AK - H1 nieuw boek TW2 Flashcards
Waaruit bestaat de biosfeer en betekenis daarvan?
Biosfeer bestaat uit lithosfeer (alle gesteenten en bodem), hydrosfeer (grondwater, oppervlaktewaterm regen en mist) en atmosfeer (dunne laag gassen rondom de aarde)
Biosfeer = leven op aarde.
Welke rol heeft de zwaartekracht qua atmosfeer?
Het zorgt ervoor dat de gassen niet weggaan, hierdoor zijn 80% van de luchtdeeltjes op de aardoppervlak (10-15 km).
Opbouw van de atmosfeer:
- Troposfeer
- Stratosfeer
- Mesosfeer
- Thermosfeer
Wat geldt voor troposfeer? + vuistregel.
Het is waar het weer zich afspeelt.
per 1000 meter gaat er 6 graden Celsius af.
Hoe verwarm je aarde van onderaf met de zon?
De zon zendt kortgolvige straling en het aardoppervlak weerkaatst het met langgolvige straling. Hierin dienen wolken als dekentjes, waardoor de temperatuurverschillen dag en nacht tijdens bewolking kleiner zijn.
Wat is het albedo-effect?
Wolken?
= hoe witter het oppervlakte, hoe beter het zonlicht kan weerkaatsen.
Wolken kunnen ook weerkaatsen, want ze zijn wit.
Wat geldt voor de stratosfeer?
Daar neemt de temperatuur toe hoe hoger je gaat, hier is ook de ozonlaag die ons beschermt tegen UV-straling.
Wat geldt voor de mesosfeer?
Het beschermt tegen meteorieten door ze te verbranden voordat ze de aarde bereiken.
Wat geldt voor de thermosfeer?
Heeft minder dan 1% van de atmosfeer gassen.
De motor van het weer + zijn essentie
De zon! Zonne-energie is essentieel!
Hoeveelheid straling is afhankelijk van 2 factoren. Leg ze uit.
- Albedo-effect: bergen met witte sneeuw krijgen minder straling door de kleur -> veel weerkaatsing.
- Breedteligging. Hoe groter de afstand (vanaf de damprking) hoe minder straling, hoe hoger je gaat, is er ook een groter invalshoek, dus meer verdeling van energie.
Waardoor warmt de evenaar zich niet als een gekke op?
Doordat er transport plaatsvindt in de vorm van wind en zee, hoewel er een overschot ligt, wilt de aarde balans.
Wat zijn de temperatuurfactoren?
- Breedteligging
- Hoogteligging
- Het soort gebied/gesteldheid
- Aanlandig/aflandig wind
- Aanvoer van warme of koude weer door zeestromen.
Leg temperatuurfactor: breedteligging uit.
Hoe verder van de evenaar, hoe kouder.
Leg temperatuurfactor: hoogteligging uit.
Per 1000 meter, neemt er 6 graden celsius af.
Leg temperatuurfactor: gesteldheid uit.
De zee kan veel warmte aanhouden en duurt langer om af te koelen. De zonnestralen moeten namelijk diep komen en vanaf die diepte weer uit.
Leg temperatuurfactor: aanlandig/aflandig wind uit.
Aanlandig= koeler in de zomer, want zee wordt minder snel warm en warm in de winter.
Aflandig = koud in winter, warm in zomer. (landlocked landen -> helaas)
Leg temperatuurfactor: aanvoer warmte/koudheid via zeestromingen uit.
Warm water uit de tropen en koude water uit de polen. Door transport van zonnestralingoverschotten.
Leg kort stijgingsregen en stuwingsregen uit en waar het gebeurt.
Stijgingsregen: tropen/evenaar = veel verdamping
Stuwingsregen: gebergte = ene kant veel, andere kant niet.
Verschil weer en klimaat
weer = klein gebied, 1 moment
klimaat = groot gebied, 30 jaar + voortschrijdend gemiddelde
Mondiale luchtcirculatie =
grootschalige verplaatsing van lucht
Hoe ontstaan een laagdrukgebied bij de evenaar?
Zon verwarmt de gebied, luchtdeeltjes bewegen en nemen ruimte in -> stijgen
Doordat ze stijgen zal op de aardoppervlak minder deeltjes zijn, dus laagdrukgebied.
