Anatomia Komór Zębow Flashcards
Kanał główny
Odchodzi od dna komory, i kończy się otworem wierzcholkowym ewentualnie kilkoma (na szczycie lub nieco z boku)
Kanały dodatkowe
Poczatek w komorze, kończą się w ozębnej w różnych częściach korzenia
Rozny przebieg:
biegną wzdłuż kanału głównego
mogą wychodzic z komory pod rożnym kątem
odchodzą z komory w m-scu rozwidlenia korzeni i uchodzą do ozębnej (kanały krótkie komorowo-ozębnowe)
Kanały boczne
Odgałęzienia kanału głównego
Odchodzą w różnych miejscach jego grubości i przebiegają przez cała długość zębiny
Kończą się w ozębnej na różnych poziomach korzenia
Pseudokanały
Odgałęzienia kanału macierzystego
Kończą się w nim (po pewnym odcinku samodzielnego przebiegu uchodzą do zębiny)
Anastomozy
Międzykanałowe połączenia między poszczególnymi kanałami
Delta korzeniowa (wierzchołkowa)
Tworzą ja kanały BOCZNE licznie rozgałęziające się w wierzchołkowej części korzenia
Vertucci typ I ocena morfologiczna (jest 8) 1
Jeden centralny kanał, kończy się jednym ujściem
Typ II 2-1
Dwa oddzielne kanały, łączące się w pobliżu wierzchołka
Typ III 1-2-1
Jeden szeroki kanał
Dzielący się na dwa
Które w okolicy wierzchołka znowu się łączą
Typ IV 2
Dwa kanały na całym przebiegu uchodzące dwoma otworami
Typ V 1-2
Pojedynczy kanał wychodzący z komory
W pobliżu wierzchołka dzielący się na dwa
Typ VI 2-1-2
Dwa oddzielna kanały wychodzące z komory
Łączące się w korzeniu
W okolicy wierzchołka ponownie dzielą się na dwa
Typ VII 1-2-1-2
Jeden kanał opuszczający komorę
Dzieli się na dwa
Łączy
Przed wierzchołkiem ponownie dzieli się na dwa
Typ VIII 3
Trzy kanały rozpoczynające się w komorze
Kończące się w okolicy wierzchołka
Górny siekacz centralny
1 korzeń
Komora: spłaszczona w kierunku przedsionkowo-językowym
U młodych duza, 3 zachyłki z wiekiem się zmniejsza i ma kształt zbliżony do wrzeciona
Przejście komory w kanał w okolicy szyjki zęba jest zakonczone przewężeniem (wyniosłość kolorowa/próg korzeniowy) - od języka wpukla się do światła kanału
Kanał:
Prosty, typ I
Przywierzchołkowy odc zakrzywia się przedsionkowo/dystalnie
Kształt: okrągły, owalny
Kanały boczne:
W 1/4 przypadków
Otwór anatomiczny:
W 80% na szczycie wierzchołka lub 1 mm poniżej
13% delta korzeniowa
Punkt trepanacyjny:
Młodzi - środek powierzchni językowej, u podstawy guzka
Starsi i w zębach startych patologicznie - na guzku językowym
Zarys poszerzenia endo:
Młodzi - trójkąt
Starsi - owal
Siekacz górny boczny - podobny do przyśrodkowego
Korzeń: na wyrostku bardziej podniebiennie niż przyśrodkowy
Pojedynczy, krótszy, prosty, w 50% prosty
Komora: dwa zachyłki odchodzące w kierunku brzegu siecznego (TRÓJKĄT WARGOWY)
Wyniosłość językowa (prog korzeniowy) jest bardziej zaznaczona
System kanałów:
Typ I, przekrój zbliżony do okrągłego, duza średnica
W 50% prosty, w okolicy wierzchołka zakrzywia się DYSTALNIE
Jeśli korzeń jest bagnetowy (6%) to zakrzywienie dystalnie i podniebiennie
Kanały boczne:
Występują w 10%
