Acute nierschade (AKI)

Question 1

Oorzaken van prerenaal nierlijden (= hemodynamische gemedieerd).

Answer 1

Volume depletie
Hypotensie
Hartfalen
Levercirrose
Nefrotisch syndroom (minder vaak)
Bilaterale A. Renalis stenose
Medicatie die de autoregulatie van de nier beïnvloeden (NSAID, RAAS-blokkers (ACE-i, AT II R blokkers))

Question 2

Wat doen RAAS-blokkers?

Answer 2

Ze laten de efferente arteriole vasodilateren → daling van de IGP

Question 3

Urineonderzoek bij prerenaal nierlijden (+ natrium, concentratie, veel/weinig urine)

Answer 3

Volledig normaal!
GEEN proteïnurie, GEEN leukocyturie, GEEN hematurie

Lage natriurese
Hoge concentratie urine
Oligurie

Question 4

Urinesediment bij prerenaal nierlijden

Answer 4

LEEG

Question 5

Veel/weinig Na in urine bij prerenaal nierlijden

Answer 5

Weinig

Question 6

Wat doet de nier om te compenseren bij prerenaal nierlijden?

Answer 6

Hoge zoutreabsorptie → hoge water reabsorptie (perfusie herstellen)

Resultaat: oligurie

Question 7

Wat is het obligaat symptoom van prerenaal nierlijden?

Answer 7

Oligurie!

Question 8

Kenmerken prerenaal nierlijden (DD)

Answer 8

Gedaalde GFR
Oligurie
Stijgend ureum (!) /creatinine
Leeg sediment
Laga natriurese (< 20 mmol)
Lage FE(Na)

Herstel door herstel renale persufiedruk of evolutie naar acute tubulusnecrose.

Soms natriurese hoger indien pt op diuretica staat

Question 9

Niet-renale oorzaken van hoge ureumconcentratie in plasma

Answer 9

Behandeling met corticosteroïden (katabolisme EW)
Gastro-intestinale bloeding

Question 10

R/ Prerenaal nierlijden

Answer 10

Perfusiedruk corrigeren

Vermijden nefrotoxische producten (NSAID, aminoglycosiden)
Vermijden hypotensie
Stoppen van medicatie die de glomerulaire hemodynamiek negatief beïnvloeden (ACE-i stoppen)
Dosisaanpassing renaal geklaarde medicatie (methformine)

GEEN diuretica bij prerenaal nierlijden.

Question 11

Welk farmacon zeker niet bij prerenaal nierlijden?

Answer 11

Diuretica

Question 12

Fysiologische prinicpes bij acute tubulusnecrose

Answer 12

Lage zoutreabsorptie → daling GFR, want veel zout passeert aan de macula densa
Lage HCO3 reabsorptie → Acidose
Back leak van infiltraat
Lage water reabsoptie

Obstruerende plugs van loskomende tublaire cellen → verdere daling GFR

Diurese kan bewaard zijn (ondanks GFR laag is) doordat er weinig gereabsorbeed wordt

Question 13

Urineonderzoek acute tubulusnecrose

Answer 13

Gedilueerde urine
Natrium >40 mmol/l
Oligurie of normale hoeveelheid urine

Question 14

Urinesediment acute tubulusnecrose

Answer 14

Epitheelcelcilinder, granulaire cilinders of leeg

(glomerulus = functioneel intact)
Geen leukocyturie
Geen proteïnurie
Geen hematurie
Geen albuminurie

Question 15

Oorzaken van acute tubulusnecrose

Answer 15

Onbehandeld prerenaal nierlijden
Sepsis
Toxische stoffen
- endogeen (Hb, myoglobine, bilirubine, …)
- exogeen

Question 16

Welke exogene producten zijn toxisch voor het tubulair systeem (acute tubulusnecrose)

Answer 16

Jodiumhoudend contrast
Aminoglycosiden
Cisplatinum
Ethyleenglycol (antivries)

Question 17

Kenmerken acute tubulusnecrose (DD)

Answer 17

Gedaalde GFR
Oligurie of normale diurese
Stijging ureum en creatinine
Urinesediment: epitheel cilinders/granulaire cilinders
Hoge natriurese > 40 mmol/L
Hoge FE(na) > 2%
Afwijkingen onderliggende ziekte

Herstel na ongeveer 7 - 21 dagen
Vaak polyurie tijdens herstelfase (compensatoir door vulling OF GFR al hersteld, tubuli nog niet)

Question 18

Wat tijdens herstelperiode acute tubulusnecrose

Answer 18

Polyurie

Question 19

Natriumexcretie bij prerenaal nierlijden en bij acute tubulusnecrose

Answer 19

PR <20 mmol
ATN >40 mmol

Question 20

Hematurie op urinesediment (pathologisch)
Proteïnurie
Natrium urinair hoog OF laag

Denken aan …

Answer 20

Glomerulonefritis

Question 21

R/ acute tubulusnecrose

Answer 21

Vullingstoestand optimaliseren (!)
Oorzaak wegnemen/behandelen

Vermijden nefrotoxische producten
Stoppen medicatie die autoregulatie beïnvloeden
Vermijden hypotensie
Dosisaanpassen

Overvulling: diuretica, vochtbeperking

Question 22

Wat bij overvulling bij acute tubulusnecrose

Answer 22

Vochtbeperking, diuretica, ultrafiltratie via dialyse

Question 23

Complicaties bij acute tubulusnecrose

Answer 23

Hyperkaliëmie
Acidose → HCO3 geven en dialyseren
Overvulling

Question 24

Kenmerken contrast geïnduceerde acute nierschade

Answer 24

Snelle creatininestijging
Bewaarde diurese
Lage natriumexcretie (door VC)

Urinesediment leeg of een aantal tubulaire/epitheelcellen

Question 25

Urinesediment bij contrast-geïnduceerde AKI

Answer 25

Leeg of aantal tubulaire/epitheelcellen

Question 26

Wie heeft er een verhoogd risico op contrast geïnduceerde acute nierschade?

