
1 miska ustępowa na 20 kobiet, jeżeli przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy nie stanowią inaczej.
3.W przypadku gdy w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi liczba osób jest mniejsza niż 10, dopuszcza się umieszczenie wspólnego ustępu dla kobiet i mężczyzn.
4. odległość od stanowiska pracy lub miejsca przebywania ludzi do najbliższego ustępu nie może być większa niż 75 m, a od stanowiska pracy chronionej niż 50 m.
[Organizacja]
- Ustępy powinny mieć wejścia z dróg komunikacji ogólnej.
- W ustępach ogólnodostępnych należy stosować:
1) przedsionki, oddzielone ścianami pełnymi na całą wysokość pomieszczenia, w których mogą być instalowane tylko umywalki,
2) drzwi o szerokości co najmniej 0,9 m,
3) drzwi do kabin ustępowych otwierane na zewnątrz, o szerokości co najmniej 0,8 m, a do kabin przystosowanych dla potrzeb osób niepełnosprawnych, co najmniej 0,9 m,
4) przegrody dzielące ustęp damski od męskiego, wykonane jako ściany pełne na całą wysokość pomieszczenia,
5) miski ustępowe umieszczone w oddzielnych kabinach o szerokości co najmniej 1 m i długości 1,10 m, ze ściankami i drzwiami o wysokości co najmniej 2 m z prześwitem nad podłogą 0,15 m; oddzielenia nie wymagają ustępy dla dzieci w żłobkach i przedszkolach,
6) wpusty kanalizacyjne podłogowe z syfonem oraz armaturę czerpalną ze złączką do węża w pomieszczeniach z pisuarem lub mających więcej niż 4 kabiny ustępowe,
7) wentylację grawitacyjną lub mechaniczną w ustępach z oknem i jedną kabiną, a w innych mechaniczną o działaniu ciągłym lub włączaną automatycznie.
[Przystosowanie dla niepełnosprawnych]
- W budynku, na kondygnacjach dostępnych dla osób niepełnosprawnych, co najmniej jedno z ogólnodostępnych pomieszczeń higienicznosanitarnych powinno być przystosowane dla tych osób przez:
1) zapewnienie przestrzeni manewrowej o wymiarach co najmniej 1,5 × 1,5 m,
2) stosowanie w tych pomieszczeniach i na trasie dojazdu do nich drzwi bez progów,
3) zainstalowanie odpowiednio przystosowanej, co najmniej jednej miski ustępowej i umywalki, a także jednego natrysku, jeżeli ze względu na przeznaczenie przewiduje się w budynku takie urządzenia,
4) zainstalowanie uchwytów ułatwiających korzystanie z urządzeń higienicznosanitarnych. - Dopuszcza się stosowanie pojedynczego ustępu dla osób niepełnosprawnych bez przedsionka oddzielającego od komunikacji ogólnej.
Wysokość normatywna pomieszczeń w zależności od funkcji pomieszczenia.
Pokoje w budynkach mieszkalnych oraz sypialnie 1–4-osobowe w budynkach zamieszkania zbiorowego
2,5)
Pokoje na poddaszu w budynkach jednorodzinnych i mieszkalnych zagrodowych oraz pomieszczenia w budynkach rekreacji indywidualnej 2,2)
Pomieszczenia do pracy), nauki i innych celów, w których nie występują czynniki uciążliwe lub
szkodliwe dla zdrowia, przeznaczone na stały lub czasowy pobyt:
a) nie więcej niż 4 osób 2,5
b) więcej niż 4 osób 3,0
Pomieszczenia jak wyżej, lecz usytuowane na antresoli, jeżeli nie występują czynniki szkodliwe
dla zdrowia 2,2
Pomieszczenia do pracy) i innych celów, w których występują czynniki uciążliwe lub szkodliwe
dla zdrowia 3,3
Pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt ludzi, jak dyżurki, portiernie, kantory, kioski, w tym
kioski usytuowane w halach dworcowych, wystawowych, handlowych, sportowych, jeżeli nie
występują czynniki szkodliwe dla zdrowia
2,2)
Pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt ludzi:
a) jeżeli nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia 2,2)
b) jeżeli występują czynniki szkodliwe dla zdrowia 2,5
Omów wymagania funkcjonalno-technologiczne w projektowaniu zaplecza kuchennego obiektu gastronomicznego.
