Algemene Inleiding: Situering En Omschrijving Flashcards
Publiek recht
Het recht dat het handelen van de OH regelt.
Het regelt:
1) De verhouding tss de OH en haar onderdanen
2) De interne organisatie v/d OH
3) De verhouding tss de onderscheiden OH’en
4) De verhouding tss staten
Privaatrecht
Het recht dat de relatie 1) tss/d burgers onderling 2) tss burgers en private entiteiten 3) tss private entiteiten onderling vastlegt.
Takken privraatrecht
1) Burgerlijk recht (gemeen recht)
2) Gerechtelijk privaatrecht
3) Verbintenissenrecht
4) Handelsrecht - economisch recht
5) Sociaal recht: arbeidsrecht en sociaal zekerheidsrecht
6) Internationaal privaatrecht
Uitgangspunt en basisbeginselen privaatrecht
Burgers hun onderlinge verhoudingen in beginsel zelf mogen regelen.
BW 1804 invloed FR - vrijheid en gelijkheidsgedachte.
Wilsautonomie, contractvrijheid en testeervrijheid (= de vrijheid om bij testament te beschikken over zijn eigendom en dus te bepalen wat er met je goederen moet gebeuren na je overlijden).
Publiekrecht sensu lato omvat
Het geheel van regels betreffende het statuut v/d bewindvoerders, hun macht en de interactie met elkaar en met de particuliere personen.
De burgers
Particulieren of private personen worden zo genoemd in hun relatie met de OH.
Takken publiekrecht sensu lato
1) Grondwettelijk recht (publiekrecht sensu stricto; staatsrecht; constitutioneel recht)
2) Administratief recht of bestuursrecht
3) Budgettair recht of vergrotingsrecht (m.i.v. de regels betreffende de rijkscomptabiliteit)
4) Strafrecht
5) Strafprocesrecht
6) Fiscaal recht
7) Internationaal (publiek)recht (dit is grotendeels recht dat besloten ligt in I verdragen)
Uitgangspunt publiekrecht sensu lato en waarom
De burger neemt een inherent ondergeschikte positie ten opzichte v/d OH.
De Oh kan de burgers binnen de wettelijke grenzen, zaken opleggen/ontmenen indien de OH dit nodig acht voor het algemeen belang.
De burgers zijn gebonden door hetgeen de OH eenzijdig beslist (zonder instemming v/d burgers).
Nuancering v/d onderscheid tss privaatrecht en publiekrecht
1) OH - hoedanigheid van OH - publiekrecht
OH - hoedanigheid van privé-personen - privaatrecht
2) Privé-personen die een overheidstaak uitvoeren - publiekrecht
3) OH taken privaatrechtelijk weg
Publieke taken toegekend aan privaatrechtelijke organisaties
4) Autonomie burger in privaatrecht - begrensd dwingende rechtsregels en in praktijk contractvrijheid bestaat niet
Beschikkingsvrijheid v/d OH begrensd - rechtsstaat = de OH onderworpen is aan het recht
5) Oorsprong onderscheid - liberale staatsopvatting v/d 19de eeuw
Rol OH = nachtwaker dus OH staat in voor interne en externe veiligheid en collectieve basisinfrastructuur
6) Nachtwakersstaat -> sociale verzorgingsstaat
7) Betrekking burgers bij besluitsvorming + adviezen van deskundigen = wederkerigheid van bestuursrecht
En toenemende mondigheid v/d burgers
Synoniem grondwettelijk recht
1) Staatsrecht
2) Constitutioneel recht
3) Publiekrecht sensu stricto (GWR is een fundament v/h publiekrecht)
Wat houdt het GWR in?
De fundamentele regels voor de inrichting en de werking v/d staatsmachten, hun onderlinge relaties en hun relaties tot de burgers.
Wat bestudeert het GWR?
De inrichting, organisatie en werking v/d staatsmachten, de verhouding tss/d onderscheiden entiteiten binnen de staat,en de fundamentele rechten en vrijheden v/d burgers.
Voornaamste beginselen van GWR
1) Rechtsstaat
2) Federale staat
3) Reprensentatieve democratie - nationale soevereiniteit
4) Parlementaire monarchie
5) Parlementaire democratie
6) Scheiding der machten
7) Scheiding van kerk en staat
8) Principe v/d exclusieve bevoegdheden en de uitzonderingen
9) Beginsel v/d federale loyauteit
GWR en politieke wetenschap traditioneel -> verweven
GWR
Positvistisch-formalistische benadering
= bestudeerd vanuit een strikt juridisch oogpunt en zich dus hoofdzakelijk toelegde op de studie v/d rechtsregels
Politieke wetenschap
Causale benadering (ruimer studieobject)
= politicoloog legt zich toe op de werkelijke bestaande verhoudingen en invloedssferen binnen het staatskundige bestel en bestudeert de werkelijke verhoudingen tss de gedragsdragers en de burgers
Later besef verweven disciplines
Recht en politiek beïnvloeden elkaar
Voorbeelden verwantschap GWR en politieke wetenschap
1) Verdragen over mensenrechten >< feitelijke sovjetpraktijken
2) Jurische voorrang v/d WM >< feitelijke voorrang v/d UM
3) Uitholling nationale soevereiniteit door internationalisering
4) uitschakelijk 1ste 2 fases v/d herzieningsprocedure v GW tijdens Zesde Staatshervorming
