ANG VARAYTI NG WIKA Flashcards
Wika ng Pag-ibig
- Gihigugma ko ikaw (Cebuano-Visayan)
•Namumuod ako sa imu (Hiligaynun)
•Kaluguran daka (Bikolano)
•Ay-ayatin ka (Ilokano)
•Iniibig Kita/Mahal Kita (Tagalog)
•Inaaruga ka (Hilagang Luzon)
•Pinalangga / Gipangga ko ikaw (Bisaya)
Hindi kailanman magkapareho ang anumang wika, na bawat wika ay may iba’t ibang uri lalo na sa pananalita.
Dalubwika
Tumutokoy sa pagkakaiba-iba ng wika na ating ginagamit.
Varayti ng Wika
3 Dimensyon ng varayti ng wika
- Heograpiyo/ Sosyal
- Dayalekto/ Sosyolek
- Idyolek
Ang varayti ng wikang nalilikha sa dimensyong Heograpiko.
Tinatawag din itong wikain sa iba pang aklat.
Ito ang wikang ginagamit sa isang partikular na rehiyon, lalawigan o pook, malaki man o maliit.
Dayalekto
MGA HALIMBAWANG DAYALEKTO SA LUZON
- Ibanag ( Isabela at Cagayan)
•Ilokano ( Ilokos)
•Pampango (Pampanga)
•Pangasinan o Pangasinense (Pangasinan)
•Bikolano (Kabikulan)
•Ibaloi-Benguet
•Ilongot-silangang nueva vizcaya
•Bolinao-Zambal pangasinan
MGA HALIMBAWANG DAYALEKTO SA VISAYAS
- Aklanon (Aklan)
•Kiniray-a (Iloilo, Antique at kanlurang Panay)
•Capiznon (Hilaga-Kanlurang Panay)
•Cebuano/Bisaya ( Cebu, Negros, Bohol at ilang lugar sa Mindanao.)
•Magahat (Timog-kanlurang Negros)
•Porohanon ( mga Pulo ng Camotes)
•Ati (Pulo ng Panay)
•Sama-Abaknon (Kanlurang Samar)
ILANG MGA DAYALEK SA MINDANAO
•Surigaonon ( Surigao)
•Tausug (Jolo at Sulu)
•Chavacano (Zamboanga)
•Davaoeno (Davao)
•T’bole (Cotabato)
•Butuanon-Butuan, Mindanao
•Bagobo-Davao
•Zamboangeño-davao oriental, del sur, Zamboanga City
•Mamanwa-(Agusan del Norte, Surigao)
Ang dayalek ay makikilala rin sa _______ o _________ at istraktura ng pangungusap.
punto o tono
- Ang tawag sa varayting nabubuo batay sa dimensyong sosyal. Tinatawag din itong sosyal na varayti ng wika dahil nakabatay ito sa mga pangkat panlipunan.
- Ang halimbawa nito ay ang wika ng mga estudyante, wika ng matatanda, wika ng kababaihan, wika ng mga preso, ng mga bakla at iba pang pangkat.
Sosyolek
- Tumutukoy ito sa paraan ng paggamit ng wika ng isang indibidwal, ang indibidwal na katangian ng bawat tao ay nakaimpluwensya parin sa paggamit ng wika.
- Pansinin kung paano nagkakaiba-iba ang idyolek ng mga brodkaster kahit na silang lahat ay gumagamit ng isang wika.
( Mel Tiangco, Noli de Castro, Mike Enriquez)
Idyolek