Almenn hjúkrun 2

Question 1

Hverjir eru aðal stungustaðir fyrir lyfjagjöf í vöðva?

Answer 1

Ventrogluteral: utanverð rasskinn

M. vastus letalis: utanvert læri

M. rectus femoris: framanverður lærvöðvi

M. deltoid: öxl

Dorsgluteal: ofanverð rasskinn

Question 2

Ventrogluteal svæðið: utanverð rasskinn. Kostir og gallar?

Answer 2

Kostir:
Það eru engar stórar taugar eða æðar nálægt stungustað.
Þykkur vöðvi sem samanstendur af gluteus medius og gluteus minimus (medius liggur ofan á minimus)
Stungustaðurinn er afmarkaður með beinum
Inniheldur almennt minni fitu heldur en gluteus maximus.

Gallar:
Óöryggi við að finna réttu staðsetninguna

Question 3

Dorsogluteal svæði: ofanverð rasskinn. Kostir og gallar?

Answer 3

Kostir:
Hægt að nota ef aðrir staðir eru ekki í boði

Gallar:
Stórar æðar og taugar eru nálægt stungustað
Hægt frásog lyfsins
Oft þykkt fitulag ofan á vöðvanum

Question 4

Hvað má gefa marga ml í ventragluteral svæðið: utanverða rasskinn?

Answer 4

Mest 3 ml

Question 5

Hvað má gefa marga ml í M. vastus letalis: utanvert læri?

Answer 5

Mest 5 ml, valinn hjá börnum yngri en 1 árs

Question 6

Hvað má gefa marga ml í M. rectus femoris: framanverður lærvöðvi?

Answer 6

Má gefa 5 ml, gott þegar fólk sprautar sig sjálft

Question 7

Hvað má gefa marga ml í M. deltoid: öxl?

Answer 7

Mest 1 ml.

Stungustaður nálægt radial tauginni og radial slagæðinni. Mikið notað við bólusetningar

Question 8

Hvað má gefa marga ml í dorsogluteal: ofanverða rasskinn?

Answer 8

Mest 4 ml

Stórar æðar og taugar nálægt stungustað, hægt frásog, oft þykkt fitulag ofan á vöðvanum

Question 9

Hvernig eru vöðvanálar á litinn?

Answer 9

Bláar 23g
Svartar 22g
Grænar 21g

Question 10

Þegar maður gefur lyf í vöðva þarf alltaf að passa áður en maður sprautar lyfinu inn…

Answer 10

Að draga aðeins til baka og ath hvort það komi blóð

Question 11

Í hvaða gráðu er sprautað í vöðva?

Answer 11

90 gráður í vöðva

Question 12

Í hvaða gráðum er sprautað undir húð?

Answer 12

45 eða 90 gráðum undir húð

Question 13

Í hvaða gráðum er sprautað í húð?

Answer 13

15 gráður í húð og BARA 0,1 ml

Question 14

Lyf í lyfjaskáp eru flokkuð eftir ATC flokkun, hvað þýða flokkar A, B, C og D?

Answer 14

A: Alimentary= meltingarfæra og efnaskiptalyf
B: Blood= blóðlyf
C: Cardiovascular= hjarta og æðalyf
D: Dermatologicals= lyf fyrir húð

Question 15

Eftirritunarskyld lyf

Answer 15

Ávana og fíknilyf eru eftirritunarskyld, ef þau geta haft í för með sér sérstaka hættu á misnotkun
Það eru ekki mörg svoleiðis lyf til en það eru t.d. mjög sterk verkjalyf eins og morfín, contalgin, petidín, ketogan auk örvandi lyfja eins og amfetamín og rítalín.
Geymd í læstri hirslu og lyfjaskáp
Það þarf að skrá lyfið og telja öll sem eru eftir í hvert skipti sem maður gefur svoleiðis lyf, semsagt telja hvað er mikið eftir í pakkningunni þegar búið er að taka lyfið. Talið er úr pakkningum amk 1x á sólahring

Question 16

Hvaða frásog er best?

Answer 16

Fituleysanleg afþví vatnsleysanleg skiljast hraðast út.

Question 17

Lifrin skilar efnum annaðhvort út í……. eða……

Answer 17

Blóð eða gallblöðru

Question 18

Ofnotkun vs misnotkun

Answer 18

Ofnotkun: oft lausasölulyf t.d. hægðalosandi, verkjalyf, kveflyf og fl.
Misnotkun: ávísuð lyf notuð í of miklum mæli eða af annari manneskju. Lögleg eða ólögleg lyf og fíkniefni, oft fráhvörf ef lyfjataka hættir.

Question 19

Hvenær eru aseptísk vinnubrögð notuð?

