Aardrijkskunde wonen in Nederland hoofdstuk 1 Flashcards
benedenloop
vanaf de middenloop tot de monding, stroomsnelheid gering en sedimentatie groot
binnendijks land
gebied dat tegen overstromingen beschermd wordt door winterdijken
bovenloop
deel vanaf de bron/oorsprong tot de middenloop, verval en stroomsnelheid en erosie zijn groot
buitendijks land
gebied tussen de rivier en de winterdijk, wordt niet beschermd tegen overstromingen
debiet
waterafvoer. Hoeveelheid water die op een bepaald punt door de rivier stroomt. m^3/s
delta
gebied vlak voor de monding, rivier vertakt zich in veel rivierlopen
Deltawerken
waterbouwkundig project ter beveiliging van het zuidwestelijke gedeelte van Nederland tegen overstromingen
dijk
constructie die dient om het achterliggende lang tegen overstromingen te beschermen.
dijkverzwaring
breder en hoger maken van de dijk
dwarsprofiel
dwarsdoorsnede van een rivier of beek
grondwateronttrekking
oppompen van grondwater uit de diepere ondergrond
infiltratie
in de bodem zakken van water
kanalisatie
- afsnijden van grote bochten (rechttrekken) 2. bedijken en 3. aanleggen van stuwen
klimaatverandering
verandering op lange termijn van de temperatuur, neerslag en wind
krib
korte dwarsdam die loodrecht op de rivieroever is aangelegd
lengteprofiel
grafische weergave van de hoogteligging van een rivier/beek over een bepaald traject
menselijk handelen
het bewust en bedoel ingrijpen van de mens
middenloop
tussen de bovenloop en benedenloop in, de helling is niet zo groot –> rivier gaat meanderen. erosie en sedimentatie ongeveer in evenwicht
onregelmatiger neerslagregiem
toename van de schommeling in de hoeveelheid neerslag over een jaar
ontbossing
het kappen van bossen door mensen
ontwatering
verlaging van de grondwaterstand door het aanleggen van greppels en/of afvoerbuizen in de grond
piekafvoer
tijdelijke (extra) hoge waterafvoer van een rivier
polder
stuk land omgeven door dijken waarbinnen de waterstand bijvoorbeeld wordt geregeld door gemalen en stuwen
regiem
jaarlijkse schommeling in de waterafvoer van een rivier/beek
Rijkswaterstaat
overheidsdienst die het beleid uitvoert van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat op het gebied van veiligheid, leefbaarheid en bereikbaarheid in Nederland
stroomgebied
het hele gebied dat afwatert op een bepaalde rivier
stroomstelsel
rivier met alle zijrivieren en vertakkingen die deel uitmaken van hetzelfde stroomgebied
stuw
beweegbare dam
temperatuurstijging
hoger worden van de temperatuur door menselijke of natuurlijke factoren
toekomstscenario’s van het IPCC
verschillende scenario’s voor een temperatuurstijging van 1,5 graad, 2 graad, 3 graad of 4 graden die op basis van de huidige kennis over het systeem aarde met behulp van computermodellen voorspellen welke wereldwijde effecten de genoemde temperatuurstijgingen zullen hebben
toekomstscenario’s van het KNMI
verschillende scenario’s voor een temperatuurstijging van 1,5 graad, 2 graad, 3 graad of 4 graden die op basis van de huidige kennis over het systeem aarde met behulp van computermodellen voorspellen welke effecten de genoemde temperatuurstijgingen in Nederland zullen hebben
uiterwaard
gebied tussen de rivier/de zomerdijk en de winterdijk
verhang
verval per kilometer m/km
verhoogde piekafvoer
hoger worden van de gemiddelde piekafvoer, doordat er grotere hoeveelheden neerslag in kortere tijd vallen dan vroeger
versnelde piekafvoer
het sneller optreden van de piekafvoer, doordat de neerslag die valt sneller in de rivier terechtkomt dan vroeger
verstening
toename van het oppervlak aan bebouwing en infrastructuur