1) Kuchnia powinna być dostosowana do wydajności restauracji, a więc do liczby miejsc, rodzaju, wyboru i poziomu serwowanych dań, ilości przerabianych na miejscu produktów w stosunku do ilości dań gotowych i częstotliwości wymiany konsumentów. Szybka obsługa trzykrotna wymiana klientów, zwykła restauracja dwukrotna wymiana konsumentów na godzinę, luksusowe – średnio 1,32h czas pobytu.
2) W każdym lokalu gastronomicznym wszystkie pomieszczenia muszą być ze sobą odpowiednio powiązane. Dobrze zaprojektowany układ funkcjonalny umożliwia prawidłową organizację pracy i właściwy przebieg procesów technologicznych (takich jak zaopatrzenie i magazynowanie) oraz wpływa na ilość i jakość produkcji, wielkość obrotu, poziom świadczonych usług, spełnienie wymagań sanitarnych oraz higieny i bezpieczeństwa pracy.
3) Konieczne jest zachowanie jednokierunkowości przepływu surowców, półproduktów i produktów (od miejsca dostawy po ekspedycje) oraz zakaz krzyżowania się dróg “czystych” z “brudnymi”.
4) Bardzo ważne staje się również odpowiednie wyposażenie każdego pomieszczenia, gwarantujące sprawne i prawidłowe wykonywanie czynności technologicznych.
Strefy:
1.DOSTAWA/ZAOPATRZENIE:
• Przyjęcie towarów
• Skład opakowań
• Odpadki i śmieci
• Biuro kierownika magazynu
2.SKŁADOWANIE PRODUKTÓW W CHŁODNIACH
• Przedchłodnia
• Chłodnia do mięsa
• Chłodnia na produkty mleczne
• Chłodnia na owoce i warzywa
• Zamrażalnia
• Dodatkowe magazyny chłodnicze
3.SKŁADOWANIE PRODUKTÓW BEZ SCHŁODZENIA • Magazyn produktów suchych
• Magazyn warzyw
• Magazyn podręczny
4.POMIESZCZENIA KUCHNI
• Przygotowanie warzyw
• Przygotowanie mięsa
• Przygotowanie dań gorących
• Przygotowanie dań zimnych
• Wyroby cukiernicze
• Mycie pojemników
• Biuro szefa kuchni
5.ZMYWALNIE NACZYŃ
6.WYDAWANIE (stanowiska kelnerskie) 7.POMIESZCZENIA SOCJALNE I SANITARNE
PROCENTOWY UDZIAŁ POWIERZCHNI RÓŻNYCH STREF KUCHNI:
• Zaopatrzenie z kontrolą i składowaniem odpadków 10%
• Składowanie w zamrażalnikach, chłodniach i pomieszczeniach suchych – 20% • Magazyn podręczny :
Przygotowania warzyw i sałatek 2% Zimne dania i desery – 8%
Cukiernia – 8%
• Przygotowanie mięsa – 2% • Kuchnia do gotowania – 8% • Zmywalnia 10%
• Komunikacja – 17%
• Pomieszczenie dla personelu i biura – 15%
Szerokość przejść :
• roboczych 0,91,2m
• bocznych, czasowo użytkowanych w inny sposób 1,5 – 1,8m
• głównych 2,10 – 3,30
W małych i średnich kuchniach przejście w strefie kuchennej wystarczy – 1,0 – 1,5m
Kuchnia do dań gorących, której podstawową funkcją jest gotowanie i smażenie, zawiera liczne urządzenia umożliwiające wszelkiego rodzaju obróbkę potraw (smażenie, pieczenie, gotowanie).
Kuchnia do dań zimnych ciąg przygotowania tych dań usytuowany równolegle do dań gorących, w kierunku wydawania. Typowe wyposażenie: szafa chłodnicza, lada chłodnicza, maszyna do krojenia, szafka chłodnicza z naczyniem do przyrządzania sałatek, opiekacz, odpowiedniej wielkości blaty robocze i blaty na odstawianie.