Delta korzeniowa 12%
Dostep do kanałów jak w siekaczu przysrodkowym
Siekacz przyśrodkowy i boczny żuchwy - podobne, przyśrodkowy najmniejszy ząb u człowieka
Korzeń:
Pojedynczy, spłaszczony mezjalno-dystalnie
Czasem rozdziela się przy wierzchołku
W 60% prosty, w pozostałych zakrzywiony DYSTALNIE czasem doprzedsionkowo
Komora:
Spłaszczona przedsionkowo-językowo i przechodzi na wysokości szyki zęba w część kanałową niemal niezauważalnie
System kanałowy siekacz przysrodkowy: Typ I 57-70% Typ II 5-22% Typ III 2-22% Typ IV 13% Typ V, VI, VII 5%
System kanałowy siekacz boczny: Typ I 64-75% Typ II 5-21% Typ III 4-18% Typ IV 2% Typ V 6% Typ VI 3%
W typie I ujście centralnie na dnie komory; jeśli jedno ujście jest bardziej przedsionkowo/językowo to duza szansa na drugi kanał
Przy dwóch kanałach, ten od PRZEDSIONKOWEJ jest głównym, prostym, a od językowej dodatkowym, o niewielkiej krzywiźnie
Jeśli dwa kanały łącza się ze sobą na 1-2 mm przed wierzchołkiem (II lub III), to kanał językowy dochodzi do głównego pod pewnym kątem
W części wierzchołkowej przekrój jest okrągły, a w środkowej i przykomorowej zależy od konfiguracji kanału (okrągły, owalny, wstazkowaty w kierunku przedsionkowo-językowym)
Kanały boczne:
Najczęściej w części wierzchołkowej korzenia i tworzą deltę korzeniowa (83-85%)
Otwór anatomiczny w wiekoszosci przypadków od 0,3 do 1mm przed wierzchołkiem
Punkt trepanacyjny:
Na pow językowej, przyśrodkowo od guzka
Poszerzenie endodontyczne:
Owalne
A w przypadku podejrzenia drugiego kanału powinno być opracowane bardziej w kierunku brzegu siecznego i dojezykowym
Kieł szczęki
Komora na wysokości przejścia w kanał korzeniowy ma kształt zbliżony do wielościanu foremnego o trójkątnej podstawie
Wierzchołek odpowiada uchyłkowi komory, który odchodzi w kierunku brzegu siecznego
Prog korzeniowy jest na wysokości guzka językowego, słabiej zaznaczony niż w siekaczu bocznym szczeki
W 99.9% 1 korzeń i 1 kanał
Kanał korzeniowy w linii prostej jest przedłużeniem korony zęba
Przekrój prawie na całej długości owalny w kierunku przedsionkowo-językowym
W odl 2-3 mm od wierzchołka kanał się zwęża i ma okrągły przekrój, cienki, przebieg zgodny z krzywizna korzenia
Kanał prosty w 40% przypadków, w 30% zagięty DYSTALNIE, przedsionkowo lub językowo
Korzeń kształt bagnetu o rożnym stopniu zakrzywienia (7%) - trudny do oceny rtg i ustalenia długości roboczej
Kanały boczne w 1/4 przypadków
Delta korzeniowa 8%
Dostep do jamy podobnie jak w siekaczu przysrodkowym szczeki
Zarys ma kształt ELIPSY:
Młodzi - większy, wydłużony w kierunki brzegu siecznego
Mniejszy - u starszych
Kieł dolny - podobny do Górnego, ale wieksza korona w stosunku do korzenia
Komora: najszersza u podstawy szyjki i odpowiednio do kształtu zęba spłaszczona mezjalno-dystalnie
Zakończona zachyłkiem odchodzącym w kierunku guzka na brzegu siecznym
Część komorowa przechodzi pod niewielkim kątem w cześć kanałową
Korzeń:
Krótszy i bardziej płaski, moze byc pojedynczy z wyraźnie zaznaczona podłużna bruzda na pow DYSTALNEJ
Rozdzielony przy wierzchołku albo postać dwukorzeniowa - budowa ta znajduje odbicie w systemie kanałowego
Typ I 94%
Przekrój poprzeczny owalny, wydłużony przedsionkowo- językowo, jedynie w części przywierzcholkowej - okrągły
Moze być kanał DODATKOWY (językowy lub inny)
Oba kanały łącza się na wierzchołku wspólnym ujściem
70% prosty przebieg moze się zakrzywiać przy wierzchołku DYSTALNIE, przedsionkowo, mezjalnie
2% kształt bagnetu
10% kanały BOCZNE
Zarys dostępu - jak w kle szczeki
Podejrzenie drugiego kanału - dojście opracowujemy szerzej w kierunku brzegu siecznego i językowego
Pierwszy przedtrzonowiec szczeki
Komora jest odbiciem zew. korony zęba
Jama zęba spłaszczona mezjalno-dystalnie, wydłużona przedsionkowo-językowo, z dwoma uchylkami (większy- guzek przedsionkowy mniejszy- guzek językowy)
Ujścia komorowe kanałów - okrągłe na przekroju poprzecznym, są pod guzkiem przedsionkowym i językowym
Przekroje poprzeczne - okrągłe
80% forma dwukorzeniowa - korzenie podobnej długości, przebiegają rozbieżnie (proste, zakrzywione) Typ I (głównie) Typ V
Kanał językowy - szerszy w 45% prosty przebieg; zakrzywienie PRZEDSIONKOWO, dystalnie, językowo
Kanał przedsionkowy - zagięty JĘZYKOWO 36%, PROSTY 28%, krzywizna - dystalnie, policzkowo, bagnet
Korzeń: 19% pojedynczy, prosty lub zakrzywiony DYSTALNIE
Przeważnie przy jednym korzeniu są dwa kanały (oddzielone przegroda zębiny korzeniowej) - najczęściej samodzielne ujścia: TYP IV
Typ II 13%
Typ I 6%
Korzeń przedsionkowy BRUZDA na pow JĘZYKOWEJ - jeśli jest głęboka to prowadzi do podziału na dwa korzenie - przedsionkowy bliższy i przedsionkowy dalszy
Wiec są wtedy 3 korzenie, a system kanałowy składa się z 3 kanałów
Cienkie korzenie i mogą być zakrzywione => ostrożne opracowywanie
Punkt trepanacyjny: na środku pow. zgryzowej i nieco przyśrodkowo do przecięcia się dwóch linii:
przedsionkowo-językowej i przechodzącej przez szczyty guzków
Mezjalno-dystalnej przechodzącej przez środek krawędzi stycznych
Poszerzenie endodontyczne: elipsa ułożona w kierunku przedsionkowo-jezykowym
Aby stworzyć bezpośrednia widoczność ujsc kanałowych - zarys powinien wchodzić w obręb guzka przedsionkowego i językowego
Drugi przedtrzonowiec szczeki - anatomia zbliżona do pierwszego przedtrzonowca
90% korzeń pojedynczy, prosty tylko w 10%, zagięty DYSTALNIE,
W 20% BAGNETOWY
Kształt jamy zęba - podobny do pierwszego przedtrzonowca, podobnie spłaszczona komora przechodzi w części korzeniowej w Typ I
Ujście zlokalizowane w okolicy dna - szerokie, lejkowate
Przekrój poprzeczny - w środku owalny, na wierzchołku okrągły
Typy: II, IV,V składająca się z dwóch kanałów - rzadko
Ujścia kanałowe - pod guzkiem policzkowymi (wąski) i językowym (widoczny, szeroki)
Ujścia mogą być bliżej siebie, a kanały przedzielone przegroda zębiny korzeniowej
Czasem - jedno duże wspólne ujście dla dwóch lub więcej kanałów, które mogą się dzielić w nim blisko komory, w środku albo przy wierzchołku korzenia