Hoe ontstaat een hoogdrukgebied?
Het is koud, de deeltjes bewegen minder, nemen minder ruimte in en zakken.
Op de aardoppervlak zijn er veel deeltjes, dus hoogdrukgebied.
Hoog is..
droog.
Laag is…
wanneer ik mijn regenpak draag.
Hoogdrukgebieden ontvangen/geven wind af.
geven af.
Laagdrukgebieden ontvangen/geven wind af.
ontvangen
Noem de namen vanaf Noordpool tot Zuidpool van de maxima en minima
- Arctisch maximum (H)
- Subpolair minimum (L)
- Subtropisch maximum (H)
- Tropisch minimum (L)
- Subtropisch maximum (H)
- Subpolair minimum (L)
- Antarctisch maximum (H)
Maximum=
Minimum=
hoogdrukgebied= max
laagdrukgebied = min
Wat is de corioliseffect?
Aarde draait counterclockwise, waardoor er afwijkingen in de windrichtingen ontstaan.
Noem de namen van de winden van Noordpool tot Zuidpool.
- Poolwinden
- Westenwinden
- Noordoostpassaat
- Zuidoostpassaat
- westenwinden
- Poolwinden
Leg de koude en de warme front uit. + effecten
Koude front = koude lucht forceert warme lucht naarboven, op een klein gebied is er dan abrupt ernstig regen tot het warme lucht koud wordt.
Warme front = warme lucht lukt het niet om naar beneden te gaan, gaat naar boven en er is veel miezerig regen op een groot gebied.
Mondiale oceanische circulatie =
Grootschalige verplaatsing van oceanen
Wat zijn afzinkputten?
Plekken waar koude water naar beneden zakt.
Door wat ontstaan zeestromen en andersom ook een beetje?
Wind!
Wat is de regel van de richting van watermassa in noordelijk en zuidelijk halfrond?
Noordelijk halfrond draait de watermassa clockwise en zuidelijk halfrond counterclockwise.
Wat is de golfstroom?
Het is de stroom dat de landen zoals Ierland en Noorwegen verwarmt. Water wordt verwarmt in de golf van Mexico en gaat richting Ierland, het wordt dan kouder door de temperaturen in de Polen, zakt in (afzinkput) en begint proces opnieuw.
Hierdoor is Nederland enzo toch wat warmer dan New York, hoewel ze op dezelfde breedteligging zijn.
Wat is thermohaline circulatie?
De manier waarop zeestromen in beweging worden gebracht door dichtheidsverschillen:
1. tmeperatuur = koud water zakt en warme stijgt
2. Zoutgehalte = zout zakt en zoet stijgt.
Kortom water beweegt..
door wind en thermohaline circulatie
Waardoor hebben we seizoenen?
Door de kanteling van de Aarde
Moesson=
regentijd
Cyclus van El Nino:
- Verschil in temperatuur wordt kleiner
- Verschil in luchtdruk wordt kleiner
- Wind wordt minder sterk en zeewater verplaatst minder
Wat is de broekaseffect?
Het effect dat het makkelijk maakt om kortgolvige straling van de zon te krijgen, maar moeilijk om met langgolvige straling alles weg te krijgen. De luchtdeeltjes houden het vast.
Actualiteitsprincipe=
de idee dat geologische processen nu, vroeger ook zo verliepen.
Wat is interne variabiliteit? + voorbeelden
voorbeeld
Variabelen die in het aarde beinvloedt kunnen worden door de mens, zo’n beetje
IJs, oceaan, landoppervlak, atmosfeer, vegetatie
Atmosfeer wordt warmer, ijs smelt, weinig vegetatie door droogte, land barst, koraalriffen in oceaan gaan dood
Voorbeelden externe variabiliteit
- veranderingen in platentektoniek
- veranderingen in de baan van de zon en de aarde
- veranderingen in zonne-energie
vb:
1. meer vulkanen = verwarming
2. zon gaat verder weg = ijstijd
3. veel energiestraling = smelten van ijs.
Komt op de toets 100% sowieso
Wat is positieve terugkoppeling en negatieve terugkoppeling van klimaatverandering?
Positief = klimaatverandering gaat HARDER.
negatief = klimaatverandering gaat ZACHTER.