Wydawanie potraw w kuchniach restauracyjnych, przez okienko lub ladę zlokalizowane między strefą przygotowań, a salą konsumpcyjną, wymagane miejsce do odstawiania, szafa z podgrzewanym blatem oraz lada chłodnicza do dań zimnych, a także regały na naczynia, nakrycia, sztućce, w dużych lokalach koszyki na chleb, talerze i filiżanki na zupę. Zwrot naczyń ważne jest rozdzielenie zmywalni naczyń i garnków. Zwrot naczyń przez kelnerów do okienka. W każdym zestawie należy przewidzieć 12 zlewozmywaki, miejsce do odstawiania i regały. Do mycia garnków konieczne zmywarki automatyczne o różnej pojemności, wydajności i działaniu. Kuchnie należy wyposażyć w stoły i blaty do zwrotu, sortowania, zamaczania i odstawiania naczyń.
Strefa socjalna dla personelu ok. 10/15% powierzchni przeznacza się na pomieszczenia socjalne i biura. Dla personelu kuchni konieczne są: przebieralnia, umywalnia i ustęp. Jeśli personel >10 konieczne pom. wypoczynkowe. Przebieralnia i pomieszczenie socjalne powinno znajdować się koło kuchni. Należy unikać konieczności przechodzenia przez korytarze i pomieszczenia nieogrzewane .
Schemat funkcji:
Dostawa»_space; magazynowanie»_space; przygotowalnia wstępna»_space; przygotowalnia właściwa»_space; obróbka termiczna»_space; ekspedycja»_space; rozdzielnia kelnerska»_space; odpadki
1. Pracownicy gastronomii nie mogą korzystać z ogólnodostępnych zespołów sanitarnych.
2. Szatnie muszą być wyposażone w szafki pracownicze dające możliwość osobnego przechowywania odzieży zewnętrznej i odzieży roboczej.
3. Oprócz szafek należy przewidzieć miejsca do siedzenia (krzesło, ławka).
4. Pracownicy muszą mieć również zagwarantowane miejsce, gdzie mogą zjeść posiłek.
Jadalnia może być połączona z szatnią, ale wówczas w szatni d odatkowo n ależy zamontować zlew i umywalkę. Przy dysponowaniu większą powierzchnią można wyodrębnić osobne pomieszczenie na jadalnię pracowników.
Umywalnia i pomieszczenia sanitarne na 5 pracowników 1 umywalka i 1 natrysk (5,5
2
m na każde).
Wywiew i nawiew według wytycznych projektowanych dla dużych kuchni wymagana jest mechaniczna wentylacja nawiewna i wywiewna. Wyciąg powietrza, a także nawiew, wymagany nad każdym stanowiskiem kuchennym
W kuchni najważniejsze jest oddzielenie strefy brudnej od czystej tj. oddzielenie strefy socjalnej i przechowywania odpadów od przygotowalni, a także naczyń brudnych od strefy kuchennej.
Magazynowy (obszar gwarantujący przechowywanie niezbędnej ilości produktów żywnościowych, koniecznych dla funkcjonowania obiektu)
1. Najczęściej wydziela się: magazyn na napoje, a także na artykuły spożywcze
2. Niezbędne są też urządzenia chłodnicze do przechowywania półproduktów, produktów oraz
gotowych dań, a także urządzenia mroźnicze do przechowywania mrożonek. Można je ustawić
na terenie magazynu spożywczego lub nawet w kuchni (szafy chłodnicze na półprodukty i dania). 3. Nie należy zapominać o magazynach gospodarczych, w których przechowuje się bieliznę stołową,
a także środki czystości. Wielkość tych magazynów bywa różna, w zależności od wielkości zakładu. Czasami mogą to być szafy ustawione w odpowiednich miejscach części magazynowej.
4.Bardzo ważnym pomieszczeniem części gospodarczej jest pomieszczenie porządkowe, pozwalające na przechowywanie sprzętu i środków niezbędnych do utrzymania czystości w całym zakładzie gastronomicznym.