Answer 19

Aseptísk snertilaus vinnubrögð ANTT eru notuð t.d. þegar lyf eru gefin í æð og við uppsetningu æðaleggja

Question 20

Hvað þýðir asepsis?

Answer 20

Asepsis þýðir hjarvera sjúkdómsvaldandi örvera

Question 21

Hvað fá margir spítalasýkingar?

Answer 21

1 af hverju 10/20

Hægt er að fyrirbyggja amk helming þeirra

Question 22

Hverjar eru algengustu spítalasýkingarnar og í hvaða röð?

Answer 22

1. Þvagfærasýking
2. Skurðsára
3. Blóðsýkingar
4. Lungnabólga

Question 23

Hvenær skal nota dauðhreinsaða hanska?

Answer 23

Við næringarblöndun og krabbameinslyfjablöndun

Question 24

5 ábendingar um handhreinsun frá WHO

Answer 24

Fyrir snertingu við sjúklinga
Fyrir verk sem krefst hreinna eða aseptískra vinnubragða
Eftir mögulega líkamsvessamengun
Eftir snertingu við sjúklinga
Eftir snertingu við umhverfið

Question 25

Frumgræðsla..

Answer 25

sár saumað eða límt saman, lágmarks vefjatap, lágmarksörmyndun

Question 26

Síðgræðsla..

Answer 26

sár látið gróa upp frá botni, umtalsverð örmyndun og tekur lengri tíma

Question 27

Seinkuð frumgræðsla..

Answer 27

sár látið vera opið í ákveðinn tíma og síðan lokað með saumum

Question 28

Bólgufasi..

Answer 28

3-6 dagar í bráðasárum, lengi lengi í langvinnum sárum | Það sem er að gerast í þessum fasa er svörun æðakerfisins, storknun, bólgusvörun, niðurbrot/hreinsun

Question 29

Frumfjölgunarfasi..

Answer 29

3-21 dagur lengur í stórum langvinnum sárum. | Viðgerð á sér stað og það sem er að gerast er nýmyndun bandvefs, ör, og samdráttur í sári

Question 30

Þroskafasi..

Answer 30

Varir allt að 2 ár. | Það sem er að gerast er þekjun og styrking örvefjar. Örið verður rautt og hvíttnar með tímanum.

Question 31

TIME aðferðin

Answer 31

Tissue management: fjarlægja dauðan vef Inflamammation and infection control: bólgusvörun og sýking Moisturbalance: tempra raka í sárabeðum Edge: verja og viðhalda heillri húð

Question 32

Skurðsár..

Answer 32

Flest skurðsár eru saumuð eða heftuð þá er frumgræðsla sársins. Eðlilegt er að það blæði í umbúðir skurðsárs en ef það blæðir í gegnum þær eða undan þeim er það óeðlilega mikið. Mesta hættan er fyrstu 5 dagana eftir aðgerð að sárið gliðni Ef umbúðir skurðsársins eru hreinar og þurrar og engin merki um vandamál eru umbáðir látnar kyrrar í allt að 7 daga Sárasogsumbúðir má nota og oft notuð á opin skurðsár

Question 33

Dren eru tvennskonar..

Answer 33

Penrosdren: leiðir vessa í umbúðir | Lokað dren: getur verið með eða án sogs leiðir vessa í poka eða krukku

Question 34

Hvenær notuð við hrein vinnubrögð?