Answer 26

Voorafbestaand nierlijden
Gedaalde renale perfusie
Multiple Myeloom
Interventionele angiografie

Question 27

Preventie voor contrast geïnduceerde acute nierschade?

Answer 27

Toediening vocht pre- en postprocedure (excretie versnellen)
NSAID stoppen
Volume depletie vooraf behandelen

Question 28

Wat is het effect van rhabdomyolyse op de nieren

Answer 28

Vrijstelling van heel veel myoglobine → schade in de tubulaire cellen → daling GFR + stijging creatinine

Vrijstelling van veel creatinine → stijging creatinine

Question 29

Effect van rhabdomyolyse op het urinesediment en urineonderzoek

Answer 29

Rode urine (myoglobine)
Leeg urinesediment

Positieve stick op bloed

Question 30

R/ AKI door rhabdomyolyse

Answer 30

Bijvullen → myoglobine dilueren → minder neerslag
Alkaliniseren → oplosbaarheid myoglobine laten stijgen

Question 31

Oorzaken enorme rhabdoymyolyse

Answer 31

Spierinspanning
Cocaïnegebruik
Statines
Crush syndroom (val bij oudere, onder puin gelegen)
Virusinfectie

Question 32

Gevreedse complicatie bij hoge rhabdomyolyse

Answer 32

Hyperkaliëmie!

Question 33

Welk AB is nefrotoxisch? Wat is het eerste teken?

Answer 33

Aminoglycosiden! Geef tubulopathie!

Ze worden tubulair gereabosbeerd waar ze ze kapotmaken.

Eerste teken van een tubulopathie door aminoglycosiden is een hypokaliëmie.

Question 34

Kenmerken hepatorenaal syndroom (DD)

Answer 34

Leverfalen: VD in de lever, VC in de nier

Beeld dat lijkt op prerenaal nierlijden: lage natriurese, oligurie, …

Symptomen: oedeem, ascites, … → maar toch renale hypoperfusie!

Question 35

Wat is acute cortexnecrose?

Answer 35

Irreversibel … glomeruli zijn volledig kapot.

Question 36

Wat doen bij vermoeden van urinaire obstructie?

Answer 36

Echografie van de nier + doorsturen naar uroloog

Question 37

Oorzaken: Acute interstitiële nefritis

Answer 37

Medicatie: NSAID, antibiotica (peniciline), PPI, immunotherapie
Auto-immuunziekten: SLE, Sarcoïdose, Sjörgen, …
Infectie: Legionella, virussen, leptospirose, … (niet te verwarren met BCT infecties van de nier)

Question 38

Kenmerken acute interstitiële nefritis (DD)

Answer 38

Geen klachten of klachten door nierinsufficiëntie

Rash (voornamelijk bij AB)
Koorts
Flankpijn
Eosinofilie

Oplopend serumcreatinine (bloedonderzoek)

Question 39

Urineonderzoek en -sediment bij acute interstitiële nefritis?

Answer 39

Leukocyturie staat op de voorgrond!
RBC of proteïnurie mogelijk

Urinekweek negatief.

Grote gezwollen nieren.

Question 40

Handtekening van acute interstitiële nefritis?

Answer 40

Witte bloedcelcilinder

→ Kan onmogelijk van blaasontsteking dan zijn!

Question 41

Wat toont een witte bloedcelcilinder aan?

Answer 41

Acute interstitiële nefritis

Question 42

D/ Acute interstitiële nefritis

Answer 42

Vaak nierbiopsie

Question 43

Welke kenmerken tekenen een opstijgende pyelonefritis (in vergelijking met een interstitiële nefritis)?

Answer 43

Unilateraliteit (AIN altijd bilateraal)
Bacteriurie met positieve kweek
Hoge koorts en rillingen
Inflammatoir bloedbeeld
Zelden AKI

Voorafgaand dysurie/pollakisurie (cystitis)

Contra-indicatie voor nierbiopsie!

Question 44

Kenmerken van kristalnefropathie (bijzonder vorm van AKI)

Answer 44

Nierbeschadiging door kristalvorming tubulair.

Urineonderzoek: kristallen zichtbaar
Hematurie (beschadiging nier)
Leukocyturie mogelijk
Flankpijn mogelijk

Question 45

Oorzaken kristalnefropathie

Answer 45

• Tumorlyse (endogeen → urinezuur)
• Medicatie (antiviraal tegen HIV, acyclovir, amoxyciline IV, methothrexaat, ethyleenglycol)

Question 46

R/ en P/ van kristalnefropathie

Answer 46

Hydrateren
Traag infunderen van medicatie
pH urine wijzigen om oplosbaarheid te verhogen

Question 47

Welke symptomen kunnen doen denken aan een retentie van uremische afvalstoffen?

Answer 47

Braken, neurologische stoornissen en anorexie

Question 48

Wat zijn de grote groepen waardoor AKI kan voorkomen?

Answer 48

1. Prerenaal nierlijden
2. Acute tubulusnecrose
3. Acute tubulo-interstitiële nefritis
4. Acuut opstijgende bacteriële pyelonefritis
5. Kristal geïnduceerde acute nierbeschadiging
6. Andere oorzaken

Question 49

4 grote aandoeningen die een gedaald effectief circulerend volume uitlokken

Answer 49

Hartfalen
Apendicitis
Sepsis
Nefrotisch syndroom

Question 50

Wat is typisch voor AKI door rhabdomyolyse?

Answer 50

Heempigmentcilinders