Poprzeczne przekroje - okrągłe
Dwukorzeniowa forma - z oddzielonym kanałem przedsionkowym i językowym (rzadziej)
Wtedy w każdym korzeniu 1 kanał
Sporadycznie ten ząb ma 3 kanały
Kanały BOCZNE 60%
Rozbudowana delta korzeniowa
Dostep do jamy i kształt poszerzenia endodontycznego - jak w pierwszym przedtrzonowcu szczeki
Pierwszy przedtrzonowiec żuchwy
Komora z dobrze zaznaczonym uchyliłem pod guzkiem przedsionkowym i słabo pod językowym, cześć komorowa przechodzi niezauważalnie w kanałowa
W prawie 100% jeden korzeń, a jeden kanał w 3/4 przypadków, w pozostałych złożona morfologia
2 kanały 2-20%, ale mogą się kończyć jednym otworem (Typ II), ale częściej dwoma
Zazwyczaj ujście jest okrągłe i przy obecności jednego kanału - centralnie
Gdy dwa kanały to ujścia blisko siebie ale wejsc trzeba szukać blisko guzka przedsionkowego i językowego
Czasem kanał w miejscu ujścia jest szeroki i później dzieli się na dwa (w połowie długości korzenia lub przy wierzchołku - odgałęzienie językowe i przedsionkowe
Przekrój zbliżony do okrągłego, szeroki w 2/3 przy wierzchołku ulega zwężeniu
Prosty w 50%, w pozostałych zakrzywia się DYSTALNIE
7% BAGNETOWY
Zazwyczaj pojedynczy, owalny przekrój, posiada bruzdy - które przy wierzchołku mogą doprowadzić do podziału korzenia
Czasami rozbudowana delta korzeniowa
Otwór anatomiczny na szczycie lub w okolicy 1 mm od wierzchołka korzenia
Boczne usytuowanie w odl 2 mm rzadziej w 20% przypadków
Dostep do jamy zęba podobnie jak w przedtrzonowcach szczeki
Endodontyczne poszerzenie - owal, wydłużony przedsionkowo-językowo (gdy są dwa kanały)
Drugi przedtrzonowiec żuchwy
Korzeń podobny do pierwszego przedtrzonowca, pojedyczne ale w środku lub przy wierzchołku moze się rozdwajac
Prosta forma i zakrzywienie DYSTALNE z ta sama częstotliwością
Korzeń moze się zakrzywiać przedsionkowo, językowo lub być bagnetem
Jama zęba:
W części koronowej jest wieksza niż w pierwszym przedtrzonowcu z dwoma uchylkami pod guzkiem przedsionkowym i językowym
Komora niemal w linii prostej przechodzi w cześć kanałowa
85% jeden kanał TYP I - ujście centralnie w dnie komory, jak są dwa kanały to znajdują się BLISKO siebie
TYP IV 11%
TYP V RZADKO
CZASEM TYP VIII
Przy jednym kanale - przekrój poprzeczny jest owalny, później staje się okrągłe
Przy 2 kanałach kończących się jednym otworem - szerokie ujście komorowe, początkowo jeden kanał i następnie dzieli się na dwa, cienkie o okrągłym przekroju (przedsionkowy i językowy)
Podział kanału w połowie lub przy części wierzchołkowej
Otwory anatomiczne w odl 1-3 mm od wierzchołka
Rzadko rozbudowana delta wierzchołkowa i kanały boczne
Dostep do jamy zęba i poszerzenie Endo - podobnie jak w pierwszym przedtrzonowcu żuchwy
Pierwszy trzonowiec szczeki - największy i najbardziej masywny ząb szczeki
90% 3 szeroko rozstawione korzenie (podniebienny i dwa przedsionkowe - czasami się zrastają lub zrasta się podniebienny z tym dalszym)