Answer 34

``` Flest langvinn sár Fótasár Óhrein sár t.d. ákverkasár Skurðsár eftir fyrstu 48 klst Þrýstingssár ```

Question 35

Hvenær notum við steril vinnubrögð?

Answer 35

Skurðsár fyrstu 48 klst Skurðsár með dreni Skurðsár sem hugsanlega eru opin niður í dýpri vefjalög Flest sár sem eru opin að sinum, liðum og beinum Sár hjá einstaklingum sem eru með skertar varnir

Question 36

Bakteríur í sárum..

Answer 36

Fyrstu 4 vikurnar oft staphylokokkar og streptokokkar Eftir 4 vikur staphylokokkar, streptokokkar, colibakteríur, pseudomonas, anaerobar.

Question 37

Við hvernig aðstæður gróa sár best?

Answer 37

Við rakar aðstæður! | Sárið á að vera rakt en ekki löðrandi í sáravessa. Húðing í kring á að vera þurr.

Question 38

Eitt af einkennum hjá sjúklingum með langvinna lungnateppu og eitt af einkennum bráðraröndunarbilunar?

Answer 38

Mæði!

Question 39

Mat á mæði er skali...

Answer 39

frá 0 upp í 10. 0=engin 1= mjög lítil 10= óbærileg

Question 40

Mikilvægur þáttur í mati á starfsemi hjarta og öndunar

Answer 40

Súrefnismettun

Question 41

Súrefnismettun hjá heilbrigðum

Answer 41

er 94-100% hjá heilbrigðum

Question 42

Súrefnismettun hjá COPD sjúklingum

Answer 42

88-92%

Question 43

Einkenni súrefnisskorts..

Answer 43

blámi, hraður hjartsláttur, lækkuð mettun, hröð og grunn öndun, andþyngsli, óróleiki, svimi, slappleiki, nasavængjablakt, notkun hjálparvöðva.

Question 44

Þeir sem fá súrefni

Answer 44

einungis sjúklingar með súrefnisskort en líka fárveikum

Question 45

Ef sjúklingur er með meira en 4L af súrefni eða er búinn að vera með súrefni í mjög langan tíma..

Answer 45

þá er raki gefinn

Question 46

Súrefnisgleraugu..

Answer 46

Algengasta leið til að gefa sjúklingum súrefni og er lágflæðisgjafi Sjúklingur nýtir ekki súrefni hærra en 6L (45%) með súrefnisgleraugum Krókarnir eiga að snúa niður í nefið ekki upp

Question 47

High flow súrefnisgleraugu..

Answer 47

Gefa súrefnisstyrk 39-98%, það er súrefnisgjöf frá 6-15 L á mín Þessi súrefnisgjafaleið getur dregið úr þörf fyrir að nota súrefnismaska Líta út eins og súrefnisgleraugun nema með grænni slöngu sem tengist við gleraugun

Question 48

Rakamaski/rakatjald..

Answer 48

Hægt er að gefa 4-8 L(30-50%) súrefni | Nýtist vel hjá þeim sjúklingum sem anda meira með munninum

Question 49

Súrefnismaski - einfaldur

Answer 49

Gefur allt að 40-60% súrefnisstyrk, 5-8 L á mín. Lágmarksflæði er 5 L á mín Ætlaður sjúklingum sem ekki geta notað súrefnisgleraugu eða þurfa nákvæmari súrefnisstyrk. Gæta þess að súrefnismaskinn sitji þétt á andliti sjúklings

Question 50

Sarpmaski, nonrebreather maski..

Answer 50

Er notaður fyrir háflæðissúrefnisgjöf þar sem hann gefur allt að 10-15 L á mín 80-100% súrefni Gæta þarf að sarpur/poki sem tengist súrefnismaska sé vel útfylltur, oftast notað í bráðaaðstæðum

Question 51

Loftúði, friðarpípa..

Answer 51

Tekur ca 10 min, stilla vél á 6-8. Aukaverkanir af berkjuvíkkandi lyfjum er hraður hjartsláttur, skjálfti, munnþurrkur. Muna að skola munn ef innöndunarlyfið inniheldur stera

Question 52

Viðmiðanir fyrir hemóglóbín KVK KK Börn

Answer 52

KVK: 118-152 g/l KK: 134-171 g/l Börn: 105-133 g/l

Question 53

Hækkun á hvítum blóðkornum táknar..

Answer 53

Sýkingu lækkun á þeim getur verið merki um beinmergsbilun, alvarlegrar sýkingar eða sjálfsofnæmi

Question 54

Lágt gildi rauðra blóðkorna táknar..

Answer 54

Blóðleysi hátt getur þýtt ofþornun eða hjartasjúkdómur

Question 55

Hækkun hemóglóbín getur þýtt..

Answer 55

Ofþornun, lungnasjúkdóm eða hjartabilun lækkun getur þýtt blóðleysi, krabbamein, nýrnabilun.

Question 56

Rauð blóðkorn, hematókrít segir til um..

Answer 56

Seigju blóðs 38% blóðrúmmáls kvk 45% blóðrúmmáls kk Hátt: vökvaskortur Lágt: blóðleysi

Question 57

Hjartaensím..

Answer 57

er ensím sem losna frá skemmdum hjartavöðva, hækkun segir til um stærð skemmdar. Þarf að skoða með öðrum rannsóknum eins og ECG BNP segir til um hjartabilun TNT hækkar fyrst CK-MB losnar frá hjarta og beinagrindavöðva

Question 58

Nýrnapróf.. | Krea og Urea, hækkun og lækkun

Answer 58

Krea og Urea hækka: skerðing er á starfsemi nýrna Krea og Urea lækka: fólk með vannæringu

Question 59

Lifrarpróf

Answer 59

Bílirúbín er niðurbrotsefni rauðra blóðkorna Gula er klínískt einkenni hækkunar bílirúbíns Hækkun bílirúbíns er merki um lifrarsjúkdóma ALAT og ASAT hækkun endurspeglar skemmdir í lifur ALP alkalískur fosfatasi, hækkun bendir til lifrarsjúkdóma eða gallstíflu Gamma GT: kemur að mestu frá lifur

Question 60

Hækkun á Amýlasa eða lípasa bendir til..

Answer 60

bráðrar brisbólgu

Question 61

Storkuþættir eru..

Answer 61

``` Fibrogen Prothrombin factor Tissue factor Kalsíum Factor ```

Question 62

Því hærra sem HDL kólesteról er...

Answer 62

því minni hætta á hjarta og æðasjúkdómum

Question 63

Því hærra sem LDL er..

Answer 63

því meiri líkur eru á hjartaáfalli og heilablóðfalli

Question 64

Þríglýseríða hefur öðruvísi eðli en kólesteról, hátt magn í blóði er talið auka líkur á..

Answer 64

hjarta og æðasjúkdómum

Question 65

Lyfjamælingar eru notaðar þegar..

Answer 65

ath hvort séu hæfilegir lækningaskammtar og til að greina lyfeitranir

Question 66

Saursýni

Answer 66

Hægðir í bekken, ekki blandað þvagi - losa þvag fyrst Sýni send a 3 mismunandi staði eftir hvað á að skoða: Vökvarannsóknir td hvort blóð sé í hægðum Sýklarannsókn td ef verið er að meta hvort Clostridium difficile sé í hægðum Veirurannsóknir td ef verið er að meta hvort Nóró sé í hægðum

Question 67

Þvagsýni

Answer 67

Sýni send á 5 mismunandi staði eftir hvað á að skoða, algengast er: - Almenn þvagskoðun og smásjáskoðun: til að fá fram lífefnafræðilegar uppl. Og skoða hvort blóð, bakteríur eða nnað óeðlilegt sé í þvagi. - Ræktun, næmni og talning (RNT): til að athuga hvort sýking sé til staðar í þvagi og hvaða tegund baktería og hvaða sýklalyf hún er næm fyrir. - Þvagsöfnun: stundum framkvæmd en þá er þvagi frá sjúkl safnað í 1 sólarhring til að fá uppl. Um útskilnað ákveðinna efna í þvagi.

Question 68

Hrákasýni

Answer 68

Sýni frá lungum, berkjum og barka. – Ekki munnvatn. Sjúklingur losar hráka með hósta. Best á morgnanna. Sent á RNT, ræktun, næmni, talning.

Question 69

Hálsstrok og nefstrok

Answer 69

Bakteríu og veiruleit. | Rennir sýnapinna í góm, yfir hárskirtla og svæðum í koki sem eru rauð.

Question 70

Berkjuspeglun

Answer 70

Stærri loftvegir skoðaðir að innan, mögulega sýnataka. | Undirbúningur felst í að fasta frá miðnætti kvöldinu áður, taka morgunlyf og innöndunarlyf.

Question 71

Magaspeglun

Answer 71

Skoðun á slímhúð eftir hluta maga. Staðdeyfing í kok og róandi lyf. Undirbúningur felst í föstu í ákveðinn tíma.

Question 72

Ristilspeglun

Answer 72

Skoðun á slímhúð ristils, mögulega sýnataka | Undirbúningur - úthreinsun

Question 73

Fasta fyrir skurðaðgerðir

Answer 73

Ekki má borða síðustu 6 klst fyrir komu á spítalann | Óhætt að drekka tæra drykki þar til 2 klst eru í komu á spítalann

Question 74

Hjúkrunargreining..

Answer 74

einkenni sjúklings eru rök fyrir því vali á þeirri hjúkrunargreiningu sem er sett framm

Question 75

Hjúkrunarmeðferð..

Answer 75

áætlun um meðferð sjúklings sem byggir á hjúkrunargreiningu

Question 76

Hjúkrunarferlið..

Answer 76

felst í því að safna upplýsingum, greina þær, greina vandamál, setja fram meðferðir, veita meðferðir og meta árangur

Question 77

Upplýsingasöfnun er safnað..

Answer 77

á kerfisbundin hátt og er byggð á heilsufarslíkingum

Question 78

Hvað er mikilvægt við skráningu?

Answer 78

Tryggja áreiðanleika, réttmæti og nákvæmni við skráningu

Question 79

Til að styðja við klínískar ákvarðanir er mikilvægt að nýta sér..

Answer 79

``` Gagnreynda þekkingu Klínískar leiðbeiningar Staðlaðar hjúkrunaráætlanir Verklagsreglur-vinnuleiðbeiningar Gæðaskjöl ```

Question 80

Hvað á að skipta oft um nál á æðalegg?

Answer 80

á 72 klst fresti

Question 81

Hvað skal hafa meðferðis við uppsetningu á vöðva?

Answer 81

Hanska, spritt, vökvann, elektrólýtaþykkni, sprautur, uppdráttarnálar og merkimiða