Korzeń przedsionkowy bliższy - mocno rozbudowany w kierunku przedsionkowo-językowym
80% kształt sierpa, zakrzywiony DYSTALNIE, moze być prosty
Rzadko bagnet o rożnym stopniu krzywizny
Korzeń przedsionkowy dalszy - węższy od bliższego, podobna długość
W >połowie zakrzywia się MEZJALNIE, dystalnie albo bagnet
Korzeń podniebienny - najdłuższy, stożkowaty kształt, zwęża się w kierunku wierzchołka
W >połowie wierzchołkowa cześć zagina się PRZEDSIONKOWO moze być tez mezjalnie lub dystalnie
Prosty korzeń na całej długości w 40%
Jama zęba - w części koronowej ma kształt trapezu - gdy są trzy kanały lub kształt zbliżony do prostopadłościanu - gdy są cztery lub więcej kanałów
Większy wymiar w kierunku przedsionkowo-językowym
Komora w 2/3 w cz. mezjalnej w 1/3 dystalnej - usytuowana bliżej szyjki zęba
W kierunku guzków biegną uchyłki, które w młodych zębach biegną do granicy szkliwno-zębinowej, najdłuższy uchylek sięga pod guzek mezjalny przedsionkowy
Sklepienie - kolor zębiny, moze być wklęsłe w cz. środkowej
Dno - nierówne, ciemne, szare zabarwienie
Wielkość zależna od wieku u młodych wieksza
W dnie - ujścia komorowe kanałów głównych: podniebiennego i dwóch przedsionkowych tworzące RÓWNORAMIENNY TRÓJKĄT BLACKA
Ujście głównego kanału przedsionkowego medialnego - kształt szczeliny pod guzkiem mezjalnym przedsionkowym, na skraju komory od strony mezjalnej, pod nawisającym sklepieniem jamy zęba
Ujście kanału DODATKOWEGO 1,5-2 mm w kierunku mezjalno-podniebiennym od głównego kanału przedsionkowego
Ujście kanału dystalnego przedsionkowego w większości przypadków - mezjalnie od szczytu guzka przedsionkowego dystalnego
Ujście kanału podniebiennego - największe, dobrze widoczne, wejście pod guzkiem mezjalnym podniebiennym
4 kanały w 50-90%, rzadziej 3 kanały
2% 5 kanałów
System kanałowy korzenia mezjalnego przedsionkowego:
2 kanały typu IV lub II oraz 1 kanał typu I
Drugi kanał w korzeniu to kanał dodatkowy (kanał bliższy przedsionkowo-podniebienny), niezależnie od konfiguracji kanałowej występuje w 57-77%
Kanały w tym korzeniu są wąskie, oddzielone przegroda miedzykanalową
Połączenia miedzykanalowe w przegrodzie w 1/4
Ze względu na tendencje do zmniejszania się wielkości jamy zęba, typ I częściej u pacjentów +50 - 96%
U młodych 4-20%, tez u młodych częściej zróżnicowana anatomia w tym korzeniu
Korzeń przedsionkowy dalszy
Najczęściej TYP I - okrągły przekrój
Rzadko dwa kanały TYP II
Korzeń podniebienny - w 99% TYP I początkowo szeroki okrągły lub owalny, zwęża się i kończy jednym otworem anatomicznym na wierzchołku
Prosty przebieg lub zagina się PRZEDSIONKOWO, b rzadko drugi kanał
Kanały boczne w ilości 1-3 stwierdzono niezależnie od wieku pacjenta 14-20%, najczęściej w korzeniu podniebiennym w 1/3 przywierzchołkowej
Punkt trepanacyjny w bruździe przedniej u podstawy guzka mezjalnego przedsionkowego
Zarys poszerzenia endodontycznego - czworokąt o zaokrąglonych kątach, w części mezjalnej korony zęba